ميراث طبيعى در معرض‌خطر

واضح آرشیو وب فارسی:حيات نو: ميراث طبيعى در معرض‌خطر
شهناز بختيارى -در هزاره سوم تصور بر اين بود كه بشر به دنبال حفظ حيات خود و محيط زيست باشد. ولى برخلاف اين گمانه زنى‌ها محيط طبيعى زندگى انسان‌ها در شرف نابودى واز بين رفتن است. محيط زيست كشور بى گمان با تمامى گونه‌هاى نادر و منحصر به فرد، در حالى امروز در آستانه نابودى قرار گرفته كه هنوز مسئولان سازمان محيط زيست به عمق فاجعه‌اى كه در انتظار محيط زيست كشور است، پى نبرده‌اند.در سال جارى با افزايش روز افزون آلودگى رودخانه‌ها، تشديد آلودگى هوا، كاهش مساحت جنگل‌ها، نابودى تالاب‌ها و كاهش منابع آبى در كشور مواجه هستيم كه به كرات سازمان حفاظت محيط زيست نسبت به ادامه روند تخريب ذخائر حياتى در بخش‌هاى مختلف هشدار داده است.هشدار متخصصان محيط‌زيست نسبت به تخريب جنگل‌ها، شكار گونه‌هاى نادر حيات وحش و نابودى تالاب‌هاى كشور در حالى شدت گرفته كه تغذيه آب‌هاى زيرزميني، مهار سيلاب‌ها، پيشگيرى از نفوذ آب‌هاى شور، جلوگيرى از فرسايش خاك و حفظ سواحل و رسوب گيري، حفظ جمعيت‌هاى حيات وحش و ... نيازمند برنامه ريزى و پيگيرى‌هاى جدى از سوى مسئولين است.در سال جارى كشورمان در وضعيت مناسبى از نظر تامين آب قرار ندارد و ميزان بارندگى‌ها نسبت به ميانگين آن كاهش داشته است كه بروز پديده خشكسالى و كاهش بارش باران را امسال در طول 40 سال گذشته تجربه مى‌كنيم به گونه‌اى كه حجم بارش باران نسبت به سال‌هاى گذشته افزايشى نداشته است.اين در حالى است كه روند تخريب مناطق حفاظت شده و انقراض گونه‌هاى نادر حيات وحش، نابودى تالاب‌ها به دليل ورود پساب‌ها و فاضلاب‌ها، نابودى جنگل‌ها و ... بايد به طور جدى در دستور كار سازمان حفاظت محيط زيست قرار گيرد.يكى از موضوعات ضرورى كه بايد كاملا به آن دقت نظر داشته باشيم، تخريب جنگل‌ها است. با توجه به اينكه چند دهه اخير به طور چشمگيرى كاهش داشته و به طوريكه كاهش بارندگي، حرارت زياد در سال‌هاى خشكسالى وآتش سوزى در جنگل‌ها، قطع درختان، هموار سازى زمين توسط كشاورزان، گسترش صنايع و استخراج معادن، استفاده دامداران و ... از عوامل مهم در تخريب جنگل‌ها محسوب مى‌شود.آلودگى هوا نيز به صورت يك مسئله عمومى در آمده است و موجب شده هواى بيشتر شهرهاى اطراف ناسالم شود كه اين آلودگى قربانيان تدريجى بسيار زيادى از جمله انسان‌ها، گياهان، جانوران و پرندگان داشته كه موجب شده تعادل طبيعى آنها از بين برود.اما واقعيت اين است كه برخى از آثار و ميراث طبيعى كشور به صورت تدريجى در حال نابودى و خشك شدن است كه داراى خسارتى جبران ناپذير است و سازمان حفاظت محيط زيست نيز موظف است براساس قانون به رسالت خود در حفظ و حراست از محيط زيست همت گمارد تا اين نعمات الهى در معرض نابودى قرار نگيرد.در مجموع حفظ گونه‌هاى گياهى و جانورى ازوظايف مهمى است كه مسئولان امر بايد به آن توجه بيشترى نشان داده و بازنگرى ويژه‌اى در خصوص ارزش اقتصادى جنگل‌ها و پوشش گياهى صورت دهند.

نفس‌هاى آخر دريا چه بختگان

درياچه بختگان در استان فارس به عنوان چهارمين تالاب بين المللى ايران در فهرست تالاب‌هاى كنوانسيون رامسر به ثبت رسيده، از نظر وسعت بعد از درياچه اروميه، دومين درياچه بزرگ ايران و در زمره يكى از درياچه‌هاى شور كشور به شمار مى‌رود كه آب آن از طريق رودخانه كر تامين مى‌شود با توجه به اهميت و ارزش جهانى تالاب‌ها، خشك شدن يك تالاب بين المللي، فاجعه‌اى زيست محيطى است كه زنگ خطر و هشدار را براى ديگر تالاب‌ها به صدا در مى‌آورد.اگرچه تنوع زيستى زياد و جلوه‌هاى طبيعى زيبا، زمينه فعاليت‌هاى علمي، پژوهشى و گردشگرى را در پارك ملى درياچه بختگان فراهم كرده است ولى بر اثر خشكسالى و برخى عوامل ديگر تبديل به شوره زار شده است. مجموعه بختگان در سال 54 به عنوان تالاب بين المللى انتخاب شد و جزيره‌هاى درياچه محلى مناسب براى زيست و تخمگذارى بسيارى از پرندگان مهاجر و بومى محسوب مى‌شود و اين نكته موجب شده است پارك ملى بختگان از سوى سازمان بين المللى حيات پرندگان، به عنوان يك زيستگاه با اهميت شناخته شود. از جمله گونه‌هاى مهم جانوارى اين پارك شامل بز، قوچ و ميش، فلامينگو، اردك، پليكان سفيد و ... است. درياچه بختگان به عنوان يكى از اكوسيستم‌هاى بى نظير طبيعت ايران همواره مورد تحسين گردشگران خارجى بوده است ولى به طور طبيعى داراى شرايط زيستى حساس و تهديدات طبيعى است كه تبخير شديد، وضعيت حياتى آن را به خطر انداخته است. به نظر مى‌رسد خشكى و كم آبى درياچه بختگان مربوط به عوامل گوناگونى باشد كه خشكسالى‌هاى هفت ساله پى در پى اخير در فارس، اصلى ترين عامل بوده و عوامل ديگر به تشديد آن منجر شده‌اند.

كارشناسان محيط زيست معتقدند، وضعيت كنونى درياچه به دليل كم آبى نگران كننده بوده و مشكلات زيست محيطى را براى تنوع زيستى پرندگان و جانوران ايجاد كرده است و اين در حالى است كه درياچه بختگان براى احياء دوباره در انتظار بارش بارانى است تا به حيات خود ادامه دهد. برخى ديگر از كارشناسى محيط زيست بر اين اعتقادند كه مهمترين عوارض منفى خشك شدن بخش وسيعى از درياچه بختگان، كاهش تعداد گردشگران و بازديد كنندگان از پارك ملى و پناهگاه حيات وحش است.مدير كل محيط زيست استان فراس نيز مى‌گويد: خشكسالى و كم آبى درياچه بختگان در سال جارى نسبت به چهل سال گذشته بى‌سابقه بوده و وضعيت تالاب‌هاى ديگر استان‌هاى كشور نيز به همين صورت است. وى با اشاره به اينكه ميانگين بارش باران استان در سال جارى 30 ميليمتر مكعب بوده مى‌گويد: بر اثر كم آبى و افزايش غلظت نمك، تنوع زيستى درياچه بختگان در معرض تهديد شديد قرار دارد.
يکشنبه 23 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: حيات نو]

[مشاهده در: www.hayateno.ws]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 66]