تأمين نيازهاي كشاورزان به اقتصاد ايران كمك مي كند

واضح آرشیو وب فارسی:کيهان: تأمين نيازهاي كشاورزان به اقتصاد ايران كمك مي كند
حسن آقايي

رويكرد پي ريزي هاي تحقيقاتي به كاربردي، توسعه مكانيزه كردن از جمله آبياري نوين (قطره اي و باراني) و... همچنين ايجاد نظام ترويجي از رهگذر انتقال داده هاي تحقيقاتي به توليدكنندگان و استمرار خط اجرايي آن تا عمق روستاها و مزارع، تدارك اصلاح قانون خريد تضميني و فراگيري خريدهاي تضميني در قالب «خريد توافقي» كه كليه محصولات زراعي را شامل مي شود، از جمله شاخص هاي توسعه و تغييرات در بافت و كار كشاورزي است كه همزمان با روي كار آمدن دولت نهم، كليد خورده اند.
... هنگامي كه توضيحات معاون وزير جهاد كشاورزي درخصوص پروژه هاي متنوع اجرايي و ضرباهنگ فرايندها را مي شنوم كه از آن ها به عنوان-راه نجات كشاورزي كشورمان- با برون رفت از شيوه هاي نيمه سنتي و رويكرد به سمت و سوي مدرنيزه و توسعه، ياد مي كند احساس مي كنم رايحه اي خوش درآوندها و بدنه قديمي اين بخش پروسعت اقتصادي وزيدن گرفته و از وصله پينه هاي نازل و توجيهات هرچندگاه مسئولان ذي ربط، به درمي آيد و به شيوه اي برازنده به آرايندگي روي مي آورد.
«دكتر صادق خليليان» معاون برنامه ريزي و امور اقتصادي وزارت جهاد كشاورزي، نخست در تبيين طرح هاي تحقيقاتي با بيان اين كه مؤسسات تحقيقاتي و محققان يكي از پتانسيل ها در كشاورزي هستند كه در اين بخش فعاليت مي كنند، مي گويد:« در حقيقت وزارت جهاد كشاورزي بعد از وزارت علوم و تحقيقات، بزرگترين بخش هاي تحقيقات كشور را دارد كه از سه سال پيش همزمان با شروع فعاليت دولت نهم كارايي مي كند. در طول اين چند سال سعي كرديم بخش هاي تحقيقاتي را به سمت تحقيقات كاربردي سوق بدهيم. روش كار اين گونه است كه كشاورزان مشكلات خود را مطرح مي كنند، بعد از طريق نظام ترويج به بخش تحقيق منتقل مي شود، سپس پاسخ مشكلات به آنان (جامعه) منعكس و در نهايت برطرف مي شود. بدين ترتيب، خوشبختانه دستاوردهاي تحقيقاتي بسيار خوبي به دست آمده است. توليد بذرهاي مقاوم به خشكي، بذرهايي مقاوم در برابر آفات و امراض گياهي ، توليد بذرهايي با عملكرد بالا در توليد از جمله اينهاست. اين دستاوردها به افزايش سودآوري فعاليتهاي كشاورزي و افزايش درآمد كشاورزان كمك مي كنند. بر مبناي همين روش، پيرامون ساير دستاوردهاي تحقيقاتي در زمينه توليدات دامي، طيور، شيلاتي و عسل توانسته ايم به نژادهايي دست پيدا كنيم كه عملكرد توليدي بالايي دارند.»
فرآيندهاي گسترش مكانيزاسيون
در زمينه توسعه مكانيزاسيون هم قدم هاي خوبي طي مدت مذكور برداشته شده است. در اين ارتباط مي توان گفت تقريبا 50هزار دستگاه انواع تراكتور و كمباين به صورت قيمت يارانه اي در اختيار كشاورزان قرار گرفته و در نتيجه، ضريب مكانيزاسيون كشاورزي از حدود 6دهم به حدود يك افزايش يافته است. در همين باره هدف برنامه چهارم توسعه اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي اين است كه تا پايان برنامه اين ضريب را به يك و دو دهم (1.2) برسانيم كه اين هدف هم قطعا محقق خواهد شد.
وضعيت كشت مكانيزه و تسهيلات بانكي
در زمينه به كارگيري ادوات كشاورزي و كشت مكانيزه، تسهيلات بانكي با نرخ بهره پايين (حدود 7درصد) در اختيار كشاورزان قرارمي گيرد. اين امر به توسعه مكانيزاسيون در واحدهاي توليدي ما كمك مي كند و سطح عملكرد در واحد را نيز افزايش مي دهد.
توسعه آبياري قطره اي و باراني
«دكتر خليليان» ادامه صحبت شان معطوف به آبياري قطره اي مي شود كه مورد تأكيد كشاورزان است. به گفته آنان در شيوه بهره وري از آب هاي غرقابي، مصرف آب زياد و هزينه ها بالا مي رود. وي به عنوان يكي ديگر از تحولات در كشاورزي، موضوع بهينه سازي مصرف آب را مطرح مي كند: «براي بهبود روش هاي آبياري توسعه سامانه هاي نوين آبياري تحت فشار در دستور كار قرارگرفته و بر اين مبنا در 3سال گذشته نزديك به 210هزار هكتار از اراضي كشاورزي به اين سامانه مجهز شده است. در سال جاري حداقل 200هزار هكتار ديگر از اراضي كشاورزي زير پوشش آبياري نوين (قطره اي و باراني) رفته است. اين اقدامات در حالي است كه طي 3برنامه توسعه قبلي فقط 470هزارهكتار اراضي كشاورزي تحت پوشش آبياري نوين قرارگرفته بود.»
راه نجات كشاورزي
به گفته معاون وزير در برنامه ريزي و امور اقتصادي وزارت جهاد كشاورزي، اين آمارها نشانگر آنند كه روند توسعه مكانيزاسيون در بخش كشاورزي نسبت به گذشته تسريع شده است و در آينده هم با سرعت بيشتري ادامه پيدا خواهد كرد. او مي گويد: «مجموعه اين اقداماتي كه تاكنون انجام شده است به تدريج ما را به سمت يك كشاورزي توسعه يافته سوق مي دهد و ما از حالت كشاورزي نيمه سنتي موجود خارج خواهيم شد و اين راه نجات كشاورزي از حالت نيمه سنتي به سمت مدرن است.»
كشاورزي سنتي هزينه بر است
اما «دكتر عنايت الله بياباني» نايب رئيس خانه كشاورز ايران، در مورد موقعيت كشت و كار به صورت سنتي، عقيده دارد كه كشاورزي سنتي هزينه بر است و استفاده از ابزارآلات قديمي سنتي و شيوه هاي خرمنكوبي و جمع آوري محصول و دستمزد كارگر و صرف انرژي و... هزينه ها را افزايش مي دهد. او مي گويد: «براي توانمند كردن كشاورزان، زيرساخت هاي كشاورزي را بايد قوي كنيم، سرمايه گذاري كنيم تا هزينه ها كم شوند و بتوانيم با دنيا رقابت كنيم. هزينه هاي زياد، رقابت كشاورز را در بازار جهاني سلب مي كند.» وي با بيان اين كه كشاورزي ما هنوز سنتي است، مي گويد: «بسياري از كشاورزان براي سيستم آبياري، برداشت محصول و... از تكنولوژي مدرن محرومند. در كشورهاي پيشرفته، دولت ها زيرساخت را قوي مي كنند تا كشاورز در چرخه توليد و بعد از توليد احساس امنيت خاطر از گردش كار و عرضه و بازدهي داشته باشد.»
حضور ناظران در دل روستاها و مزارع
در هر نهاد و تشكيلات و حرفه و فني وجود و حضور كارشناس خبره و متخصص به عنوان راهنما، آموزشگر و ناظر يك ضرورت اجتناب ناپذير است. درست مثل پزشك بر سير احوال بيمار و توصيه هاي درماني و پيشگيري و... در امور كشاورزي هم مروج نقش ناظر بر حفظ سلامت و درمان محصولات راهنمايي در پيشگيري آفات نباتي و باروري سالم و فزون درختان را دارد.
«خليليان» درباره جايگاه و كاربري هاي مروجان، چنين مي گويد: «يكي از راه هاي انتقال يافته هاي تحقيقاتي به توليدكنندگان بخش كشاورزي، استفاده از دانسته و توانمندي هاي علمي- آموزشي مروجان است كه خوشبختانه يك نظام ترويجي نسبتاً كاملي تا دل روستا در بخش كشاورزي وجود دارد. اين نظام ترويجي را در 2 سال اخير از طريق ايجاد شركت هاي خدمات فني- مهندسي كه توسط فارغ التحصيلان ايجاد شده تقويت كرده ايم.
براين اساس نزديك به 13هزار مهندس كشاورزي را تحت پوشش قرار داديم. از طرف ديگر 10 هزار نفر از فارغ التحصيلان كشاورزي در قالب طرح «كارورزي» سازماندهي شده كه در واحدهاي توليدي و مزارع به كار مشغول شوند. از سوي ديگر طرح «ناظران مزرعه» هم راه اندازي شده كه بتوان از اين طريق يك نظام پيشرفته را در بخش كشاورزي به واحدهاي توليدي مان منتقل كرد.»
يارانه به عنوان كمك دولت به كشاورزان يكي ديگر از موضوعات مورد بحث و خواست اين طيف است و اين موضوع بيشتر به لحاظ بالا و متعدد بودن هزينه هاي شغلي شان است. بر اين مبنا، از «خليليان» مي پرسم وضعيت و بودجه يارانه جهت كشاورزان چگونه است.
وي با اشاره به اين كه چند نوع يارانه در بخش كشاورزي و در اختيار توليدكنندگان قرار مي گيرد، توضيح مي دهد: يك نوع يارانه نهاده ها و عوامل توليدي است كه اعتبارات مربوطه آن در 3 سال گذشته از 300ميلياردتومان به حدود 900ميلياردتومان افزايش پيدا كرده است. نوع ديگر يارانه علاوه بر مورد اشاره شده، بايد گفت 5هزارميلياردتومان از اعتبارات بودجه اي سالانه مان است كه به صورت يارانه سود و كارمزد بانكي براي ارائه تسهيلات بانكي ارزان قيمت اختصاص مي دهيم. اين امر به توسعه سرمايه گذاري در بخش كشاورزي كمك مي كند و هزينه هاي توليدي در بخش كشاورزي را هم كاهش مي دهد. اين موارد اقدامات حمايتي دولت است كه به صورت يارانه انجام مي شود.
چند و چون بيمه
از «دكتر عنايت الله بياباني» نايب رئيس خانه كشاورز ايران، در خصوص موقعيت بيمه تامين اجتماعي و محصولات كشاورزان- باغداران سؤال مي كنم. او پاسخ مي دهد: «در حال حاضر اكثريت كشاورزان بيمه تامين اجتماعي نيستند اما بيمه تامين اجتماعي در حال انجام براي همه كشاورزان است. در مورد بيمه توليدات، بايد گفت به علت عدم توجيه منطقي نمي تواند فراگير شود چرا كه كشاورز توان پذيرش شرايط بيمه كردن محصولات از طريق مقررات را ندارد و يا شرايطي اعلام مي شود كه كشاورز محصولاتش بيمه نشود مثلا كارشناسي غيراصولي خسارت كه كشاورز راضي نمي شود خسارت چند ميليوني باغش با مبلغ ناچيز جبران شود. به همين علت راغب براي بيمه محصولات خود نيست.»
خريد تضميني؛ اطمينان بخش
وي در مورد عدم خريد تضميني، بر اين باور است كه خريد تضميني در نفس كار براي اطمينان بخشي توليد پايدار، مناسب است، يعني دولت اعلام كند محصول را به قيمت تمام شده خريداري مي كند اگر شرايط قيمت در بازار به نسبت بهتر باشد كشاورز مي تواند توليد خود را در بازار آزاد بفروشد. او همچنين با اشاره به اين كه محصول پايدار را دولت مي بايد تعيين قيمت پايه اي كند، مي گويد: «اساسا دولت ها در تمام دنيا براي پايداري توليد، قيمت تمام شده محصول كشاورزان را محاسبه و تضمين مي كنند. در صورتي كشاورزان مازاد توليد داشته باشند، براي ايجاد تعادل بازار، مقدار مازاد توليد كشاورزان را خريداري مي كنند تا تعادل بين عرضه و تقاضا برقرار شود و يا اگر افزايش محصول بيش از داشت باشد، شرايط صادرات را فراهم مي كنند. اين شيوه زمينه اي براي توليد پايدار سبب مي شود هم كيفيت محصول حفظ شود و هم مصرف كننده براساس پايين بودن نرخ قيمت توليد، محصول ارزان تر به دستش مي رسد. »
اجراي طرح خريد توافقي كليه محصولات
«قانون خريد تضميني محصولات كشاورزي شامل 40 محصول است در حالي كه در بخش كشاورزي 400 نوع محصول توليد مي شود...»
از «خليليان» مي پرسيم: خريد تضميني چرا شامل 360 نوع بقيه نمي شود؟. او مي گويد: محصولاتي تحت پوشش خريد تضميني قرار گرفته اند كه نياز به حمايت دارند. برخي محصولات به راحتي بازاريابي مي شوند و حتي صادر هم مي شوند. در نتيجه نياز به خريد تضميني دولت ندارند. در اين حال، براي اقدام تكميلي خريد تضميني از سال 86، «خريد توافقي» را از طريق اتحاديه مركزي تعاوني روستا اجرا كرديم. براساس اين اقدام ساير محصولات هم تحت پوشش حمايت دولت قرار مي گيرند، در واقع شامل كليه محصولات كشاورزي مي شود. امسال (87) در قالب طرح خريد توافقي حداقل يك ميليون تن از توليدات كشاورزان با قيمت بالاتر از قيمت تضميني خريداري مي شود. اين اقدام خوبي در جهت حمايت از كشاورزان و كاهش دست دلال ها است به نحوي كه حمايت از توليدكننده و حمايت از مصرف كننده به صورت همزمان انجام مي شود. اين موضوع نياز به يك طرح جامع بازار رساني محصولات دارد كه اقدامات اوليه تهيه آن در وزارت جهاد كشاورزي شروع شده است و با همكاري وزارت بازرگاني، اين كار تكميل خواهد شد. وي در باره خريد تضميني، اين را هم مي گويد: قانون خريد تضميني نواقصي دارد. وزارت جهاد كشاورزي پيشنهادهاي اصلاحي خود را در سال گذشته (86) به صورت يك لايحه به دولت ارائه داده است كه اگر در مجلس هم مورد تصويب قرار بگيرد، حمايت بيشتري از كشاورزان صورت خواهد گرفت.
پنجشنبه 3 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: کيهان]

[مشاهده در: www.kayhannews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 244]