واضح آرشیو وب فارسی:گیل نگاه:
گیل نگاه: دژ رودخان بر فراز جنگلهای هیرکانی گیلان از دوره سلجوقیان، استوار و سهمگین نظاره گر سدهها و هزاره هاست اما امروز، صلابت سازههایش یک به یک میشکند و جرنگ تخریب از برخی از آنها به گوش میرسد.میگذریم از وضعیت زیست محیطی مسیر که از ماست که برماست اما چهره سازههای قلعه رودخان حال و روز خوشی ندارد و این ناخوشی به گونه ایست که به متنهای حسرت آمیز سلفیهای فضای مجازی نیز رسیده و از باروها و پنجرههای دژ با کلماتی چون افسرده، ناخوش، خسته و… یاد میشود.مسیر رشت و جاده باغ مشهور فومن را که پشت سر بگذاری، اندکی بعدتر پس از گذار از طبیعتی وهم انگیز، برای رسیدن به قلعه کهن باید ۸۰۰ پله را در میان جنگلهای هیرکانی، غرق در صدای رودخانه و پرندگان تا ارتفاع ۶۸۷ تا ۷۷۸متری از سطح آبهای آزاد طی کنی تا به دژآجری رودخان برسی؛ باید چشمها را بست و بوی تاریخ را از میان تک تک آجرهایش نفس کشید و گوش به صدای پای ستوران سپرد که هنوز پس از گذر سدهها میتوان شنید…این دژ نظامی به اسامی دیگری چون قلعه حسامی، قلعه هزار پله و قلعه سگسگال نیز معروف است؛ بنا از سه بخش اصلی شرقی، میانی و غربی تشکیل شده؛ دروازه ورودی در بخش میانی واقع است، بخش شرقی که احتمالا قدیمیتر از سایر بخش هاست دارای دروازه ورودی مجزا و همچنین درب اضطراری است و مقر افسران ارشد نیز در این بخش قلعه واقع شده، بخش غربی مرتفعترین قسمت قلعه است و عمارت شاه نشین و آب انبار در آن قرار دارد.طول باروی قلعه یک هزار و ۵۰۰ متر و ارتفاع آن بین پنج تا ۱۲ متر متغیر است؛ باروها و برجهای متعدد قلعه با مصالح سنگ، آجر و ملات آهکی ساخته شدهاند. این اثر ارزشمند ملی به شماره ۱۵۴۶ و در تاریخ سیام مردادماه سال ۱۳۵۴در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان با تایید وضعیت نامطلوب برخی از سازههای قلعه رودخان میگوید: این بنا که جزو نفایس ملی (بناها و محوطههایی که در فهرست میراث جهانی ثبت شده یا در فهرست انتظار یونسکو قرار دارند) محسوب میشود، شامل ۵۳ سازه است که ۳۰ درصد آن نیاز به مرمت اساسی دارد.ولی جهانی در گفتوگو با ایرنا بیان کرد: اعتبارات مرمتی استان بسیار اندک است و هزینه مرمت این سازهها بسیار بالاست اما قلعه رودخان شناسه استان است از همین رو، مرمت سازههای این بنا در اولویت برنامه مرمتی این اداره کل قرار دارد.وی ادامه داد: امسال از محل اعتبارات سال ۹۵، دو سازه با اعتبار چهار میلیارد ریال مرمت شده و مرمت دیگر سازهها نیز در حال برنامه ریزی است اما این پروژه هزینه گزافی میطلبد.به گفته جهانی، در برههای از زمان قلعه رودخان به بخش خصوصی واگذار شد که متاسفانه سرمایه گذار آن مطابق قوانین میراث فرهنگی عمل نمیکرد و نتیجه مطلوبی از این واگذاری حاصل نشد و با توجه به قرار گرفتن قلعه رودخان بعنوان نفایس ملی، امکان واگذاری مرمتی به بخش خصوصی میسر نیست و میبایست چارهای دیگر اندیشید.در پیجویی این موضوع از سوی خبرنگار ایرنا، برآیند کلام کارشناسان میراث فرهنگی گیلان بر این استوار است که موضوع حفاظت از آثار تاریخی باید به یک اولویت تبدیل شود و گرنه سیر روند تخریب بناهای تاریخی در گیلان ادامه مییابد.رضا علیزاده مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان نیز با اشاره به اعتبارات اندک حوزه مرمت گفت: حفاظت از میراث تاریخی، مقولهای فرابخشی است و برای ماندگاری و انتقال سازی این میراث به نسل آینده، نیازمند همکاری و همیاری همه متولیان، مردم و دستگاههای ذیربط هستیم.وی در خصوص مرمت بناهای تاریخی دیگر گفت: بیش از سه هزار اثر تاریخی در استان شناسایی شده که یک هزار و ۶۰ مورد در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده؛ بناهای تاریخی حائز ارزش میراثی هستند اما متاسفانه بودجه و اعتبار مرمت بسیار اندک است و مالکان میبایست همیار باشند.وی اظهار کرد: اعتبار مرمت ناچیز است و این اداره کل به تنهایی نمیتواند از پس هزینههای سنگین مرمت برآید لذا در قالب طرح مشارکت میتواند حامی مالکان باشد.قلعه رودخان یکی از شگفت انگیزترین بناهای نظامی ایران است که در ۲۳ کیلومتری جنوب غربی شهرستان فومن و در میان جنگلهای سر به فلک کشیده، نمادی از کوشش گیلانیان برای حفاظت و صیانت از این سرزمین را به نمایش گذاشته است.توجه داشته باشیم که میراث فرهنگی و بناهای تاریخی، هویت و پیشینه هر سرزمینی محسوب میشوند و بدین سبب باید با ایجاد دغدغه حفاظت از این آثار، اختصاص بودجه ویژه ملی و تسهیل مرمت برای مالکان، ترتیبی اتخاذ شود تا بناهای تاریخی، از تخریب در امان بمانند.
۳۰ دی ۱۳۹۶
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: گیل نگاه]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 20]