واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: تهران آینه ای تمام قد از مشکلات آینده شهرهای ایران - چاره ساز* بجنورد- ایرنا- امروزه افزایش آمار شهرنشینی و مهاجرت های روستا- شهری، توسعه و زندگی شهری را با فرصت ها و تهدید هایی متعددی مواجه ساخته است. نا آگاهی نسبت به این فرصت ها و عدم برنامه ریزی مناسب در راستای مقابله با تهدیدهای احتمالی، سبب بروز بحران های عدیده ای خواهد شد که امروز برخی شهرهای کشور با آن مواجه هستند.

بدون شک حتی در صورت وجود اراده در مسئولین، مقابله با این معضلات متضمن صرف هزینه های بسیار در مدت زمانی طولانی خواهد بود. شهر تهران و بحران های عدیده ای که امروزه با آن مواجه است، خود گواه این مدعاست. کلان شهر تهران در طول بیش از نیم قرن، از بدو تهیه طرح جامع شهری تاکنون، به دلیل سوء مدیریت و عدم برنامه ریزی های صحیح با انواع و اقسام بحران ها مواجه است که رسیدگی و برطرف کردن آنها نیازمند صرف هزینه هایی بسیار بدون حصول نتیجه ملموس در زمانی کوتاه است. بی شک اگر مسئولین شهری علاوه بر برنامه های کوتاه مدت و زود بازده، در پی برنامه ریزی دقیق با افق دید بلند مدت بر می آمدند امروزه پاتخت ایران درگیر چنین معضلاتی نبود. در این بین علاوه بر تهران و سایر کلان شهرها، شهر های کوچک تر در حال توسعه مانند شهرهای استان خراسان شمالی نیز از این قاعده مستثنی نبوده و در صورت عدم توجه مسئولین و برنامه ریزی مناسب، معضلات فوق الذکر در آینده ای نه چندان دور دامنگیر این شهرها خواهد بود. با قیاسی سطحی بین شهرهای استان خراسان شمالی با شهر تهران متوجه خواهیم شد که اگرچه از نظر جمعیت شهری، مساحت، کمیت و کیفیت صنایع و معادن و بار ترافیکی، این شهرها قابل قیاس با یکدیگر نیستند اما با بررسی تاریخی شهر تهران و نحوه گسترش آن به الگویی واحد برای پیش بینی آینده شهر های استان خواهیم رسید. به همین منظور در این مجال، مرور مشکلات شهر تهران و تحلیل و بررسی آن ها، راهگشای مسئولین جهت اتخاذ تدابیر لازم خواهد بود. گفتنی است که در نوشتارهای بعدی راه حل ها و برنامه های موجود برای مقابله و پیشگیری از این معضلات شرح داده خواد شد : ***تراکم جمعیتی: جمعیت شهر تهران بر اساس سرشماری سال 1390 بیش از 8 میلیون نفر بوده است که با توجه به مساحت شهر، تراکم آن تقریبا 10 هزار نفر در هر متر مربع می باشد. عدم تناسب بین زیرساخت های شهری و تراکم جمعیتی بالا در این شهرمعضلات ثانویه من جمله کمبود مسکن، تراکم فروشی ، عدم دسترسی به امکانات اولیه و ... را به بار آورده است. با بررسی آمار افزایش جمعیت استان خراسان شمالی طی 30 ساله اخیر، به این نتیجه خواهیم رسید که در آینده ای نه چندان دور با کمبود فضای مسکونی مواجه خواهیم بود که در صورت عدم برنامه ریزی مناسب در راستای ایجاد زیرساخت های شهری جدید، مشکلاتی مانند تراکم فروشی، افزایش تراکم جمعیتی علی رغم کمبود امکانات، حاشیه نشینی یا اسکان غیر رسمی و ... دامنگیر شهرهای استان خواهد شد. *** ترافیک: عدم توجه به زیرساخت های حمل و نقل عمومی و گسترش خیابان ها و جاده های بزرگراهی همزمان با افزایش بی رویه تعداد وسایل نقلیه، امروزه تهران را با معضل جدی ترافیک درگیر نموده است. ترافیک تهران سالانه سبب اتلاف میلیون ها ساعت از وقت شهروندان می شود که علاوه بر خسارات مادی فراوان منجر به خسارات روحی و روانی شهروندان می شود که قابل محاسبه نمی باشد. با بررسی تاریخی و محاسبه سرعت گسترش شهرهای خراسان شمالی، با توجه به قرار گرفتن چند شهراستان در شاهراه آسیایی بروز این معضل در استان دور از انتظار نمی باشد. *** آلودگی هوا: معضلاتی مانند افزایش تعداد وسایل نقلیه، ترافیک سنگین، مواد سوختی نامرغوب، نزدیکی صنایع و معادن به بافت شهری و خودرو های غیر استاندارد، منجر به معضلی بزرگ تر به نام آلودگی هوا خواهد شد. امروزه آلودگی هوا در تهران به بحرانی لاینحل بدل گشته است که حتی در صورت وجود اراده برای مقابله با آن از زمان اجرای برنامه های مبارزه با آلودگی تا کسب نتیجه مشهود، مدت زیادی سپری خواهد شد. علاوه بر تهران، امروزه به دلیل افزایش استفاده از وسایل نقلیه، عدم توجه به مسائل زیست محیطی و رعایت نکردن استاندارد های شهرسازی، علاوه بر تهران شاهد تسری این معضل به دیگر شهرهای بزرگ من جمله اصفهان، مشهد، اهواز و .. هستیم. با این اوصاف این مشکل هنوز دامن گیر استان خراسان شمالی نشده است، اما نشان دهنده لزوم رعایت استانداردهای شهرسازی در گسترش شهر ها می باشد. *** عدم تناسب معماری در ساخت و سازها: متاسفانه، عدم وجود برنامه ای جامع برای ارائه الگوهای ساخت و ساز، عدم وجود قوانین محدود کننده و سیاستِ نادرست تراکم فروشی به منظور درآمد زایی برای شهرداری ها، سبب شده تا شاهد چهره ای نامناسب از شهر در بسیاری از نقاط تهران باشیم. وجود ساختمان هایی بلند و نا متناسب با معماری ایرانی، عدم تناسب بین ساختمان های یک محله باهم، عدم توجه به المان های بومی در طراحی ساختمان ها، عدم توجه به زیرساخت های موجود یک محله با پروانه های ساخت صادر شده، نامتناسب بودن عرض کوچه ها و خیابان ها با تراکم ساختمانی، در نظرنگرفتن فضای مناسب برای پارکینگ در ساختمان ها و ... امروزه چهره ای نا مناسب و زننده در ذهن برجای می گذارد که تاثیر روانی آن بر شهروندان انکار ناشدنی است. در صورتی که در استان خراسان شمالی قبل از گسترش بی رویه شهر ها، نهادی در سازمان های مربوطه مانند شهرداری، به منظور نظارت بر ساخت و ساز های شهری و ارائه الگوهای مناسب برای ساختمان ها در نظر گرفته شود، مبارزه با این معضلات به مراتب سهل الوصول تر خواهد بود. *** حاشیه نشینی: حاشیه نشینی یا به بیان مناسب تر اسکان غیر رسمی، نتیجه مستقیم مهاجرت بی رویه جمعیتِ در جست و جوی کار از روستا ها و شهر های کوچکتر به شهرهای بزرگ است. اسکان غیر رسمی یک روند جهانی است که بیشتر در کشورهای توسعه نیافته یا در حال توسعه با گسترش شهر ها و عدم توجه به اقتصاد و کسب و کارهای کوچک در روستاها و شهر های کم جمعیت اتفاق افتاده است. شکل گیری اسکان غیر رسمی به صورتی تدریجی از نیمه دوم دهه 40 شمسی و با تهیه و تصویب طرح جامع شهری تهران شکل می گیرد. طرح جامع تهران در حالی تهیه و تصویب شد که راهکاری به منظور اسکان رسمی قشر کم درآمد پیش بینی نشده بود و در نتیجه ی این طرح، به تدریج از این قشر شهروند زدایی صورت گرفت. در حال حاضر با مطالعه برنامه های توسعه شهرستان های استان و من جمله طرح های جامع، نمونه هایی از اسکان غیر رسمی را در استان شاهد هستیم. اقدامات مناسب مسئولین شهری در راستای ایجان مناطق مسکونی رسمی به موازات اقدامات ملی به منظور رونق کسب و کار در روستاها و شهرهای کم جمعیت می تواند راهکاری بلند مدت برای جلوگیری از بروز مشکلات بعدی باشد. موارد مطرح شده گوشه ای از مشکلات کلان شهر های کشور است که متاسفانه هزینه های بسیاری را بر مردم وارد ساخته و به منظور رفع این مشکلات سالانه بودجه های بسیاری هزینه می شود، در حالیکه اگر پیش از وقوع چنین مشکلاتی در صدد پیشگیری از آنها می بودیم، امروز چنین هزینه هایی می توانست در بخش بهبود کیفیت زندگی شهر نشینی استفاده گردد. ----------------------------------------------------------------------------------- *فعال سیاسی خراسان شمالی /71841744 **انتشاردهنده: علی اصغرافتاده
16/02/1396
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 46]