بررسي دلايل ركود عمليات اجرايي ميان گذر درياچه اروميه ؛ 30 سال در انتظار تحقق يك رؤيا

واضح آرشیو وب فارسی:قدس: بررسي دلايل ركود عمليات اجرايي ميان گذر درياچه اروميه ؛ 30 سال در انتظار تحقق يك رؤيا
*سيده سميه سجادي

ميان گذر درياچه اروميه، نامي آشنا و طرحي بزرگ در سازه هاي آبي كشور و منطقه است كه 30 سال مردم آذربايجان را چشم انتظار گذر از اين سازه بزرگ آهني گذاشته است.

در كنار ساحل نيلگون درياچه اروميه، مردم شهر اروميه به شكرانه محقق شدن آرزوي ديرين خود، سجده شكر به جا آوردند.
در آن زمان، شايد هيچ كس باور نمي كرد حتي با گذشت سه دهه از آغاز خاكريزي در دل درياچه زيباي اروميه، كار همچنان ناتمام باشد و چشمها در انتظار.
چه بسا كساني كه آن روز اولين سنگريزه ها را به صورت نمادين همراه با حجةالاسلام حسني در دل درياچه فرو ريختند، حتي عمرشان قد نداد تا عبور غولهاي آهني از دل درياچه را ببينند.
مي گويند مردم مشتاق اروميه با بيل و كلنگ به سينه كوه زدند و فرغونها را از سنگهاي اطراف درياچه پر كردند. آنها در آن زمان و در آن شرايط به دنبال ساحل امن بودند تا راهي امن بسازند به سوي ساحلي امن!
*سابقه اجراي اين طرح
پس از انقلاب اسلامي، با احساس نياز به اتصال نزديكتر دو استان آذربايجان شرقي و آذربايجان غربي به يكديگر به همت شهيد موسي كلانتري، احداث پل ميان گذر درياچه اروميه طرح ريزي شد و مردم، اين رويكرد نوين در گسترش ارتباطات را بهترين هديه انقلاب دانستند. اهميت اين پروژه براي مردم شهر اروميه چنان بود كه بنا به گفته جمشيد حق گو، استاندار سابق آذربايجان غربي يك روز جمعه با دعوت استانداري نماز جمعه در كنار درياچه اروميه به امامت حجةالاسلام غلامرضا حسني اقامه شد، سپس به طور سمبليك با هر وسيله ممكن هر كس مقداري خاك، شن و سنگ ريزه را در نقطه شروع سر خط جاده ميان گذر به درياچه ريخت و بدين وسيله به اقدام مديريت استان مهر تأييد زدند.
اما امروز بعد از گذشت 29 سال با وجود حمايتها، همكاريها و پيگيريهاي مجدانه مسؤولان كشوري و استاني، همچنان اين پروژه ركورد طولاني ترين و پرعمرترين پروژه نيمه تمام كشور را به خود اختصاص داده است. هرچند كه در طول دوره هاي مختلف رياست جمهوري بحث پايان ميان گذر به عنوان مهمترين و جدي ترين خواست مردم منطقه مطرح شد، اما به علت محقق نشدن اين خواسته ديرين با رجوع به اذهان عمومي اين گونه مي نماياند كه دولت براي اجراي پروژه هاي عمراني در مناطق دورافتاده مرزي عزم جدي ندارد.
عمليات اجرايي از سال 58 با سنگ ريزي در كم عرض ترين قسمت درياچه و در فاصله بين كوه زنبيل در ساحل غربي و شبه جزيره اسلامي در ساحل شرقي آغاز شد، اما به علت مشكلات هيدروليكي و جغرافيايي، ادامه سنگ ريزي از 11 كيلومتري غرب و سه كيلومتري شرق درياچه اروميه ممكن نشد.
سرانجام در سال 68 ، ايده ساخت پل شناور در فاصله 1/3كيلومتري بين دو طرف عملياتي شد كه پس از 4 ماه بهره برداري، به علت وقوع طوفان شديد درهم شكست و براي تردد از اين مسير در انتهاي دو خاكريز اسكلههايي ساخته شد. در حال حاضر، تردد مسافران و وسايل نقليه با شناورها انجام مي گيرد، اما متوقف شدن شناورها در صورت تغيير آب و هوا، طوفاني شدن درياچه و نبود امكان تردد در اين زمان، محدود بودن تعداد شناورها و كثرت خودروها، سفر همراه با راحتي و نشاط را براي مسافران اين محور به يك رؤيا تبديل كرده است.
با بازديد سيد محمد خاتمي، رئيس جمهور وقت در شهريور سال 79 و دستور قاطع وي مبني بر تكميل آن با استفاده از اعتبارات عمراني وزارت راه و ترابري، تكميل ميان گذر وارد مرحله جديدي شد.
با انتخاب شركت صدرا به همراه مهندسان مشاور ASS- JAKOBSENM و NGL از كشور نروژ، مناسب ترين و اصولي ترين روش براي ساخت پل، احداث پل و عرشه مبتني بر 20 دهنه به طول هزار و 276 متر و به عرض 24 متر با مسيرهاي رفت و برگشت جداگانه و طراحي مسير راه آهن به عرض 5 متر در وسط پلهاي سواره رو تشخيص و اجراي آن عملياتي شد.
با آغاز به كار اجرايي پروژه و قبل از اتمام كار دولت خاتمي جنجالهايي درباره مسايل زيست محيطي پيدا شد كه افزايش سطح آب درياچه در بخش جنوبي و زير آب رفتن دشتهاي جنوب درياچه و كاهش شوري آب در اين قسمت و افزايش غلظت نمك در بخش شمالي از جمله اين ادعاها بود.
در روي اين پل، همانند پل بزرگ مياني چهار خط سواره رو رفت و برگشت، پياده روهاي طرفين و يك مسير راه آهن پيش بيني شده است. ارتفاع پل و طول دهنه هاي آن نيز داراي قابليت كافي براي گذردهي سيلابهاي احتمالي است.
با اتمام اين پروژه، فاصله 298 كيلومتري بين دو استان آذربايجان غربي و شرقي به 111 كيلومتر كاهش مي يابد.
پروژه ميان گذر درياچه اروميه، با پشت سر گذاشتن مشكلاتي چون نبود مطالعات كافي، موانع فني و تكنولوژي و نبود يك اراده قوي براي تكميل آن، با مشكل مواجه است.
پل شهيد كلانتري با هزار و 500 متر طول داراي 20 دهانه 70 متري و يك دهانه قوسي به طول 100 متر و ارتفاع 10 متر از سطح آب درياست كه در نوع خود، بزرگترين طرح دريايي است كه تاكنون در داخل كشور اجرا شده كه به لحاظ عظمت و زيبايي در خاورميانه بي نظير است. تمام مراحل مطالعاتي، طراحي و ساخت اين پل توسط متخصصان و كارشناسان داخلي انجام گرفته و دو شركت خارجي نيز كار نظارتي اين طرح را بر عهده دارند.
در دولت نهم هم به رغم قول مساعد دكتر احمدي نژاد براي بهره برداري از اين طرح در سال 1386 متأسفانه به سبب تخصيص نيافتن اعتبارات لازم اين پروژه امسال نيز به بهره برداري نخواهد رسيد.
سرانجام بايد گفت، 29 سال پيش كه با شور تمام سخن از آغاز ساخت پل ميان گذر درياچه لاجوردي اروميه به ميان آمد، كسي تصور نمي كرد اين پروژه حياتي محكوم است كه براي رسيدن به انتها، سه دهه را سپري كند. اين در شرايطي بوده است كه در دهه 60، ژاپن حاضر شده بود در ازاي بهره برداري از لجنها و مواد معدني اين درياچه به مدت 40 سال، اين پل عظيم را در عرض 10 سال به بهرهبرداري كامل برساند.
*...و سرانجام امروزي اين طرح
بعد از گذشت 29 سال، چه دستاويز تبليغاتي بهتري از ميان گذر درياچه اروميه كه مردم هنوز هم به دنبال اين هستند كه خبري خوب از اين طرح بشنوند و گاهي هم مي دانند كه اينها تبليغات است، ولي دلشان را شاد مي كنند شايد كسي به فكر مردم آذربايجان باشد!
در انتخابات متمادي سالهاي بعد از انقلاب، نامزدي را سراغ نداري كه در تبليغات رقابتي خود نامي از ميان گذر شهيد كلانتري نبرده باشد و اين دستاويزي براي تبليغات وي نشده باشد.كار به جايي رسيد كه حتي داوطلبان شوراهاي شهر و روستا نيز قول تسريع در اجراي اين پل را دادند.
و در بدقوليها همين بس كه استاندار آذربايجان غربي به تازگي در يك نشست مطبوعاتي اعلام كرد، وزارت راه و ترابري قولهاي خود را در مورد ميان گذر درياچه اروميه مردانه كند.
رحيم قرباني همچنين گفت: براي احداث ميان گذر درياچه اروميه و در راستاي حمايت از آن هيچ يك از نمايندگان استان در مجلس شوراي اسلامي به جز نمايندگان اروميه اقدامي را در راستاي پيشبرد كارهاي صورت گرفته انجام ندادند و اين موضوع جاي تأسف دارد.
ناسپاسي است كه به اين موضوع اشاره نكنيم كه با حضور استاندار آذربايجان غربي از همان روزهاي اول حضورش در استان و مورد توجه قرار دادن اين طرح، شتاب خاصي در اجراي آن آغاز شد.
بازديدهاي گاه و بي گاه و به صورت سرزده حتي در روزهاي سرد زمستاني و طوفاني و متوقف نشدن كار در روزهاي زمستان و در دماي 10 درجه زير صفر نيز از موتورهاي جلو برنده اين طرح بود.
استاندار آذربايجان غربي در نشست مطبوعاتي با خبرنگاران گفت: مجريان و پيمانكاران پل ميان گذر شهيد كلانتري بايد شتاب كنند.
دكتر رحيم قرباني افزود: اقدامهاي جدي و تسريع در عمليات اجرايي و بتون ريزي كيسونها از نيمه دوم سال 85 وارد مراحل جديدي شد و در حال حاضر نيز مراحل اجراي طرح با نصب پل قوسي 1400 تني وارد فاز جديدي شده است.
دكتر قرباني در پاسخ به سؤال خبرنگاري مبني بر بدقولي مجريان طرح در اعلام زمان بهره برداري از اين طرح گفت: اگر رئيس جمهور در سفر استاني خود به آذربايجان غربي در سال 85 قول بهره برداري از آن را دادند و محقق نشد، به اين دليل است كه اعتبار 250 ميليارد ريالي كه قرار بود در متمم بودجه توسط مجلس تصويب شود، به مرحله اجرا در نيامد.
استاندار آذربايجان غربي افزود: با تخصيص 250 ميليارد ريال اعتبار مورد نياز طرح در سال جاري، پروژه هيچ گونه مشكل اعتباري ندارد و مجري و پيمانكار طرح نيز نميتوانند تأخير در اجراي پروژه را متوجه مشكلات مالي بكنند.
ولي اين نكته نيز جالب توجه است كه نماينده مردم اروميه در مجلس شوراي اسلامي در همان روزهاي اول آغاز به كار مجلس، مصاحبه اي مطبوعاتي مي كند و با انتقاد از تأخير 29 ساله بهره برداري از پروژه بزرگراه شهيد كلانتري درياچه اروميه مي گويد: طولاني شدن زمان بهره برداري از اين پروژه، بي اعتمادي در مردم ايجاد مي كند.
سيد سلمان ذاكر با بيان اين كه پروژه شهيد كلانتري اروميه مورد توجه مسؤولان كشور قرار نگرفته است، اظهار داشت: اين بي توجهيها موجب شده از اين طرح به عنوان طولاني ترين، پرهزينه ترين و بي اعتماد كننده ترين پروژه ملي در كشور ياد شود.
وي ادامه داد: نزديك 30 سال است مردم استانهاي آذربايجان غربي و شرقي و ساير استانهاي كشور براي تردد از اين مسير به دليل تأخير بيش از حد و نبود امكانات رفاهي از جمله راه برگشت در مسير فعلي، نبود سرويسهاي بهداشتي و نبود محلهايي براي استراحت دچار مشكلات عديده اي مي شوند.
ذاكر در ادامه با بيان اين كه استاندار و مسؤولان استاني نيز از تأخير 30 ساله اين طرح گلايه مند هستند، خاطرنشان كرد: در اولين روز از شروع به كار مجلس، شخصاً از رئيس جمهور كشورمان دلايل اين تأخير را جويا شدم كه رئيس جمهور اظهار داشتند: من به استان آذربايجان غربي سفر نمي كنم، مگر اينكه طرح ميان گذر شهيد كلانتري اروميه افتتاح شود و اگر هم روزي در تابستان به اين استان سفر كردم و ديدم طرح افتتاح نشده، به شدت برخورد خواهم كرد.
نايب رئيس كميسيون تحقيق مجلس شوراي اسلامي ادامه داد: طي نشستي كه مجمع نمايندگان استان با وزير راه و ترابري داشتند بنا به قول وزير راه، يك باند از ميان گذر درياچه اروميه شهريور ماه سال جاري مورد بهره برداري قرار مي گيرد.
وي يادآور شد: براي بهره برداري از هر پروژه در كشور ميلياردها تومان هزينه مي شود، اما در پروژه ميان گذر اروميه ميلياردها تومان حيف و ميل شده است كه بايد اين امر مورد توجه مسؤولان امر قرار گيرد.
دوشنبه 24 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: قدس]

[مشاهده در: www.qudsdaily.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 90]