رئیس سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش درباره تدوین شایستگیهای پایه برای دوره ۱۲ ساله آموزش عمومی کشور، به زبان ساده میگوید: ما تلاش کردیم که بر روی شایستگیهایی تمرکز کنیم که هر دانشآموز باید آنها را به دست آورد، بدون اینکه اهمیتی به رشتهی تحصیلی متوسطه دوم و یا انتخاب بین رفتن به دانشگاه و یا ورود به بازار کار داشته باشد. این شایستگیها برای زندگی کردن لازم است.
وی در مراسم روز ملی پژوهش در آموزش و پرورش، اعلام کرد: در سال جاری، سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی نظامواره شایستگیهای پایه و عمومی را برای دوره ۱۲ ساله نظام تعلیم و تربیت کشور تدوین کرده است.
وی ادامه داد: ما سعی کردیم به آن دسته از شایستگیها تمرکز کنیم که برای دانشآموزان بسیار مهم است، بدون اهمیت داشتن اینکه آنها در متوسطه دوم در چه رشتهای تحصیل میکنند یا آیا به دانشگاه میروند یا وارد بازار کار میشوند. آنها باید این شایستگیها را برای زندگی کردن کسب کنند.
وی با بیان اینکه تحقق این شایستگیها به میزان زیادی به معلمان و دبیران وابسته است، اظهار داشت: یکی از این شایستگیها به حقیقتجویی و کشف و کاوش مرتبط است که در حوزه پژوهش مشاهده میشود. یکی از اهداف نظام آموزش و پرورش باید این باشد که دانشآموزان پس از ۱۲ سال تحصیل، این روحیه را داشته باشند و علاقهمند باشند به کشف و کاوش، سوال پرسیدن درباره آنچه نمیدانند.
رئیس سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی به اهمیت و تنوع پژوهش در آموزش و پرورش اشاره کرد و گفت: آموزش و پرورش نیازمند انواع مختلفی از پژوهش و مطالعه است، از پژوهشهای بنیادین و کاربردی تا مطالعات اقدامی، درسی و کلاسی. بنابراین، توجه به مسئله پژوهش در آموزش و پرورش، به خصوص توسط افرادی که خارج از وزارت آموزش و پرورش درباره آموزش و پرورش تصمیمگیری میکنند، بسیار مهم است. همچنین، بخشی از چالشهای آموزش نه از داخل وزارت آموزش و پرورش بلکه از سوی مجموعههای خارجی آن ناشی میشود.
مهمترین هدف نظام آموزش و پرورش یا نظام تربیت رسمی عمومی، آموزش عمومی است. یعنی فراهم کردن فرصتهایی برای یادگیری آن آموزشی که افراد برای داشتن یک زندگی شایسته به آن نیاز دارند. در این نظام، هدف نیست به بحثهای تخصصی و رشتههای تخصصی و آموزشهای تخصصی بپردازیم، بلکه دانشآموزان باید آن چیزها را بدانند که برای زندگی شایسته انسانی و زندگی شایسته در کشور و جامعهی خود لازم است.
درباره پژوهشها در آموزش و پرورش، باید توضیح دهیم که آموزش و پرورش نیازمند انواع مختلفی از پژوهش و مطالعه است. از پژوهشهای بنیادین و کاربردی تا مطالعات اقدامی، درسی و کلاسی. بنابراین، توجه به مسئله پژوهش در آموزش و پرورش، به خصوص توسط افرادی که خارج از وزارت آموزش و پرورش درباره آموزش و پرورش تصمیمگیری میکنند، بسیار مهم است. همچنین، بخشی از چالشهای آموزش ناشی از مجموعههای خارجی آموزش و پرورش است.
یکی از ویژگیهای شخصیتی که باید در جوانان و نوجوانان و کودکان کشاورزی کنیم، علاقهمندی به مطالعه، تحقیق و پژوهش است. باید این شایستگیهای پایه را در دانشآموزان تقویت کنیم تا در آینده به افرادی تبدیل شوند که علاقهمند به یادگیری و کاوش هستند. متاسفانه، بعضی اوقات محیط مدرسه ممکن است بر روی شکوفایی این علاقه و شوق برای جستجو و کاوش تأثیر منفی بگذارد.
دانش آموزان باید اهل پرسش باشند و بتوانند سوال بپرسند. پرسشگری یک هنر است و مواجهه با پرسشگری کودکان و نوجوانان چالش برانگیز است. بسیار مهم است کودکان و نوجوانان ما بتوانند سوال بپرسند و برای تقویت این مهارت، معلمان و دبیران باید به درستی با سوالات دانش آموزان روبرو شوند.