قوانین و مقررات مربوط به منابع طبیعی
در حوزه منابع طبیعی، به علت وجود تعداد زیادی قوانین و
مقررات مثل مراتع و جنگل ها که در بر گیرنده بحث های مختلفی همچون واگذاری، بهره
برداری و حفاظت و ... می باشد، شناسایی و تشخیص قوانین حاکم و ضروری مقداری سخت و
دشوار است. از این رو در این مقاله سعی می کنیم تا ضمن بررسی و آشنایی کلی شما
عزیزان با منابع حقوقی مرتبط با منابع طبیعی، با توانایی ها و دانشی که یک وکیل
منابع طبیعی درجه یک بایستی داشته باشد، بحث کنیم.
همان طور که می دانید، مجلس قانونگذاری، در زمان مشروطیت و
قبل تر از آن ایجاد شده است. از این رو بایستی برای پیدا کردن سرچشمه اولین قانونگذاری
در بحث منابع طبیعی، نگاهی به روند قانونگذاری ها در مجلس ها در سال های گذشته
بیندازیم. بنابراین نظام حقوقی حاکم بر منابع طبیعی و مراتع و جنگل ها و قانونگذاری
بر آن را می توان به دو بخش زمانی کلی تقسیم کرد:
1- دوره مالکیت دولتی یا عمومی و مالکیت خصوصی تا سال 1341
2- مالکیت عمومی از سال 1341 تاکنون
قانون اساسی مشروطیت و متمم آن، قوانین مرتبط به منابع
طبیعی، جنگل ها، زمین های ملی و ایالت ها و ولایت ها و دستور العمل حکام تصویب شده
در چهارده ذیقعده 1325 هجری قمری، برای اولین بار نحوه نگهداری از جنگل ها و مراتع
را مشخص کرده است. ولی اولین مصوبه جداگانه با عنوان "راجع به جنگل ها"
در بحث مدیریت منابع طبیعی کشور در سال 1303 هجری شمسی تصویب شد.
از زمان انقلاب مشروطه تا سال 1341هجری شمسی، یعنی زمانی که
قانون ملی شدن جنگل های کشور به تصویب رسید، مالکیت دولتی و مالکیت خصوصی در
اختیار منابع طبیعی بود که در این بازه زمانی، مراتع دو حالت داشتند. یا در اختیار
دولت بودند یا در مالکیت خصوصی قرار داشتند.
با شروع حاکمیت دولت بر مراتع، هیأت وزیران یک مصوبه دیگر
را با موضوع "تصویب نامه جداسازی جنگل های صنعتی و غیر صنعتی" در تاریخ
31 اردیبهشت ماه سال 1311 شمسی تصویب کردند و در پی آن، مراتع سواحل دریای خزر به
دو قسمت صنعتی و غیر صنعتی تقسیم شد.
مجلس شورای ملی؛ نخستین قانون درباره مراتع را در دی ماه
1321 به تصویب رساند و مطابق آن، مسئولیت حفظ، نگهداری و تاسیس مراتع و بررسی نحوه
استفاده از آن ها بر عهده وزارت کشاورزی گذاشته شد. لایحه قانونی جنگل ها و مراتع
کشور در سال 1338 توسط دولت برای اعمال حاکمیت بر جنگل ها و مراتع تصویب شد. در
این لایحه، برای اولین بار اسم "مرتع" در کنار کلمه جنگل استفاده شد.
همچنین در شیوه استفاده از مراتع خصوصی و دولتی، بایستی اصول علمی و فنی سازمان
جنگلبانی رعایت می شد. شما می توانید با مراجعه به سایت تهران لو، در یافتن وکیل
خوب پاسخ سوالاتتان، گام مؤثری بردارید.
دعاوی مربوط به منابع طبیعی
اخیراً به دلیل بالا رفتن قیمت زمین، دعاوی مربوط به اراضی
موات، منابع طبیعی و دعاوی زمین های شهری مورد توجه مالکین و ادارات زیر دست وزارت
جهاد و کشاورزی قرار گرفته است.
دعاوی منابع طبیعی به دلیل این که تخصصی هستند، بایستی توسط
یک وکیل مجرب اداره شود.( جهت یافتن وکیل خوب، سایت تهران لو می تواند کمک کننده
باشد) زیرا وکیل منابع طبیعی با قوانین و مقررات و آیین نامه های مربوط به منابع
طبیعی آشنایی کافی دارد و می تواند در سرعت بخشیدن به روند رسیدگی و کسب نتیجه
مطلوب مؤثر واقع شود. وکیل منابع طبیعی با دادن درخواست صدور دستور موقت مبنی بر جلوگیری
از صدور سند به نام دولت و یا درخواست صدور دستور موقت مبنی بر جلوگیری از اصلاح سند
مالکیت، می تواند جهت دفاع از حق و حقوق موکل
مؤثر باشد. یکی دیگر از مزایای داشتن وکیل این است که وکیل منابع طبیعی با بررسی
مدارک موجود در صورتی که تشخیص دهد که طرح شکایت منجر به کسب نتیجه رضایت بخش
نخواهد شد، می تواند با ارائه مشورت لازم، از اتلاف سرمایه جلوگیری کند.
سایر قوانین مرتبط
قانون حفاظت و حمایت از منابع طبیعی و ذخایر جنگلی کشور، قانون
افزایش بهره وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی که در سال 1389 تصویب شد و مواد 45 و 54
قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقاء نظام مالی کشور که در سال 1394 به تصویب
رسید؛ سایر قوانین مرتبط با منابع طبیعی می باشند. البته تا زمان نگارش این مقاله،
هنوز مورد جدیدی در زمینه مالکیت بر منابع طبیعی و مدیریت منابع طبیعی در این قوانین
وجود ندارد.