واضح آرشیو وب فارسی:آشخانه: والیان امور دستور دادند قبرهای تازه بقیع را بشکافند تا مزار دختر پیامبر(ص) را پیدا کنند و بر پیکرش نماز بخوانند. وقتی این خبر به امیرالمؤمنین(ع) رسید، غضب آلود از خانه بیرون آمد؛ چشم هایش از شدت خشم سرخ شده و رگ های گردنش برآمده بود.به گزارش خبرنگار تاریخ خبرگزاری فارس ، مراسم تغسیل، تکفین، نماز و دفن حضرت فاطمه(س) چگونگی خاکسپاری حضرت فاطمه(س) و مسائلی که از آغازین روزهای دفن حضرت پیش آمد، از بحث های مهم مسلمانان آن روزگار شد. پس از رحلت رسول اکرم(ص)، حوادث ناگواری در زندگی دختر گرامی ایشان رخ داد، نظیر ماجرای سقیفه و غصب خلافت و مصادره فدک. تلاش حضرت فاطمه(س) برای بازپس گیری فدک، اجبار امیرمؤمنان(ع) به بیعت، مضروب شدن حضرت فاطمه(س)، بیماری ایشان و برخی امور دیگر، عرصه را بر فاطمه(س) تنگ کرد و درنهایت، اندکی پس از رحلت پدر، به شهادت رسید. نحوه خاکسپاری و به ویژه محل دفن ایشان در تاریخ اسلام، و به تبع آن تاریخ شیعه، مبهم است. مورخان و محققان تاریخ اسلام در این باره مباحثی را مطرح کرده اند. از علمای قدیم، ابن سعد در الطبقات الکبری (8، 28ـ30)، بلاذری در انساب الاشراف (2، 33ـ34)، طبری در تاریخ الامم والملوک (2، 473ـ474)، مفید در الاختصاص (185) و ابن شهرآشوب در مناقب آل ابی طالب(3، 137ـ140)) این مراسم را گزارش کرده اند. از دانشوران معاصر نیز علامه سیدمحسن امین عاملی در اعیان الشیعه (1، 321)، و دیگران، گزارشی از این حادثه آورده اند. بنا بر برخی منابع، خبر شهادت حضرت فاطمه(س) در مدینه انتشار یافت و مردم در اطراف منزل علی(ع) جمع شدند تا در تشییع جنازه و نماز شرکت کنند، اما ابوذر از خانه بیرون آمد و با بیان اینکه کار دفن دختر پیامبر(ص) به تأخیر افتاده است، مردم را متفرق کرد (فتال نیشابوری، 152ـ151؛ مجلسی، بحارالانوار، 43، 192). به دلیل جایگاه و محبوبیت دختر پیامبر(ص) نزد عموم مسلمانان، شخصیت های مهم و صاحب قدرت آن زمان قصد شرکت در مراسم ایشان را داشتند، لیکن فاطمه(س) نمی خواست افرادی که از آنان خشنود بود در مراسم غسل و دفن او حاضر باشند. بر اساس گزارش های متعدد، عایشه از اولین کسانی بود که بعد از شهادت حضرت فاطمه(س)، به منزل ایشان مراجعه کرد، اما اسماء، بنا بر وصیت آن حضرت به کسی اجازه ورود نمی داد (دولابی، 154؛ ابن عبدالبر، 4، 1897ـ1898؛ ابن اثیر جزری، 5، 524؛ اربلی، 2، 126؛ ذهبی، تاریخ اسلام، 3، 48). به گزارشی، ابوبکر و عمربن خطاب هم در همان شب به در خانه ایشان رفتند و از امیرالمؤمنین علی(ع) خواستند که بدون حضور آنان بر پیکر قاطمه(س) نماز نخواند (هلالی عامری، 392). * چه کسانی بر پیکر حضرت زهرا(س) نماز خواندند بعضی از مورخان، شرکت کنندگان در نماز میت را هفت تن ذکر کرده اند: علی(ع)، عباس، فضل، مقدادف سلمان، ابوذر و عمار (هلالی عامری، ۳۹۳). شیخ طوسی از حضرت علی(ع) و پنج تن نام برده است: ابوذر، سلمان، مقداد، عمار و حذیفه (اختیار معرفةالرجال، 1 / 33 - 34) برخی نفر هفتم را عبدالله بن مسعود ذکر کرده اند (صدوق، الخصال، 361). مورخانی نیز حاضران در نماز را امام علی، امام حسن و امام حسین(ع)، عمار، مقداد، عقیل، زبیر، ابوذر، سلمان، بُرَیده و چند تن از بنی هاشم دانسته اند (فتال نیشابوری، 152؛ طبرسی، اعلام الوری، 1، 300). ابن شهر آشوب تعداد نمازگزاران را 9 تن ذکر کرده است: امام علی(ع)، حسن و حسین(ع)، عقیل، سلمان، ابوذر، مقداد، عمار و بریده (3، 137؛ ر.ک: مجلسی، بحارالانوار، 43، 183). بر اساس نقلی دیگر، حاضران در نماز، امام علی(ع)، حسن و حسین(ع)، عباس و دو پسرش عبدالله و فضل، عقیل، عبدالله بن جعفر، بریده، عمار، زبیر، اسامه، دختران حضرت علی(ع) و زنان قریش بودند (طبری، کامل بهائی، 1، 312). بنابراین، سلمان، ابوذر، مقداد و عمار، به اتفاق سیره نویسان شیعی، در نماز حضور داشته اند، ولی درباره عباس عموی پیامبر(ص) و پسرش فضل، و عقیل (برادر امیرالمؤمنین) چنین اتفاق نظری وجود ندارد. * دفن شبانه پیکر مطهر حضرت زهرا(س) ابن سعد، بلاذری و طبری، از مورخان قرن سوم، گزارش های متعددی از صحابه و تابعین نقل کرده اند که حاکی از دفن شبانه و پنهانی آن حضرت است. بخاری (5 / 82) و برخی دیگر از محدثان اهل سنت نیز ضمن اشاره به دفن شبانه و پنهانی آن حضرت تصریح کرده اند که علی(ع) ابوبکر را از مراسم خاکسپاری و دفن حضرت فاطمه(س) آگاه نکرد (مسلم نیشابوری، 5 / 154؛ حاکم نیشابوری، 3 / 162)، که به سبب وصیت حضرت فاطمه(س) به دفن پنهانی پیکرش بود. (اختیار معرفة الرجال، 1، 33ـ34). درباره چگونگی دفن، اطلاعات اندکی موجود است. نقل شده است که علی(ع)، عباس و فضل به قبر وارد شدند و جسد مطهر را در آن نهادند (ابن سعد، 8، 29؛ دولابی، 153؛ اربلی، 2، 126). بنا بر نقلی دیگر، هنگامی که علی(ع) جسد مطهر را به سوی قبر حرکت داد، دستی از قبر خارج شد و آن را گرفت و در قبر نهاد (ابن شهر آشوب، 3، 139). طبق روایتی که شیخ صدوق از امام صادق(ع) نقل کرده است، ابوبکر و عمر هنگام صبح برای عیادت حضرت فاطمه(س) به سوی خانه او حرکت کردند. در راه، مردی از قریش را دیدند که گفت فاطمه(س) از دنیا رفت و شبانه او را دفن کردند، آنان از شنیدن این خبر سخت پریشان شدند و علی(ع) برای قانع کردنشان قسم یاد کرد این کار بنا بر وصیت فاطمه(س) بوده و برای وی امکان نداشته است که با آن مخالفت کند (صدوق، علل الشرایع، 1، 188ـ189). * تلاش های مذبوحانه برای نبش قبر دختر پیامبر(ص) در منابع دیگر نقل شده است که مسلمانان صبح آن روز به بقیع رفتند و در آن چهل قبر مشاهده کردند. این موضوع بر آنان گران آمد و یکدیگر را ملامت کردند که تنها دختر پیامبر از دنیا رفت و به خاک سپرده شد، اما آنان حاضر نبودند و حتی قبرش را نمی شناسند. والیان امور دستور دادند کسانی از زنان مسلمان این قبرها را بشکافند تا قبر دختر پیامبر(ص) پیدا و بر جنازه او نماز خوانده شود (رک: هلالی عامری، 393: مفید، الاختصاص، 185؛ طبری امامی، 136؛ مجلسی، بحارالانوار، 43، 171). وقتی این خبر به امیرالمؤمنین(ع) رسید، غضب آلود از خانه بیرون آمد. چشم هایش از شدت خشم سرخ شده و رگ های گردنش برآمده بود و لباس زردی را بر تن داشت که در حوادث سخت و جنگ ها می پوشید. کسانی که این وضع را دیدند، خود را به بقیع رساندند و به مردم هشدار دادند که علی(ع) قسم خورده است اگر سنگی از این قبرها جابه جا شود، شمشیر بر گردن آمران خواهم نهاد. امام به بقیع رفت و عمر و اصحابش نزد او رفتند و قسم خوردند که قبر دختر پیامبر(ص) را نبش خواهند کرد و بر او نماز خواهند خواند. اما علی(ع) به شدت با عمر برخورد کرد و او را تهدید نمود و ابوبکر نیز وساطت کرد و بدین ترتیب، این مسئله پایان پذیرفت و مردم پراکنده شدند (طبری امامی، 136ـ137؛ مجلسی، 43 / 171ـ172). محل خاکسپاری حضرت زهرا(س) به علت دفن پنهانی حضرت فاطمه(س) درباره محل دفن ایشان بین مورخان و راویان اختلاف نظر وجود دارد. «خانه حضرت، بقیع و روضه پیامبر(ص)» از جمله مکان هایی است که مورخان ذکر کرده اند. انتهای پیام/
سه شنبه ، ۳۰خرداد۱۳۹۶
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: آشخانه]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 20]