اخترشناسي راديويي(Radio Astronomy)

واضح آرشیو وب فارسی:سایت رسیک: اخترشناسي راديويي يا نجوم راديويي يکي ديگر از رشته هاي مختلف نجوم مي باشد ،در اين رشته دانشمندان به امواج راديويي که از اجرام آسماني به ما مي رسند مي پردازند.

امواج راديويي چيست؟ امواج راديويي نيز مانند امواج نوري ، پرتوهاي گاما و ....... جزء تابش هاي الکترو مغناطيس هستند.

ستاره هاي معمولي امواج مختلفي از اين تابش را از خود ساطع مي کنند ،مانند امواج نوري ، امواج راديويي ،پرتوهاي گاما و...... ستاره هاي خاص و سحابيهاي تاريک ، تشعشعهاي قويتري ازخود منتشر مي کنند که با بررسي آنها توسط دانشمندان تا حدودزيادي شناخته مي شوند. آغاز نجوم راديويي به سال 1933 برمي گردد، زماني که شخصي علا قمند به راديو به کمک ابزارهاي ساده ي خود به طور اتفاقي صداي آ« هيسي آ» را شنيد که از فضا مي آمد ، بعدها در سال 1950 کشف شد که با ابزاري به نام راديو تلسکوپ مي توان اجرام بسيار کم نوري رادر فضا ديد يا بهتر بگوييم شنيد. اين اجرام فاصله ي زيادي دارند وبسيارکم نورند و به دليل دوري زياد و نيروي ماده ي تاريکي طول موج آنها بلند شده است که حتي دانشمندان با تلسکوپهاي بزرگ اپتيکي هم نمي توانند آنها را ببينند بعضي از اين امواج طول موجي برابر 210 نانومتر دارند که برابر طول موج مخابره ي نجومي است ،اين طول موج راديويي بوسيله ي اتمهاي هيدروژن که بخش اعظم جهان را تشکيل مي دهند ساطع مي شود. به اين ترتيب مي توانيم از اين طول موج تابش الکترومغناطيسي براي کشف ساختارهاي اين اجرام وحرکتشان اعم از آنهايي که دور از ما هستند وطول موجي بلند دارند ( امواج کمتري از آنها به ما مي رسد)و يا آنهايي که نزديک ما هستند و طول موج کوتاه دارند (امواج بيشتري از انها به ما مي رسد ) استفاده کرد. ستاره شناسان راديويي به کمک اين طول موج 210 نانومتر توانسته اند بسياري از کهکشانهاي دوردست و ستاره هاي نوتروني و همچنين کوازارها را نيز کشف کنند. راديو تلسکوپ چيست؟ راديو تلسکوپ از يک بشقاب گود و بزرگ تشکيل شده است که امواج راديويي را به يک LMB مي تاباند که بوسيله ي آن به يک تقويت کننده فرستاده مي شود و امواج پس از تقويت براي بررسي و پردازش به يک رايانه منتقل مي گردد، ديشها متحرک هستند بدليل اينکه امواج را ازتمام نقاط دريافت کنند ومعمولاً راديو تلسکوپها بوسيله ي موتورهاي بزرگي حرکت مي کنند. بزرگترين تک راديو تلسکوپهاي جهان بشقابي به قطر 305 متر دارد که بالاي يک تپه برروي يک گودال طبيعي به نام آرسبو آويزان است و اين راديوتلسکوپ نيز به همين نام خوانده مي شود ،اين گودال در نزديکي خط استوا قرار دارد و توسط جنگلي استوايي احاطه شده است. راديو تلسکوپهاي مرکبي هم وجود دارند که از دهها راديوتلسکوپ کوچکتر تشکيل شده است مانند مجموعه ي راديوتلسکوپهاي نيومکزيکو واقع در ايالات متحده امريکا .از به هم پيوستن اين راديو تلسکوپها تداخل سنجي هاي عظيمي به وجود مي آيند که حتي کوجکترين اجرام آسماني را هم را مي توان با استفاده از آنها تفکيک کرد به اين طراحي VLBA ( Very Long Baseline interferometery ) به معني آرايه اي با خط مبناي بسياربلند،مي گويند. بوسيله اين طرح مي توان دهها راديوتلسکوپ را درمناطق مختلف با فاصله ي کيلومترها از هم قرار داد و توان تفکيکي را بدست آورد که همانند توان تفکيکي راديو تلسکوپي به قطر فاصله ي آنها ازهم باشد، چنين آرايه اي بطور آزمايشي در نيومکزيکو ساخته شده و بسيار خوب جواب داده است و شامل 27 راديو تلسکوپ 25 متري است که به شکل( y ) قرار گرفته اند و دايره اي به قطر 21 کيلومتر را به وجود آورده است و در حکم راديو تلسکوپ21 کيلومتري عمل مي کند، توان تفکيک اين آرايه 5 0/0 ثانيه ي قوس است .

با اميد روزي که ما هم بتوانيم در کشور خود چنين آرايه اي رابسازيم و زماني فرا رسد که دانشمندان کشور ما نيز روشهاي جديدي براي بهبود کيفيت و توان کيفيت راديو تلسکوپها ارئه دهند . لازم به ذكر است انجمن نجوم آماتوري ايران از مدتها قبل در پي راه اندازي گروه راديو اخترشناسي مي باشد ،لذا بدينوسيله از كليه علاقمندان براي تشكيل اين گروه دعوت به همكاري مي گردد.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت رسیک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 67]