از خطای پزشکی تا خطای پرستاری - پایگاه خبری تحلیلی جامعه حقوقی کشور

واضح آرشیو وب فارسی:وکیل ملت: وکیل ملت: هر از گاهی اخباری درباره بروز اتفاقات ناگوار عمدی و سهوی در بیمارستان ها و مراکز درمانی کشور در رسانه ها منتشر می شود. با بررسی کم و کیف بروز حوادث و نارسایی ها در حوزه بهداشت و درمان کشور باید به این امر تاکید داشت که سهل انگاری، بی توجهی و عدم کسب مهارت های لازم در بروز خطای پزشکی و پرستاری نقش دارد.در سال های اخیر پرونده های شکایت علیه پرستاران افزایش یافته است. این در حالی است که در گذشته شکایت از پرستاران در کشور ما چندان جایگاه نداشت و به نسبت افراد هم به حقوق و وظایف خود چندان واقف نبودند. پرستاران بزرگ ترین گروه در میان کارکنان حوزه بهداشت و درمان کشور هستند. آنها از دیدگاه قانونی و اخلاقی باید پاسخگوی مراقبت های ارائه شده باشند، چون خطای آنها جبران ناپذیر است. بنابراین قانونگذار برای جلوگیری از صدمات و اشتباهات، کادر درمانی اعم از پزشکان و پرستاران را مورد توجه قرار داده و برای آنها مجازات هایی تعیین کرده است. تبیین مفهوم قصور پرستاران در فرایند مراقبت از بیماران بستری و رویکرد دستگاه قضائی کشور در قبال قصور آنها مورد ارزیابی قرار می گیرد. قصور پرستاری((Nursing Malpractice به معنی کوتاهی کردن در رعایت استانداردهای مراقبتی و پرستاری است. مبنای این استانداردها، وظایف و مسئولیت های مصوب وزارت بهداشت و درمان است که معمولا در مسیر بررسی و رسیدگی به پرونده ها، میانگین اقداماتی که یک پرستار در وظایف محوله باید به کار بندد، در نظر گرفته می شود. چنانچه اعمال انجام گرفته از حد متوسط کمتر و خارج از حد وظایف باشد، قصور تلقی می شود. مقایسه فعالیت پرستاران ایرانی و خارجی در کشور ما سهم پرستار در خطای پزشکی بین ۱۰ تا ۲۰ درصد است. براساس آمار ۷۰ تا ۸۰ درصد پرونده های پزشکی به نظام پزشکی ارجاع داده می شود که نماینده ای از نظام پرستاری در هیات بدوی و تجدید نظر نظام پزشکی به منظور رسیدگی به پرونده های پرستاری مستقر شده است. این در حالی است که صدور حکم برای یک پرونده پرستاری بین دو تا سه ماه طول می کشد و در اغلب پرونده ها پزشک و پرستار مقصر شناخته می شوند. در کشور ما بیشترین شکایت بیماران به دلیل سقوط بیمار از تخت بیمارستانی و جا ماندن ابزار در بدن بیمار است. در پرونده های مشترکی که هم پزشک و هم پرستار مقصر شناخته می شوند سهم پرستار در خطای پزشکی بین ۱۰ تا ۲۰ درصد است. باید دانست بین ۲۰ تا ۳۰ درصد پرونده ها در دو نهاد دیگر از جمله دادگستری و پزشکی قانونی هم بررسی می شود. در نظام پزشکی پرونده ها در دو هیات بدوی و هیات تجدید نظر مورد بررسی قرار می گیرد که ۹۰ درصد پرونده های باز شده شکایت از عملکرد پزشکان را شامل می شود. این در حالی است که در آمریکا برای هر هزار نفر ۹ پرستار فعال هستند، اما در ایران برای هر هزار ایرانی بر اساس اعلام آماری ۳/۱ پرستار خدمت می کند. در اصل پرستار آمریکایی هم پنج برابر بیشتر از پرستار ایرانی حقوق و مزایا دریافت کرده و هم میزان فعالیتش یک دهم پرستار ایرانی است و متعاقبا شیفت اضافی و اجباری نیز نمی دهد و به خوبی استراحت می کند. در حالی که پرستار ایرانی از همه این موارد محروم است و این عوامل در بروز خطا و اشتباه پرستاری دخیل هستند. برای مثال در آمریکا در یک طرح به شکل نمونه در یک دوره زمانی دو ساعت فعالیت کاری پرستاران افزایش یافت، یعنی فعالیت هفت ساعته یک پرستار به ۹ ساعت در روز افزایش یافت. این در حالی است که بالغ بر ۱۴ درصد خطای پرستار در آن دوره افزایش یافت. بر اساس این تحقیق می توان گفت وقتی در ایران مسئولیت ۲۵ تخت به یک پرستار داده می شود، طبیعتا بروز خطا نیز نباید دور از انتظار مسئولان حوزه بهداشت و درمان کشور و مردم باشد. فعالیت جامعه پرستاری غیرکارشناسی است جامعه پرستاری کشور شبانه روزی به ارائه خدمات می پرازد. در مراکز بهداشتی و درمان مسئولیت به دوش پرستاران است. این قشر در معرض ابتلا به بیماری های متعدد هستند. به رغم تلاش های شبانه روزی جامعه پرستاری کشور باز مردم از دریافت خدمات حداقلی محرومند. متاسفانه در کشور ما به شغل پرستاری توجه نمی شود. در تعریف کار و مسئولیت برای پرستاران فقط بر اساس استانداردهای موجود تعاریفی ارائه شده است. برای مثال یک پرستار باید در بخش عمومی به ارائه خدمات به پنج بیمار بپردازد و در بخش تخصصی هم هر پرستار باید به ارائه خدمات به یک بیمار بپردازد. این در حالی است که در مراکز درمانی کشور هر پرستار به ۱۵ بیمار خدمات ارائه می کند. در این شرایط بروز هر گونه خطا از سوی پرستار امکانپذیر است. در این وضعیت ابعاد بروز خسارت برای مردم افزایش می یابد، اما اغلب آنها به دلیل عدم آگاهی نسبت به حقوقشان واکنش نشان نمی دهند. در سال های اخیر که موارد زیادی از قصور پزشکی رسانه ای شده شاهد این بوده ایم که خطای پرستاری در برابر خطای پزشکی بسیار ناچیز است. برای مثال در روزهای اخیر نوزادی به دلیل مشکلات تنفسی در بخش NICU یکی از بیمارستان های معروف و بزرگ تهران بستری می شود. این نوزاد که مدتی دچار مشکلات تنفسی شده بود توسط خانواده اش به بخش مراقبت های ویژه کودکان بیمارستان امام خمینی(ره) آورده می شود. پرستار در هنگام زدن سرم پای نوزاد را بررسی نمی کند و مواد سرم به جای رگ به زیر پوست او رفته و پایش را دچار سوختگی می کند. اگر چه در این مورد به روشنی قصور پرستار مشخص است و پزشک مقصر قلمداد نمی شود، اما در بسیاری موارد شاهد این بوده ایم که قصور پزشکی و قصور پرستاری با هم پیوند خورده اند، به این معنا که همزمان در یک قصور هم پزشک و هم پرستار مقصر است. به نظر می رسد برای کاهش قصور پرستاری باید بر آموزش کادر درمانی تمرکز کرد، چرا که در موارد زیادی شاهد این هستیم که آموزش های دانشگاهی کاربردی نبوده و نیاز است در کنار این مساله آموزش های ضمن خدمت هم وجود داشته باشد. افزایش قصور پرستاری به دلیل نارسایی مدیران قائم مقام سازمان نظام پرستاری درباره خطا و قصور پرستاران در کشور به «آرمان» می گوید: در کشور ما به دلیل نبود سیستم رسیدگی مناسب در گذشته به خطای پزشکی و پرستاری چندان توجه نمی شد. بی شک خطای پرستاری نه تنها در بین پرستاران ایرانی بلکه در بین تمامی پرستاران جهان وجود دارد. محمد شریفی مقدم می افزاید: امروزه در کشور پرستاران بیشترین خدمات بهداشتی و درمانی را ارائه می دهند. جامعه ۳۰۰ هزار نفری پرستاری بیشترین حضور را در ارائه خدمات به بیماران دارند. برای مثال پزشکان با یک ویزیت پنج دقیقه ای مسئولیت رسیدگی به بیمار را بر عهده پرستار می گذارند. در ضمن هر گونه خدمات درمانی نیازمند دریافت خدمات پرستاری است. قائم مقام سازمان نظام پرستاری می گوید: در بررسی خطا و قصور پزشکی باید گفت که حضور کمرنگ آنها باعث بروز مشکلات عدیده می شود. برای مثال وقتی پزشک باید در هفته ۴۰ ساعت در مرکز درمانی حضور داشته باشد، اما یک ساعت هم نیست، در این شرایط بروز هر گونه کم و کاستی دور از انتظار نیست. این در حالی است که در بررسی زمینه بروز خطای پرستارانباید گفت که این قشر به طور کامل در مراکز درمانی حضور داشته و اضافه کار اجباری انجام می دهند. شریفی مقدم می افزاید: زمینه بروز خطای پزشکی به دلیل حجم کار فراوان، افزایش تعداد بیماران و عدم تامین معیشت پرستار با فعالیت در یک شیفت کاری است. این در حالی است که در کشورهای پیشرفته یک پرستار با فعالیت در یک شیفت کاری از لحاظ مادی تامین است و دیگر نیازی به فعالیت در دیگر شیفت های کاری و در نتیجه بروز خطا به دلیل خستگی و عدم تمرکز نیست! به گفته او فعالیت پرستاران کشور به هیچ عنوان مطابق با استانداردهای روز دنیا تعریف نشده است. در کشور ما پرستار دو تا سه شیفت به فعالیت می پردازد، در این شرایط بروز خطا از سوی او افزایش می یابد. او تاکید کرد: اگر امروزه در حوزه بهداشت و درمان کشور شاهد افزایش خطا و قصور از سوی پزشکان و پرستاران هستیم، به این دلیل است که وزارت بهداشت و دیگر مسئولان مربوطه توجه چندانی به فعالیت پرستاران ندارند. جامعه پرستاری کشور با تمام تلاش به فعالیت می پردازد، اما به دلیل سیاستگذاری های نادرست در زمینه ساعت کاری، سیستم پرداخت حقوق و عدم رعایت استانداردهای تعریف شده در زمینه فعالیت پرستاران همچنان شاهد بروز خطا از سوی این قشر هستیم. به گفته او هر فردی باید براساس توانایی هایش به فعالیت بپردازد، طبیعتا با افزایش ساعت کاری کیفیت ارائه خدمات در قشر پرستار کاهش می یابد. از لحاظ قانونی برخورداری از خدمات حق مردم است. وقتی در بیمارستان یک پرستار به جای پنج بیمار در لحظه به ۱۵ بیمار خدمات ارائه می دهد، در این وضعیت بروز خطا کاملا عادی است. به گفته او اگر امروزه خطاهای پرستاران افزایش یافته به دلیل عدم توجه مسئولان و تصمیم گیران حوزه سلامت به وضعیت پرستاران است. شریفی مقدم می افزاید: در چهار سال اخیر طرح های اجرا شده فعالیت جامعه پرستاری را ناکارآمد کرده است. باید مشکلات را واکاوی کرد تا بتوان با علت یابی به حل نارسایی ها و زمینه بروز مشکلات پرداخت.

جمعه ، ۲۶خرداد۱۳۹۶

[مشاهده متن کامل خبر]

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: وکیل ملت]

[مشاهده در: www.vakilemelat.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 49]