خلع ید چیست؟/ارکان و شرایط این دعوا کدامند؟

در پاسخ به این پرسش که خلع ید چیست باید گفت که یکی دعاوی مربوط به اموال غیر منقول مانند زمین و ساختمان می باشد و زمانی طرح می شود که شخصی بدون اذن مالک, مال غیر منقول وی را تصرف نموده و حاضر به رفع تصرف هم نشود. در این صورت مالک چاره ای جز مراجعه به دادگاه و طرح دعوا نخواهد داشت. مهم ترین رکن از ارکان دعوای خلع ید داشتن سند رسمی ملک است که در صورت وجود این شرط مالک می تواند اقدام به طرح دعوا نموده و غاصب را از ملک اخراج نماید. 

در خصوص این دعوا باید دانست عدم توجه به شرایط دادخواست و نیز ادله اثباتی, می تواند مالک را در موضع ضعف قرار داده و در نهایت منجر به صدور حکم به نفع خوانده شود. امری که قطعا سبب ورود خسارات مادی و معنوی بسیاری برای مالک خواهد بود. پس توصیه می گردد پیش از طرح دعوا در این خصوص حتما با وکیل ملکی متخصص مشاوره صورت بگیرد.وکیل سایت وب سایتی حقوقی است که در زمینه املاک و قراردادها فعالیت مستمر داشته و بهترین وکیل ملکی ویژه خلع ید را به شما معرفی می نماید.

خلع ید چیست؟

دعوایی است که مالک ملک علیه متصرف غیر قانونی مال غیر منقول همانند خانه یا زمین طرح کرده و تقاضای خاتمه این تصرفات غاصبانه را از دادگاه می نماید. بدین مقصود مالک باید ضمن ارائه دادخواست خود به دادگاه عمومی حقوقی مدارک مالکیت خود را ارائه نماید.

مهم ترین شرط طرح این دعوای حقوقی مالکیت خواهان به موجب سند رسمی است. اگر خواهان سند رسمی ملک یا آنچه که در حکم سند رسمی است مانند حکم دادگاه را نداشته و به صرف قولنامه عادی طرح دعوا کند با توجه به رویه محاکم اصلا دعوای وی پذیرفته نخواهد شد.

تفاوت خلع ید و تخلیه 

مهم ترین تفاوت این دو دعوا وجود قرارداد بین طرفین است که در دعوای خلع ید در اکثر مواقع هیچ قراردادی در بین نیست لکن در دعوای تخلیه قطعا قرارداد اجاره بین مالک و مستاجر منعقد شده. منشا این دعاوی متفاوت و اولی ناشی از غصب و دومی ناشی از اجاره است.

دعوای خلع ید در ملک مشاع

در صورتی که یکی از شرکای مال مشاع(مانند ورثه) اقدام به تصرف در سهم دیگر شرکا نموده و مانع تصرفات ایشان در سهم خود شود دیگران می توانند با طرح دعوای خلع ید مشاعی ملک را از تصرف وی خارج نموده تا در نهایت متناسب با سهم ایشان تقسیم گردد.

ماده ۴۳ قانون اجرای احکام مدنی در این باره مقرر می‌دارد:

«در مواردی که حکم خلع ید علیه متصرف ملک مشاع به نفع مالک قسمتی از آن صادر شده باشد، از تمام ملک خلع ید می‌شود؛ ولی تصرف محکوم له در ملک خلع ید شده مشمول مقررات املاک مشاعی است.»

حسب مواد۵۷۶ و ۵۸۲ قانون مدنی تصرف هر یک از شرکا در ملک مشاع منوط به موافقت سایر شرکاء می باشد. بنابریان اگر حکم به نفع یکی از شرکاء صادر شود تصرف وی در ملک منوط به رضایت سایرین می باشد وگرنه ملک بلا متصرف باقی خواهد ماند.

چه کسانی می‌توانند طرح دعوی کنند؟

این دعوا فقط از سوی اشخاص ذی نفع, شامل وکیل یا قائم مقام یا نماینده قانونی قابل طرح است. برخلاف دعوای رفع تصرف عدوانی که از سوی اشخاصی که متصرف ملک و سابقه تصرف دارند ولو آنکه مالک نباشند قابل طرح می باشد.

هزینه دادرسی

این دعوا یک دعوای مالی و غیر منقول است و هزینه دادرسی بر اساس قیمت منطقه ای ملک محاسبه می گردد. برخلاف دعوای تخلیه که غیر مالی بوده و هزینه دادرسی مشخص دارد.

ارکان دعوای خلع ید کدامند؟

مهم ترین ارکان دعوای خلع ید به شرح ذیل هستند:

۱) خواهان باید مالکیت خود را با سند رسمی یا آنچه در حکم آن است به اثبات برساند.

۲)غیرقانونی و مشروع نبودن تصرف خوانده. اصل بر این است که تصرفات خوانده غیر قانونی است و وی باید اثبات کند ملک به ناقل صحیح به وی منتقل شده در غیر این صورت حکم علیه وی صادر شده و از وی رفع تصرف خواهد شد..

۳)اگر ملک اساسا سند مالکیت نداشته باشد باید از طریق طرح دعوای اثبات مالکیت ابتدائا حکم به نفع خواهان اخذ شود سپس طرح عوای خلع ید شود.

۴) اگر در ملک موضوع غصب بنایی احدث شده باشد باید علاوه بر خلع ید تقاضای قلع و قمع بنا نیز مطرح گردد. در غیر این صورت حکم صادره ناقص بوده و قابلیت اجرایی نخواهد داشت.

اینکه خلع ید چیست و برای طرح این دعوا چه شرایطی لازم است و مهم ترین ارکان دعوای خلع ید را در این مقاله بررسی کردیم. این دعوا از جمله دعاوی مالی و غیر منقول است که الزاما بایستی در دادگاه عمومی حقوقی مطرح شود و توصیه می شود پیش از طرح دعوا حتما با وکیل خلع ید متخصص این حوزه مشاوره لازم انجام شود.

برگرفته از: وکیل سایت