تحلیل مشاور اقتصادی رئیس جمهور از چشم انداز اقتصاد ایران در سال ۹۶ - شبکه خبری اقتصاد ایران

واضح آرشیو وب فارسی:ایران اکونا: مشاور اقتصادی رئیس جمهوری، با به تصویر کشیدن وضعیت کنونی اقتصاد کشور، 6 ابرچالش اقتصادی را تشریح کرد. مسعود نیلی برای رسیدن به یک فهم مشترک درباره مسائل قابل حل و غیر قابل حل کشور، نیاز به یک «گفت وگوی ملی آگاهانه و به دور از هیجانات سیاسی» را ضروری دانست. بررسی ها نشان داد شش نفر در این سرقت نقش داشتند که دو نفر ازآنها طراح و عامل اصلی و چهار نفر نیز اجراکننده بودند. بررسی ها نشان داد چهارنفر از آنها پس... تاب آوری به ظرفیت توانایی و نقاط قوت جامعه با استفاده از منابع فردی، گروهی و سازمانی برای مقابله و سازگاری با مخاطرات طبیعی نظیر سیل، خشکسالی و زلزله ...مسعود نیلی، مشاور اقتصادی رئیس جمهور در سمینار اتاق بازرگانی ایران، سخنرانی خود را با عنوان «ضرورت شکل گیری گفت وگوی ملی پیرامون حل مشکلات آینده کشور به بهانه چشم انداز رشد اقتصادی سال 1396» ارائه کرد. او صحبت پیرامون رشد اقتصادی در سال آینده را بهانه ای دانست تا شرایط و چالش های اقتصاد ایران را به تصویر بکشد. صحبت های نیلی، به گونه ای بود که با یک مقدمه آماری، تصویری از محرک ها و مشکل های اقتصاد در شرایط کنونی ارائه داد و در ادامه مهم ترین چالش های اقتصاد در سال آینده را معرفی کرد. ثابت ماندن درآمد سرانه در دهه اخیر او در ابتدای صحبت های خود تصویری از روند تولید ناخالص داخلی سرانه بدون نفت از سال 1338 تا پایان سال 1395 ارائه داد. از نگاه نیلی، تولید ناخالص داخلی در سال های 1355، 1367 و 1388 سه نقطه چرخش (تغییر مسیر) داشته است. همچنین در سال های «1373 و 1374» و «1390 و 1391» دو بحران با شدت اثر متفاوت در اقتصاد رخ داده است. نیلی با بیان اینکه درآمد سرانه غیرنفتی در فاصله زمانی 1355 تا 1367، 60 درصد کاهش یافته و این موضوع در افت رفاه مردم اثرگذار بوده، تاکید کرد: بخشی از این کاهش به دلیل کاهش صورت کسر یعنی کم شدن حجم تولید ناخالص داخلی و بخشی به دلیل رشد مخرج، یعنی افزایش جمعیت کشور بوده است. به گفته او از سال 1368 تا 1386، با یک رشد نسبتا ناهموار، درآمد سرانه دو برابر شده است، اما از سال 1386 تا کنون، درآمد سرانه ثابت باقی مانده است، به نحوی که رقم درآمد سرانه در دو سال 1386 و 1395 تقریبا برابر بوده است. نیلی پاسخ به این پرسش را مهم دانست که چرا از سال 1386 به بعد تمام شاخص های اقتصادی دچار روند نزولی شده است؟ چهار محرک رشد سال جاری مشاور اقتصادی رئیس جمهوری، چهار عامل موثر در رشد اقتصادی را «ثبات اقتصاد کلان»، «فعال شدن ظرفیت های خالی»، «نهایی شدن برجام» و «تحولات اقتصاد جهانی» دانست. به گفته او، کاهش و کنترل تورم به ثبات اقتصادی کمک کرد و برجام، این امکان را داد که به بازارهای جهانی دست پیدا کنیم. همچنین به دلیل کند شدن حرکت اقتصاد در سال 1394، به رغم کاهش روند سرمایه گذاری، بخشی از ظرفیت های اقتصادی در سال 1395 فعال شد و صادرات محصولات غیرنفتی به دلیل تحولات اقتصاد جهانی در سال جاری رشد کرد. نیلی با اشاره به این تحولات سال 1395 را از سه جهت سال منحصر به فردی معرفی کرد. نخست آنکه تورم در سطح تک رقمی مانده است، رشد اقتصادی به بالای 7 درصد می رسد و رقم اشتغال زایی نیز منحصر به فرد بوده است. مشاور اقتصادی رئیس جمهوری در ادامه به عوامل اثرگذار در رشد اقتصادی سال 1396 اشاره کرد. از نگاه او، بخشی از مکانیزم های رشد 1395 با شدت اثر کمتر در رشد سال آینده نیز اثرگذار خواهد بود. به عنوان مثال ارزش افزوده نفت تداوم خواهد یافت و به رشد اقتصادی کمک خواهد کرد، اما اثر آن محدودتر (رشد ارزش افزوده ای معادل 4یا 5 درصد) خواهد شد و رشد 60 تا 70 درصد سال جاری تکرار نخواهد شد. به گفته این استاد دانشگاه، همچنین ظرفیت های خالی در اقتصاد وجود دارد که می تواند با بالفعل شدن آن به رشد اقتصادی کمک کند و تداوم آثار مثبت برجام نیز در رشد اقتصادی موثر خواهد بود. با فعال شدن بخش مسکن در سال آینده، می توان گفت بخش زیادی از صنایع با رونق روبه رو شوند. نیلی در مجموع با مقایسه روند سال جاری و سال آینده تاکید کرد: «شاید بتوان گفت رشد اقتصادی در سال جاری تحت تأثیر «سیاست گذاری در سیاست خارجی» بوده اما رشد اقتصادی سال 96 باید تحت تاثیر «سیاست گذاری در سیاست های اقتصادی» باشد. به بیان دیگر کیفیت شرایط اقتصادی تابع سیاست گذاری است، در نتیجه باید ثبات کنونی اقتصاد تداوم یابد و سایر عوامل، بتواند در روند مثبت اقتصادی اثرگذار باشد.» نیلی اعتقاد دارد که کشور در سال آینده با دو عدم قطعیت داخلی و خارجی روبه رو خواهد بود، در بعد داخلی، پایان کار دولت یازدهم و شروع دولت دوازدهم، یک عدم قطعیتی به وجود می آورد که فارغ از مباحث سیاسی، این عامل بر اقتصاد اثر مثبت نخواهد گذاشت. او در بعد خارجی نیز روی کار آمدن رئیس جمهوری جدید آمریکا و عدم پیش بینی سیاست های او را یک عدم قطعیت نه برای اقتصاد کشور، بلکه برای کل دنیا توصیف کرد. زشت و زیبای اقتصاد ایران رئیس موسسه عالی آموزش و پژوهش، مدیریت و برنامه ریزی در کنار تصویر زیبا در سال 1395، تصویر دیگری از اقتصاد کشور که تا حدی نگران کننده هست، نیز ارائه کرد. از نگاه نیلی، عواملی که رشد اقتصادی را در سطح پایین نگه داشته، موقتی نیست و به آسانی قابل رفع نخواهد بود. به گفته او، در فصل اول و دوم سال 1395 نسبت به مدت مشابه سال قبل، یک میلیون و 200 هزارنفر متقاضی شغل در بازار کار بوده اند. او با بیان اینکه در سال 1395، از نظر ایجاد شغل 700 هزار نفر ظرفیت ایجاد شده که این تصویر زیبای اقتصاد است، اما همزمان 500 هزار نفر به تعداد بیکاران اضافه شده است که یک تصویر نگران کننده ایجاد شده است. از نگاه نیلی به دلایل متعدد این روند در اقتصاد کشور موقتی نخواهد بود و به احتمال زیاد ادامه خواهد داشت. او یکی از این دلایل را «توسعه آموزش عالی بدون ارتباط با توسعه کشور» دانست. به گفته او، تقابل بین آموزش و اشتغال، ریشه شروع بحران های اجتماعی در تمام کشورهای منطقه و شمال آفریقا بوده است. نیلی با بیان اینکه اقتصاد حافظه بلندمدت دارد و اثرات هر اتفاقی بعدها خود را نشان می دهد، اقتصاد را به اسب چموشی تشبیه کرد که احترام سوارکار خود را نگه نمی دارد. به بیان دیگر، اشتباه در سیاست گذاری و رفتار نادرست با اقتصاد، باعث زمین خوردن سیاست گذار خواهد شد. دینامیک رشد اقتصادی پایین این اقتصاددان برجسته در ادامه صحبت های خود، دینامیک رشد اقتصادی پایین در شرایط کنونی را تشریح کرد. نیلی با بیان اینکه درآمد سرانه ما در حال حاضر 70 درصد درآمد سرانه سال 1355 است، توضیح داد: به رغم کاهش درآمد سرانه در این زمان، میزان مصرف نیز طی این مدت 5/ 1 برابر رشد کرده است. در نتیجه با وجود «کاهش درآمد» و «افزایش مصرف» مابه التفاوت اضافه مصرف، از سهم سرمایه گذاری خرج شده است. به بیان دیگر، به قیمت کاهش سرمایه گذاری، میزان مصرف رو به رشد، ادامه یافته است. در نتیجه مقدار تشکیل سرمایه ثابت سرانه در اقتصاد کشور، کاهش شدیدی در این زمانه داشته است. نیلی یکی از عواملی که باعث شده کاهش تولید ناخالص داخلی با کاهش مصرف همزمان باشد را شروع به مصرف دارایی هایی نظیر آب، هوا، صندوق بازنشستگی، نظام بانکی و دارایی های دولت دانست. بنابراین رفاهی را که در گذشته وجود داشته، در حال حاضر نمی توان تداوم داد و حتی باید تقاص آن رفاه کسب شده را در شرایط کنونی پس داد. مشاور رئیس جمهوری در امور اقتصادی تاکید کرد: دارایی آب را بدون اعمال کنترل مصرف کرده ایم و هم اکنون با کمبود آب مواجه شده ایم، منابع انرژی را به قیمت ارزان در اختیار مردم قرار داده ایم و امروز هوای قابل تنفس نداریم. 6 ابرچالش اقتصاد کشور مشاور اقتصادی رئیس جمهوری در جمع بندی صحبت های خود از «بحران منابع آب کشور»، «مسائل زیست محیطی»، «صندوق بازنشستگی»، «بودجه دولت»، «نظام بانکی» و «بیکاری» به عنوان 6 ابرچالش اقتصاد ایران یاد کرد که باید برای هر یک استراتژی مشخص و معینی داشت. به گفته او از این 6 ابر چالش، سه مورد بحران آبی، محیط زیست و صندوق بازنشستگی ریشه در اقدامات نادرست طی سه دهه گذشته دارد و بذر آن در گذشته کاشته شده است. ریشه چالش های بحران بانکی و بودجه نیز در 10 سال گذشته شکل گرفته است. نیلی معتقد است در نیمه دوم دهه 80، با مصرف دیگر دارایی ها مانند دارایی های نظام بانکی، شروع مشکلات نظام بانکی را کلید زده و همچنین در بودجه، مخارج دولت در سطحی قرار گرفت که به اذعان آمارهای بانک جهانی، قیمت نفت برای بودجه متعادل 105 دلار بوده است. در نتیجه با نفت 50 دلار دچار کسری بودجه شدیدی شدیم. گفت وگوی ملی به دور از هیجان سیاسی او در جمع بندی صحبت های خود تاکید کرد: همه در به وجود آمدن این شرایط نقش داشته اند و بنابراین همه باید در حل این مشکل نقش ایفا کنند. در غیر این صورت وضعیت نامناسبی در انتظار ما خواهد بود. او با بیان اینکه باید بین «تصمیم بد» و «تصمیم سخت» یکی را انتخاب کرد، گفت: هیچ کدام از این چالش ها به این شکل نیست که اگر دولت به شکل تمام وقت با تمام نیرو کار می کرد، می توانست مشکلات را حل کند. البته حتما نقاط ضعف در کار دولت وجود دارد. او در ادامه وضعیت اقتصاد ایران را به بیماری تشبیه کرد که به جای جراحی واقعی، هر بخشی با یک چاقو به بیمار آسیب می زند و بستگان بیمار، بالای سر آن مجادله می کنند. در نتیجه در شرایط کنونی، حال بیمار وخیم تر از گذشته خواهد شد و امیدی به درمان نیست. نیلی افزود: نکوهش یکدیگر، کلید کار نیست و موجب تضعیف نهادها می شود. مسائلی که طی دهه ها به صورت مشکل باقی مانده، در حال حاضر به ابر مساله تبدیل شده است. مشاور اقتصادی رئیس جمهوری برای حل این مشکلات، از جامعه سیاسیون، اقتصاددانان و جامعه کارآفرین دعوت کرد که با تشکیل یک گفت وگوی ملی از سر آگاهی و به دور از هیجانات سیاسی برای مسائل قابل حل و مسائل لاینحل اقتصاد ایران، به یک اتفاق نظر دست یابند. به گفته او، این گفت وگوی ملی باید حول محور چگونگی عبور یا حل این مشکلات و سایر مشکلاتی که در حال حاضر امکان حل آن در کوتاه مدت وجود ندارد، شکل گیرد. در غیر این صورت شاید فرصت برای حل این چالش ها از بین برود. نیلی با بیان اینکه در حال حاضر با توجه به نزدیک شدن به موعد انتخابات، تمام وعده ها درخصوص مصارف و هزینه متمرکز است و هیچ نگاهی درخصوص حصول منابع وجود ندارد، تاکید کرد: نباید گفت وگوی انتخاباتی مانند مزایده ای شود که هر یک از طرفین، یک نرخی را وعده دهند، زیرا شرایط کنونی اقتصاد، ظرفیتی برای این مزایده نگذاشته است. بنابراین، باید یک اشتراک دیدگاه در نزد نخبگان و فعالان ایجاد شود، تا به جای اینکه بپرسیم چه کسی قرار است رئیس جمهوری شود، سوال کنیم قرار است چه طرز تفکری روی کار بیاید؟ و همه این تفکر را برای عبور از مشکل ها یاری کنیم. منبع : دنیای اقتصاد

جمعه ، ۲تیر۱۳۹۶

[مشاهده متن کامل خبر]

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایران اکونا]

[مشاهده در: www.iranecona.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 57]