پرنده زبان شناسی که در دل ریاضیات پرواز کرد

مریم میرزاخانی، ملکه جبر، در سال ۲۰۱۷ جهان را وداع گفت اما ارثی ارزشمند در زمینه ریاضیات به جای گذاشت. او از دوران دبیرستان، عاشق خلق قصه و داستان بود و بیشتر وقت خود را در نوشتن داستان‌هایی که خودش قهرمان آنها را می‌ساخت، صرف می‌کرد.

مریم به عنوان یکی از هفت زن تاثیرگذار جهان شناخته می‌شود. او از خانواده‌ای با سه فرزند بود و دو برادر و یک خواهر داشت. آرزوی اصلی او نویسندگی بود و در دوران راهنمایی، علایقش به سمت داستان‌نویسی بیشتر بود تا ریاضیات. اما پس از شرکت در آزمون مدارس سمپاد، وی وارد مدرسه فرزانگان تهران شد و در آنجا با رویا بهشتی آشنا شد که دوستی آنها سال‌ها به درازا کشید.

مریم میرزاخانی تا سن شش سالگی به طور خاص علاقه‌ای به درس ریاضیات نداشت، به‌طوری‌که در یکی از دروس تحصیلی در مدرسه، نمره بسیار پایینی گرفت و از ناامیدی حتی برگه امتحانش را هم پاره کرد. او حتی گفته بود که نمی‌خواهد در ریاضی بهتر شود. اما او با تلاش بیشتر، ناامید نشد و پس از تعطیلات، با کمک دوست صمیمی‌اش، رویا، شروع خوبی در ریاضیات کردند. آنها با هم کپی سوالات المپیاد ریاضی را پیدا کردند و موفق به حل سوالاتی شدند.

برادر مریم، انگیزه‌ای اصلی برای تلاش در ریاضیات بود و وارد مسابقات المپیاد شد. در سال سوم و چهارم دبیرستان، مریم مدال طلای المپیاد کشوری را کسب کرد و در ۱۷ سالگی به تیم المپیاد ریاضی ایران پیوست. وی به المپیاد ریاضی هنگ کنگ رفت و با نمره بسیار بالا مدال طلا را کسب کرد. دو سال بعد، در المپیاد جهانی در کانادا، نمره کامل را کسب کرد و موفق به کسب مدال طلا شد. این او را به فوق‌ستاره جهان ریاضی تبدیل کرد.

مریم میرزاخانی اولین دختری بود که به تیم المپیاد ریاضیات راه یافت، اولین دختری بود که دو مدال طلا را پی در پی از آن خود کرد و اولین فردی بود که در آزمون المپیاد ریاضی جهان نمره کامل را دریافت کرد. او درباره ریاضی چنین می‌گوید: "شما باید مقداری انرژی و تلاش صرف کنید تا زیبایی‌های ریاضیات را ببینید".

پس از این موفقیت‌ها، وی وارد دانشگاه شریف شد و دوره کارشناسی را با انتشار چندین مقاله به پایان رساند. یکی از تحقیقات او با عنوان "پیدا کردن اثبات ساده برای قضیه شُر" منتشر شد.

مریم میرزاخانی تا سن شش سالگی به درس ریاضیات علاقه‌ای نداشت، اما با کمک دوست صمیمی‌اش، رویا، شروعی موفق در این حوزه داشت. او با ورود به مسابقات المپیاد ریاضی و کسب مدال‌های متعدد، نشان داد که چقدر استعداد بزرگی در این زمینه دارد. علاوه بر موفقیت‌های در المپیادها، مریم به کمک دوستش، رویا، کتابی به نام "نظریه اعداد" برای شرکت‌کنندگان المپیاد ریاضی نوشت که به دانش‌آموزان المپیاد بسیار کمک کرد.

اما در سال ۱۳۷۶، در یک حادثه تراژیک، شش دانشجوی برتر شریف به همراه مریم در یک تصادف اتوبوس جان خود را از دست دادند. مریم تنها نجات پیدا کرد. این حادثه تلخ برای او بود، اما او با قدرت و اراده‌ی خود ادامه داد و در سال ۱۳۷۸ به همراه رویا و شش دانشجوی دیگر به دانشگاه‌های آمریکا پذیرفته شد.

مریم در دانشگاه هاروارد دکترای خود را تحت نظارت کورتکس مک‌مالن، برندهٔ جایزه فیلدز در سال ۱۹۹۸، انجام داد. پایان‌نامه‌اش دربارهٔ "نظریه اعداد" به شکلی بی‌نظیر وارد عرصه‌ی علم شد. این پایان‌نامه در ۳ مقاله در مجلات معتبر ریاضیاتی آمریکا منتشر شد و موفقیت‌های بسیاری برای او به همراه داشت.

پس از اتمام تحصیلات، مریم به عنوان استادیار ریاضی در دانشگاه پرینستون فعالیت کرد و سپس با یان وندراک ازدواج کرد. او به عنوان استاد در دانشگاه استنفورد مشغول به کار بود و در زمینه‌های مختلفی از ریاضیات فعالیت داشت، به خصوص در زمینه هندسه هذلولی دینامیک و هندسه سطوح ریمانی. طی سال‌های فعالیت علمی خود، مریم میرزاخانی تلاش کرد تا مسائل پیچیده ریاضی را به شیوه‌ای قابل فهم برای همه توضیح دهد.

مریم در سال ۹۲ به سرطان سینه مبتلا شد و این بیماری برای او یکی از چالش‌های بزرگ زندگی بود. اما او با اراده و تصمیم قوی به مبارزه با این بیماری پرداخت. در حالی که با مشکلات مختلفی مواجه بود، همچنان به کار خود در عرصه‌ی علم ادامه می‌داد. در نهایت، در س

ال ۲۰۱۷، مریم میرزاخانی درگذشت، اما ارزشمندترین ارثیه‌اش، موفقیت‌ها و کارهای بزرگی است که در زمینه ریاضیات به جای گذاشت.