گذر الهه عشق و زيبايي از مقابل مهر تابان

واضح آرشیو وب فارسی:سایت رسیک: به جرات مي توان گفت كه آماتورهاي نجوم امروز ايران از جمله خوش اقبال ترين علاقمندان اين عرصه هستند .

چرا كه پس از خورشيد گرفتگيهاي كامل سالهاي 74 و 78 در كشور و ماه گرفتگي كامل و بارشهاي شهابي،اين بار وطي دوسال متوالي ( سالهاي 82 و83 ) شاهد وقايع جذاب نجومي هستند و به همين دليل امسال از سوي انجمن نجوم آماتوري ايران براي ايجاد انگيزه فعاليتهاي بيشترسال نجوم ناميده شد . ترانزيت سياره تير ، خورشيد گرفتگي 10 خرداد ، ماه گرفتگي كامل 18 آبان ،مقابله مطلوب سياره بهرام درتابستان كه تا 284 سال ديگر با اين كيفيت تكرار نخواهد شد ، از جمله وقايع نجومي سال 82 بودند و در سال 1383 خورشيدي ، ماه گرفتگي كامل 15 ارديبشهت ، گذرسياره ناهيد پس از 122سال درخرداد ماه و â€¦ ازجمله رويدادهاي جذاب سال آينده هستند. شكل گيري گروههاي منسجم نجومي در سراسر كشور ، راه اندازي رصد خانه ها و مراكزنجومي،همچون مركزستاره شناسي غرب كشور درهمدان كه با همت شهرداري آن شهروتلاشهاي صادقانه دوستان فعال در انجمن نجوم آماتوري ايران راه اندازي گرديد و ديگر مجموعه هاي فعال نجومي،بكارگيري آموزشهاي كلاسيك براي آماتورهاي اين رشته در انجمن وبرخي مراكز ، اجراي شبهاي نجومي و فعاليتهاي فوق برنامه كه به بهره گير ي علمي وعملي رصدگران منجر شده است ، به اين حركت كشور سمت وسوي بهتري ميدهد و ما اميدواريم هر چه زودتر در كشور عزيزمان ايران كه مهد تمدن و علم بوده است به جايگاه اصلي خود دست يابيم و شاهد درخشش استعدادهاي درخشان اين تمدن كهن باشيم .

لحظه ديدار گذر يا ترانزيت كه به عبور دو سياره تير و ناهيد كه مدارشان داخل مدار زمين است ، اطلاق مي شود از جمله پديده هايي است كه براي آماتورهاي اين رشته جذاب وديدني است .

رصد عبور سياره تير ازمقابل خورشيد درخشان در روز چهارشنبه 17 ارديبهشت ماه سال گذشته كه در هفته نجوم نيز واقع شده بود،تجربه خوبي براي بررسي عبور سياره ناهيد در خرداد 1383 است.

ساعت 9:48 صبح سه شنبه 19 خرداد 1383 زماني است كه لبه غربي سياره ناهيد با لبه شرقي خورشيد مماس مي شود كه از آن به عنوان تماس اول ياد مي كنيم و كمي پس از اين لحظه است كه عبور قابل رؤيت مي شود و به مرورخال ريبايي بر گوشه لب خورشيد خاننم مي نشيند.

تماس دوم كه مماس شدن لبه شرقي سياره با لبه داخلي قرص خورشيد است ساعت 10:07 روي ميدهد،بدين معني كه سياره به طور كامل در جلوي قرص خورشيد قرار مي گيرد.

ساعت 12:50 ميانه اين عبور است و درساعت 15:32 عصر همين روز شاهد قرار گرفتن لبه غربي سياره بر لبه داخلي خورشيد ( در سمت ديگر) خواهيد بود و اين عبور مراحل نهايي خود را طي مي كند.

ساعت 15:51 ناهيد كاملاً از جلوي قرص خورشيد كنار رفته ولبه اين دو جرم برهم مماس مي شود كه از اين لحظه تماسهاي سوم وچهارم راتمام شده مي دانيم وعملاً گذر پايان يافته است .

ذكر اين نكته ضروري است كه زمانها براي موقعيت رصدي تهران و به وقت تابستاني كشورمان مي باشد.

به ياد داشته باشيد كه كشورمان بهترين موقعيت را براي رصد اين پديده دارد وقرار است منجماني از اقصي نقاط دنيا براي رويت اين واقعه به كشورمان سفر كنند. تاريخچه گذر الهه آب (آناهيتا) از مقابل خورشيد سوزان بله اطلاق الهه آب به سياره ناهيد در فرهنگ ما ايرانيان بوده و الهه عشق وزيبايي از Venus گرفته شده است . اما شايد بدانيد كه بعد از 122 سال اين واقعه رخ مي دهد و خوش شانسي شما آماتورها با اين نكته بهتر مشخص مي گردد.اما بد نيست بدانيد 122سال قبل هم ايرانيان شانسي براي ديدن اين پديده نداشته اند چراكه در سال 1261 خورشيدي آغاز ترانزيت با غروب آفتاب در ايران همراه بوده است .پس بنابراين شما پس از130 سال ( از سال 1353 خورشيدي ) و آنهم براي دوبار در قرن 21 مي توانيد رصدگر اين واقعه باشيد . زمان عبور بعدي خرداد ماه 1391 خورشيدي خواهد بود كه البته در مراحل آغاز عبور ، هنوز خورشيد در افق ايران طلوع نكرده است و از ميانه راه شما همراه اين گذر خواهيد بود ، پس وقت را بازهم غنيمت شمرده و كمال بهره برداري را از واقعه 19 خرداد 1383 بنماييد .

در سال 1253 خورشيدي و در زمان حكومت قاجاريه در ايران(130 سال قبل) نيز مراحل آغازين ترانزيت قابل رؤيت نبوده و شرايطي همچون گذر درسال 1391 خورشيدي داشته است و گفته شده است از سرنوشت يكي ازعكسهايي كه رصدگران انگليسي از عبور سياره ناهيد از مقابل خورشيد گرفته وبه دربار ناصرالدين شاه هديه داده اند اطلاعي در دست نيست .

آخرين باري هم كه اين گذر به طوركامل وهرچهار تماس قابل رؤيت بوده است به 243 سال قبل و به سال 1140 خورشيدي و دوران حكومت نادر شاه افشارميرسد كه بماندآيا رصدي درآن زمان در كشور صورت پذيرفته است يا خير؟! گذر 235 سال قبل هم در كشور قابل رؤيت نبوده و پس از پايان گذر خورشيد طلوع نموده بوده است و از طرف ديگر بد نيست بدانيد تا113 سال ديگر (ار 1383 خورشيدي ) اين پديده رخ نخواهد داد، هر چند كه بايد آگاه باشيد با كيفيت امسال تا 243 سال ديگر گذراين سياره رخ نمي دهد . چگونه به رصد اين پديده بپردازيم ؟ رؤيت اين واقعه نادر وديدني با توجه به آنكه به رصد خورشيد مرتبط مي شود،نياز به قرار دادن فيلتر (پالايه) مخصوص رصد خورشيد برروي تلسكوپ و هر ابزار رصدي ديگري دارد ودر كل زمان رؤيت ، وجود اين فيلتر بر روي ابزار رصدي ضروري است .البته با توجه به اينكه سياره ناهيد در كمترين فاصله اش با زمين است ( حدود 42 ميليون كيلومتر ) وقطري به اندازه 12104 كيلومتر دارد ، مي توانيم متوقع باشيم كه بدون استفاده از تلسكوپ ، عبور اين سياره را از جلوي قرص خورشيد ببينيم ، اما باز هم رعايت نكات ايمني رصد ضروري است و حتماً بايد از عبنكهاي مخصوص رصد خورشيد گرفتگي استفاده كنيم . پر واضح است وجود تلسكوپ وبرنامه رصدي خاص بر كيفيت مطالعاتي ما اثر گذار خواهد بود.

دقت كنيد كه هرگزحتي براي لحظه اي بدون فيلتر و يا عينك مخصوص به مشاهده اين پديده نپردازيد و بر شما عزيزان مسلم است كه وجود چشمان سالم براي هر آماتور اختر شناسي ضروري است و اوليه ترين ابزار براي رصدگر مي باشد.

سرعت تقريبي سياره در مقابل خورشيد حدود 35 كيلومتر در ثانيه است.كه با توجه به فاصله زيادسياره از زمين،اين سرعت سرسام آوراحساس نمي شود ومشاهد ه مي كنيم كه ناهيد خرامان از جلوي غول آتشين در گذر است . چه فعاليتهايي در يك Transit قابل انجام است ؟ ثبت گزارش وزمان تماسها با ذكرمشخصات جغرافيايي مكان رصد ونام اعضاي گروه از اوليه ترين اقدامات مي باشد.اندازه گيري قطر ظاهري سياره درقياس باكل خورشيد (با اندازه ظاهري 32 دقيقه قوس)محاسبه مسافت طي شده از مقابل قرص خورشيد ، عكسبرداري و فيلمبرداري از اين واقعه ، از جمله تلاشهاي ارزنده شما علاقمندان است .

دقت كنيد كه براي عكسبرداري از فيلم با حساسيت پايين ( AsA50 ) ترجيحاً استفاده كنيد و اگر اين حساسيت فيلم را در اختيار نداريد ، عكاسي را باسرعت بالا ، ديافراگم بسته و تله نسبتاً قوي (مثلاً 300 يا بالاتر ) انجام دهيد .

فراموش نكنيد كه از قبل بايد روي دوربين عكاسي ويا فيلمبرداري خود، يك فيلتر خورشيدي مناسب تعبيه كنيد.

لزوم استفاده از سه پايه در عكسبرداري و تهيه فيلم از اين واقعه براي جلوگيري از لرزش بر شما پوشيده نيست .

ضمناً درصورت نداشتن فيلتر مناسب جهت رصداين واقعه نوميد نشويد.
وبا طراحي يك صفحه سفيدرنگ كه با ميله اي به تلسكوپ شما مرتبط شده و نقش صفحه خورشيدي را ايفا كند، تصوير خورشيد ومراحل گذر را بصورت غير مستقيم و ازروي صفحه سفيد مشاهده كنيد.انتخاب مكان رصدي عاري از ابر( باتوجه به فصل بهار) كه مي تواند پس از بررسي وضع هواي مناطق مختلف ايده مناسبي به شما در انتخاب سايت رصدي بدهد(بدين منظور ميتوانيد از سايت اينترنتي انجمن با آدرس http://www.iranastronomers.org نيز كمك بگيريد) در موفقيت شما قطعاً نقش دارد.گزارشها وعكسهاي شمارا مي توانيم درسايت انجمن به معرض ديد ديگرعلاقمندان قرار دهيم.لازم به ذكر است بجز نشستهاي علمي كه در فرهنگسراي بهمن ،دانشگاه حديث و ساير مراكز برگزار شده و مي شود،كارگاهي از 10 تا 12 خرداد در دانشگاه صنعتي شريف و همايش ديگري دردانشگاه تبريز در روزهاي 17 و 18 خرداد برگزار خواهد شد .انجمن قصد دارد بجز برنامه رصدي تخصصي با توجه به فصل امتحانات دانشجويي و دانش آموزي در 5 فرهنگسرا از نقاط مختلف تهران با حضور آماتورها و علاقمندان دانش جذاب ستاره شناسي برنامه رصد اين پديده نادر را به اجرا در آورده تا همگان بتوانند از پشت تلسكوپ اين رويداد بديع آسماني را نظاره گر باشند .

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت رسیک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 200]