دانش - بچه يك تني

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: دانش - بچه يك تني
دانش - بچه يك تني

اگرچه تاريخ ساخت نخستين كامپيوتر جهان به روشني معلوم نيست اما كامپيوتر به مفهومي كه امروزه نيز از آن استفاده مي‌شود نخستين بار 60 سال پيش و در آزمايشگاهي در شهر منچستر ساخته شد. اين كامپيوتر كه «ماشين آزمايشي كوچك» يا «بيبي» (Baby) نام داشت در واقع نخستين ماشيني بود كه از حافظه‌اي براي ذخيره كردن يك برنامه برخوردار بود. اين كامپيوتر كه در ابعادي به اندازه يك اتاق ساخته شده بود مي‌توانست بدون دستكاري در سخت‌افزار آن دستورات مختلفي را اجرا كند. در واقع مي‌توان گفت با ساخت اين دستگاه بود كه راه ساختن نخستين كامپيوتر‌هاي شخصي مدرن هموار شد. نخستين برنامه در تاريخ 21 جولاي سال 1948 توسط اين كامپيوتر اجرا شد. جف توتيل (J.Totil) يكي از سازندگان «بيبي» در اين‌باره مي‌گويد «گروه پس از اجراي برنامه بسيار هيجان‌زده بود و بعد از تبريك‌هاي بسياري كه به خاطر اجراي موفقيت‌آميز اين برنامه رد و بدل شد، همگي به نهارخوري رفتيم.» دانشگاه منچستر و انجمن كامپيوتر بريتانيا در نظر دارند از توتيل و سه عضو ديگر گروه سازنده اين كامپيوتر كه اكنون در قيد حيات هستند طي مراسمي تقدير كند. در آن زمان «بيبي» جانشيني براي ماشين‌هايي نظير (ENIAC) ساخته آمريكايي‌ها و «كلوسوس» (Colossus) ساخته دانشمندان بريتانيايي به شمار مي‌رفت. آمريكايي‌ها ماشين ENIAC را به اين منظور ساخته بودند تا مسير موشك‌هايشان را محاسبه كند و وظيفه «كلوسوس» اين بود كه پيام‌هاي مركز فرماندهي ارتش آلمان را، در طول جنگ جهاني دوم براي بريتانيايي‌ها رمزگشايي كند. هر دوي اين كامپيوترها امكان برنامه‌ريزي براي كارهاي ديگر را هم داشتند اما اين كار نيازمند ايجاد تغييرات سخت‌افزاري در شبكه سيم‌كشي آنها بود. در واقع طراحي و ساخت «بيبي» با هدف رفع اين محدوديت انجام شد. كريس برتون (C.Berton) از انجمن حفاظت از كامپيوتر در اين‌باره مي‌گويد «بيبي بر اساس برداشتي كه ما امروز از كامپيوتر داريم، اولين كامپيوتر دنيا است. اين دستگاه يك سخت‌افزار بود كه مي‌توانست برنامه‌هاي مختلفي را كه به آن داده مي‌شد اجرا كند.» نكته كليدي كه اين امكان را به اين كامپيوتر مي‌داد، حافظه‌اي بود كه از لامپ پرتوهاي كاتدي (CRT) ساخته شده بود و مي‌توانست تنها يك برنامه را در خود ذخيره كند. اين حافظه به گفته برتون مانند نسخه‌اي آنالوگ از حافظه «دي رم» (DRAM) يا حافظه ديجيتالي بود كه در كامپيوترهاي امروزي استفاده مي‌شود. در اين حافظه آنالوگ از بار الكتريكي براي شناسايي اطلاعات در دستگاه دودويي استفاده مي‌شد؛ بار مثبت به معني عدد يك بود و بار منفي به معني عدد صفر. بارهاي الكتريكي مختلف به وسيله يك شبكه فلزي كه به صفحه لامپ وصل بود خوانده مي‌شد و لامپ ديگري كه به طور موازي به حافظه وصل شده بود، اين اطلاعات را به صورت تصويري نمايش مي‌داد. با اين ترتيب عدد يك به صورت يك خط و عدد صفر به صورت نقطه نشان داده مي‌شد. از اين طريق كساني كه با اين كامپيوتر كار مي‌كردند مي‌توانستند تصويري از آنچه كه در حافظه ذخيره شده بود را ببينند. اين حافظه به برنامه‌نويسان 1024 بيت يا 128 بايت فضا براي برنامه‌نويسي مي‌داد. در اين فضا هم برنامه و هم اطلاعات مورد نياز برنامه بايد ذخيره مي‌شد. اين مقدار در مقايسه با حافظه‌هايي كه در كامپيوترهاي امروزي به كار مي‌روند بسيار ناچيز است. امروزه يك حافظه ديجيتال كه يك گيگا بايت حجم دارد، هشت ميليارد بيت فضا در اختيار برنامه‌نويسان قرار مي‌دهد.

با اين حال حجم كم‌حافظه در اولين كامپيوتر مدرن جهان نتوانست مانعي براي دانشمندان دانشگاه منچستر باشد و آنها توانستند با در اختيار داشتن همين ميزان حافظه، برنامه‌هاي بسيار پيچيده‌اي بنويسند. برتون در اين‌باره مي‌گويد «حتي با چنين محدوديتي هنوز مي‌شد برنامه‌هاي جالب و پيچيده نوشت. اگرچه اين برنامه‌ها كارايي چنداني نداشتند، اما آن زمان كسي به كارايي اين برنامه‌ها توجه نمي‌كرد بلكه عملي بودن و اجرا شدن برنامه‌ها بود كه اهميت داشت.» اولين برنامه براي اين كامپيوتر توسط تام كيلبرن (T.Kilborn) نوشته شد. هدف اين برنامه اين بود كه بزرگ‌ترين «مقسوم عليه» يك عدد اول را پيدا كند. در واقع هدف از اين برنامه تنها آزمايش دستگاه بود. توتيل به ياد مي‌آورد اجراي برنامه آنقدر طولاني شد كه گروه اين فرصت را داشت تا تمام مدارها را در حال كار ببيند و مدارهايي كه درست كار نمي‌كردند را پيدا كنند. انتخاب عدد اول به دليل محدوديت‌هاي نمايشي كامپيوتر بود. بزرگ‌ترين «مقسوم عليه» يك عدد اول به جز خود آن عدد، عدد يك است. به اين ترتيب اگر برنامه درست اجرا مي‌شد بايد به عدد يك مي‌رسيد. پس اگر كامپيوتر پس از انجام محاسبات، يك خط نمايش مي‌داد كه نماينده عدد يك بود، برنامه درست اجرا شده بود و كامپيوتر درست كار مي‌كرد.
گروه در نهايت مهارت بيشتري پيدا كرد و به حجم حافظه كامپيوتر افزود. بعد از «بيبي» كامپيوتري به نام «منچستر مارك يك (Manchester Mark I) و بعد از آن اولين كامپيوتر چند منظوره تجاري به نام «فرانتي مارك يك» (I Ferranti Mark) ساخته شد. برتون آن دوران را سراسر شور و هيجان توصيف مي‌كند. در حال حاضر نمونه‌اي واقعي از اين نخستين كامپيوتر مدرن جهان در موزه علوم و صنايع در منچستر به نمايش گذاشته شده است.
BBC, July 02, 2008
چهارشنبه 19 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 86]