آمریکا با نقض توافق در مقابل دنیا قرار می گیرد - پایگاه خبری تحلیلی هدانا

واضح آرشیو وب فارسی:هدانا: عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای در گفت وگویی به تشریح روند اجرای برجام، دستاوردهای توافق وین و ... پرداخت.جوان؛ مجید تخت روانچی معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه کشورمان و عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای در گفت وگویی به تشریح روند اجرای برجام، دستاوردهای توافق وین و ... پرداخت. مشروح این گفت وگو را در ذیل می خوانید. سؤال: تا چند ماه دیگر انتخابات ریاست جمهوری در ایران برگزار می شود قاعدتا اگر از دستاوردهای دولت یازدهم بپرسیم نام برجام را می شنویم شما شخصی هستید که به عنوان شخصی تصمیم گیرنده و تاثیرگذار در این اتفاق تاریخی هم حضور داشته اید و هم هستید، ارزیابی شما از یک سالگی برجام چیست؟ تخت روانچی : برجام دستاوردهای زیادی داشته و البته با چالش هایی هم مواجه بوده، اگر درباره دستاوردها بخواهیم صحبت کنیم شاید یکی از مهم ترین دستاوردهای برجام به رسمیت شناخته شدن برنامه های هسته ای ایران بوده است. اگر ملاحظه کنید قبل از اینکه برجام بخواهد به نتیجه برسد در طول سال هایی که تحریم های ناعادلانه و غیرقانونی از دید ما بر کشور تحمیل شده بود، در طول این سال ها نوع برخوردی که با ایران می شد یک برخورد خیلی بد و از دید ما ناصواب و غیرقانونی بود. مبنای آن هم بر این بود که برنامه هسته ای ایران تهدید صلح و امنیت بین المللی است، یعنی یک برنامه ای که هدفش صرفا استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای بود که بر مبنای معاهده عدم اشاعه است و ما به عنوان یک عضو عدم اشاعه این حق را داریم که از انرژی هسته ای برای مصالح صلح آمیز استفاده کنیم و این حق هر عضوی در چارچوب معاهده عدم اشاعه است، نه تنها از اینکه ما از این حق خود استفاده کنیم، جلوگیری می کردند، بلکه برنامه هسته ای ایران را به عنوان تهدید صلح و امنیت بین المللی مطرح می کردند. برجام نه تنها آن تحلیل و موضوع باطل را کنار گذاشت، بلکه به برنامه هسته ای ایران رسمیت بخشید و هم در برجام و هم در قطعنامه 2231 به روشنی می بینیم که صحبت از همکاری های بین المللی می شود، برای اینکه برنامه هسته ای ایران پیش برود. شما آن برخورد قبلی را با این برخورد مقایسه کنید، می بینید که کاملا متفاوت شده است، حتی در خود برجام و قطعنامه اشاره شده است که می خواهد در نوع رویکرد و برخود بین المللی با برنامه هسته ای ایران تغییر بنیادین ایجاد کند، این به نظر من یکی از بزرگترین دستاوردهای برجام بوده است. الان در بحث هسته ای و در بعد فنی همکاری های بسیار خوبی در زمینه انرژی هسته ای با کشورهای مختلف داریم، از جمله کشورهای غربی. در دوره تحریم کشورهای غربی بیشترین مانع را ایجاد می کردند برای اینکه ما بخواهیم در صنعت هسته ای کاری انجام دهیم و الان همان کشورها دارند با ایران همکاری می کنند. حتما ملاحظه کرده اید آقای دکتر صالحی به کشورهای مختلف سفر دارند از جمله کشورهای اروپایی و در این سفرها ما یادداشت تفاهم های مختلفی را با کشورهایی که علاقه مند هستند با ما در این زمینه ها کار کنند، امضا کرده ایم که تعداد این کشورها کم هم نیست. در همه این سفرها هر کدام به نحوی در بحث هسته ای برای همکاری با ما اعلام آمادگی کرده اند، این یک بعد کار است که در زمینه فنی، الان ما وارد یک مرحله ای از همکاری بین المللی شده ایم و در حقیقت وارد بازار بین المللی در زمینه هسته ای شده ایم. آب سنگینی که ما تولید می کنیم و می فروشیم. کشورهایی که در دنیا تولید آب سنگین می کنند زیاد نیستند، ایران هم آب سنگین تولید و هم صادر می کند و این یک دستاورد بسیار خوبی در زمینه فنی است. در زمینه اقتصادی تحریم های خیلی بدی که علیه ایران اعمال شده بود، کنار رفته است و الان در زمینه صادرات نفت به عنوان نمونه ما الان نفت را صادر می کنیم و تولیدمان تقریبا به مرحله قبل از تحریم رسیده و حدود 2 میلیون و نیم بشکه صادرات نفت خام داریم و با میعانات گازی حدود دو میلیون و 800 می شود و به لحاظ مالی به درآمدهای نفتی خود دسترسی داریم. در زمینه فنی وضعیت مان نسبت به قبل کاملا متفاوت شده است. در زمینه اقتصادی دریچه های خوبی باز شده برای اینکه ما بتوانیم به همکاری های اقتصادی بین المللی بازگردیم، اگرچه هنوز با چالش هایی هم در این زمینه مواجه هستیم. سؤال : اتفاقاتی که در صنعت نفت ایران در این یک سال افتاد واقعا اتفاقات مثال زدنی است در بحث نوسازی ناوگان حمل و نقل، همچنین گام های اولیه برداشته شده، اما هنوز در بحث مالی حضور شرکت های خارجی در ایران و لازمه اصلی آن که رابطه بین بانکی است هنوز به نتیجه خاصی نرسیده است. مشکل از کجاست؟ از ایران یا از سیستم بانکداری جهانی؟ تخت روانچی : این مشکل مسئله بانکی چند وجهی است، قبل از پرداختن به این موضوع این نکته را عرض کنم که ما الان همکاری های بانکی بین المللی داریم و اینطور نیست که مثل زمان تحریم بخواهیم فعالیت های اقتصادی بین المللی خود را از کانال های غیربانکی انجام دهیم. الان اینطور نیست، الان بانک های کوچک و متوسط در اقصی نقاط دنیا با ما ارتباط دارند، دوستان بانک مرکزی ریزتر و فنی تر می توانند این را بیان کنند. *بانک مرکزی در بسیاری از کشورها فعال شده است ما الان با بانک های کوچک و متوسط در اقصی نقاط دنیا ارتباط بانکی داریم، یعنی تعاملات بانکی از طریق این کانال ها انجام می شود. سوئیفت الان برقرار است، سیستم اطلاعاتی که بین بانک ها هست، برقرار است. بانک مرکزی ما در دوران تحریم، در تحریم بود - که این از دید ما مردود بود- اما به هر حال واقعیت این بود که اجازه نمی دادند بانک مرکزی ما فعالیت کند، الان در بسیاری از کشورها بانک مرکزی ما دوباره فعال شده و در بسیاری از کشورها حساب دارد، این نوع تعاملات برقرار است. یک مشکلی که وجود دارد و هنوز هم هست و باید رفع شود مشکل بانک های بزرگ است، بعضی از بانک های بزرگ به دلیل تحریم ها و سیستم تحریمی که وجود داشت، در زمان تحریم ها مورد تنبیه سیستم قضایی آمریکا قرار گرفتند، نه تنها به دلیل کار با ایران، بلکه به دلیل کار با چند کشور. آمریکا این بانک ها را جریمه های کلانی کرد و بانک های مزبور به دلیل ترسی که دارند و می ترسند که نکند دوباره با چنین مشکلاتی مواجه شوند، مقداری محافظه کار هستند. البته با آنها صحبت هایی شروع شده و سیستم بانکی ما با آنها در تماس است و می دانیم که به مرور زمان این مشکل حل می شود. سؤال : بر اساس بند 29 برجام می توان این برداشت را کرد که حتی اگر جوی علیه سیستم اقتصادی ایران و روابط اقتصادی ایران ساخته شود، این هم می تواند نقض برجام باشد. تخت روانچی : درست است، این یکی از نکاتی است که ما در جلساتی که در چارچوب برجام داریم که آخرین آن نشست کمیسیون مشترک برجام در وین بود، یکی از نکاتی که همیشه بر آن تکیه داریم، همین موضوع است که نباید فضایی ایجاد شود که کشورها، موسسات تجاری و مالی برای کار با ایران احساس آرامش نکنند. اتفاقا این یکی از نکاتی است که ما دست روی آن می گذاریم و تحت عنوان بدعهدی آمریکا آن را قلمداد می کنیم. یعنی اوفک که بخشی از خزانه داری آمریکا است با موسسات مالی و تجاری دنیا ارتباط دارد و خودشان مدعی هستند که می خواهند تبیین کنند و بگویند قوانینی که الان در آمریکا است چیست و کدامش می تواند مشکل زا باشد و کدام مشکل زا نباشد. چیزی که آنها ادعا دارند، این است. ولی در حقیقت کاری که در خیلی از جاها انجام می دهند این است که طرف مقابل را از اینکه بخواهند با ایران کار کنند، می ترسانند. این چیزی است که هم در برجام مردود اعلام شده و هم عقل حکم می کند که شما وقتی می خواهید کار کنید فضا باید فضای آرامی باشد و نباید در جهت تخریب این فضا تلاش شود. نکته ای که شما فرمودید به جا است و یکی از ایرادات ما به برخوردی که آمریکایی ها دارند، همین است. اما من فکر می کنم که این به مرور زمان از بین خواهد رفت، یعنی چاره ای نیست جز اینکه از بین برود. *برجام سندی نیست که یک طرف بگوید من آن را کنار می گذارم سؤال : برخی کارشناسان دقیقا عکس شما فکر می کنند. می گویند با آمدن ترامپ امکان دارد تنبیه هایی که شما فرمودید بر ضد شرکت ها و بانک های غیر آمریکایی تشدید شود، چون ترامپ قبل از نشستن بر مسند ریاست جمهوری، چندین بار تأکید کرد که برجام توافق بدی است و باید تغییر داده شود. نظر شما در این زمینه چیست؟ تخت روانچی : صحبت هایی که نامزدهای ریاست جمهوری در مبارزات انتخاباتی می کنند و اختصاص به این دور اخیر ندارد و در دوره های مختلف بیان شده است و خیلی نمی تواند مبنای کار برای آینده باشد. یعنی شعارهایی که ترامپ داده بود، نه تنها درباره برجام بلکه در مورد موضوعات مختلف، نمی تواند مبنایی باشد که وقتی وارد کاخ سفید شد، همان سیاست ها اجرایی خواهد شد. البته به فرض همان سیاست ها اجرایی شود و بخواهد با برجام آن نوع برخوردی که ایشان در مبارزات انتخاباتی گفت، را داشته باشد، آمریکا در مقابل دنیا قرار می گیرد. چون برجام یک سند نیست که بین ایران و آمریکا امضا شده باشد که یک طرف بگوید من به آن علاقه مند نیستم و می خواهم آن را کنار بگذارم و کاری با آن نداشته باشم. حتی بر فرض گفته می شد ایشان می خواهد مذاکره مجدد را در مورد برجام شروع کند. این ها حرف های باطلی است. نه تنها برجام، بلکه هر سند بین المللی که توسط کشورهای مختلف مذاکره و نهایی می شود، سندی نیست که یک طرف بگوید من آن را کنار می گذارم. می تواند در چارچوب مفاد آن سند بگوید که می خواهم خودم را از آن سند جدا کنم. سؤال : بارها شاهد بوده ایم که آمریکا عنوان کرده که ابرقدرت است و دنیا باید از آن تبعیت کند. اگر آمریکا یک طرفه برجام را نقض کند چه اتفاقی می افتد؟ تخت روانچی : دیگر آن دوران گذشته که یک کشوری بخواهد بگوید دنیا باید از من تبعیت کند و این شعارها و حرف ها برای قرن بیست و یکم نیست. در دنیایی که وضعیت ارتباطات به این گونه است و مردم هوشیارند کشوری نمی تواند ادعا کند که من تصمیمی می گیرم و بقیه دنیا باید همراه من بیایند. در مورد اینکه اگر چنین تصمیمی توسط ترامپ گرفته شود و بخواهد برجام را کنار بگذارد، اولا در برجام مکانیسمی هست که می توان وارد آن مسیر شد. سؤال : می شود به این مکانیسم اشاره کنید؟ تخت روانچی : ما مکانیسم حل اختلاف در برجام داریم که براساس آن اگر بین ایران و یک طرف، اختلافی در اجرای برجام پیش آمد، دو طرف ابتدا باید با هم صحبت کنند، بعد در کمیسیون مشترک که همه اعضای 1+5 و ایران هستند، در آنجا بحث شود؛ اگر به نتیجه نرسید 1+5 در سطح وزرا تشکیل جلسه می دهد و نهایتا اگر ایران ادعایی علیه طرف مقابل داشت یک مسیر دارد و اگر طرف مقابل ادعایی علیه ایران داشت، مسیر دیگری دارد. برای حل اختلاف در داخل برجام، این راهکار پیش بینی شده است. سؤال : در نهایت به شورای امنیت سازمان ملل ختم می شود. تخت روانچی : اگر ما شاکی باشیم، نه لزوما. اگر ما از یک طرف شکایت داشته باشیم به شورای امنیت نمی رود، اگر طرف مقابل ما از ایران در مورد یک موضوع اختلافی شکایت داشته باشد، می تواند به شورای امنیت برود. اگر شما یک گزارشی را باید در زمانی بدهید و کاستی در آن گزارش باشد آن می تواند نقض باشد، چون باید کاری را می کردید و نکردید. یک زمان نقض فاحش صورت می گیرد. اگر بر فرض کسی بگوید من برجام را قبول ندارم، این نقض معمولی نیست و نقض فاحش است و به صراحت می گوید من آن را قبول ندارم و نمی توان چشم بر آن بست. در مورد نقض فاحش، اگر ایران شکایتی نسبت به عملکرد طرف مقابل داشته باشد، این مسیر طی می شود. اگر برسد به انتهای مسیری که در برجام پیش بینی شده است، ایران براساس برجام این حق را دارد که یا به صورت کلی یا جزیی تعهدات خود را انجام ندهد. تصمیم می گیریم که این حق را چکار کنیم. اگر طرف مقابل ما چنین ادعایی علیه ایران داشته باشد، می روند در مسیر شورای امنیت و بازگشت تحریم ها و مسیری که در مورد آن حرف زیاد زده شده است. *علاقه مندی اروپایی ها به اجرای کامل برجام سؤال : چقدر اروپا را در این زمینه همراه آمریکا می بینید؟ آیا اگر آمریکا بدعهدی کند، اروپا راهش را جدا می کند؟ تخت روانچی : اروپایی ها علاقه مندند برجام به طور کامل اجرا شود، در طول مذاکرات علاقه مندی خود را نشان دادند. طبیعی است در هر مذاکرات بین المللی اختلاف نظر با اعضای مختلف از جمله اروپایی ها داشتیم، ولی در مجموع اروپایی ها علاقه مندی را نشان دادند که برجام به نتیجه برسد که به نتیجه هم رسید. بعد از اجرای برجام هم آنها (اروپایی ها) هم در گفتار و هم در عمل این علاقه مندی را نشان دادند. سفرهای زیادی از سوی مقامات اروپایی اعم از دولتی و بخش خصوصی اروپا به ایران انجام شد و توافقات خوبی با اروپایی ها صورت گرفت. یعنی از بعد اقتصادی هر دو طرف احساس می کنند، برجام فرصت مناسبی برای دو طرف است که همکاری های اقتصادی را بیشتر کنند. از نظر سیاسی، در سطوح مختلف علاقه مندی خود را به برجام نشان دادند. اخیرا خانم موگرینی در سالگرد برجام هم مقاله ای نوشت و مصاحبه کرد و معاونش نیز همینطور و مقامات اروپایی در سالگرد برجام اشاره داشتند که برجام یک دستاورد بزرگ بین المللی است که نباید اجازه داده شود که یک طرف خودسرانه و به صورت یکجانبه با آن برخورد نامطلوب کند. * آمریکایی ها به توانایی های هسته ای ما آگاهند سؤال : آقای ظریف اخیرا گفتند اگر آمریکای ترامپ بخواهد برجام را نقض کند، ما اقداماتی انجام خواهیم داد که آنها را شگفت زده خواهیم کرد. آقای رئیس جمهور هم دستوراتی به آقای صالحی و وزیر خارجه دادند از جمله دستوری که به آقای صالحی داده شد برای ساخت پیشران هسته ای. آیا این یکی از آن اقداماتی است که طرف مقابل را شگفت زده کند؟ تخت روانچی : انتظار نمی رود که من وارد جزییات شوم، چون عنصر شگفت زدگی آن کنار می رود. جمهوری اسلامی ایران در زمینه هسته ای بسیار تواناست و از دید ما یکی از دلایلی که آمریکایی ها مذاکرات هسته ای را شروع کردند و کشورهای اروپایی نیز به این مذاکرات پیوستند، این بود که احساس کردند ایران از نظر فناوری هسته ای در مرحله بسیار بالایی است و بهتر است به جای تقابل با ایران تعامل کنند و بنابراین مذاکرات هسته ای شروع شد. الان هم که چند سال از آن دوران می گذرد، ما روز به روز از نظر هسته ای پیشرفته تر می شویم. صنعت هسته ای صنعت بسیار پیچیده ای است و خود آمریکایی ها می دانند که توانایی های ما چیست. سؤال : ایران چه ابزارهایی را برای اقدام متقابل در قبال نقض برجام در دست دارد؟ تخت روانچی : اگر بخواهد نقض فاحش برجام صورت گیرد و ما از طریق مکانیسم برجام ببینیم که به حق و حقوق خود نمی رسیم، می توانیم یک بخش یا کل تعهداتمان را کنار بگذاریم. اگر کشور تصمیم بگیرد، ما به سرعت می توانیم برنامه خود را به برنامه قبل و حتی پیشرفته تر از قبل برگردانیم. در چارچوب برجام ما یکسری محدودیت هایی را برای یک دوره ای قبول کردیم ولی وقتی برجامی در کار نباشد محدودیتی نداریم. البته ما عضو ان پی تی هستیم و به تعهدات خود پایبند می باشیم. ایران ثابت کرده وقتی به چیزی متعهد می شود به آن عمل می کند. ما به تعهدات بین المللی خود عمل کرده و خواهیم کرد، ولی محدودیتی در چارچوب تعهدات بین المللی مبنی بر اینکه فعالیت هسته ای را به پیش ببریم نخواهیم داشت و خود آمریکایی ها و بقیه به این توانایی های ما آگاه هستند و خیلی نیاز نیست که بنده یا دیگران برای آنها توضیح دهیم. * وارد بعد نظامی استفاده از پیشران هسته ای نمی شویم سؤال : درباره پیشران هسته ای؟ تخت روانچی : پیشران هسته ای یکی از مواردی است که رئیس جمهور دستور دادند که انجام شود، در حال مطالعه و طراحی هستند. از نمونه های بسیار پیشرفته کارهای هسته ای است. کشورهای زیادی نیستند که وارد این مقوله از کارها شده اند و این نشان می دهد که توانایی ها ایران چقدر است و نیاز به توضیح بیشتر ندارد. قطعا این کار زمانبر است و برای کارهای مختلف دریایی است. سؤال : آیا در بعد نظامی از آن استفاده می شود؟ تخت روانچی : خیر، ما اصلا وارد بعد نظامی نمی شویم و نخواهیم شد، ولی در زمینه استفاده صلح آمیز در صنعت حمل و نقل دریایی قابل استفاده است.

سه شنبه ، ۲۳خرداد۱۳۹۶

[مشاهده متن کامل خبر]

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: هدانا]

[مشاهده در: www.hodana.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 87]