قالب هاي شعر فارسي

واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: bidastar09-01-2009, 01:53 PMتعريف قالب : قالب شكلي است كه قافيه ، به شعر مي بخشد و تفاوت قالب ها با يكديگر بسته به چگونگي قرار گرفتن قافيه آنهاست . ( در واقع نحوه بكارگيري قافيه تعيين كننده قالب شعر است ). نكته : چنانچه نحوه ي بكار بگيري قافيه در بعضي از قالب هاي شعر فارسي مانند قصيده با غزل و رباعي با دو بيتي يكسان باشد مي توان به كمك تعداد ابيات ، محتوا و وزن شعر ، نوع قالب آن را مشخص كرد . قالب هاي شعر فارسي عبارتنداز : قصيده ، غزل ، قطعه ، مثنوي ، رباعي ، دوبيتي، چهار پاره ، ترجيع بند ، تركيب بند ، مسمّط ، مستزاد ، شعر فرد ( تك بيت ) و شعر نيمايي . bidastar09-01-2009, 01:54 PMقصيده شعري است بر يك وزن و و يك قافيه كه مصراع اوّل بيت نخست ، با همه ي مصراع هاي دوم ابيات ديگر هم قافيه باشد . نمونه قصيده : .............* .................* ............. ................* .............. .................. * مشخصات قصيده : 1- تعداد ابيات آن از پانزده بيت بيشتر است 2- درون مايه و محتواي آن موضوعاتي چون مدح ، حكمت ، عرفان ، وصف ، پند و اندرز ، جشن ، شكر ، شكايت و مسايل اجتماعي مي باشد . 3- بيت اوّل قصيده را كه مصرع است « مطلع »و به بيت آخر آن « مقطع » مي گويند . 4- قصيده اوّلين قالب شعر فارسي است كه به تقليد از شعر عربي از نيمه ي قرن سوم پديد آمد . 5- داشتن وحدت موضوع ( يعني ابيات قصيده بايد مربوط به يك مفهوم و موضوع باشد . ) اجزاي تشكيل دهنده ي قصيده : 1- تغزل يا تشبيب : برخي قصايد به ويژه قصايدي كه در مدح كسـي سروده مي شـود داراي مقـدمـه است . اين مقدمه معمولاً با مضامين چون عشق ، جواني و توصيف طبيعت آغاز مي شود كه به آن تغزل يا تشبيب مي گويند . ( برخي قصيده ها تغزل ندارد كه به آن ها محدود يا مقتضب گويند . ) 2- تخلص : بيت يا ابياتي كه رابط ميان تغزل و تنه اصلي قصيده مي باشد ، كه در واقع موضوع اصلي قصيده از همان جا شروع مي شود . نكته : اين تخلص مخصوص قصيده است و نبايد آن را با اصطلاح تخلص ( نام شاعر ) اشتباه كرد . 3- تنه اصلي : بخشي از قصيده كه مقصود اصلي شاعر در آن بيان مي شود . با محتواي چون مدح ، رثا ، پند و اندرز ، عرفان و حكمت و ... 4- شريطه و دعا : دعايي است كه شاعر براي جاودانگي ممدوح خود در پايان قصيده ، به صورت جملات شرطي بيان مي كند . ( يعني شاعر دعاي خود را به شرط بر آورده شـدن خواسته هايش بيان مي كند . ) قصيده سرايان مشهور عبارتنداز : انوري ، خاقاني ، ناصر خسرو ، سعـدي ، فرخي سيستاني ، رودكي ، منوچهري ، مسعود سعد سلمان ، ملك الشعرا بهار ، دكتر مهدي حميدي ، مهرداد اوستا ، امير فيروز كوهي و ... . bidastar09-01-2009, 01:55 PMغزل شعري است بر يك وزن ويك قافيه به طوري كه مصراع اول بيت نخست ، با همه ي مصراع هاي دوم ابيات ديگر هم قافيه باشد . تذكر : نحوه ي تكرار قافيه در غزل همانند قصيده است . نمودار غزل ..............* .............* ............... ............* ................ .............* مشخصات غزل : 1- تعداد ابيات غزل حداقل پنج بيت و حداكثر دوازده بيت است . ( گاهي غزل ها بيش از پانزده بيت هم يافت مي شود . ) 2- درون مايه و محتواي غزل بيان عواطف و احساسات ، عشق و عرفان و گاهي هم مضمون اجتماعي مي باشد . 3- بيت اوّل غزل را مطلع بيت آخر آن را مقطع گويند . ( كه هر كدام اگر به خوبي مطرح شوند حسن مطلع و حسن مقطع نام مي گيرند . ) 4- در غزل تنوع مطالب ممكن است . ( يعني موضوع هر بيت مي تواند با ابيات ديگر فرق داشته باشد.) 5- غزل از قرن ششم به وجود آمده است . ( در واقع همان تغزل قصيده است ) از آغاز پيدايش ، عاشقانه و با ظهور سنايي عارفانه مي شود . ) 6- با ظهور انقلاب مشروطه ، غزل مضمون اجتماعي نيز به خود مي گيرد . نكته : غزل عاشقانه را سعدي و غزل عارفانه را مولوي به اوج خود رساندند حافظ كه سر آمد غزل سرايان شعر فارسي است ، شيوه ي عاشقانه – عارفانه را به كمال رساند . مشهورترين غزل سرايان عبارتنداز : حافظ ، سعدي ، مولوي ، صائب تبريزي ، عراقي ، فرخي يزدي ، رهي معيري ، شهريار و ... فرق غزل و قصيده : 1- از نظر تعداد ابيات 2- درون مايه و محتواي 3- وحدت موضوع نكته : اگر شاعر بيت نخست مطلع غزل و قصيده خود را زيبا و دلپسند بياورد ، از آن به حسن مطلع تعبيـر مي شود به طوري كه شنونـده براي شنيدن باقي سخـن تشـويق گردد . نكته : اگر شاعر بيت آخر شعرش را ( معمولاً قصيده يا غزل ) به نحوي شيوا و دلنشين بياورد كه به عنوان حسن ختام در روح شنونده و خواننده اثر نيك و خوش باقي بگذارد ، از آن به حسن مقطع تعبير مي شود . bidastar09-01-2009, 01:56 PMقطعه شعري است متشكل از چند بيت هم وزن كه فقط مصراع هاي دوم آن هم قافيه باشد . نمودار قطعه ................. .................* .................. ..................* ................. ...............* مشخصات قطعه : 1- حداقل قطعه دو بيت و حداكثر آن معمولاً بيست بيت مي باشد . ( گاهي قطعه هاي چهل و پنجاه بيتي هم يافت مي شود . ) 2- موضوع و درون مايه قطعه معمولاً مسايل اخلاقي ، اجتماعي ، تعليمي ، حكايت ، حكمت ، مدح ، وصف ، هجو و ... مي باشد . 3- قطعه قصيده اي است بدون مطلع مصراع . ( در واقع تفاوت قطعه و قصيده در همين ويژگي است . ) 4- تعداد قافيه با ابيات برابر است . 5- قطعه وحدت موضوع دارد يعني از اول تا آخر ابيات ، درباره ي يك موضوع خاص است . 6- قطعه از آغاز شعر فارسي ( قرن سوم ) با ظهور رودكي پديد آمده و تا روزگار ما ادامه دارد . مشهورترين قطعه سرايان عبارتند از : انوري ، ابن يمين ، و پروين اعتصامي bidastar09-01-2009, 01:56 PMمثنوي شعري است بر يك وزن با بيت هاي مصرع ، كه هر بيت قافيه اي جداگانه دارد . و چون هر بيت داراي دو قافيه است آن را مثنوي ( مزدوج يا دوتايي) ناميده اند . نمودار مثنوی .................1 ....................1 ...............2 ....................2 ................ 3 ...................3 مشخصات مثنوي : 1- تعداد ابيات مثنوي حداقل دو بيت است و حداكثر براي آن وجود ندارد . 2- مثنوي مناسب ترين قالب براي بيـان داستان ها ومطالب طولاني از جمله تواريخ و قصص است . 3- موضوع و درون مايه مثنوي حماسي ، تاريخي ، اخلاقي ، تعليمي ، عاشقانه ، بزمي و عارفانه است . مشهورترين مثنوي سرايان عبارتنداز : فردوسي ، نظامي ، اسدي توسي ، مولوي ، عطّار ، سعدي ، سنايي ، جامي ، پروين اعتصامي و شهريار . bidastar09-01-2009, 01:59 PMرباعي شعري است داراي چهار مصراع هم وزن كه رعايت نمودن قافيه در مصراع هاي اوّل ، دوم و چهارم الزامي است ولي در مصراع سوم اختياري است . يعني مصراع سوم مي تواند با مصراع هاي ديگر هم قافيه باشد يا نباشد . نمودار رباعي ..............* .............*. .............+ .............* مشخصات رباعي : 1- رباعي بر وزن لاحول ولا قوه الا با الله مي باشد . 2- درون مايه و محتواي رباعي عارفانه ، عاشقانه و يا فلسفي است . 3- مناسب ترين قالب براي ثبت لحظه هاي كوتاه شاعرانه است . رباعي سرايان مشهور عبارتنداز : خيام ، مولوي ، عطّار ، بيدل دهلوي و خواجوي كرماني . bidastar09-01-2009, 02:00 PMدوبيتي دو بيت هم وزن است كه از نظر شكل قافيه همانند رباعي است . نمودار دوبيتي : ..................* ......................* .................. ....................* مشخصات دوبيتي : 1- دوبيتي بر وزن مفاعلين ، مفاعلين ، فعولن ( مفاعيل ) مي باشد . 2- موضوع و درون مايه دوبيتي درفارسي « ترانه » است كه رايج ترين قالب شعر درنزد روستائيان است . مشهورترين دوبيتي سرايان عبارتنداز : بابا طاهر همداني ، فائز دشستاني . راه تشخيص رباعي از دوبيتي : همانطور كه اشاره شد ، رباعي و دوبيتي فقط از نظر وزن با هم اختلاف دارند . لذا براي تشخيص اين دو قالب از يكديگر فقط كافي است اوّلين هجاي هر يك از دو قالب شعر را بشناسيد . ( دوبيتي با هجاي كوتاه و رباعي با هجاي بلند آغاز مي شود . ) توجه : هجاي كوتاه دو واج دارد ( صامت + مصوت كوتاه ) مثال : ب ، ك ، ت كه مثلاً : به حرف «ب» صامت و به حركات ــــ مصوت كوتاه گويند . هجاي بلند سه واج دارد و ساختار آن به دو شكل است . 1- صامت + مصوت كوتاه + صامت 2- صامت + مصوت بلند مثال : براي قاعده نوع اوّل : بر ، در ، گل ( گ + ــ + ل ) مثال : براي قاعده نوع دوم : با ، كو ، سي ( صامت «س» + مصوت بلند « ي » ) توضيح : در تلفظ هجاها ، مصوت بلند « ا » ، « ي » ، « و » دو حرف محسوب مي شوند . مثال شعري : زدسـت ديـد و دل هـر دو فريــاد كه هر چه ديده بيند دل كند ياد بسـازم خنجـري نيشـش زفــولاد زنـم بر ديـده تـا دل گـردد آزاد توضيح : در دو بيت بالا مشاهده مي كنيد كه هجاهاي اوّل مصراع هاي آن به ترتيب ، « ز » ، « ك » ، « ب » و « ز » كوتاه هستند . پس شعر فوق دوبيتي است . مثال شعري : هرسبزه كه بركنارجويي رسته است گويي زلب فرشتـه خويـي رستـه است پا بر سـر سبـزه تا به خواري ننهي كان سبزه زخاك لاله رويي رسته است توضيح : اوّلين هجاي هر يك از مصراع هاي شعر فوق « هر » ، « گو » ، « پا » و « كا » مي باشد كه يك هجاي بلند هستند پس شعر فوق رباعي است . bidastar09-01-2009, 02:01 PMچهار پاره ( دوبيتي هاي به هم پيوسته ) دوبيتي هاي هم وزن با قافيه هاي مختلف كه در معني به هم پيوسته هستند . با اين تفاوت كه قافيه معمولاً در مصراع هاي دوم رعايت مي شود . نمودار چهارپاره .............. ..............1 ................ ................1 ۸۸۸۸ ................ .................2 ................. ..................2 مشخصات چهارپاره : 1- هر بند از چهارپاره دو بيت است امّا شاعر در آوردن تعداد اين بند ها محدوديتي ندارد . 2- محتواي و درون مايه هاي چهارپاره اجتماعي و غنايي است . 3- چهارپاره بر خلاف دوبيتي محدوديت وزني ندارد بلكه به وزن هاي مختلف سروده مي شود . 4- زمان رواج اين قالب در ايران پس از مشوطه است . مشهورترين چهارپاره سرايان عبارتنداز : ملك الشعرا بهار ، رشيد ياسمي ، فريدون توللي ، فريدون مشيري و دكتر حميدي . bidastar09-01-2009, 02:06 PMترجيع بند اين قالب شعري ، مجموعه اي است از چند بخش هم وزن با قافيه هاي متفاوت كه يك بيت مصرع و تكراري به عنوان بيت « ترجيع يا بر گردن » در پايان هر يك از بخش ها مي آيد و آنها را به هم پيوند مي دهد . نكته : هر بخش ترجيع بند از نظر قافيه كاملاً شبيه يك غزل است . نمودار ترجيع بند ....................1 ......................1‏ ‏...................... .................... 1‏ ‏................... .......................1‏ ‏....................... ...................1‏ ‏..................... .....................1‏ ‏...................... ....................1‏ ‏..........................*‏ ‏..........................*‏ ‏..................2 ....................2‏ ‏.................. .....................2‏ ‏................... ....................2‏ ‏.................... ...................2‏ ‏.................... .................. 2‏ ‏.................... ...................2‏ ‏........................*‏ ‏.......................*‏ مشخصات ترجيع بند : 1- در ترجيع بند تعداد ابيات هر يك از بخش ها تابع قالب غزل است . 2- تعداد بخش هاي ترجيع بند به اختيار شاعر است . 3- درون مايه ترجيع بند مسايلي چون مدح ، عشق و عرفان است . 4- ابيات پاياني هر بخش با بيت ترجيع ارتباط معنايي دارد . كه اين ارتباط موجب وحدت موضوع در كل ترجيع بند مي شود . 5- اوّلين ترجيع بند شعر فارسي از فرخي سيستاني است . ( قرن چهارم و پنجم ) مشهورترين ترجيع بند سرايان عبارتنداز : فرخي سيستاني ، سعدي و هاتف اصفهاني توجه : به هر يك از بخش هاي ترجيع بند « خانه يا رشته » و به بيت مصرع ميان آنها « ترجيع يا برگردان » مي گويند . bidastar09-01-2009, 02:06 PMتركيب بند غزل هايي است ، هم وزن با قافيه هاي متفاوت كه با بيت مصرع غير تكراري ، به هم مي پيوندند . ‏...................1 ......................1‏ ‏................... .......................۱‏ ‏................... .......................1‏ ‏ .......................*‏ ‏ .......................*.‏ ‏................... .....................2‏ ‏................... .....................2‏ ‏............... .........................2‏ ‏ ......................۩ ‏ .....................۩ تفاوت ترجيع بند با تركيب بند : دو بيت ترجيع بند و تركيب ‏بند فقط در « بيت مصرع پاياني » در هـر بخـش با هـم اختلاف دارند . به طوريكه در ترجيع بند « بيت مصرع ‏پاياني » عيناً در پايان هر بخش تكرار مي شود . امّا در تركيب بند « ابيات مصرع پاياني » در هر بخش با ‏هم فرق دارند .‏ مشخصات تركيب بند : ‏ ‏1- در تركيب بند ، شكل قافيه و تعداد ابيات هر يك از بخش ها شبيه غالب غزل است امّا شاعر در آوردن ‏تعداد غزل ها آزاد مي باشد . ‏ ‏2- دون مايه و محتواي تركيب بند مسايلي چون رثا ، مدح و عشق و عرفان است . ‏ ‏3- ابيات پاياني غزلها ، با بيت مصرع پايان هر بخش ارتباط معنايي دارند كه اين ارتباط باعث وحدت ‏موضوع در كل تركيب بند مي گردد . ‏ ‏4- اولين تركيب بند از قطران تبريزي است . ( قرن پنجم ) ‏ مشهورترين تركيب بند سرايان عبارتنداز : جمال الدين عبدالرزاق اصفهاني ، محتشم كاشاني و وحشي بافقي ‏‏. ‏ bidastar09-01-2009, 02:07 PMمسمط : ‏ ‏ شعري است كه از رشته هاي گوناگون پديد مي آيد و هر رشته از چند مصراع هم وزن و هم قافيه تشكيل ‏مي شود و در هر رشته تمام مصراع ها به جز مصراع آخر ، هم قافيه است . و مصراع آخر هر رشته را « ‏بند » مي گويند . اين مصراع ها ( بند ها ) كه در تمام رشته ها هم قافيه هستند ، در واقع حلقه ي ارتباط رشته ‏ها نيز محسوب مي شوند . ‏ توجه : هر رشته از مسمط معمولاً سه تا شش مصراع دارد كه به اندازه ي تعداد مصراع ها نام گذاري مي ‏شوند . يعني سه مصراعي را مسمط مثلث ، چهار مصراعي را مسمط مربع ، پنج مصراعي را مسمط مخمس ‏و شش مصراعي را مسمط مسدس مي گويند . ‏ ‏ نمودار مسمط مخمس: .................1 ................1 ‏................1 ..................1 ‏ ‏ ...................*‏ ‏ ............. 2 .................. 2‏ ‏ ..............2 ...................2‏ ‏ ...................*‏ نكته : گاهي شاعر همه ي مصراع هاي رشته اوّل را ، با تمام مصراع هاي آخر همه ي رشته ها ( بند ها ) هم ‏قافيه مي آورد . ‏ مشخصات مسمط : ‏ ‏1- تعداد رشته هاي مسمط نامعين و به اختياري شاعر است . ‏ ‏2- موضوع و محتواي مسمط غالب تغزل ، مدح ، اشعار سياسي ، ملّي و ميهني است . ‏ ‏3- بنيانگذار مسمط منوچهر دامغاني ( شاعر قرن پنجم ) است . ‏ مشهورترين مسمط سرايان عبارتنداز : منوچهر دامغاني ، قاآني و ملك الشعرا بهار . ‏ مسمط تضميني ‏ ‏ شعري است كه شاعر به عنوان تضمين ، معمولاً ، غزلي را از شاعر معروفتر انتخاب مي كنيد و هر يك از ‏بيت هاي آن غزل را به ترتيب در پايان هر رشته از مسمط خود مي آورد كه مصراع هاي دوم ابيات غزل « ‏بند هر رشته » قرار مي گيرند . ‏ نكته : تعداد رشته هاي مسمط تضميني تابع تعداد بيت هاي غزل است . ( براي مثال اگر غزل مورد تضمين ‏هفت بيت باشد ، مسمط نيز هفت رشته خواهد بود .) ‏ نمودار مسمط تضميني : ‏ ....................1 .................1‏ ‏.....................1‹‹ ...............1‏ ‏ .............1›› ....................2 ..................2 ..................2 ‹‹................2‏ ‏ ...................2»‏ ‏ ...................3 .................3‏ ‏ ................... 3‹‹ ..............3‏ ‏ ...............3» bidastar09-01-2009, 02:10 PMفرد ( تك بيت )‏ ‏ بيتي است مستقل كه شاعر تمام منظور خودش را در همان يك بيت بيان مي كند و اين يك بيت ممكن است ‏مصرع باشد يا غير مصرع . ‏ مثال : مردي نه به قوت است و شمشير زني............ آن است كه جـوري كه توانـي نكنـي ‏ درون مايه و محتواي مفردات معمولاً مسائلي چون پند و اندرز و حكمت مي باشد . ‏ مشهورترين تك بيتي سرايان عبارتنداز : سعدي و صائب تبريزي . ‏ bidastar09-01-2009, 02:17 PMمستزاد ‏ ‏ به شعري گفته مي شـود كه به آخـر هر مصـراع آن يك قـُالب شعري ديگر ، به صورت كلمات موزون ‏ ‏( وزن دار ) افزوده مي شود. بطوري كه كلمه يا كلمات افزوده شده معني مصراع ماقبل خود را تكميل مي ‏كند . ‏ نكته : كلمات موزون پايان مصراع ها همگي بر يك وزن مي باشند و با مصراع هاي قبل خود نيز هم وزن اند ‏‏.‏ توجه : به خاطر داشته باشيد كه مصراع هاي اوّل مستزاد خود در واقع يكي از قالب هاي ‏قطعه ، رباعي يا غزل بوده است كه شاعر با افزودن كلمات موزون به پايان هر مصراع قالب جديدي به نام ‏مستزاد ساخته است به گونه اي كه كلمات موزون معمولاً تابع قالب شعر هاي اصلي مي باشند . ‏ مثال شعري : دوشينــه پـي گـلاب مـي گــرديــدم.......... بـر طـرف چمـن ‏ ‏ پـژمــرده گلــي ميـان گلشـن ديــدم......... افسرده چو من ‏ ‏ گفتم كه چه كردي كه چنين مي سوزي.... اي يـار عـزيــز ‏ ‏ گفتـا كه دمي در ايـن چهـان خنديدم......... پس واي به مـن ‏ مشخصات مستزاد : ‏ ‏1- موضوع و درون مايه مستزاد مي تواند مدح ، عشق و عرفان ، مسائل اجتماعي و ميهني باشد . ‏ ‏2- تنها قالب شعر سنتي است كه مصراع هاي آن با هم مساوي نيستند . ‏ ‏3- اولين مستزاد در قرن پنجم از مسعود سعد سلمان بر جاي مانده است .‏ نكته : اهمّيّت مستزاد در آن است كه در پيدايش شعر نيمايي اثر داشته و منبع الهام نيما در كوتاه و بلند ‏كردن مصراع هاي شعر نو بوده است . ‏ مشهورترين مستزاد سرايان عبارتنداز : مسعود سعد سلمان ، نسيم شمال ، ملك الشعرا بهار ، اديب الممالك ‏فراهاني ، اخوان ثالث و حسام هروي bidastar09-01-2009, 02:18 PMشعر نيمايي ‏ ‏ شعري است با مصراع هاي كوتاه و بلند كه قافيه در آن نظم خاصي ندارد . اين گونه اشعار داراي وزن ‏هستند و گاهي هم قافيه دارند اما طول مصراع هاي آن با هم مساوي نيست . ‏ مشخصات شعر نيمايي : ‏ ‏1- مضمون و درون مايه شعر نيمايي احساسات ، تجربيات شخصي ، عشق ، سياست و اجتماع مي باشد . ‏ ‏2- پديد آورنده ي شعر نيمايي ، علي اسفندياري مشهور به « نيما يوشيج » است . ‏ تفاوت شعر نيمايي با قالب هاي سنتي ‏ ‏1- محتوا و درون مايه : نگاه تازه به طبيعت و جهان ، جهت گيري اجتماعي و استفاده از نمادها در طرح ‏مسائل اجتماعي ، انعكاس فضاي طبيعي و رنگ محلي در شعر از ويژگي هاي محتوايي شعر نيمايي است . ‏ ‏ 2- از نظر قالب : كوتاه و بلند شدن مصراع ها و جابجايي قافيه از ويژگيهاي ديگر شعر نيمايي به شمار مي ‏آيد . ‏ تحولات شعر نيمايي پس از نيما ‏ ‏1- شعر آزاد يا نيمايي كه وزن دارد اما جاي قافيه در آن مشخص نيست . مانند بعضي از سروده هاي ‏مهدي اخوان ثالث ، سهراب سپهري و قيصر امين پور .‏ ‏2- شعر سپيد كه آهنگ دارد اما وزن عروضي ندارد و جاي قافيه در ان مشخص نيست . مانند بعضي از ‏اشعار موسوي گرمارودي . ‏ ‏3- موج نو كه نه آهنگ دارد نه قافيه و نه وزن عروضي . فرق آن با نثر در تخيل شعري است . شعر موج نو ‏به دشواري و مشكل بودن مشهور است . مانند برخي از اشعار احمد رضا احمدي . ‏ مشهورترين سرايندگان شعر نيمايي (نو) عبارتنداز : نيما يوشيج ، مهدي اخوان ثالث ، فرخ فرخزاد و سهراب ‏سپهري . ‏ ------------ سایت ما را در گوگل محبوب کنید با کلیک روی دکمه ای که در سمت چپ این منو با عنوان +1 قرار داده شده شما به این سایت مهر تأیید میزنید و به دوستانتان در صفحه جستجوی گوگل دیدن این سایت را پیشنهاد میکنید که این امر خود باعث افزایش رتبه سایت در گوگل میشود

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت ریسک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 536]