بلوغ چه تاثیری بر رفتار نوجوان دارد؟

واضح آرشیو وب فارسی:پرشین وی: تغییرات ناگهانی و مهمی که از لحاظ جسمی در نوجوان اتفاق می‌افتد، در کنار تغییر در علائق ، نگرشها ، احساسات ، روابط و ... رفتارها و کردارهای جدیدی را در نوجوان سبب می‌شود و اغلب با بروز مشکلات جدیدی که موجب عدم سازگاری نوجوان با محیط می‌شوند)مشکلات مرحله نوجوانی)، همراه هستند. این تغییرات ویژگی خاصی به این دوران می‌بخشند که آن را به عنوان یک مرحله انقلابی و مشکل از رشد می‌شناسند و در تعابیری آن را به مثابه یک مرحله بحرانی معرفی می‌کنند. اطلاق چنین عنوانی به دوران بلوغ شاید به دوران ارسطوباز می‌گردد. در هر حال تغییرات رفتاری نوجوان در اثر تغییرات بلوغ ویژگی اساسی این دوران است. اینکه این تغییرات چگونه اتفاق می‌افتند؟ واکنش نوجوان به بروز این علائم چگونه است؟ چه تفاوتی میان نوجوانان از لحاظ واکنش به این تغییرات وجود دارد؟ سوالاتی هستند که اغلب مورد توجه روان شناسان رشد بوده و طی مطالعاتی به آنها پاسخ داده شده است. بلوغ جسمی و جنسی و تاثیرات آن در رفتار نوجوان بلوغ و نوجوانی توام با تغییرات قابل توجه جنسی و جسمی است. آنچه مسلم است اینکه تغییرات روانی ، عاطفی و اجتماعی متعدد و بارزی نیز در این دوران دیده می‌شود. بخشی از این تغییرات در واقع واکنشی است در قبال تغییرات جسمی و جنسی که نوجوان بطور ناگهانی با آنها مواجه شده است. آگاهی از بروز تغییرات ناگهانی جسمی و جنسی برای نوجوان معمولا اضطراب‌آور است و به عنوان یک پدیده تازه که با آن مواجه شده، سازگاری با آن مدتی طول می‌کشد. این تغییرات ممکن است در برخی نوجوانان احساس گناه ایجاد کند و در دفعات بعدی که تغییرات جدید با تکرار همراه می‌شوند (مثل عادت ماهانه در دختران و احتلام شبانه در پسران) این احساسات شدیدتر می‌شود، به گونه‌ای که نوجوان به تدریج دیدی منفی نسبت به خود پیدا می‌کند و نمی‌تواند نگرش مطلوبی از خویشتن داشته باشد. اولین احساسی که در نوجوان به مجرد روبرو شدن با نشانه بلوغ جنسی بوجود می‌آید، غافلگیر شدن و ترس و وحشت ناشی از آن است و این حالت زمانی بر نوجوان مستولی می‌شود که خود را به گونه‌ای غیر منتظره در وضعیت جدید می‌یابد که قبلا هیچ اطلاعی از آن نداشته و اکنون نیز هیچ توضیحی برای آن نمی‌یابد. احساس دیگری که غالبا گریبانگیر نوجوان می‌شود، حالت غم و اندوه فراوانی است که بطور طبیعی برایش پیش می‌آید. ترکیب پیچیده‌ای از احساس غم و اندوه و احساس گناه منجر به گوشه گیری و انزواجویی و گریز از جامعه و اطرافیان می‌شود و این در رفتارهای اجتماعی نوجوان آثار سوئی خواهد گذاشت، چیزی که از نیازهای اساسی نوجوانی است. از جمله تغییراتی روانی و فکری این دوران طبیعت کنجکاو و حساس نوجوان است. با این وصف تغییرات حاصل از بلوغ ، موضوع کنجکاوی او قرار می‌گیرد و رفتار او را در جهت گرفتن پاسخ سوالاتش در مورد این پدیده تازه ، تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. فرهنگ و تاثیرات بلوغ جسمی و جنسی در رفتار نوجوانی فرهنگ به عنوان زمینه و بستری که رفتارها و کردارهای افراد در داخل آن و متاثر از آن صورت می‌گیرد، چیزی نیست که مورد غفلت قرار گیرد. تاثیر شرائط فرهنگی در واکنش نوجوان به تغییرات بلوغ بسیار مهم است. عموما در فرهنگهایی که برخورد راحت‌تر و عادی‌تری با این تغییرات دارند، واکنش نوجوان سالم‌تر خواهد بود. بطوری که شاید به اندازه فرهنگهای بسته دچار احساس گناه ، خودسرزنش‌گری و یاس و ناامیدی نشود. به عبارتی فرهنگهایی که این تغییرات را طبیعی دانسته و پذیرای این تغییرات هستند،اضطراب و نگرانی را در فرد به حداقل می‌رسانند. به ویژه از راههای مناسبی که اطلاعات مربوط به بلوغ در اختیار نوجوان قرار می‌گیرد، تحمل استرسهای این دوران را برای وی راحت‌تر می‌سازد. نوجوان دیگر به تغییرات جسمی و جنسی خود به عنوان یک امر غیرطبیعی نمی‌نگرد، می‌داند چه برخوردی با این تغییرات داشته باشد و این مساله قدرت سازگاری او را با آنها افزایش می‌دهد و موجب می‌شود بهتر و سریعتر به سازگاری با بلوغ برسد. در فرهنگها و جوامعی که نوجوان از علائم این تغییرات بی‌اطلاع می‌ماند، با این تغییرات با نگرشی منفی برخورد می‌شود و صحبت از این مسائل به ویژه بین نوجوان و والدین مایه خجلت و شرمسازی است، واکنشهای منفی نوجوان شدیدتر خواهد بود. جنسیت و تاثیرات بلوغ جسمی و جنسی در رفتار نوجوانی در برخورد با تغییرات بلوغ بین دو جنس پسر و دختر تفاوتهایی دیده می‌شود. البته این تفاوت در واکنش ، تنها مربوط به تفاوت این تغییرات در بین پسران و دختران نیست هرچند تغییرات جسمی و جنسی بلوغ در بین دختران و پسران متفاوت است، ولی تنها عامل وجود تفاوتهای رفتاری نوجوانان پسر و دختر در برخورد با بلوغ نیست. معمولا عوامل مختلفی در تفاوت واکنش دختران و پسران دخیل هستند. در هر حال رفتارهای پرخاشگرانه را در این دوران در بین پسران بیشتر از دختران می‌توان دید، در حالی که دختران ممکن است به صورت گوشه گیری و انزوا به این مسائل واکنش نشان دهند. بطور کلی تغییرات بلوغ در پسران همراه با احساس مردانگی ، قدرت یافتن و ... است. پسران با افتخار بیشتری با تغییرات ثانویه جنسی برخورد می‌کنند. معمولا پسرانی که در گروه همسالان خود زودتر از بقیه با تغییرات ثانویه مواجه می‌شوند، قدرت رهبری و تسلط بیشتری بر سایرین اعمال می‌کنند. در دختران عکس این قضیه صادق است. در اکثر موارد برای دختران پیدا کردن ویژگیهای زنانه چندان خرسند کننده نیست. به این لحاظ زودرسی در دختران مشکلات بیشتری را فراهم می‌سازد، در حالی که در پسران دیررسی مشکل آفرین است. تاثیرات بلوغ عاطفی و روانی در رفتار نوجوان علاوه بر تغییرات جسمی و جنسی ، بلوغ عاطفی و روانی تاثیرات رفتاری شگرفی را در نوجوان سبب می‌شود. بی‌ثباتی عاطفی ، به عنوان یک ویژگی بلوغ به صورت خواهشهای متضاد در رفتار نوجوان تجلی می‌یابد. رفتار او گاه بسیار ظریف و گاه بسیار خشن می‌نماید و امکان انتخابهای قطعی و صحیح برای نوجوان محدود می‌شود. رفتارهای حاکی از انگیختگی شدید و سریع‌التاثر بودن در رفتارهای نوجوانان نمود پیدا می‌کند و واکنشهای سریع و ناگهانی در برابر مسائل غیردلخواه از خود نشان می‌دهند و نوجویی و نوخواهی در رفتارهایی مثل مدلهای لباس ، آرایش مو و ... جلوه‌گر می‌شود. نوجوانان با احساس استقلال ، با رشد و تحول روانی خود رفتارهایی از خود نشان می‌دهند که حاکی از پیام آنها مبنی بر رسیدن به استقلال است. در این راستا ممکن است با والدین ، خانواده و مدرسه درگیریهای در انواع مختلف پیدا کنند. تصمیم گیریهای خودسرانه با تکیه بر این ویژگی که دیگر خود را بزرگسال و از لحاظ فکری پخته می‌بینند، دیده می‌شود. با احساس تحول فکری و روانی و اجتماعی در خود به دنبال شغل و ... بر می‌آیند. khschool.ir پایگاه اینترنتی

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: پرشین وی]

[مشاهده در: www.persianv.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 956]