تور لحظه آخری
امروز : دوشنبه ، 9 مهر 1403    احادیث و روایات:  امام علی (ع):شمار قطره هاى آبها و ستارگان آسمان و ذرات گردوغبار پراكنده در هوا وحركت مورچه برسنگ ب...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1819146034




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
archive  refresh

شيعه چند فرقه‏ دارد؟


واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: آشنایی با فرقه های اسلامی (10) آفتاب: شیعه نیز مانند تسنن، دارای فرقه های متعدد است. اما به راستی شیعه را باید دارای چند فرقه و انشعاب دانست؟ پاسخ این سوال را به روایت علی ربانی گلپایگانی، پی می گیریم: در كتب ملل و نحل، براى شيعه فرقه‏هاى بسيارى ذكر شده و حتى گفته شده است كه حديث معروف افتراق امت (هفتاد و سه فرقه) بر فرقه‏هاى شيعه منطبق مى‏گردد، ولى بايد توجه داشت كه اولا: برخى از اين فرقه‏ها مانند غلات و شعب آن و. . . ، حقيقتا از انشعابات شيعه نبوده و دانشمندان شيعه آنها را تكفير نموده‏اند، و ثانيا: حقيقت انشعاب در مذهب شيعه اين است كه در مسئله امامت، كه معرف مكتب تشيع است، اختلافاتى وجود داشته باشد، ولى اختلاف در مسائل اعتقادى ديگر معيار شناخت فرقه‏هاى شيعه نيست. بر اين اساس، ذكر بسيارى از اين فرقه‏ها، از قبيل هشاميه، يونسيه، نعمانيه و. . . به عنوان فرقه شيعه واقع بينانه نيست، ثالثا: تعداد بسيارى از فرقه‏هايى كه در مسئله امامت از آنها ياد شده است، بر فرض واقعيت داشتن آنها، زمان كوتاهى بيش دوام نياورده و به كلى محو گرديده‏اند، مثلا پس از شهادت امام عسكرى عليه‏السلام فرقه‏هاى چهارده گانه‏اى براى شيعه نقل گرديده كه هيچ اثرى از آنان يافت نمى‏شود و حتى واقعيت داشتن آنها نامعلوم است، چنانكه شيخ مفيد پس از ذكر فرقه‏هاى چهارده‏گانه گفته است: «در اين زمان (373 هجرى) جز اماميه (اثنا عشرى) كه به امامت‏حضرت مهدى (عج) معتقدند، فرقه‏اى وجود ندارد، و فرقه‏هاى ديگر منقرض شده و جز حكاياتى غير قابل اعتماد از آنان در دست نيست‏» . (1) محقق طوسى نيز پس از اشاره به فرقه‏هايى كه در كتاب ملل و نحل براى شيعه ذكر گرديده گفته است: «اينها اختلافاتى است كه درباره شيعه نقل شده است، ولى از اكثر آنها جز در كتابهاى غير قابل اعتماد اثرى يافت نمى‏شود، و برخى از اين فرقه‏ها مانند غلات و گروهى از باطنيه خارج از اسلام‏اند» . (2) علامه طباطبائى نيز پس از اشاره به فرقه‏هاى كيسانيه، زيديه، اسماعيليه، فطحيه و واقفيه گفته است: «ديگر پس از امام هشتم تا امام دوازدهم كه نزد اكثريت‏شيعه، مهدى موعود است، انشعاب قابل توجهى به وجود نيامد، و اگر وقايعى نيز در شكل انشعاب پيش آمده چند روز پيش نپاييده و خود به خود منحل شده است، مانند اينكه جعفر فرزند امام دهم پس از حلت‏برادر خود (امام يازدهم) دعوى امامت كرد و گروهى به وى گرويدند، ولى پس از چند روزى متفرق شدند و جعفر نيز دعوى خود را تعقيب نكرد، و همچنين اختلافات ديگرى در ميان رجال شيعه در مسائل علمى كلامى و فقهى وجود دارد كه آنها را از انشعاب مذهبى نبايد شمرد» . (3) فرقه‏هاى اساسى شيعه در مورد تعداد فرقه‏هاى اساسى شيعه (اصول فرقه شيعه) چند قول است: بغدادى آنها را سه فرقه دانسته است: «زيديه، كيسانيه و اماميه‏» . وى در آغاز غلات را نيز از انشعابات شيعه دانسته، ولى بعدا ياد آور شده است كه چون آنان از اسلام خارج شده‏اند از فرقه‏هاى اسلامى به شمار نمى‏آيند. (4) رازى غلات را نيز بر تعداد آنان افزوده است (5) و شهرستانى اسماعيليه را نيز بر شمرده و فرقه‏هاى اصلى شيعه را پنج فرقه دانسته است. (6) محقق طوسى نيز در قواعد العقائد با نظريه بغدادى موافقت نموده و اصول فرقه‏هاى شيعه را زيديه، كيسانيه و اثنا عشريه دانسته است. اين سه فرقه در وجوب نصب امام بر خدا اتفاق نظر دارند، ولى دو فرقه غلات و اسماعيليه امامت را واجب «من الله‏» مى‏دانند نه واجب «على الله‏» . (7) قاضى عضد الدين ايجى نيز اصول فرقه‏هاى شيعه را سه فرقه غلات، زيديه و اماميه دانسته است. (8) و بالاخره علامه طباطبائى انشعابات اصلى شيعه را در زيديه، اسماعيليه و اثنا عشريه خلاصه كرده است. (9) يادآور مى‏شويم اگر ملاك در بيان فرقه‏هاى اماميه يا شيعه كلام شيخ مفيد باشد كه هر كس قائل به نص در مسئله امامت‏بوده و على عليه‏السلام را امام و جانشين بلا فصل پيامبر بداند امامى و شيعى ناميده مى‏شود، سخن شهرستانى جز در مورد غلات صحيح است و اماميه مشتمل بر فرقه‏هايى چون فطحيه و ناووسيه نيز مى‏گردد، و اگر ملاك فرقه‏هاى موجود شيعه است نه آنها كه منقرض شده‏اند، در اين صورت كلام علامه طباطبائى استوار است. ما در اين بحث، عمده فرقه‏هاى شيعه را كه در مسئله امامت پديد آمده‏اند به اجمال يادآور مى‏شويم، ولى از فرقه‏هايى چون هشاميه، يونسيه، زراريه و مانند آن كه ربطى به مسئله امامت ندارند بحث نخواهيم كرد و در مورد غلات نيز با نظريه بغدادى موافقيم كه آنها در حقيقت جزو هيچ يك از فرقه‏هاى اسلامى نيستند، و درباره پيروان فرقه‏هايى كه منقرض شده، يا در مسائل كلامى آرا و عقايد زيديه، اسماعيليه و اماميه را پذيرفته‏اند، به اختصار خواهيم گذشت. در حقيقت محور بحث مشروح ما را فرقه‏هاى زيديه، اسماعيليه و اماميه تشكيل مى‏دهند. پى‏نوشت‏ها: 1- الفصول المختاره، ص 321. 2- تلخيص المحصل، ص 413. 3- شيعه در اسلام، ص 61. 4- الفرق بين الفرق، ص 23- 21. 5- تلخيص المحصل، ص 408. 6- الملل و النحل، ج 1، ص 147. 7- قواعد العقائد، ص 110. 8- شرح المواقف، ج 8، ص 285. 9- شيعه در اسلام، ص 32.




این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 4591]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن