تحریم‌ها یک سکته خطرناک است | نباید بازیگران به برداشت غلط درباره نیات ایران برسند

واضح آرشیو وب فارسی:روز نو:

حسینی: حملۀ موشکی ایران باید ۲ هدف مهم داشته باشد
تحریم‌ها یک سکته خطرناک است | نباید بازیگران به برداشت غلط درباره نیات ایران برسند
دیاکو حسینی، کارشناس مسائل استراتژیک از پیامدهای تصویب لایحه تحریم ایران در کنگره آمریکا می‌گوید
روز نو : دیاکو حسینی، کارشناس مسائل استراتژیک در گفتگو با خبرگزاری خبرآنلاین از پیامدهای تصویب لایحه تحریم ایران در کنگره آمریکا می‌گوید.
به گزارش روز نو: لایحه تحریم‌های ایران و روسیه هفته گذشته با اجماع کم نظیر دو حزبی در سنای آمریکا و با 98 رأی به تصویب رسید. روند تحریم‌های آمریکا علیه ایران و روسیه درحالی به پیش می‌رود که برخی ناظران بر این باورند که ترامپ سرخود، در حال ‏کشاندن پای آمریکا به یک رویارویی تازه در سوریه و مقابله نظامی با ایران و روسیه است. فارغ از تبانی تازۀ ترامپ با همسایگان ایران، آنچه مسلم است اینکه مناسبات آمریکا با ایران و روسیه وارد فاز پیچیده ای شده است. ترامپ و تیم او هر چند با وجود برجام نتوانسته اند شرایط سختی را با تحریمهای سنگین رقم بزنند ولی از هر اقدامی برای افزایش فشارها حمایت می کنند. پرسش اینجاست که آیا بازی ترامپ و تحریمها می تواند فشار علیه ایران را افزایش دهد؟ و اینکه واکنش ایران متقابلا چه خواهد بود؟ خبرگزاری خبرآنلاین در گفتگو با دیاکو حسینی کارشناس مسائل استراتژیک، پیامدها و چشم انداز تصویب لایحه تحریم را مورد بررسی قرار داده است که در ادامه می‌خوانید::

تحریم‌های جدیدی در سنای امریکا به تصویب رسیده است و باید به تصویب مجلس نمایندگان برسد. به نظرتان این روند بدون هیچ مشکلی طی می شود؟

با توجه به رویه تندتر مجلس نمایندگان در قبال ایران به نظر نمی رسد که تصویب این لایحه در مجلس نمایندگان با مشکل بزرگی مواجه شود. البته اخیرا مباحثی به میان آمده که نشان می دهد این لایحه با بخش هایی از قانون اساسی آمریکا مغایرت دارد و باید مورد بررسی بیشتر قرار بگیرد. در صورتیکه این مشکلات نتواند مانع از تصویب این لایحه شود، ترامپ هم به طور طبیعی مانعی جدی برای امضای این لایحه نخواهد داشت.

این موضوع با توجه به اینکه تحریم روسیه هم به آن منضم شده است بدون خللی به امضای رئیس جمهور می رسد؟

شاید یکی از انگیزه های انضمام تحریم های روسیه به لایحه تحریم های ایران، آزمودن اراده ترامپ برای تحریم روسیه باشد. دولت ترامپ به هدف اعلام برائت از اتهام های وارده در همکاری مخفیانه اعضای کمپین انتخاباتی او با روسیه انگیزه زیادی برای همراهی با این تحریم ها دارد. البته همانطور که روسیه اعلام موضع کرده از نگاه کرملین، مسئله اصلی نحوه اجرای این تحریم هاست و در این رابطه هم دولت آمریکا از حدود اختیارات مشخصی برخوردار است که می تواند بخش هایی از این تحریم ها را اجرا نکند. ملحق کردن لایحه تحریم های روسیه به تحریم های پیشنهادی ایران، دو کشور را بیش از گذشته در مسائل مربوط به امریکا متحد خواهد کرد و فراتر از ان در نحوه نگرش های ایران و روسیه بر سایر مسائل از جمله اختلافات جاری منطقه ای هم به طور موثر تاثیر می گذارد و باعث وحدت رویه بیشتری دست کم تا آینده قابل پیش بینی خواهد شد. قدر مسلم این است که چشم انداز روابط ایران و روسیه با امریکا را تیره تر می کند.

به نظرتان وزن این تحریمها در چه حدی هست؟ به نظرتان ایران سعی می کند به نکات مشکل زای آن توجه کند و با آن مقابله کند؟

مهمترین بخش این لایحه مربوط به تحریم سپاه با عباراتی مبهم و قابل تفسیر است که می تواند به منزله تور بزرگی تصور شود که به امریکا اختیار می دهد، هرگونه سوظن به همکاری با سپاه را طبق سلیقه و برداشت امریکا، به بهانه ای برای تحریم قرار دهد.

در این لایحه سعی شده تا جای ممکن با بندهایی که در برجام ذکر شده است، مغایرت نداشته باشد. با این حال این لایحه می تواند در یک جدال حقوقی ناقض بند 29 برجام تلقی شود. به علاوه رهبری فرمودند هر تحریم جدیدی نقض برجام است، در نتیجه از طرف ایران نقض برجام تلقی خواهد شد. ولی اگر بخواهد به شکل حقوقی بررسی شود باید به کمیسیون اختلاف بین طرفین ارجاع شود و آنها تصمیم بگیرند که نقض برجام هست یا نه.

با وجود نکات و ابهامات مهم این لایحه، از طرف دیگر وزن این تحریمها خیلی جدی نیست. اولا اینکه این تحریمها یکجانبه است و نمی تواند مشابه تحریم های چندجانبه کارکرد تحریمی بر فعالیت های اقتصادی ایران داشته باشد. به لحاظ سیاسی تصویب این تحریم ها از جانب ایالات متحده باعث افزایش بی اعتمادی میان آمریکا و اعضای گروه 1+5 خواهد شد که برای به ثمر نشستن توافق هسته ای به همان مقدار تلاش کردند. تیرگی نسبی روابط آمریکا و اتحادیه اروپا، تنش های فزاینده با روسیه، بی اعتمادی چین به اقدامات دولت ترامپ در مناسبات دو جانبه این دو کشور، زمینه های همراهی قدرت های بزرگ با آمریکا را به حداقل کاهش داده است. بنابراین احتمال بیشتری وجود دارد که مواضع این کشورها به ایران بسیار نزدیک تر باشد تا آمریکا. اما به لحاظ نمادین، این تحریم ها، عقب گرد بزرگی در روابط ایران و آمریکاست که برای برجام در حکم یک سکته خطرناک است.

در بحث منطقه ای امریکا سعی می کند نقش خودش را افزایش دهد و با توجه به اینکه ایران و نیروی سپاه آن در منطقه حضور دارند، این تحریمها چه تاثیری بر این روند می تواند داشته باشد؟

این موضوع را از جهاتی تحت تاثیر قرار می دهد. نه روی ابعاد لجستیکی و حمایتی فعالیت سپاه در منطقه بلکه عمدتا از این جهت می تواند موثر باشد که آینده هر نوع مصالحه ای در منطقه تحت تاثیر منفی قرار می دهد و از این جهت موضوعات پیچیده تر خواهد کرد. به نظر می رسد امریکایی ها این موضوع را می دانند و با علم به این موضع به سمت این مسئله حرکت کردند. استنباطی که می توان از آن داشت این است که امریکا از یک توافق سر راست با ایران به طوری که در آن ایران منزلت خود را در حفظ کند استقبال نمی کنند. یعنی آنها به توافقی با ایران فکر می کنند که سپاه در آن کاملا مجزا و مستقل شده است و برنامه سپاه به رسمیت شناخته نمی شود. به عبارت دیگر، سرمایه گذاری مهم این تحریم ها بر اختلاف و انشقاق میان دولت و سپاه است.

موضوع هدف قرار دادن داعش توسط سپاه چه پیامی می توانست برای امریکا داشته باشد؟

پیام مدنظر مشخص بود چون به طور رسمی هم اعلام شد و صرفا برای تلافی حملات داعش به تهران بود. اما تفسیری که از آن خواهد شد در آینده می تواند متفاوت خواهد باشد. اگر دستگاه دیپلماسی ما خوب عمل نکند این موضوع می تواند به بحران قطر ارتباط داده شود یا به تحریم سنا مرتبط شود و در این صورت این یک هماورد طلبی از سوی ایران تلقی خواهد شد و پیامدهای منفی خواهد داشت.
این اقدام زمانی می تواند مفید بوده و کارکردهای خوبی برای ایران داشته باشد که اولاً در قالب موردی تلافی در ازای حملات داعش به تهران تلقی شود نه غیر از آن و ثانیاً این حملات در واقع نه حملات سپاه به داعش بلکه حمله جمهوری اسلامی ایران به داعش تعبیر شود تمایز گذاشتن میان اقدامات سپاه و آنچه ایران با نمایندگی دولت انجام می دهد، هدفی جز تبدیل کردن سپاه به موجودیتی غیررسمی و پارایا ندارد. این برداشت هرگز نباید با دامن زدن به آن از طریق بازی با کلمات، به رسمیت شناخته شود.

این اقدام می تواند روندهای صلح را تقویت کند یا اینکه روندها و پیام های منفی بیشتری خواهد داشت؟

حملات موشکی به خودی خود روند مذاکرات را تقویت و یا تخریب نمی کند بلکه کنش برداشت هاست که این سرنوشت سیاسی را رقم می زند. مسئله مهم در این است که نباید منجر به تخریب مذاکرات صلح در منطقه شود. چگونه می توانیم مانع از تخریب مذاکرات صلح شویم؟ در وهله اول با تکرار و تصریح این موضوع که حملات موشکی ایران حامل یک رویکرد جدید منطقه ای نیست و اینکه این حملات، سرآغازی بر تکرار مداوم آن در آینده نیست بلکه تنها به منظور دفاع سرزمینی در برابر گروه های تروریستی و بسته به مورد تصمیم گرفته خواهد شد.

در غیر این صورت ممکن است سایر کشورها دچار این تلقی اشتباه شوند که ایران به صورت یکجانبه در حال انجام اقدامات زورگویانه است و این می تواند بر روند مذاکرات در آینده تاثیر منفی بگذارد. اجتناب از گفتن کلماتی که ممکن است دیگران را به سوء تفاهم یا برداشتهای غلط درباره نیات ایران برساند خیلی مهم است و فکر می کنم که باید در باره این موضوعات هم در داخل تکیه کنیم و هم در مسائل خارجی محدوده این نوع عملیات را تشریح کنیم که باعث سوء تفاهم برای دیگران نشود.

به نظرتان اگر تحریمهای جدید امریکا تصویب شود این روند ادامه پیدا میکند و آنها به دنبال تحریمهای شدیدتر خواهند بود؟

بستگی به این دارد که پاسخ کشورهای 1+5 به تحریمهای امریکا چه باشد و مهمتر از آن اینکه روسیه چه اقداماتی انجام خواهد داد. اگر اقدامات ما و پیام های ما نشان دهنده این موضع گیری باشد که جمهوری اسلامی ایران هر نوع تهدیدی که با نقض برجام و یا برای ضعف برجام باشد تحمل نخواهد کرد می تواند تا اندازه زیادی مانع از تکرار تحریمهای مشابه باشد و به نظر می رسد ما این امادگی را هم در آلمان و بریتانیا و فرانسه داریم که چنین پاسخی را در صورت تصویب نهایی و تشدید آنها به امریکا بدهند. در عین حال ما هم باید در محکوم کردن چنین اقدام یک جانبه ای تلاش کنیم. از این رو اگر آنها پاسخ قوی و محکمی از ما و سایر کشورهای گروه 1+5 بگیرند می تواند در پایان یافتن یا کاهش چنین اقداماتی موثر باشد.

منبع: خبرانلاین

تاریخ انتشار: ۰۳ تير ۱۳۹۶ - ۱۴:۳۱

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: روز نو]

[مشاهده در: www.roozno.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 75]