مجيد درخشاني در گفتگو با مهر:شجريان مثل هميشه با قدرت ظاهر شد

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: مجيد درخشاني در گفتگو با مهر:شجريان مثل هميشه با قدرت ظاهر شد
خبرگزاري مهر - گروه موسيقي : كنسرت گروه "شهناز" در نخستين حضور خود حاشيه هاي فراوان داشت.در سايه همين حاشيه هاي ايجاد شده مسئله و مشكلاتي مانند صدابرداري بد سالن،مسئله خبرنگاران و برخي از نارساييها در بخش اجرايي اين كنسرت فعاليت گروه را تحت الشعاع قرار داد.

* خبرگزاري مهر - گروه موسيقي : ايده تشكيل گروه "شهناز" چگونه شكل گرفت؟

- مجيد درخشاني : طي صحبت هايي كه با آقاي شجريان داشتيم ايشان از گذشته به فكر تشكيل يك گروه از هنرمندان جوان بودند و از آنجا كه من به واسطه گروه خورشيد با نوازنده هاي جوان كار كردم و هم اكنون هم در ارتباط مستقيم با آنها هستم استاد از من خواست كه گروهي از بهترين نوازنده ها را انتخاب و تمرينات را آغاز كنيم؛ از همين رو اعضاي گروه موسيقي "شهناز" كه همه آنها تحصيلات موسيقي دارند از يك سال پيش انتخاب شدند و حدود 10 ماه به طور مستمر با يكديگر تمرين كردند .

* كنسرت گروه "شهناز" نسبت به گروه "آوا" چه تفاوتهايي داشت ؟

- جوانگرايي و نوع سازبندي از جمله تفاوت هاي دو گروه موسيقي "شهناز" و "آوا" است به اين معنا كه تمام نوازنده هاي اين گروه از فعال ترين نوازنده ها در گروههاي مختلف هستند كه آثار خوبي را ارائه كرده اند البته نظر استاد اين بود كه تعداد بيشتري از نوازنده ها در اين گروه حضور داشته باشند تا تنوع سازي بيش از گذشته شود اما با مشورت هايي كه با ايشان داشتم به اين نتيجه رسيديم كه از كم شروع كنيم و بعد اگر امكان اضافه كردن سازهاي ديگر بود تعداد نوازنده ها را بيشتر كنيم و بسيار خوشحالم كه استاد شجريان پذيرفتند كه نوازنده هاي جوان و آينده دار گروه "شهناز" را حمايت كنند چراكه عشق اين نوازنده ها اين بود كه در كنار استاد ساز بزنند از همين رو با اشتياق در جلسات تمرين حاضر مي شدند و انصافا به درستي قدر اين موقعيت را دانستند ضمن اينكه علاوه بر دانش موسيقي اين گروه از نظر اخلاق و سليقه موسيقايي به هم نزديك بودند.

* يكي از انتقادهايي كه به گروه موسيقي "آوا" گرفته مي شد نوع سازبندي و اركسترال نبودن آن بود كه به نظرمي رسد اين مشكل در اجراي گروه "شهناز" تا ا ندازه اي حل شده بود اينطور نيست؟

- به نظرمن اشكالي كه به نوع سازبندي گروه "آوا" گرفته مي شد درست و به جا بود و خود من اعتراف مي كنم با اينكه نوازنده هاي خوب در گروه آوا ساز مي زدند و هريك از آنها در حوزه كار خود صاحب نام هستند اما به عقيده من مجموع تركيب گروه آوا صداي خوبي نداشت و اگر يك ساز ديگري مثل سنتور و يا ني به تركيب سازها اضافه مي شد آن وقت صداي موسيقي ايراني مي داد البته آن نوع موسيقي كه گروه آوا اجرا كرد موسيقي خوبي بود ولي من خودم از يكنتواختي كه در كل كار جريان داشت خسته مي شدم به همين دليل زماني كه در گروه مي نشستم و ساز مي زدم از برخي از قطعاتي كه اجرا مي شد ناراضي بودم و آن صدايي كه دلم مي خواست نمي شنديم به عنوان مثال چهارمضراب دلكش كه از ساخته هاي خودم در گوشه دلكش و قرچه بود را به صورت اركسترال با گروه شيدا در گذشته ضبط كرده بودم و زماني كه آن را با گروه آوا اجرا مي كرديم مدام صداي اجراي شيدا در گوشم مي پيچيد چراكه آن اجرا مجموع كاملي از تركيب سازهاي ايراني با رنگ آميزي مناسب بود ولي با وجود اينكه همه دوستانم در گروه آوا با مهارت تمام اين چهارمضراب را اجرا كردند به نظرم آمد كه از رنگ آميزي مناسبي برخوردار نبود و واقعا از اين چهارمضراب خسته مي شدم.

اما گروه شهناز از رنگ آميزي خوبي برخوردار بود و تركيب سازهاي متنوعي داشت به همين دليل رنگ و بوي زيبايي به كل اجرا بخشيده بود و مطمئن هستم كه اگر در آينده اين تركيب كامل تر شود فضاي بهتري را به كل اجرا مي بخشد؛ به نظرمن موسيقي ايران به دليل نوع سازبندي كه دارد در ترسيم يك فضاي اركسترال ضعيف عمل است و اگر اين مشكل برطرف شود موسيقي ايراني فضايي تصوري و توصيفي ملموس تري را براي مخاطب تداعي مي كند در نتيجه با تركيب متعدد سازهاي ايراني در نوع سازبندي يك گروه موسيقي به فضايي مطلوب و تاثيرگذارتري مي توان دست يافت.

*اما با اين اوصاف بعضي از منتقدان معتقدند كه گروه موسيقي"شهناز" ضعيف عمل كرد؛آيا اين طور است؟

- اجراي نوازنده ها به هيچ عنوان ضعيف نبود چراكه اعضا به اندازه لازم و كافي تمرين كرده بودند و خيلي مسلط ظاهر شدند حتي استاد شجريان اجرا را تاييد كرد منتها به دليل داشتن سيستم صدابرداري نامطلوب مخاطب حاضر در سالن آن صدايي را كه بايد بشنود به هيچ وجه نمي شنيد و كاملا مي پذيرم كه صدابرداري بد در تالار كشور ضعف برنامه بود و ضعف در اجراي نوازنده را نمي پذيرم.

*صداي ني و يا سه تار به معناي واقعي شنيده نمي شد؟!

- اعضاي گروه موسيقي "شهناز" نوازنده هاي تازه كار نيستند و سالها است كه ساز مي زنند و به مرحله اي رسيدند كه در كار گروهي از اين دست مشكلي نداشته باشند ولي مشكل صدا تمام زحمات گروه را زير سئوال برد و حالا تصور كنيد كه خود گروه هم در شرايطي ساز مي زدند كه به درستي صداي سازهاي يكديگر را نمي شنيدند به عنوان مثال نوازنده هاي دست راست صداي ساز نوازنده هاي دست چپ را نمي شنيدند ضمن اينكه صدايي كه در سالن پخش مي شد در همه جاي تالار يكسان نبود در يك جايي از سالن صداي كمانچه بالاتر از قسمت هاي ديگر شنيده مي شد و صداي سازهاي ديگر به گوش نمي رسيد و نكته تاسف بارتر برخي از بلند گو ها در قسمت هايي از تالار قطع بود مجموع اين دلايل باعث شد آنگونه كه بايد صداي گروه شنيده نشود درست مانند عكسهايي كه با بهترين كيفيت گرفته مي شود اما درلابراتوار به بدترين شكل ممكن به چاپ مي رسد و ما هم دقيقا به اين شرايط دچار شديم.

*به نظرمي رسد تغييراتي در شيوه نگرش استاد در كارگروهي ايجاد شده و با انتخاب گروه جوان اين تغيير بيش از گذشته به چشم مي خورد اينطور نيست؟

- ميل به تغيير همواره در استاد وجود داشته است ولي خوب شايد تا كنون به ا ين شكل ديده نشده به خوبي به ياد دارم كه حدود 18 سال پيش كه "در خيال" را ساخته بودم و هنوز آنگونه كه بايد شناخته نشده بودم و فكر كنم يك يا دو آلبوم از من منتشر شده بود استاد "درخيال" را به طور كامل شنيد همان لحظه گفت كه من اين قطعه را مي خوانم و خوب من هم به واسطه صداي استاد به اهالي فن و مردم علاقمند به موسيقي ايراني شناخته شدم و يا زماني كه كيهان كلهردر جواني "شب ،سكوت، كوير" را ساخت و هنوز هيچ كس او را نمي شناخت استاد حاضر شد كار او را بخواند بنابراين استاد همواره روحيه انجام كار گروهي و همچنين كشف استعدادهاي جوان را داشته منتها اين وجه از حضور استاد در عرصه موسيقي همواره ناشناخته باقي مانده است.

*آيا فعاليت گروه موسيقي "شهناز" در آينده تداوم پيدا مي كند؟

- بله حتما ادامه پيدا مي كند و اولين حضور گروه "شهناز" اجراي مجدد اين كنسرت بعد از ماه رمضان در تالار كشور و يا سالن بزرگ ميلاد است و بنا داريم پس از اين به هنرمنداني چون حسين عليزاده ، مشكاتيان و ديگر اساتيد بزرگ موسيقي سفارش كار دهيم و در يك اجرا 5 كار از اساتيد را اجرا كنيم .

* چرا اسم "شهناز" را براي گروه انتخاب كرديد ؟

-استاد شجريان علاقه قلبي عجيب غريبي به استاد شهناز دارد و معتقد است بخش بزرگي از موسيقي را از ساز شهناز ياد گرفته است و علاوه بر اين تك تك اعضاي گروه هم به اين استاد علاقه ويژه اي دارند و ردپاي ايشان در موسيقي بسيار مهم و تاثيرگذار است واز سوي ديگر شهناز اسم يكي از گوشه ها در دستگاه شور است و دست آخراينكه درنظر داريم نام "شهناز"بزرگ مرد موسيقي به واسطه اين گروه هميشه زنده بماند.

* آقاي درخشاني شما گروههاي متعددي مانند گروه موسيقي "خورشيد" ،"ماه" و "شهناز" حضور داريد،با اين همه گروه مي خواهيد چه كنيد؟

- من عاشق انجام كار گروهي هستم ودر سنين كم هميشه كارهاي خالقي و استادهاي ديگر را زياد گوش مي دادم و هميشه آرزوي تشكيل يك گروه موسيقي را داشتم به همين دليل در آلمان كه بودم گروه " نوا" را با نوازندگان آماتور تشكيل دادم و چند سالي هم با هم كار كرديم و كنسرت هاي مختلف داديم و زماني كه به ايران آمدم اولين كاري كه كردم با هنرمندان جوان موسيقي كه اغلب دانش آموخته موسيقي بودند گروه "خورشيد" را تشكيل دادم و در ادامه گروه "ماه" را از دل "خورشيد" بيرون كشيدم و كنسرت هاي مختلفي را برگزار كرديم؛ لزوم تشكيل گروه " شهناز" هم خواست آقاي شجريان در راستاي عملي كردن ايده هاي ايشان تشكيل شد.

* اين دو گروه چه تفاوت هايي به لحاظ اجراي موسيقي با يكديگر دارند؟

- گروه شهناز موسيقي گروه نوازي همراه با آواز را ارائه مي دهد اما هدف من در گروه خورشيد اين است كه گروه نوازي را به عنوان موسيقي بي كلام جا بياندازم به اين معني يك نوعي موسيقي بي كلام سازي همراه با سئوال و جواب را جا بياندازم در واقع دوست دارم اين موسيقي ايراني به تنهايي و بدون خواننده حرف خودش را بزند و گمان مي كنم در اين بخش گروه خورشيد مي تواند موفق عمل كند و اجرايي كه از "سواران دشت اميد" داشتيم يك كار بي كلام بود مبين اين مطلب است و فكر مي كنم اجراهاي مجدد از آثار استادان موسيقي ايراني مي تواند در راس كار گروه خورشيد قرار گيرد.

* پارت ويژه اي به آثار استاد شجريان با تنظيم شما اختصاص داده شده بود نظرتان راجع به ساخته هاي استاد چيست؟

- روزي كه رفتم كارهاي استاد را براي اجرا تحويل بگيرم استاد چند كار ديگر هم در دست داشت كه هنوز تكميل نشده بود و نظرخواهي مي كرد كه كدام يك براي اجرا مناسب تر است ؛ مجموع ملودي هايي كه گوش مي دادم بسيار جديد بود و من تا به حال نمونه اي از آن را نشنيده بودم و به همين دليل قرار شد بخش عمده اي از بخش دوم از ساخته هاي خود استاد باشد و پيش درآمد را من بسازم اما بعد پيشنهاد كردم كه خود استاد يك پيش درآمد هم بسازد و به اين ترتيب بود كه اين بخش به طور كامل به استاد اختصاص داده شد.

درخصوص تصنيف ها و آثار استاد بايد نكته اي را متذكر شوم و آن اينكه به نظرمن يك نوازنده و يا يك خواننده كه بداهه نوازي و يا بداهه خواني مي كند در حقيقت در لحظه موسيقي مي سازد به اين معني كه اگر آقاي شجريان بداهه مي خواند در لحظه آهنگ مي سازد بنابراين كسي كه بداهه خواني و يا بداهه نوازي مي كند مي تواند آهنگ هم بسازد در موسيقي ايراني ملودي خوب و جمله بندي ملود خيلي مهم است ببينيد عارف قزويني يك شاعر و يك خواننده بوده كه موسيقي نمي دانسته و هيچ سازي را هم نمي زده اما بهترين تصنيف هاي موسيقي مال او است براي اينكه به پيچ و خم هاي آواز تسلط داشته و مي دانسته كه چه نوع تصنيفي را بايد بسازد استاد شجريان هم ملودي هاي فراواني ساخته و به سنتور هم تسلط دارد و از آنجا كه خواننده خوش سليقه اي است درملودي سازي و تصنيف سازي هم خيلي خوش سليقه است و در نهايت معتقدم استاد در تصنيف سازي مهارتي ويژه و منحصر به فرد دارد بر همين اساس تنظيم ساده اي را بنابر قابليت هاي ساز در آن انتخاب كردم و در عين حال رنگ آمزي متنوع نيز مدنظرم بود .

*تنظيم مجدد "مرغ سحر" در اين اجرا با شما بود و به نظرمي رسيد حال و هواي هميشگي را نداشت.

* سالها پيش يك اجراي بسيار قديمي با تنظيم جواد معرفي از قطعه "مرغ سحر" شنيده بودم كه با اركستر گلها اجرا كرده بود كه ريتم ملايمي داشت و از آنجا كه مي دانستم مردم "مرغ سحر" را از استاد مي خواهند پيشنهاد دادم با يك مقدمه ساده تنظيم شود و بعد ياد تنظيم آقاي معروفي افتادم كه در عين سادگي بي ارتباط با مرغ سحر نيست و مخاطب هم نمي داند كه مقدمه "مرغ سحر" است به همين دليل اين تنظيم را انتخاب كردم.

*به عنوان آخرين سئوال، يكي از نگراني ها در اين اجرا صداي استاد بود و بسياري گمان مي كردند كه بعد از عمل ريه صداي آقاي شجريان به حالت اول بر نگردد ارزيابي شما از صداي استاد حين اجرا چه بود؟

- اين مسئله نگراني همه ما هم بود و مدام اين ترس را داشتيم كه صداي استاد دچار مشكل شود چون استاد بعد از عمل به توصيه دكتر يك مدت از خواندن منع شد تا اينكه سفر به آمريكا و كانادا پيش آمد و اينكه قرار بود استاد 12 شب آن هم به مدت سه ساعت روي صحنه بخواند همين مسئله نگراني همه ما را برانگيخته بود اما به هرحال قبل از سفر يك روز كه مشغول تمرين بوديم استاد تماس گرفت و گفت كه مي خواهد سر تمرين بيايد آن روز نخواند ولي زير لب زمزمه مي كرد آن روز رفت و بعد از سه جلسه بعد دوباره آمد و گفت كه حالش بهتر است و بعد شروع به خواندن كرد البته معلوم بود كه خيلي آماده نيست ولي بخش عمده اي از كار را خواند و دو شب بعد مجدد سر تمرين آمد و اين بار مثل گذشته همه قطعات را با قدرت خواند و در سفر كانادا و آمريكا نيز مشكلي پيش نيامد وخوشبختانه صداي ايشان هيچ تغييري نكرده و مانند هميشه در اوج بود.
چهارشنبه 12 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 362]