قرآن‌كريم، ترجمه‌پذير يا ترچمه‌ناپذير/39سيدحميد جزايري:هيچ ترجمه‌اي فصاحت، بلاغت و جامعيت متن قرآن را ندارد

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: قرآن‌كريم، ترجمه‌پذير يا ترچمه‌ناپذير/39سيدحميد جزايري:هيچ ترجمه‌اي فصاحت، بلاغت و جامعيت متن قرآن را ندارد
گروه ادب: تفاوت زبان‌ها، فرهنگ‌ها، ساختار شكلي و ماهوي زبان‌ خواسته يا ناخواسته محدوديت‌هايي را در امر ترجمه ايجاد مي‌كند؛ بنابراين قرآن را به طور كامل نمي‌توان ترجمه كرد، زيرا هيچ ترجمه‌اي فصاحت، بلاغت و جامعيت متن قرآن را ندارد.
«سيد‌حميد جزايري» مدير گروه ادبيات عرب مركز جهاني علوم‌اسلامي در گفت‌و‌گو‌ با خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا) بابيان اين مطلب گفت: ترجمه قرآن سبب مي‌شود كه ظرافت‌هاي بلاغي منعكس نشود، لذا مترجم يا خواننده ترجمه بايد متوجه باشد كه متن ترجمه، دقيقاً عين متن اصلي نيست، هرچند تا حدود زيادي دربردارنده پيام متن اصلي باشد. پس آوردن ترجمه‌اي در اوج فصاحت و بلاغت قرآن ميسر نيست و قرآن با رعايت اوج فصاحت و بلاغت به زبان ديگري ترجمه نمي‌شود و تنها ترجمه‌هاي نسبي از قرآن امكان دارد.

به گفته اين پژوهشگر رسايي و فصاحتي كه يك عرب‌زبان از متن فارسي قرآن دريافت مي‌كند، يك فارسي‌زبان از متن ترجمه شده آن دريافت نمي‌كند، اما به اين معنا نيست كه اصل مفهوم را نتوان به فارسي انتقال داد.

جزايري تصريح كرد: هر دو بحث ترجمه‌پذيري و ترجمه‌ناپذيري قرآن از يك منظر صحيح و از منظري ديگر ناصحيح است؛ به نظر مي‌رسد كه نزاع بين اين دو گروه بيشتر يك نزاع لفظي است تا يك نزاع ماهوي، در واقع هر دو گروه يك حرف را مي‌زنند و تنها مورد اثباتشان متفاوت است.

او گفت: نهج‌البلاغه و صحيفه ‌سجاديه نيز از جهت ترجمه به‌مانند قرآن هستند، منتهي قرآن كريم فصاحت‌هاي بليغي دارد، كه ممكن است دو اثر ديگر در اين حد نداشته باشند؛ براي مثال گاهي اوقات از قوانيني مانند تضمين استفاده شده كه در فارسي و ترجمه‌هاي متعارف ممكن است به سادگي انتقال نيابد؛ بنابراين آن‌هايي كه مي‌گويند قرآن ترجمه‌ناپذير است، منظورشان اين است كه ما نمي‌توانيم تمام آن مقصود و معاني قرآن را با رعايت اسلوب خام به زبان ديگري انتقال دهيم، پس ترجمه‌اي كه از قرآن ارائه مي‌شود، ترجمه‌اي نسبي است، نه‌اينكه واقعاً تمام متن‌به‌متن دومي تبديل شده باشد.

جزايري ادامه داد: افرادي هم كه به ترجمه‌پذيري قرآن معتقدند، در واقع همين حرف را مي‌زند و ادعاي توانايي انتقال تمام زواياي بلاغي قرآن در متن ترجمه را ندارند، اما منظورشان اين است كه روح حاكم بر آيات و مهمترين محورهاي موجود در آيات با درصدي از تفاوت و خطا به زبان ديگر قابل ارائه است.

اين نويسنده قرآني گفت: البته مشكل ترجمه‌ناپذيري كامل، تنها به قرآن اختصاص ندارد بلكه در مورد رمان‌هاي بزرگ ادبي و ساير كتاب‌ها نيز صادق است. در ترجمه قرآن يا هر متن فصيح و بليغي ديگر، طبيعتاً ممكن است ويژگي‌ها، خصوصيات و اسلوب زبان مبدأ و مقصد به طور كامل منتقل نشود.

او در پايان درباره وضعيت ترجمه قرآن گفت: پس از انقلاب و به‌ويژه در اين ده ساله اخير حركت‌هاي مثبتي در باب ترجمه قرآن صورت گرفته، ولي هنوز در شأن قرآن و كشورمان كار جدي صورت نگرفته است و لازم است، گروهي متشكل از افراد مختلف اديبان زبان عرب، اديبان زبان فارسي، آشنايان به مسائل فقهي و مباحث تاريخي و علوم ‌قرآني تشكيل شود كه به صورت جمعي به ترجمه قرآن بپردازند تا در طي چند سال كار مستمر ترجمه‌اي قابل قبول از قرآن ارائه شود.
سه شنبه 1 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 235]