نگاهي به فيلم 10 رقمي/فيلمي مناسب براي تلويزيون

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: نگاهي به فيلم "10 رقمي"/فيلمي مناسب براي تلويزيون
فيلم سينمايي "10 رقمي" ساخته همايون اسعديان فاقد موضوعي متناسب با انتظارات مخاطب سينماروست، اما نتوانسته اين امتياز را از نوع پرداخت و نگاه خود به طنز و كمدي به دست آورد. فيلمي كه همچنان مناسب مديوم و مخاطب تلويزيوني است.

به گزارش خبرنگار مهر، اسعديان در فيلم "10 رقمي" تلاش كرده بر محور قصه‌اي ساده كه خاستگاه آن به واسطه جذابيت موضوع، انتخاب بازيگران و ... به تلويزيون بازمي‌گردد، يك كمدي متوسط و معمولي براي مخاطب خود تدارك ببينيد.

با توجه به جايگاه ويژه كمدي و طنز در كارنامه شش فيلمي اسعديان، به نظر مي‌آيد رويكرد او به اين وجه در "10 رقمي" بايد ويژگي و سويه‌اي خاص داشته باشد. اين نكته را مي‌توان از بازگشت او پس از هشت سال به سينما و همچنين همكاري با يك نويسنده تازه‌كار و گروهي از بازيگران شناخته‌شده طنز در عرصه تلويزيون مورد توجه قرار داد.

عليرضا محمودي فيلمنامه‌نويس "10 رقمي" پيش از اين تجربه نگارش متن مجموعه "مرگ تدريجي يك رويا" را براي فريدون جيراني به عهده داشته است. در واقع اين فيلم اولين بخش از سه‌گانه‌اي درباره فرش است كه دومين قسمت آن در مراحل نگارش به سر مي‌برد. محمودي در مجموعه جيراني يك ملودرام خاص را مد نظر قرار داده ولي از آنجا كه هنوز براي مخاطب و اهل فن ناشناخته است، انتظار غافلگير شدن مخاطب از رويكرد او به طنز و كمدي چندان دور از ذهن نيست.

فيلم "10 رقمي" بر محور موقعيتي ساده و باورپذير آغاز مي‌شود كه در عين حال نشاني‌هاي روشن به شرايط واقعي جامعه مي‌دهد. سكانس اول با چرخش دوربين در موزه فرش به نوعي هم كاركرد معرفي اين مكان را به عنوان يك لوكيشن كليدي دارد و هم كدي براي موضوع محوري فيلم مي‌دهد كه حول محور يك تخته فرش نفيس به نام "باغ بهشت" مي‌چرخد كه در موزه فرش نگهداري شده و مورد سرقت قرار مي‌گيرد.

در واقع دست به دست شدن اين فرش به واسطه ارزش و قيمتي كه نمي‌توان براي آن تعيين كرد و همچنين پيگيري گروه‌هاي مختلف كه با انگيزه‌هاي متفاوت در پي تصاحب آن هستند، اساس ماجرا و كشمكش‌هاي محوري فيلم را تشكيل مي‌دهد.

قهرمان فيلم يك دزد خرده‌پا به نام فيروز (جواد رضويان) است كه به دليل نحوست و بدشانسي به بار آوردن براي همه به "فيروز 13" معروف شده است. در فيلم تلاش شده بر اين تعريف اوليه شخصيت مانور داده شود تا براي مخاطب محرز شود و سپس از اين وجه به نفع چينش اتفاقات و ماجراهاي بعد استفاده شود.

هر چند ديالوگ‌هاي مادر (فريده سپاه منصور) بر نحسي آوردن او از هنگام تولد تا به حال دلالت دارد، اما يك سكانس به شدت نمايشي و اغراق‌آميز كه به فانتزي پهلو مي‌زند براي اين منظور طراحي شده است. سكانسي كه با خبر ورود فيروز به قهوه‌خانه محل قرار خلافكاران، هر كس خود را به كاري بي‌ضرر مشغول مي‌كند تا فيروز از كارش سر در نياورد و نحسي او دامن كسي را نگيرد.

اين سكانس مي‌تواند تعريف اوليه شخصيت را نهادينه كند و در عين حال بامزه هم باشد، اما غيرواقعي بودن آن با بافت كلي فيلم كه واقعگرايي را محور قرار داده، در تناقض است و در عين حال اين پرسش را در ذهن ايجاد مي‌كند كه چه نيازي به پنهانكاري به اين شيوه غيرمعمول و غيرعادي بوده است؟ آيا راهي بهتر و باورپذيرتر براي پوشش دادن به كارهاي اين دزدان خلافكار نبود؟

در واقع وقتي قرار است كمدي و طنز محملي شوند براي ورود هر نوع تفكر براي طراحي شوخي و ...، بايد انتظار چند لحني شدن شوخي‌ها و طنز جاري در فيلم را هم داشت. از همين روست كه در بخشي از فيلم كه مربوط به طراحي افراد خانواده فيروز و خواهر ناتني‌اش (فيروزه - بهاره رهنما) مي‌شود، با نوعي طنز رئاليستي مواجه هستيم،‌ در بخش حضور گروه مافيايي به رهبري شهبال (رضا فيض نوروزي) كه به دنبال فرش "باغ بهشت" هستند با كمدي فانتزي در طراحي و چينش روابط و ... مواجه هستيم.

در بخشي ديگر در طراحي شخصيت نازي خالقي (بهنوش بختياري) كه از شدت علاقه به "باغ بهشت" پايان‌نامه خود را بافت دوباره اين فرش انتخاب كرده، هرچند از طنز پررنگ اغراق شده استفاده شده ولي از آنجا كه كدها و نشانه‌هاي رفتاري او مابه ازاء‌ واقعي دارد،‌ در كليت فيلم جاي نمي‌گيرد. همانطور كه در طراحي شخصيت مادر فيروز، فيروزه و شوهرش (اصغر نقي‌زاده) نيز تلاش شده چهره‌اي كاريكاتوري از طبقه فرودست با همه نيازها و مسائلشان ترسيم شود.

حتي در كاراكتر پدر (احمد پورمخبر) نيز كه حضوري كمرنگ در چند سكانس دارد با متمركز شدن بر عشق فيلم بودن برجسته در اين قشر و علاقه بيمارگون به تماشاي فيلم،‌ مي‌توان اين حضور كمرنگ اما اغراق شده را به عنوان كدي از نمونه‌هاي واقعي پذيرفت.

با توجه به نكاتي كه ذكر شد اين يكدستي در كليت طراحي شوخي و طنز فيلم و شخصيت پردازي‌ها وجود ندارد. در واقع از ديگر نمونه‌هايي كه كار را از يكدستي خارج كرده مي‌توان به مواردي چون به گوشه‌چشم به طنزهاي تلويزيون در طراحي موقعيت‌هاي بخش مياني اشاره كرد.

در يكي از سكانس‌ها فيروز و نازي براي حرف زدن به قهوه‌خانه مي‌روند. پرداخت آشناي اين سكانس به شدت به موقعيت مشابه در مجموعه ‌اي مهران مديري پهلو مي‌زند. هر چند در اين سطح اوليه هم باقي نمانده و در ادامه فانتزي را به گونه‌اي اغراق شده وارد شوخي‌هاي اين سكانس كرده و به جز جذابيت لحظه‌اي،‌ امتيازي به كليت كار نمي‌دهد.

از نكاتي كه موجب مي‌شود به نظر بيايد فيلم ضريب هوشي مخاطب خود را بسيار پايين در نظر گرفته و يا مخاطب كودك را مد نظر داشته، مي‌توان به غفلت از برخي بديهيات اشاره كرد كه كاملاً قابل پيش‌بيني است ولي فيلم بي‌جهت تلاش كرده آنها را دراماتيك جلوه دهد.

به عنوان مثال حضور يعقوب مال‌خر (مهران رجبي) در مراسم عروسي نمايشي به عنوان عاقد از اين نمونه‌هاست. مخاطب در اين همراهي 5/1 ساعتي با فيلم اين نكته را به خاطر دارد كه شهبال قبلاً با يعقوب مواجه شده و صدا و ظاهر او را مي‌شناسد. اما بخشي عمده از مراسم به بله گرفتن چندباره عاقد از عروس مي‌گذرد و تازه وقتي يعقوب براي امضا گرفتن از عروس و داماد جلوتر مي‌آيد، شهبال و بادي‌گاردش او را شناسايي مي‌كنند و عروسي بهم مي‌ريزد.

اگر بخواهيم درباره مواردي مشابه چون حريف شدن يك تنه پدر با بادي‌گارد شهبال و فرار از محلي كه به اصطلاح گروگان گرفته شده، رسيدن او در عرض چند لحظه به مراسم عروسي و ناك‌اوت كردن شهبال هم بپردازيم،‌ نتيجه‌اي بهتر عايدمان نمي‌شود. همانطور كه مخاطب در انتهاي فيلم بايد به تبع كوته‌فكري نازي كه تصور مي‌كند به عقد واقعي فيروز درآمده،‌ بايد توهم او را به عنوان واقعيت بپذيرد.

"10 رقمي" فاقد موضوعي خاص و ويژه است كه متناسب با انتظارات مخاطب از سينما رفتن باشد، ولي نتوانسته اين امتياز را از نوع پرداخت، نگاه خاص به طنز و كمدي و حتي قرار دادن تركيبي از بازيگران شناخته شده طنز تلويزيوني در كنار هم به دست آورد. اين گونه است كه بايد به ريشه‌هاي اوليه فيلم بازگشت و آن را بيش از هر چيز مناسب و متناسب با نيازها و انتظارات مخاطب تلويزيوني دانست كه تنها با چند در صد از تمركز خود با فيلم همراهي مي‌كند نه همچون مخاطب سينمارو با همه تمركز!

فيلم "10 رقمي" ششمين فيلم همايون اسعديان به تهيه‌كنندگي منوچهر محمدي و بر اساس فيلمنامه عليرضا محمودي است. داستان فيلم درباره دزدي خرده‌پا و بدشانس به نام فيروز است كه ناخواسته درگير سرقت حرفه‌اي از موزه فرش مي‌شود. جواد رضويان، بهاره رهنما، بهنوش بختياري، رضا فيض نوروزي، فريده سپاه‌منصور، اصغر نقي‌زاده، جلال طباطبايي، مهران رجبي و احمد پورمخبر از بازيگران فيلم هستند.

"10 رقمي" از چهارشنبه 12 تيرماه در گروه سينمايي عصر جديد جايگزين فيلم "قرنطينه" شده است. طرح اين فيلم در ابتدا تلويزيوني بود اما بعد تصميم گرفته شد به صورت سينمايي ساخته شود و بدون انتظار براي حضور در جشنواره فيلم فجر راهي اكران تابستاني سينماها شد.
يکشنبه 23 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 643]