رانت جویی؛ویژگی فعالان اقتصادی در دولت نفتی - شبکه اینترنتی آفتاب

واضح آرشیو وب فارسی:شبکه اینترنتی آفتاب: وزیر اقتصاد گفت: رانت جویی، ویژگی اصلی فعالان اقتصادی در یک اقتصاد نفتی است؛ به این معنا که در اقتصاد رانتی، موفق کسی است که بتواند سهم بالاتری از رانت های نفتی به خود اختصاص دهد.به گزارش خبرنگار مهر ، علی طیب نیا در دهمین همایش سیاستهای مالی و مالیاتی ایران گفت: اصلاح نظام مالیاتی کشور یکی از مهمترین پروژه ای است که در دستور کار دولت قرار دارد، این در حالی است که آسیب شناسی از گذشته تاریخی اقتصاد ایران نشان می دهد که مهمترین چالش اقتصاد ایران وابستگی به درآمدهای نفتی است؛ به این معنا که وابستگی بودجه دولت به درآمدهای نفتی، سهم پایین مالیات و نوسانات شدیدی که در درآمدهای نفتی وجود دارد، منشا اصلی مشکلات کلان اقتصاد ایران است و منجر به رشد اقتصادی پایین و تورم مزمن می شود. وزیر امور اقتصادی و دارایی با اشاره به فرایند رشد اقتصادی در ایران در دهه های گذشته، ویژگی های آن را برشمرد و افزود: طی چهار دهه گذشته متوسط رشد اقتصادی ایران ۳ تا ۳.۱ درصد بوده است که به هیچ وجه نمی تواند موجبات اعتلای موقعیت این سرزمین و بهبود زندگی مردم را فراهم کند. وی تصریح کرد:رشد پایین بسیار پرنوسان هم بوده است، به این معنا که اگر انحراف معیار رشد اقتصادی در ایران را محاسبه کنیم، در بین کشورهای دنیا ایران بیشترین نوسان را تجربه کرده است و در نهایت، سهم ارتقای بهره وری در فرآیند رشد اقتصادی ایران بسیار ناچیز و حتی منفی بوده است. به گفته طیب نیا، هر سه ویژگی ناشی از نفتی بودن و دولتی بودن اقتصاد ایران است که دولتی بودن هم خود یکی از نتایج نفتی بودن اقتصاد ایران است؛ بنابراین اگر مشاهده می شود که رشد اقتصادی در ایران پایین است، به دلیل بیماری هلندی است است. بر این اساس نوسانات رشد به دلیل انتقال نوسانات قیمت نفت در اقتصاد ایران حاصل می شود و مطالعات نشانگر این است که بین درآمدهای نفتی و نوسانات اقتصادی در ایران همبستگی معنادار وجود دارد و اگر بهره وری در فرآیند تولید ایران، ناچیز و حتی منفی است، به دلیل فضای رانت جویانه است، رانت جویی ویژگی اصلی فعالان اقتصادی در ایران است. وی اظهار داشت: در اقتصاد رانتی تولیدکنندگان کسی نیست که با کیفیت بالا و قیمت تمام شده مناسب با دیگران رقابت می کند، موفق کسی است که بتواند سهم بالاتری از رانت های نفتی را به خود اختصاص دهد، نقش اصلی دولت توزیع رانت های ناشی از نفت در مجاری مختلف در جامعه است و کسی موفق است که بتواند در یک چانه زنی موفق سهم بیشتری از رانت ها را به خود اختصاص دهد، پس ارتقای بهره وری و تلاش برای تولید کالاهای با کیفیت بالاتر، عامل موفقیت نیست؛ بلکه دسترسی به رانت ها ویژگی مثبت است. در اقتصادهای نفتی میزان بهره وری بسیار پایین و رشد بهره وری سهمی در رشد تولید ندارد، همچنین در عرصه سیاستهای پولی و مالی نیز وابستگی اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی مشخص است؛ به این معنا که در اقتصادنفتی، چیزی به نام سیاست پولی مستقل وجود ندارد، بلکه آنچه که مهم است نفت، نوسانات نفت و تاثیر آن بر بودجه است؛ به این معنا که اگر منابع اصلی رشد پایه پولی را در اقتصاد ایران بررسی کنیم، طی چهار دهه گذشته عامل مسلط در تغییرات پایه پولی، بودجه دولت بوده که ازطریق افزاش در دارایی های خارجی بانک مرکزی، بدهی دولت به بانک مرکزی و بدهی بانکها به بانک مرکزی محقق می شود. طیب نیا گفت: بودجه یکی از مجاری اصلی است که تکانه های خارجی را به اقتصاد ایران منتقل می کند، یعنی ثبات در عرصه اقتصاد کلان ایران امکان پذیر نیست و تداوم پیدا نخواهد کرد، مگر آنکه وابستگی اقتصاد ایران به درآمد نفتی کاهش یابد و مالیات به عنوان یک درآمد پاک بتواند جایگزینی برای درآمدهای نفتی باشد. وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه شخصا اعتقاد دارم که همه شیوه های تامین مالی دولت از جمله مالیات دارای آثار سوء اقتصای است، گفت: امکان پذیر نیست که دولت منابع مالی مورد نیاز خود را از طریق نفت، استقراض خارجی، استقراض بانک مرکزی و مالیات تامین کند و به اقتصاد آسیب نزند، اما مهم این است که دولت باید هزینه های خود را پوشش دهد، ضمن اینکه برقراری نظام دادگستری مناسب، ایجاد سیستم قانونی مناسب، تامین اجتماعی و امنیت از جمله وظایف دولت است و انجام آن، مستلزم انجام هزینه است و هزینه نیز نیاز به منابع مالی دارد؛ اما باید کاری کرد که یک منبع با کمترین هزینه نیاز دولت را تامین کند و در این راه، مالیات کمترین هزینه را دارد. وی اظهار داشت:در تلاش برای کاهش کسری بودجه، باید تلاش شود که هزینه های دولت به حداقل ممکن برسد، به این معنا که دولتی چابک، با حداقل هزینه و حداکثر بهره وری داشته باشیم و دولتی که صرفا به وظیفه حاکمیتی بپردازد و از وظایف تصدی گری خارج شود، اما دولت چابک و کارامدی که صرفا در وظایف ذاتی دولت متمرکز می شود، نیاز به منابع مالی دارد و این منابع باید از طریق مالیات تامین شود؛ نفت یک ثروت خدادای است و این دارایی ملی باید به یک سرمایه مولد تبدیل شود و اگر هدف ما کاهش نقش دولت در اقتصاد و ارتقاء نقش بخش خصوصی است، این درآمد باید در اختیار توسعه بخش خصوصی قرار گیرد. طیب نیا گفت: درآمدهای نفتی باید در صندوق توسعه ملی تمرکز یابد و صرف تامین مالی سرمایه گذاری های مولد بخش خصوصی شود؛ این باعث می شود که در نظام اقتصادی کشور بتوان زمینه را برای فعال شدن بخش خصوصی و اجرای سیاستهای اصل ۴۴ به صورت موثر فراهم کرد. وی گفت: تحریم به ما تجربه داد که نقاط آسیب و ضعف ما کجا است؛ همانطور که تحریم در وابستگی ما به نفت متمرکز شده بود اما سیاستهای اقتصاد مقاومتی اعلام شده است و ما متوجه شدیم که مجرای اصلی انتقال تکانه های خارجی به اقتصاد ایران، وابستگی به درآمدهای نفتی است و اگر می خواهیم اقتصاد مقاومتی داشته باشیم و رشد اقتصادی مستمر و پایدار را تجربه کنیم که همراه با ارتقای بهره وری باشد، پس باید گفت که مهمترین پروژه در اصلاح ساختار اقتصادی ایران اصلاح نظام مالیاتی کشور است و بدون اصلاح نظام مالیاتی کشور، دستیابی به اهداف اقتصاد مقاومتی دست یافتنی نیست. وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: در وزارت اقتصاد تلاش شده این طرح به عنوان یک اولویت جدی دنبال شود و بر این اساس یکی از پروژه هایی که مطرح شده و دنبال می شود، طرح جامع مالیاتی است که از سالهای گذشته در دستور کار سازمان امور مالیاتی قرار گرفته بود

دوشنبه ، ۲۹خرداد۱۳۹۶

[مشاهده متن کامل خبر]

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: شبکه اینترنتی آفتاب]

[مشاهده در: www.aftabir.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 47]