تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1833500179
68 سال پس از درگذشت ملك‌الشعرای بهار
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: 68 سال پس از درگذشت ملك‌الشعرای بهار
تحلیل اندیشه‌های عرفانی ملك‌الشعرای بهار، 68 سال پس از درگذشتشوقتی سخن از تصوف بر زبان می‌آید، سخن از حماسه فناناپذیر عشق به خالق كائنات و انسانیت است. حدیث عشق ارجمندترین سخن صوفیه و خواست صوفی، پرواز با شهبال عشق به سوی ذات یگانه است.مریم رمضانیان در تحقیقی آورده است: ما در این جهان مغناطیسی تقدیر و سرنوشت كه تار و پودش از عشق، شیدایی و صفا بافته شده، به‌سر می‌بریم كه گویی یك بهشت جادویی است.می‌دانیم و بارها شنیده‌ایم كه قوی زیبا، عاشق دریاست، ققنوس شیفته ستیغ كوه‌ها و شعله‌های آتش است و عقاب به درازی عمر علاقه‌مند است و سالك مؤمن به عشق و امید كه سبب جزر و مد جهان است دل بسته، و می‌داند كه عشق، هر مؤمنی را به عرش سوق می‌دهد و در كنار كنگره‌هایش به پرواز درمی‌آورد.عارف و صوفی حقیقی كه حریفان خلوت سرای الستند و به یك جرعه تا نفخه صور مستند، به خود فرض می‌دانند دست گمشدگان مشتاق را بگیرند و دلشان را كه نظرگاه دوست، بلكه منزل اوست از غیر بپردازند و برای ورود انوار فروزان حقیقت آماده سازند.عرفان عارفان راهی است از راه‌های پرستش (از طریق محبت)، راهی برای رسیدن به كمال معنوی و معرفت كه جلوه‌گاه عمیق‌ترین آگاهی‌ها و شورانگیزترین عشق‌ها، همان نیایش مؤمن با معشوق، فریاد زدن در خفقان، سخن گفتن در سكوت و آموختن با لب‌های دوخته است و تصوف همان ریاضت نفس و ترك دنیاست كه بنای مشرب تصوف بر اولویت شرع انور است؛ همان مكتب عشق و محبت و راهی به سوی حقیقت:رفتن از عالم پرشور به از آمدن استغنچه دلتنگ به باغ آمد و خندان برخاست (صائب)وسیله صیقل آینه روح:روح در قالب انسان ز پی معرفت استكرده‌اند این تله در خاك كه عنقا گیرند (لاهیجی)داروی كبر و نخوت:فروتنی است دلیل رسیدگان به كمالسوار چون كه به مقصد رسد، پیاده شود (لاادری)اما آیا عشق مقدمه عرفان است یا عرفان مقدمه عشق؟هم‌چنان كه عشق در دو مورد مختلف استعمال می‌شود (مجازی و حقیقی)، عرفان نیز چنین است (عرفان مثبت و منفی). چون عشق حقیقی عبارت است از قرار گرفتن در جذبه كمال، و عرفان مثبت عبارت است از حركت معرفتی و عملی در مسیر همین جذبه؛ لذا این هر دو آرمان اعلا، یك حقیقت را در بر دارند كه همان گردش تكاملی در حركت به بارگاه ربوبی است و مكمل یكدیگرند و تفاوت این دو (عشق حقیقی و عرفان مثبت)، تفاوت دو بعد یك حقیقت است.دل سوی مهر می‌كشد و مهر سوی دلجایی كه مهر نیست مكن جست‌وجوی دلبر لوح دل رموز محبت نوشته‌اندما خوانده‌ایم و كرده ز بر پشت و روی دلعرفان مثبت گسترش و اشراف «من انسانی» بر جهان هستی است؛ به جهت قرار گرفتن «من» در جاذبه كمال مطلق.«من انسانی» به‌وسیله تكامل از «خود طبیعی» می‌گذرد و صعود می‌كند و به من ملكوتی توفیق می‌یابد و این است كه شایستگی اشراف واقعی به جهان هستی را نصیب او می‌سازد و این عرفانی است كه خط نورانی آن به‌وسیله انبیای الهی در جاده تكامل كشیده شده است، نه تخیلات رویایی در مهتاب فضایی درونی كه سایه‌هایی از مفاهیم بسیار وسیع را به جای فصلی از آنها گرفته است؛ چیزی كه ملك‌الشعرای بهار از آن گریزان بود.سخنان اهل تصوف در سخنان بهار، جایی دارد؛ اما نه آن تصوف كه پرده‌در و پرشور و آكنده از شطحیات رازناك تهورآمیز است؛ بلكه تصوفی ملایم و معتدل كه بین پارسایی و پاكیزه‌خویی زاهدانه و بین زندگی عملی و اجتماعی، تلفیق و تألیف كرده است.وجود مرحوم ملك‌الشعرای بهار، یكسره در اندیشه‌های فلسفی غوطه نمی‌خورد و ذوق عمل برای او جاذبه و لطف بیش‌تری داشت. درواقع اندیشه فلسفی نزد «بهار» رنگ و مشرب اصالت عمل می‌پذیرد و از خاموشی و تیرگی دهلیز پر پیچ و خم افكار مجرد راه به بیرون می‌برد. هویت واقعی احساس و فعالیت مغزی یك هنرمند، می‌تواند عظمت‌های انسان و جهان را بیان كند. از دیدگاه عرفان با بروز هر اثر هنری اصیل در عرصه زندگی انسان‌ها، جلوه‌هایی خاص از صفحات بزرگ خداوندی نمودار می‌شود. آن‌جا كه پدر اندیشه و عرفان، حضرت مولانا چنین می‌گوید:تو هنوز ناپدیدی ز جمال خود چه دیدیسحری چو آفتابی ز درون خود برآییتو چنین نهان دریغی كه مهی به زیر میغیبدران تو میغ تن را كه مهی و خوش‌لقاییو ملك‌الشعرا بهار نیز می‌گوید:ز دانایی بنالد مرد داناكه دانا را خرد بندی است بر پااگر نفس بشر با دد قرین استچرا دد بر دو دست است و تو بر پاچرا دد نگذرد از بركه‌ی تنگتو پرّان بگذری از ژرف دریاچرا گریی تو و او نیست گریانچرا گویی تو و او نیست گویادر واقع فعالیت هنری اگر از اصالت و محتوای حقیقت برخوردار باشد، یك فعالیت ضروری برای برقرار كردن ارتباط انسان با خداست كه از طریق ارتباط با جمال و جلال هستی است.شیخ و واعظ كه هادی بشرندبه خدا كز خدای بی‌خبرندكسب كردم به معرفت قدریكه رسیدم به قرب لاادری(ملك‌الشعرا بهار)فن شاعری امكانات تقریباً نامحدودی برای خلق روابطی جدید بین صورت‌های دنیوی و دینی به‌وجود می‌آورد. یك شاعر هنرمند ممكن است به مرتبه كاملی از نقش و بازی متقابل این دو سطح دست یافته باشد و كاری كند كه دنیوی‌ترین شعر او صبغه دینی روشنی داشته باشد. این شعرها شبیه حوض‌های بزرگی است كه در محوطه مسجد قرار دارند و در آنها همه شكوه و عظمت بنای عظیم مسجد انعكاس پیدا می‌كند. بنابراین بیهوده است كه در بین شعرهایشان به دنبال تفسیری صرفاً عرفانی یا برعكس صددرصد دنیوی بگردیم. گاهی ابهام و دوگانگی كلام شاعران از روی قصد و عمد بوده و نوسان بین دو سطح از هستی، آگاهانه حفظ شده است.تطبیق تفسیر دنیوی و مذهبی حیات به یك هماهنگی كامل بین اجزای معنوی روانی و حسی نیاز دارد و این هماهنگی مستلزم آزادی معنوی، روانی و حسی است. البته آزادی به معنای رهایی مطلق در انجام هر كار نه تنها آزادی نیست، بلكه نابود ساختن آزادی روح و روان است؛ با قبیح ترین شكل آن. منظور ما آزادی در حیطه ارزش‌هاست كه شرط لازم عرفان و معرفت است.یك مرغ سر به زیر پر اندر كشیده استمرغی اگر نوا به فلك پر كشیده استیك مرغ آشیانه به تاراج داده استیك مرغ از آشیانه خود سركشیده استمرغی ز وصل گل سرمست و مرغكیز آسیب خار ناله مكرر كشیده استقربان مرغكی كه ز سودای عشق گلاز زخم نوك خار به خون پركشیده است(ملك‌الشعرا بهار)شعرهای غنایی فارسی هرگز این لطف و شیرینی خویش را بدون اعتقادات صوفیانه به‌دست نمی‌آورند.تا رسد دست من آن روز بدان دامن پاكنَهَم امروز بدین در سر طاعت بر خاكشعر ملك‌الشعرا بهار نتیجه عواطف و احساسات یك انسان متفكر است كه از حالات روحیه صاحب خود، از فكر دقیق پرهیجان یك مغز پرجوش حكایت می‌كند.اسیر خود شدن تا كی، ز خود وارستنی بایدز تن كامی نشد حاصل، به جان پیوستنی بایدبهار اندر حرم چندین چه جویی اهل معنا رابه نیروی طلب دیر مغان را جستنی بایدپیشرفت در دانش تصوف مایه‌های انسانی و معنوی را می‌طلبد تا بتواند اصول فكری انسان مترقی را تأمین كند و در این وادی، «ایمان» و «اخلاص» منطقی‌ترین سلاح ایدئولوژیك علمی و دینی است. در نتیجه درمان روحی و اخلاقی جامعه از گزینش اصول بی‌محتوای اندیشه‌های عاری از معنویت، امكان‌پذیر نیست و منجر به یكسری منازعات و درگیری‌ها می‌شود.مرحوم ملك‌الشعرا بهار در عقاید خود اساس و پایه یكی از حالات طبیعی نوع بشر را دو حس «غیرت» و«رشك» می‌داند و اظهار كرده است: غالب منازعات در دنیا بر سر همین حالات پیدا شده و می‌شود و پیامبران و حكما برای تخفیف این حالات یكسری اصول و قوانین و دستورهای اخلاقی ارائه داده‌اند.در دنیای تصوف جمعی برای آرامش خود از این حالات اصطلاح جالبی را به‌كار می‌برند كه «تربیت منفی» است، زیرا این جماعت دریافته‌اند كه با حدود حقوقی و اخلاقی نه می‌توانند از بی‌عدالتی و طمع افراد متعدی، ممانعت كنند و نه از غیرت و رشك و حس محرومیت افراد مظلوم بكاهند. ایشان برای رهایی از تربیت منفی، به دنبال دانش معنوی یعنی «عشق عرفانی» هستند. در این راه بسیاری از تمنّیات نفسانی كنار گذاشته می‌شود و همه تلوین‌ها و رنگ‌ها به ویژه رنگ خویشتن پرستی از تن و جان زدوده می‌شود و به سوی لذات معنوی رهسپار می‌شوند.این‌جاست كه ایشان مجنونان هوشیارند، مرغان قفس شكنند و زندگان بی‌مرگند كه سفرشان جز حقیقت نیست، حقیقتی سر به مهر و ناگفتنی.پروانه و شمع و گل شبی آشفتند / در طرف چمنوز جور و جفای دهر با هم گفتند / بسیار سخنشد صبح نه پروانه به جا بود و نه شمع / ناگاه صبابر گل بوزید و هر دو با هم رفتند / من ماندم و منلینک ها: مصاحبه با دكتر محمد خوانساری قدیمی ترین نمونه شعر فارسی اول اردیبهشت، سالروز در گذشت ملك الشعرای بهار اسوه ماندگار آزادگی و شهامت
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 429]
-
گوناگون
پربازدیدترینها