شادي بيشتر يا غم؟

واضح آرشیو وب فارسی:کيهان: شادي بيشتر يا غم؟
پرسش:به طور كلي در آموزه هاي ديني و اسلامي جنبه هاي شادي و سرور بيشتر است يا غم و اندوه؟پاسخ: اسلام، دين حيات و زندگي است. دين پيشرفت و ترقي تكامل است. اسلام با برنامه هايي كه وضع كرده است تمام جهات زندگي را درنظر گرفته و به همه زواياي زيست انسان كاملا توجه كرده است.اسلام ديني است كه براي سرگرمي نيامده است، اما نه تنها با تفريح و شادي مخالف نيست، بلكه در مواردي بر آن تأكيد داشته و براي آن قوانين و مقررات جهت داري را وضع كرده است.به هر حال، اگر در اسلام، كارهايي به عنوان تفريح و تنوع پيشنهاد شده است و نيز اگر از بعضي تفريحات جلوگيري شده و غيرمشروع شناخته شده است، معطوف بر جنبه هاي فطري، حياتي و فكري است كه در سايه آن مصالح فردي و اجتماعي تأمين شود.بنابراين، در قوانين اسلامي با برخي پديده ها و اعمال مثل موسيقي و رقص و... برخورد شده و از انجام آن كارها منع شده. اما نه به خاطر مخالفت با زيبايي و شادي و شادكامي، بلكه به دليل برآيند و پيامدهاي خطرآفرين آن ها. شهيد مطهري(ره) در ذيل اين بحث كه آيا اسلام هيچ عنايتي به بعد چهارم روح انساني، يعني استعداد هنري نموده و در اسلام به زيبايي و جمال عنايتي شده يا نه؟ چنين مي گويد: «بعضي ها چنين تصور كرده اند كه اسلام از اين نظرها (توجه به زيبايي، هنر و...). خشك و جامد است و بي عنايت و به عبارت ديگر، اسلام ذوق كش است. البته اين ها كه چنين ادعا مي كنند به اين جهت است كه در اسلام اولا روي خوش به موسيقي نشان داده نشده و ثانيا اين كه بهره برداري از جنس زن به طور عموم و هنرهاي زنانه يعني رقص و... منع شده است. ولي به اين شكل قضاوت كردن درست نيست. ما بايد راجع به مواردي كه اسلام با آن ها مبارزه كرده تأمل كنيم و ببينيم آيا مبارزه اسلام با اين زيبايي ها از آن جهت كه زيبايي است و يا از آن جهت كه مقارن با امر ديگري است كه برخلاف يك استعداد از استعدادهاي فردي يا اجتماعي انسان است؟مسئله موسيقي و غنا مسئله مهمي است اگر چه غنا حدودش روشن نيست... البته قدر مسلمي در غنا هست و آن اين است كه آوازهايي كه موجب خفت عقل مي شود، يعني آوازهايي كه شهوت را آن چنان تهييج مي كند كه عقل به طور موقت، از حكومت ساقط مي شود، يعني همان خاصيتي را دارد كه شراب يا قمار دارا است، معلوم است كه حرمت چنين مواردي قطعي است. آن چه مسلم است اين است كه اسلام خواسته است از عقل انسان حفاظت و حراست كند و اين قبيل منع ها نيز به همين جهت مطرح شده اند» (مرتضي مطهري، تعليم و تربيت در اسلام، تهران، انتشارات صدرا، 1374، چاپ25، ص70).شادي در دين وپيشوايان معصوم در برنامه هاي شريعت، به مسأله شادي و نشاط پيروان دين و مسلمانان، توجه و تأكيد فراواني شده است و اصولاً پيشوايان بزرگ دين خودشان انسان هاي بانشاط و خوشرويي بوده و ديگران را به اين مسأله دعوت مي كردند. زيرا آنان به خوبي به نيازهاي روح و تفريحات سالم در كنار نيازهاي جسم توجه داشتند. علي(ع) در اين باره مي فرمايد: «اين دل ها همانند تن ها خسته و افسرده مي شوند، در اين حال نكته هاي زيبا و نشاط انگيز براي آن ها انتخاب كنيد»(حكمت 197 نهج البلاغه (كلمات قصار)).پيشوايان معصوم دين از جمله رسول گرامي(ص) به عنوان الگوي همه مسلمانان، اصولاً يك انسان شاد بود. به طوري كه هميشه لبخند بر لب داشت و اهل شوخي و مزاح بود. چه اين كه خود ايشان فرمود: اني لأمزح و لا اقول الا حقا همانا من از همه بيشتر شوخي مي كنم اما جز حق چيزي نمي گويم.البته آن حضرت در عمل هم اين گونه بوده، به طوري كه اگر مي ديد يك نفر غمگين و افسرده است وجود مقدس ايشان يا اهل بيت ايشان(ع) مي فرمودند: چرا غمگين و افسرده اي؟ با يك مطايبه و شوخي و شبيه طنز (نه آن طنزي كه با تخريب فرد يا قوم خاصي، ديگران را بخنداند)، او را از حالت انقباض و گرفتگي دل، درمي آوردند و يك انبساط خاطر و شرح صدري در وجود او ايجاد مي كردند.با توجه به اهميت تفريحات سالم و لذت هاي حلال در رشد و ارتقاء كمي و كيفي زندگي يك انسان مسلمان، و براي تقويت جنبه هاي روحي و احياناً شكستن بن بست هاي پيش آمده، پيشوايان دين و دنيا، از پيروانشان خواسته اند كه علاوه بر عبادت و كار و تلاش، به لذت ها و تفريحات سالم هم در زندگي روزمره شان توجه ويژه داشته باشند كه در صورت توجه قانونمند به آن، به نهادينه گي آن تفريحات منتهي خواهد شد.آن جا كه امام علي(ع) فرمود: «مؤمن شبانه روز خود را به سه قسمت تقسيم مي كند: قسمتي را صرف مناجات با پروردگارش مي نمايد. قسمت ديگري را در طريق اصلاح معاش و تأمين هزينه زندگي اش به كار مي گيرد و قسمت سوم را براي بهره گيري از لذت هاي حلال و دلپسند مي پردازد و براي شخص عاقل درست نيست كه حركتش جز در يكي از اين سه جهت باشد: براي اصلاح امورزندگي و يا د ر راه آخرت و يا در لذت غير حرام...)(حكمت 390 نهج ا لبلاغه)
سه شنبه 11 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: کيهان]

[مشاهده در: www.kayhannews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 340]