نگاهی به فعالیت های پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی - پایگاه خبری و اطلاع رسانی ناب نیوز

واضح آرشیو وب فارسی:ناب نیوز: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی از جمله نهادهای علمی پژوهشی است که در جهت پاسخ گویی به مطالبات رهبر انقلاب در سال ۱۳۷۳ به همت حجت الاسلام والمسلمین رشاد تأسیس شده است.به گزارش ناب نیوز به نقل از خبرگزاری رسا، پس از پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار نظامی براساس ارزش های معنوی و احکام الهی در ایران، بار دیگر تفکر دینی به عنوان اندیشه ای امیدزا، حیات بخش و مترقی، در عرصه حیات انسان معاصر ظاهر شد؛ از این رو وظیفه حوزه علمیه در زمینه زدودن پیرایه های موهوم و موهون از ساحت قدسی دین، و صیانت از هویت فرهنگی و سلامت فکری اقشار تحصیل کرده و نسل جوان کشور بیش از پیش نمایان شده است که می توان ایجاد نهادهای علمی پژوهشی و آموزشی حوزوی را در این راستا دانست. پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی از جمله نهادهای علمی پژوهشی دارای مجوّز رسمی و شخصیت حقوقی مستقل و در حکم دستگاه عمومی است که در جهت پاسخ گویی به مطالبات رهبر معظم انقلاب در سال ۱۳۷۳ به همت حجت الاسلام و المسلمین علی اکبر رشاد تأسیس شده است. اهداف و رویکردها نقادی و بازپیرایی مواریث معرفتی علمی بازمانده از سلف صالح، در حوزۀ دین پژوهی و حکمت و معرفت دینی و نظامات اجتماعی اسلام، بازآرایی و ارائه مناسب معارف دینی، با لحاظ نظرها و نیازهای نوپدید، اهتمام به نظریه پردازی، نوآوری و گره گشایی در قلمرو اندیشۀ دینی و نظام های رفتاری اسلام، مطالعۀ تطبیقی و نقد مبتکرانه و عالمانه مکاتب و مناظر فکری معارض، دفاع علمی از حکمت و اندیشه و فرهنگ دینی، کوشش برای رفع نیازهای علمی و نظری نظام جمهوری اسلامی در حوزۀ نظامات اجتماعی و رفتاری اسلام از اهداف و رویکردهای این پژوهشگاه است. این پژوهشگاه نیز همانند بسیاری از مؤسسات و نهادهای علمی برای خود یک چشم انداز بسیت ساله وضع کرده که عبارت از برخورداری از جایگاه برجسته ترین دستگاه مولد اندیشه و معرفت به عنوان پژوهشگاه جامع و مرجع در زمینه های معرفت دینی و علوم انسانی مرتبط و مماس با قلمرو دین در افق جهان اسلام، دست یافتن به تبیین کامل گفتمان مجدد و طراحی جامع الگوهای روزآمد نظام های رفتاری مورد نیاز حکومت اسلامی، جایگاه بزرگترین گفتمان فکری نقاد و رقیب گفتمان های معارض جهانی در حوزۀ معرفت دینی، تواناترین مدافع معرفتی اسلام ناب محمدی(ص) در افق بین المللی، برخورداری از جایگاه برترین و اثر گذارترین موسسۀ ملی تأمین کنندۀ نیاز های فکری فرهنگی طبقات نخبۀ دانشگاهی، حوزوی، مدیریتی و جوان کشور، بزرگترین پشتیبانی کنندۀ دستگاه های فرهنگی صفی و برخورداری از سامانه های مدیریتی برتر و دارندۀ بالاترین نصاب کیفی در زمینۀ سرمایه های سازمانی و نیروی انسانی در قیاس با دستگاه های نظیر و متناظر در افق ملی است. همچنین التزام به کار بست تدابیر و دغدغه های فکری فرهنگی رهبر معظم انقلاب، رصد رخدادها و جریان های معرفتی، و آینده نگری و گمانه زنی چالش ها و نیاز های فکری نظری نظام و امت اسلامی، اهتمام به تحقق سامانه مدیریتی برتر، و فراهم سازی سرمایه های سازمانی و نیروی انسانی کیفی و کارآمد، تحفظ بر مکتب وارگی معرفتی پژوهشگاه در فعالیت ها و انسجام برنامه ها، اهتمام بر تبیین، تعمیق و توسعه گفتمان مجدد، رعایت تخصص و توغل علمی و تمحض مطالعاتی، ضمن عطف توجه به پیوستگی معرفت ها و رشته های علمی، اهتمام به نظریه پردازی و نوآوری در قلمرو حکمت نظری و حکمت دینی، مواجهه نقادانه با مکاتب معارض و متفکران رقیب، برنامه محوری و تکثر در برآیند و برونداد، اثر بخشی و کاربردمندی فعالیت ها، خلاقیت و استخدام شیوه ها و ابزار های پیشرفته و نوآمد تحقیقاتی و ارتباطی، اهتمام به تامین نیازمندیهای مخاطبان نخبه، نخبه پذیری و زبده پروری در نیروی علمی، طراحی و اجراء نظام آموزشِ پژوهش محورِ پرورش مآل مبتنی بر یافته های پژوهشی، استخدام حداکثری استطاعت های داخلی و خارجی در جهت اهداف و فعالیت های پژوهشگاه، توانمندسازی اعضای هیأت علمی در راستای تأثیر گذاری جهت دهنده فکری معرفتی در مقیاس ملی و جهانی نیز از اصول راهبردی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی محسوب می شوند. رئیس پژوهشگاه به عنوان بالاترین مقام مدیریتی، مسؤولیت هدایت تصمیمات و فعالیت ها و تدبیر امور کلان و هماهنگ سازی بخشهای گوناگون را عهده دار است. معاونان، مسؤولان قسمت های مختلف و مدیران مؤسسات وابسته به پژوهشگاه نیز با نظر مستقیم وی گزینش و گمارده می شوند؛ از ابتدای تأسیس پژوهشگاه تاکنون حجت الاسلام والمسلمین علی اکبر رشاد عهده دار ریاست پژوهشگاه است. جایگاه، وظایف و فعالیت های ارکان علمی پژوهشگاه در حال حاضر پژوهگشاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با پنج پژوهشکده حکمت و دین پژوهی، نظام های اسلامی، فرهنگ و مطالعات اجتماعی، دانشنامه نگاری و مرکز پژوهش های جوان مجموعاً مشتمل بر بیست گروه علمی در رشته های مختلف پژوهشی فعالیت می کند و وظیفه اصلی گروه های علمی طراحی و اجرای تحقیقات مشتمل بر تهیۀ ساختار منطقی مباحث و موضوعات تحقیق، تهیه فهرست حوزه های تمحض علمی و عنوان های مطالعاتی و تحقیقاتی، اولویت گذاری، تعریف و تهیه پیش طرح، تأیید صلاحیت محققان، ارزیابی و تصویب طرح های تحقیقاتی، نظارت بر حسن جریان اجرای تحقیقات، ارزیابی و تأیید نهایی حاصل تحقیق است. گذشته از اجرای تحقیقات، مجموعه ای از برنامه ها و فعالیت های علمی برای گروه ها تعریف شده که عبارت از تهیه مقاله برای مجلات علمی و مجلات ISI و ISC و دانشنامه ها و همایش ها، برگزاری دوره های آموزشی در مقاطع تحصیلات تکمیلی دانشگاهی و سطوح سه و چهار حوزوی و دوره ها و کارگاه های آموزشی کوتاه مدت، طراحی و اجرای همایش در سطوح بین المللی، فرا ملی و ملی، برگزاری هم اندیشی ها و نشست های علمی و جلسات نقد کتاب، اجرای گفت وگوهای علمی انتقادی با مبادی تفکرات جهانی رقیب و مرابطه های علمی با تفکرات جهانی همسو، تهیه مجلات و مجموعه مقالات علمی، تأسیس انجمن ها و قطب های علمی است. پژوهشکده حکمت اسلامی پژوهشکده حکمت اسلامی دارای سه گروه علمی معرفت شناسی، فلسفه و عرفان است که اهداف تبیین و ساماندهی مناسب مباحث زیرساختی اندیشه دینی با توجه به نیازها و نظریه های جدید، ایجاد بستر مناسب برای تعمیق و پویایی و بالندگی اندیشه دینی به تناسب نیازهای زمانه، پاسخ به شبهات القائی در قلمرو عقاید و کلام اسلامی، نقد مکاتب و دیدگاه های معارض در حوزۀ زیرساخت های اندیشه دینی را پی گیری می کند. گروه معرفت شناسی نخستین گروه پژوهشکده حکمت اسلامی، گروه معرفت شناسی است که وظیفه آن احیا و بازپژوهی، تنسیق و ساختاردهی و توسعه و تعمیق معرفت شناسی اسلامی با لحاظ مکاتب، آرا و مباحث معرفت شناختی جدید و معاصر، تبیین نقاط برخورد مبانی و لوازم نظریه های معرفت شناسی غربی با اندیشه دینی فلسفی اسلامی، ارائه، تبیین و ارزیابی نحله ها و نظریه های معرفت شناختی کلاسیک، جدید و معاصر، مطالعه و بررسی مقایسه ای مکاتب و نظریه های معرفت شناختی، طرح مبانی و لوازم دانش های مماس با دانش معرفت شناسی و بررسی نسبت و مناسبات آن علوم با معرفت شناسی، بررسی و نقد تلاقی پیامدهای معرفت شناختی سایر علوم و معارف با معرفت دینی است. از آثار منتشر شده این گروه می توان به درآمدی بر هرمنوتیک، نگاهی به معرفت شناسی در فلسفه اسلامی، نظریه شناخت، نقد و خلاقیت در تفکر، معرفت شناسی قضایای حقیقیه و خارجیه، معرفت دینی از منظر معرفت شناسی، معرفت شناسی، مابعدالطبیعه چگونه ممکن است، پیشینه و پیرنگ معرفت شناسی اسلامی، فلسفه و الاهیات، عقلانیت معرفت از دیدگاه علم شناسی پوپر، فیزیکدانان غربی و مسأله خداباوری، نگاهی به معرفت شناسی در فلسفه غرب، مسأله آغاز از دیدگاه کیهان شناسی نوین و حکمت متعالیه، علم اجتماعی علم و الاهیات، معرفت شناسی نقد فضا، نظام معرفت شناسی صدرایی، مطابقت صور ذهنی با خارج و عقلانیت در فلسفه علم اشاره کرد. گروه فلسفه دومین گروه از پژوهشکده حکمت اسلامی گروه فلسفه با اهداف بازپژوهی و بازپیرایی فلسفه اسلامی، تبیین و تنسیق فلسفه اسلامی به زبان زمان، اهتمام در جهت تعمیق و ایجاد پویایی و بالندگی در فلسفه اسلامی با توجه به نظرها و نیازهای جدید، پاسخگویی به شبهات القائی در قلمرو حکمت و فلسفه اسلامی، نقد مکاتب و دیدگاه های معارض فلسفی است؛ از این گروه آثاری همانند، علیت از دیدگاه اشاعره و هیوم، خدا و انسان در فلسفه یاسپرس، خدا از دیدگاه صدر المتألهین و پل تیلیش، براهین اثبات وجود خدا، در نقدی بر شبهات جان هاسپرس، مناسبت دین و فلسفه در جهان اسلام، خدا در حکمت و شریعت، علم و فلسفه، سیری انتقادی در فلسفه کارل پوپر، تاریخچه مکاتب تفسیری و هرمنوتیکی کتاب مقدس، فلسفه های اگزیستانس، شریعت و شهود همچنین موضوعات دیگری منتشر شده است. گروه عرفان گروه عرفان نیز از زیر مجموعه های پژوهشکده حکمت اسلامی با اهداف و برنامه های کلی بازپژوهی و نقادی میراث معرفتی اسلامی در زمینه های فلسفۀ عرفان، عرفان نظری، عرفان عملی و مکاتبات عرفانی، دعا و مباحث مرتبط، بازآرایی و ارائۀ مناسب معارف اسلامی به زبان زمان با لحاظ نظرها و نیازهای نو پدید در حوزه های یاد شده، استنباط معارف عرفانی از منابع حجت، به ویژه تعالیم اهل بیت (ع) و نوآوری و نظریه پردازی در حوزه های موضوعی گروه، بررسی های مقایسه ای مکاتب و آراء و مطالعات بینا رشته ای در قلمرو موضوعی گروه، نقد مسلک ها و آراء انحرافی و معارض و پاسخ گویی به شبهات القائی در قلمرو عرفان و معنویت اسلامی است. از آثار منترش شده از سوی این گروه می توان به سه رساله اصولی و فقهی، حدیث عشق و فطرت، فطرت عشق، کمالات وجودی انسان، ولایت در عرفان، فیلسوف فطرت، کیش پارسایان، درآمدی بر سیر و سلوک، مواجید عرفانی، شمع جمع، معنا منهای معنا، اشو از واقعیت تا خلسه اشاره کرد. پژوهشکده دین پژوهی پژوهشکده دین پژوهی از دیگر پژوهشکده های پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با سه گروه علمی قرآن پژوهی، کلام و منطق فهم دین با اهداف، بازپژوهی و بازپیرایی حکمت و کلام و معارف اسلامی، تبیین و ساماندهی مناسب مباحث زیرساختی اندیشه دینی با توجه به نیازها و نظریه های جدید، ایجاد بستر مناسب برای تعمیق و پویایی و بالندگی اندیشه دینی به تناسب نیازهای زمانه، پاسخ به شبهات القائی در قلمرو و عقاید و کلام اسلامی،نقد مکاتب و دیدگاه های معارض در حوزۀ زیرساخت های اندیشه دینی است. گروه قرآن پژوهی قرآن پژوهی از گروه های پژوهشکده دین پژوهی است که اهداف، اهتمام ویژه به احیا و توسعۀ مطالعات درون دینی در حوزه های گوناگون فکری، اعتقادی، رفتاری و ارزشی با لحاظ علوم، دیدگاه ها و مسائل نوپدید، نقد و بازپژوهی، تنسیق و ارائۀ ساختارمند معارف قرآنی ناظر به اندیشه ها و نیازهای زمان در قلمرو معارف، گوناگون بینشی و ارزشی قرآن، آسیب شناسی مطالعات قرآنی و نقد برداشت های نادرست از معارف معصوم و وحیانی و پاسخ به شبهات القایی در قلمرو معارف قرآن کریم را پیگیری می کند. مبانی انسان شناسی در قرآن، تحلیل زبان قرآن و روش شناسی فهم آن، معجزه شناسی، تحلیل وحی از دیدگاه اسلام و مسیحیت، رابطه متقابل کتاب و سنت، جهان شناسی در قرآن، قرآن و سکولاریسم، سیاست و حکومت در قرآن، مبانی تربیت از دیدگاه قرآن، معرفت قرآنی، نگاه قرآنی به دوست و دشمن، نگاه قرآنی به حق و باطل، نگاهی به مبانی قرآنی ولایت فقیه و زیباترین داستان از آثار منتشر شده این گروه است. گروه کلام از دیگر گروه های پژوهشکده دین پژوهی می توان به گروه کلام اشاره کرد که، بازپژوهی کلام اسلامی و بازنگری تحلیل آثار و آراء متکلمان بزرگ مسلمان، تبیین و تنسیق عقاید اسلامی به زبان زمان، اهتمام در جهت تعمیق و ایجاد پویایی و بالندگی در کلام و دین پژوهی اسلامی با توجه به نظرها و نیازهای جدید، پاسخگویی به شبهات القایی در قلمرو عقاید و کلام اسلامی، نقد مکاتب و دیدگاه های معارض از اهداف این گروه است. آثار منتشر شده این گروه نیز تجربه دینی و مکاشفه عرفانی، تکاپوگر اندیشه ها، شریعه خرد، فلسفه دین، آیین خرد پروری، خدا و دین، رویکردی اومانیستی، دین پژوهی معاصر، انتظار بشر از دین، پژوهشی در عصمت معصومان، تاریخ فلسفه دین، استاد مطهری و کلام جدید، نقد قرائت، ایدئولوژیک از اسلام، حکمت شیعی، سخن گفتن از خدا، پدیدارشناسی دین، فلسفه دین و کلام جدید، علم اجتماعی فراسوی تاویل گرایی واقع گرایی،کلام جدید در گذر اندیشه و عقل و وحی و موارد دیگر است. گروه منطق فهم دین گروه منطق فهم دین نیز از گروه های پژوهشکده دین پژوهی به شمار می رود که پیگیری و توسعۀ تحقیق کلیدی مبانی و منطق اکتشاف دین و تصنیف روشگان های تخصصی آن، تحلیل، آسیب شناسی و نقد و نوسازی میراث غنی و قوی اسلامی در ساحت روش شناسی تفهم و تحقق دین، مطالعه و نقد مبانی و آراء جدید و معاصر در زمینۀ روش شناسی فهم دین، به ویژه نظرات مطرح شده در حوزه های هرمنوتیک، معناشناسی، نشانه شناسی، زبان شناسی و دانش های مشابه، و اصطیاد، دست آوردهای معتبر و مقبول این علوم برای بهر ه برداری در دین پژوهی، مطالعۀ تطبیقی و مقارن علوم و آراء مطرح در قلمرو منطق تفهم و تحقق دین، پاسخ گویی به شبهات مطرح شده در این زمینه از جمله وظایف این گروه است که آثاری درزمینه منطق فهم دین، بیولوژی نص و درآمدی بر فهم روشمند اسلام از این گروه منتشر شده است. پژوهشکده نظام های اسلامی پژوهشکده نظام های اسلامی از مجموعه پژوهشکده های پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و دارای پنج گروه علمی فقه و حقوق، سیاست، اقتصاد، اخلاق و مدیریت اسلامی است. بازپژوهی و پیراست و تنسیق فقه غنی و قوی اسلامی و دانش های وابسته با لحاظ دستاورد ها و روش های علمی نوین و نیازهای کنونی امت، کشف و طراحی نظام های حقوقی، سیاسی و اقتصادی اسلام، تحقیق و تبیین عالمانۀ مبانی و مباحث اساسی نظامات اجتماعی اسلام و ارائه الگوهای کاربردی در قلمرو آن، آسیب شناسی نظری و کارکردی نظام جمهوری اسلامی و مدد رسانی به متولیان امور و بسترسازی برای تحقق کامل تر نظام های اسلامی، تحقیق در باب مسائل مستحدثه به انگیزۀ گره گشایی در زمینه نیازهای نوپیدای فقهی، پاسخ گویی به شبهات مطرح در باب فقه و نظام های حقوقی، سیاسی و اقتصادی اسلام، شناخت و نقد علمی مکاتب و نظامات معارض از اهداف و رویکردهای این پژوهشکده به شمار می روند. گروه فقه و حقوق گروه فقه و حقوق نخستین گروه پژوهشکده نظام های اسلامی است که وظایف شناخت نظام حقوقی اسلام و ارائه مدل های کاربردی آن، ارائه راه های علمی و عملی جهت تحقق نظام حقوقی اسلام، شناخت و نقد سایر مکاتب و نظام های حقوقی، بازپژوهی، بازپیرایی و تنسیق علوم فقهی با توجه به دستاورد های نوین علمی پژوهش شناختی، تعمیق و توسعه علوم فقهی و پژوهش در زمینه مسائل نوپیدا و نیازهای آینده جوامع اسلامی، آسیب شناسی و پاسخ به شبهات مطرح در حوزه علوم فقهی، آسیب شناسی ابعاد نظری و عملی سیستم حقوقی جمهوری اسلامی ایران را برعهده دارد. از آثار منتشر شده این گروه نیز می توان به فقه و عقل، اختلاس، جرم سیاسی، جهاد و حقوق بین الملل، بررسی فقهی حقوقی جرم براندازی، بایسته های تقنین، قواعد فقه دیات، مبانی مالکیت فکری، فقه و عرف، قصاص مرد در برابر زن، داوری در حقوق خانواده، فقه و قیاس، نظارت و نهادهای نظارتی، پول در نگاه اقتصاد و فقه، بررسی فقهی حقوقی شورای نگهبان، عدالت حقوقی، اخلاق و حقوق بین الملل، آرای عمومی؛ مبانی، اعتبار و قلمرو، نظارت استصوابی و شبهه دور و تشخیص مصلحت نظام اشاره کرد. گروه سیاست اهداف گروه سیاست، از زیر مجموعه های پژوهشکده نظام های اسلامی تبیین زیرساخت های نظری و مسائل اساسی نظام سیاسی اسلام، نظریه پردازی و تبیین نهادهای ثابت و ارائه الگوهای مناسب در زمینه سازوکارهای متغیر نظام سیاسی اسلام، بازپژوهی، نقد و ارائه آراء متفکران اسلامی در حوزه حکومت و سیاست، آسیب شناسی در زمینه مباحث نظری کلام سیاسی اسلام و ارزیابی کارآمدی سازوکار و عملکرد های کارگزاران نظام جمهوری اسلامی ایران و ارائه راه کارهای مناسب، زمینه سازی علمی فرهنگی جهت تحقق کامل نظام سیاسی اسلام و تحکیم اساس حکومت دینی در جامعه و مطالعه تطبیقی و نقد مکاتب و نظام های سیاسی معاصر است. از آثار منتشر شده از این گروه می توان به دولت در اندیشه سیاسی فارابی، مراتب ظهور فلسفه سیاست در تمدن اسلامی، تدین، حکومت و توسعه، درآمدی بر کارآمدی در نظام سیاسی اسلام، ایران و آمریکا، مبانی اندیشه سیاسی اسلام، جهانی شدن و اسلام سیاسی در ایران، حکومت دینی، سیر تطور تفکر سیاسی امام خمینی، دین و دولت ،جامعه دینی جامعه مدنی، مدیریت سیاسی از دیدگاه خواجه نصیرالدین طوسی، دین و بنیادهای دموکراتیک، دموکراسی قدسی و علم مدنی فارابی اشاره کرد. گروه اقتصاد کشف و تبیین نظام اقتصادی اسلام در قلمرو مبانی بینشی، فلسفی و ارزشی، اهداف، الگوهای رفتاری افراد، گروه ها و دولت در حوزۀ اقتصاد، منطق و ساختار حاکم بر سه عنصر فوق، طراحی نظری سازمان ها و موسسات نظام اقتصادی اسلام با توجه به مقتضیات زمان و مکان، بسترسازی علمی جهت تحقق نظام اقتصادی اسلام، تحقیق در زمینه مسائل مستحدثۀ فقهی و نیازهای نوپیدا در حوزۀ اقتصاد، شبهه شناسی و پاسخگویی به شبهات مطرح در قلمرو اقتصاد اسلامی، مطالعه تطبیقی و نقد سایر مکاتب و نظام های اقتصادی، مطالعات علمی و کاربردی و آسیب شناسی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران از وظایف و اهداف گروه اقتصاد به شمار می روند. نظام مالی اسلام، اندیشه اقتصادی ابن خلدون، نقش دولت در اقتصاد، سیاست های اقتصادی در اسلام، ربا و تورم، ساختار کلان نظام، اقتصاد اسلام، سیاست های پولی در بانکداری بدون ربا، ابزارهای مالی اسلام؛ سکوک، فلسفه اقتصاد در پرتو جهان بینی قرآن کریم، اقتصاد کلان با رویکرد اسلامی، ابزارهای مشتقه؛ بررسی فقهی و اقتصادی، بیع الخیار از دیدگاه فقه و اقتصاد، اصلاح الگوی مصرف از منظراقتصاد، اسلام و چالش های اقتصادی، ارزش ها و توسعه، ارزیابی رابطه با آمریکا از دیدگاه اقتصادی، نظام اقتصادی اسلام؛ مبانی مکتبی از جمله آثار منتشرشده از سوی این گروه است. گروه اخلاق گروه اخلاق از زیر مجموعه های پژوهشکده نظام های اسلامی است که اهداف آن عبارت از کشف و تبیین نظام تربیتی و نظام اخلاقی اسلام، آسیب شناسی تعلیم، تربیت و اخلاق در جامعه ایران، شناخت و نقد مکاتب و نظام های اخلاقی و تربیتی، جمع آوری، تحلیل و نقد تجارب تربیتی و اخلاقی در ایران، جهان اسلام و سایر جوامع بشری، طراحی الگوهای فردی، اجتماعی و نهادی، سازمانی اخلاقی و تربیتی، تبیین مبادی و مبانی نظام اخلاقی و تربیتی اسلام، بازشناسی، نقد و احیاء، باز پژوهی و باز پیرایی تراث اخلاقی و تربیتی اسلام است. از آثار منتشر شده از این گروه می توان به اخلاق الهی، پیوند با معصومان (ع)،مبانی اخلاق در فلسفه غرب و فلسفه اسلامی، فرا اخلاق، چهل گام، کرانه های پاکی؛ خودسازی، اخلاق هنجاری، آرای اخلاقی علامه طباطبایی و معنای زندگی اشاره کرد. گروه مدیریت اسلامی گروه مدیریت اسلامی نیز اهداف کشف و طراحی نظام مدیریتی اسلام، تحقیق و تبیین عالمانه مبانی و مباحث اساسی نظام مدیریتی اسلام و ارائه الگوهای کاربردی در قلمرو آن، آسیب شناسی نظری و کاربردی نظام مدیریتی ایران، نظریه پردازی در قلمرو مباحث نطام مدیریتی اسلام، بسترسازی برای تحقق کامل نظام مدیریتی اسلام، پایه ریزی فقه مدیریت و تحقیق درباره مسائل مستحدثه فقهی در حوزه مدیریت و سازمان، پاسخ گویی به شبهات و نیازهای مطرح در باب فقه مدیریت و نظام مدیریتی اسلام، شناخت و نقد علمی مکاتب و نظام های مدیریتی را پیگیری می کند. پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی با پنج گروه تاریخ و تمدن، غرب شناسی، مطالعات انقلاب اسلامی، ادبیات اندیشه و فرهنگ پژوهی اهداف شناخت و بازپیرایی مواریث مکتوب علمی اسلامی در حوزۀ تاریخ، تمدن، فرهنگ و هنر ایران و اسلام، تحقیق در زمینۀ تحولات، مبانی و مسائل تمدن، فرهنگ و هنر اسلامی ایرانی، تحلیل و بازکاوی کاستی های دیرین، آسیب شناسی وضعیت کنونی و بررسی چشم انداز و چالش های آتی فرهنگ و تمدن اسلامی و ارائۀ راه کارهای شایسته جهت احیاء و ارتقای فرهنگ و هنر اسلامی ایرانی و تعمیق پیوند نسل امروز با آن را پیگیری می کند. همچنین بررسی و تبیین نظری پیشینه، مبانی، اهداف و فرآیند تحقق انقلاب اسلامی و مطالعه و بازشناسی مسائل و موانع انقلاب و راه های تحکیم اصول و توسعۀ آرمان ها و ارزش های متعالی آن و مصون سازی طبقات اجتماعی در قبال تازش فکری فرهنگی بیگانگان، بازشناسی ماهیت و مؤلفه های فکر و فرهنگ غربی و نقد و ارزیابی علمی دستاورد های تمدن جدید، بررسی راه های توسعۀ اندیشه اسلامی و طرق اصطیاد عناصر انسانی و عقلانی فرهنگ و تمدن دیگر ملل، نقد آثار منتشره و آراء مطرح شده در حوزه های مطالعاتی پژوهشکده، از اهداف و رویکردهای پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی است. گروه تاریخ و تمدن از اهداف گروه تاریخ تمدن پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی می توان به مطالعۀ توصیفی، تحلیلی و تطبیقی تاریخ تمدن ایران و اسلام، سیرۀ پیشوایان دینی و زندگی و آثار برجستگان علمی، فکری و اجتماعی جهان اسلام؛ و همچنین ارائۀ نتایج مطالعات به منظور افزایش و گسترش آگاهی و علایق اقشار فرهیخته و حفظ و تحکیم هویت ملی دینی نسل جوان، نظریه پردازی در قلمرو تاریخ و علوم مرتبط با آن براساس مبانی و قواعد اندیشۀ دینی و با بهره گیری از منابع اسلامی، نقد و ارزیابی علمی فکری آراء و آثار ارائه شده و همچنین پاسخ گویی به شبهات مطرح در قلمرو علمی گروه،آسیب شناسی فرهنگ و تمدن اسلامی و ارائه نظرات و راه کارهای عملی برای تصحیح و احیای فرهنگ و تمدن، هنر و علوم اسلامی همچنین همکاری علمی با دستگاه ها و مراکز در این زمینه اشاره کرد که آثاری همانند، تاریخ ایران اسلامی، سیرت جاودانه، نقش غرب در پیدایش و گسترش اختلافات مرزی، امام علی (ع) و خوارج از این گروه منتشر شده است. گروه مطالعات انقلاب اسلامی اهداف گروه مطالعات انقلابی تبیین مبانی نظری، علل و پیشینه های تاریخی و اجتماعی و فرآیند تحقق انقلاب اسلامی، تحلیل و تبیین وقایع، مسائل و دستاوردهای انقلاب اسلامی، نقادی مطالعات انقلاب اسلامی و ارزیابی عملکرد متولیان امور، بررسی موانع، آفات و ارائه راهبردهای مناسب در جهت تحکیم، تداوم و تکامل انقلاب و نظام اسلامی است و آثاری در زمینه مبانی دفاع از دیدگاه امام خمینی در دفاع مقدس، بازتاب جهانی انقلاب اسلامی، چالش های امروز جامعه ما، سیری در آفات انقلاب اسلامی ایران و الگوی مطبوعات و رسانه های اسلامی و موضوعات دیگری منتشر کرده است. گروه غرب شناسی گروه غرب شناسی از زیر مجموعه های پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی است؛ اهداف و رویکردهای این گروه شناخت، ارزیابی و شناساندن زوایای مختلف اندیشه، راهبردها و سیاست ها و نیز آثار و مظاهر جامعه غربی، شناسایی راه های تعامل و مفاهمه فرهنگی و اندیشه ای بین جهان اسلام و غرب و ساخت شکنی و اصطیاد عناصر انسانی و عقلانی دستاوردهای علمی آن، شناسایی زمینه ها و اقتضائات مختلف تبادل فرهنگی و علمی، مطالعه روش ها و سازوکارهای سلطه فکری و فرهنگی غرب در جهت ایجاد مصونیت فکری در جامعه اسلامی و شناسایی علم و فناوری غربی و نحوه تعامل با آن است. تا کنون از این گروه آثاری همانند آشنایی ایرانیان با فلسفه های جدید غرب، وامداری غرب نسبت به شرق به ویژه اسلام و ایران، فرهنگ و مسیحیت در غرب، جامعه مدنی، محاکمه آزادی در مهد آزادی، رویارویی غرب معاصر با جهان اسلام، پرسشی درباب تکنولوژی، مدخلی بر تبارشناسی کتاب مقدس، جهان در اندیشه هیدگر، غرب در جغرافیای اندیشه، آمریکاستیزی چرا؟، عقلانیت، حیات فیلسوفان نامدار، نیهیلیسم، اسلام و جهانی شدن، حوزه نجف و فلسفه تجدد در ایران، هزاره گرایی در سنت مسیحی، صهیونیسم و نقد تاریخ نگاری معاصر غرب و آمریکا ستیزی در جهان اسلام منتشر شده است. گروه ادبیات اندیشه گروه ادبیات اندیشه متشکل از سه حلقه تخصصی، ادبیات داستانی، شعر، ادبیات نظری و حلقه وابسته ادبیات دینی از مجموعه گروه های فرهنگ و مطالعات اجتماعی است که اهداف آن بسترسازی برای شکل گیری جریان معطوف به معرفت و حکمت اسلامی و عطف توجه به نویسندگان به سوی خلق آثار با درون مایه های غنی و بنیادین اندیشۀ دینی، مواجهۀ علمی و نقد آثار، جریانها و دیدگاه های فکری فلسفی معارض در حوزۀ ادبیات، نقد و بررسی مبانی، ماهیت و پیامدهای مکاتب مختلف ادبی، مطالعۀ مقایسه ای بین مکاتب غربی اسلامی در حوزۀ ادبیات، مطالعۀ مبانی نظری ادبیات اندیشه ای اسلامی و سعی بر ارائۀ مدل های ادبی مناسب، بسترسازی جهت پرورش جریان متعهد و متخصص در حوزه انقلابی است حقیقت بوف کور، پیش درآمدی بر رویکردها و مکتب های ادبی، راز شهرت صادق هدایت، خورشید می ماند؛ رُمانی درباره افکار و زندگی شیخ بهایی، داش آکل: حواشی و تبعات، جستارهایی در ادبیات داستانی معاصر، هویت شناسی ادبیات و نحله های ادبی معاصر آثار منتشر شده این گروه است. گروه فرهنگ پژوهی گروه فرهنگ پژوهی آخرین گروه از زیر مجموعه های پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی است که اهداف این گروه مطالعه و تحقیق در زمینه مبانی، ماهیت و کارکردهای فرهنگ، عوامل و قواعد تکون و تطور آن، مؤلفه های فرهنگ، نظریه پردازی و نوآوری علمی در این زمینه ها با بهره گیری از منابع و مدارک دینی، بررسی نسبت و مناسبات فرهنگ با مقولاتی همچون دین، اندیشه، تمدن، فناوری، تاریخ، هنر، علم، تمدن، اخلاق، سیاست، قدرت، ارزش ها، بازپژوهی و مطالعه انتقادی و نیز ارائه روزآمد میراث علمی ایرانی و اسلامی درباره فرهنگ و مباحث و موضوعات مرتبط بدان است. همچنین اجرای مطالعات بین رشته ای فرهنگی، بررسی مبانی، مولفه ها و نمادهای فرهنگ ملی و فرهنگ اسلامی، بررسی نقاط ضعف و قوت فرهنگ کنونی ایران و راه ها و روش های تصحیح، تعمیق و تقویت آن، مطالعه مقایسه ای و نقد نظرات معارض در قلمرو فرهنگ پژوهی و پاسخ گویی به شبهات القایی در زمینه فرهنگ دینی و وجه فرهنگی اسلام، زمینه سازی برای تقویت و توسعه فرهنگ ایرانی اسلامی درجهت تحقق چشم انداز بیست ساله نظام، مطالعه وجه فرهنگی جهانی شدن و فراهم نمودن امکان مواجهه فعال و عالمانه با تهاجم فرهنگی غرب، زمینه سازی برای ارتقاء سطح کیفی برنامه ریزی و مدیریت فرهنگی و مطالعات مهندسی فرهنگی در کشور، فراهم شدن فرصت شناخت و تحلیل روشمند مسائل و آسیب های فرهنگی و همچنین شناسایی جریان های فرهنگی داخل و خارج کشور از اهداف این گروه است. پژوهشکده دانشنامه نگاری دینی امروزه دانشنامه نویسی به عنوان قلّۀ کار تحقیق و تألیف، از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است؛ از این رو بی تردید، تقویت فرهنگ دانشنامه نویسی در مراکز علمی کشور به ویژه در حوزه علوم انسانی و معارف دینی نقش بسزایی، در توسعه و تعمیق فرهنگ و اندیشه اسلامی و ملّی ایفا خواهد کرد. بر این اساس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی که اهتمام بر تولید آثار متقن و ماندگار در قلمرو اندیشه اسلامی با رعایت موازین علمی و فنی تحقیق داشته است، ضمن درک این ضرورت با تاسیس مرکز دانشنامه ها از سال ۱۳۷۹ قدم در این عرصه نهاد. این مرکز، به اقتضاء اهمیت کار و حجم بالای فعالیت ها، در اواخر سال ۱۳۸۷ بازتعریف و به شکل پژوهشکده دانشنامه نگاری ارتقاء و توسعه یافت؛ این پژوهشکده با سازمانی متناسب با اقتضائات رسالت خود، عهده دار طراحی و تولید دانشنامه های تخصصی دینی است؛ پژوهشکده دانشنامه نگاری با رسالت تألیف و تدوین دانشنامه های تخصصی دینی، در عرصه ملی و بین المللی، در قالب کلان طرح دانشنامه نگاری دینی، تأسیس شده است. از اهداف و سیاست های این پژوهشکده می توان به اهتمام به نوآوری و ابتکار در فن دانشنامه نگاری و ترویج مؤلفه ها و مختصات دانشنامه نگاری پژوهشگاه، به عنوان محصولی پژوهشی،تلاش در جهت احراز جایگاه معتبر ملی و بین المللی در عرصۀ دانشنامه نگاری، اهتمام به تعامل علمی و فنی با دیگر مراکز دانشنامه نویسی داخلی و خارجی اشاره کرد. پژوهشکده دانشنامه نگاری شامل سه معاونت اصلی امور فنی و پژوهشی، خدمات پژوهش و امور اجرایی است که به شکلی تعاملی، وظیفه خدمات دهی به دانشنامه های در جریان نظارت یا هدایت آنها را برعهده دارند؛هر دانشنامه نیز سازمان مستقلی دارد که متناسب با سه محور کاری علمی، فنی و اجرایی آن شکل گرفته است. هم چنین شوراهایی از جمله شورای عالی دانشنامه نگاری پژوهشگاه، شورای پژوهشکده، شورای علمی دانشنامه ها، شورای جامع مدخل گزینی، شورای بکارگماری نیروهای علمی و شورای امور فنی هر یک وظیفه نظارت، هدایت، تصمیم سازی یا تصمیم گیری پاره ای از امور را برعهده دارند. مرکز پژوهش های فکری و فرهنگی جوان آگاهی دقیق و عمیق از معارف اسلامی و بازنگاری و نرم نویسی متناسب با نیازهای فکری و فرهنگی مخاطبان جوان از اهمیت ویژه ای برخوردار است از این رو مرکز پژوهش های فکری و فرهنگی جوان با اهدافی چون تولید آثار مکتوب مطلوب و مورد نیاز مخاطبان جوان، تامین پشتوانه علمی و تخصصی فعالیت های فکری فرهنگی برای این قشر از جامعه، توسعه ظرفیت درخور برای شناسایی، جذب و به کارگیری پژوهشگران، نویسندگان و صاحبان مهارت های مورد نیاز فکری و فرهنگی جوانان و عرضه آثار آنان،از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تشکیل شده است؛ این مرکز از پژوهشکده های پژوهشگاهاست و در ساختار پژوهشگاه نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. گروه بینش و اندیشه در حوزه های معرفت شناسی، فلسفه، فلسفه دین، کلام، عرفان نظری، قرآن پژوهی، ادیان، فرق و سنت پژوهی، گروه مطالعات فرهنگی و اجتماعی در حوزه های تاریخ و تمدن، غرب شناسی، ارتباطات و رسانه، جامعه شناسی و فرهنگ پژوهی،گروه اخلاق و تربیت در حوزه های اخلاق، تربیت، عرفان عملی و مهارتی،گروه نظام ها و مطالعات انقلاب اسلامی در حوزه های سیاست، اقتصاد، فقه و حقوق و مسائل خاص انقلاب اسلامی همچنین گروه ادب و هنر در حوزه های شعر، داستان و نقد ادبی، گروه های علمی مرکز پژوهش های فکری و فرهنگی جوان به شمار می روند. در حال حاضر بیش از ۷۰ پژوهشگر از جمله آقایان عبدالحسین خسروپناه، ابوالقاسم علیدوست، عبدالکریم بهجت پور، حمید رضا شاکرین، محسن مهاجرنیا، محمود حکمت نیا در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی حضور دارند. در این مرکز علمی بیش از ۹۰۰ عنوان کتاب تاکنون به چاپ رسیده است. آثار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در جشنواره های علمی فرهنگی متعدد، جایگاهی ممتاز احراز کرده است که از مهمترین آنها می توان به ناشر نمونه در نمایشگاه بین المللی تبریز سال ۱۳۸۰، برترین مرکز پژوهشی برگزیده در دومین نمایشگاه مراکز علمی پژوهشی حوزه علمیه قم سال ۱۳۸۱، موسسه پژوهشی برتر و معرفی آقایان علی اکبر رشاد به عنوان نظریه پرداز برجسته و ابوالقاسم علیدوست به عنوان نوآور شایسته تقدیر در جشنواره بین المللی فارابی سال۱۳۸۸، ناشر برگزیده آثار حوزوی سازمان انتشارات پژوهشگاه در هجدهمین همایش کتاب سال حوزه اشاره کرد. مجلات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و مؤسسات علمی وابسته در حال حاضر ۹ مجله با عنوا ن های قبسات، ذهن، اقتصاد اسلامی، کتاب نقد، زمانه، حقوق اسلامی، جامعه پژوهی، الحکمه به زبان عربی و مجله Hekmat به زبان انگلیسی را تهیه و منتشر می کنند. کانون اندیشه جوان، موسسه علمی پیوست نگاری فرهنگی، مرکز ایرانی مطالعات بین الملل، لنگرموسسه فرهنگی اندیشه معاصر (فام)، مؤسسه آموزشی عالی حوزوی حکمت، قطب علمی فلسفه دین، هیأت حمایت از کرسی های نظریه پردازی و سازمان انتشارات پژوهشگاه نیز مؤسسات وابسته به پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی است. دفتر مرکزی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در تهران به نشانی: خیابان شهید بهشتی – خیابان شهید احمد قصیر (بخارست) – کوچه پژوهشگاه (دوم) – پلاک ۲ واقع شده. دفتر قم پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی نیز در بلوار ۱۵ خرداد (شاه سید علی) – کوچه شهید میثمی (کوی ۱۰) واقع شده است.

دوشنبه ، ۲۹خرداد۱۳۹۶

[مشاهده متن کامل خبر]

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ناب نیوز]

[مشاهده در: www.nabnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 53]