واضح آرشیو وب فارسی:اعتدال: ١-دوره معاصر نشان می دهد روابط بین کشورها زمانی پایدار می ماند که روابط تجاری ایشان مستحکم است. این واقعیت را می توان از ایده تشکیل اتحادیه اروپا تا تداوم همکاری آلمان و روسیه بعد از وضع تحریم ها علیه روسیه به دنبال بحران کریمه، مشاهده کرد. ٢- مهم ترین بازار در تجارت بین المللی، تجارت انرژی است. از ٢٤ شرکت اول جهان تجارت به لحاظ گردش مالی، اکثر موارد (حداقل ١٤ مورد) به طور مستقیم (یا حداکثر با کمترین واسطه) به تجارت انرژی و به ویژه نفت و گاز مشغول اند. همچنین گردش مالی توتال، به عنوان بیست وچهارمین شرکت این فهرست، برابر است با نصف بودجه سالانه دولت فرانسه، به عنوان ششمین قدرت اقتصادی جهان؛ با این تفاوت که «توتال» سوددهی داشته؛ اما دولت فرانسه نزدیک به ٧٠ میلیارد یورو کسری بودجه را تجربه کرده است (٢٠١٣). ٣- آمریکا رفته رفته از وارد کننده انرژی به صادر کننده انرژی تبدیل شده است. این روند با انقلاب نفت و گاز شیل، سیاست ایالات متحده از سال ٢٠٠٨ و به دنبال بحران اقتصادی در استفاده از منابع نفتی استراتژیک آن کشور، پیشرفت تکنولوژی و پایین آوردن آستانه سودآوری استخراج مخازن در دهه اخیر و...، رقم خورده است و با توجه به دغدغه «جنگ تجارت» با چین، رغبتی به ماندن در خاورمیانه و هزینه برای این منطقه به اندازه سابق ندارد. درواقع مرکز ثقل تجارت جهانی از دو سمت اقیانوس اطلس به دو سمت اقیانوس آرام منتقل شده و توان آمریکا را به آن سمت سوق داده است. این دغدغه (یکی از) مهم ترین بحث (ها) بین دو حزب ایالات متحده بوده است که بحث های انتخاباتی «اوباما - رامنی» و «ترامپ - هیلاری» به خوبی نشان دهنده این ادعاست. در این شرایط، روسیه در حال برنامه ریزی برای بسط نفوذ خود در منطقه ما، خاورمیانه، است و البته این منطقه قاعدتا «پولی سنتریک» خواهد ماند؛ اما روسیه حتما از بازیگران فعال و احتمالا مهم ترین آنها است. از نشانه های این ادعا در بُعد سیاسی، عذرخواهی رسمی ترکیه از روسیه بود؛ ظاهرا ترک ها به خوبی دانسته اند «روسیه ستیزی» استراتژی صحیحی نیست. روسیه از دو دهه قبل با هدف بازسازی چهره خود بعد از فروپاشی شوروی، سیاست های ویژه خود را آغاز کرد که مهم ترین بخش آن، سیاست های نفتی و گازی این کشور بود. اروپا از مهم ترین مصرف کنندگان انرژی روسیه بوده است. تأمین کننده ٣٠ درصد نفت و گاز اروپا (که در برخی کشورهای شرقی به صددرصد می رسد)، آن قدر توان تجاری - سیاسی پیدا کرده بود که در بحران کریمه عقب ننشیند و اقتدار مجدد خود را به رخ بکشد. درواقع رابطه تجاری این کشور با شرق اروپا و آلمان، به عنوان رکن اصلی اقتصاد اروپا به نحوی بود که معلوم بود در کوتاه و میان مدت اروپا، باید کرنشی نسبی نسبت به این کشور داشته باشد و تا حدی چنین نیز شد. با روبه سردی گذاشتن رابطه روسیه و اتحادیه اروپا، روسیه برای آینده به دنبال بازارهای امن تر یا به عبارتی، به دنبال گوناگونی سازی بازار خویش است. همچنین فرسوده شدن مخازن گاز سنتی روسیه که در غرب این کشور قرار دارد و میل چین به مصرف انرژی و...، همه وهمه موجب شد تا چین به سرمایه گذاری ٤٠٠ میلیارددلاری در صنعت انرژی روسیه و در شرق این کشور مبادرت کند. بنابراین روسیه بعد از تحریم شدن از سوی یکی از قطب های سرمایه داری اقیانوس آرام (آمریکا)، روابط تجاری خود را با چین (دیگر قطب تجاری اقیانوس آرام)، به شدت گسترش داده است. اما این پایان کار روسیه نبوده است؛ روسیه به تازگی قصد فروش ١٩,٥ درصد از سهام شرکت «رسنفت» (برخی این شرکت را بزرگ ترین شرکت نفتی روسیه می دانند) را به طور مشترک به قطر کرده است. سرمایه گذاری عربستان در روسیه افزایش داشته است و ترکیه در نهایت (بعد از عذرخواهی و بهبود روابط) با این کشور برای پروژه پاپلاین «ترکیش استریم»، به توافق رسیده است.همه این قراردادها، مثال هایی از قراردادهای بسیار سنگین و پرسود، بلندمدت و استراتژیکی هستند که از طرف روسیه با کشورهای منطقه منعقد شده اند. بنابراین طبیعی است اگر ایران با روسیه چنین روابطی نداشته باشد، ممکن است در آینده اسیر بده وبستان های روسیه با دیگر کشورها شود. راه پیشگیری از این اتفاق، «روسیه ستیزی» نیست، بلکه راه در بسط روابط تجاری طرفین است. همچنین نباید فراموش کرد «گازپروم» و «گازپروم نفت»، به عنوان شرکت های روسی، مانند دیگر شرکت های نفتی و گازی به دنبال منافع اقتصادی خود هستند. به نظر راه صحیح، بستن راه ایشان نباشد، بلکه گام گذاشتن در راهی همراه با ایشان اما هوشمندانه و همراه با کنترل باشد تا همان طور که هشدار از سر صدق داده اند، «از به تله افتادن مجدد خودداری کنیم». بنابراین امیدوارم جهت گیری وزارت نفت در این راستا (انعقاد هفت قرارداد مطالعاتی با روس ها) ادامه یابد و هرچه زودتر به انعقاد قراردادهای توسعه (یا اکتشاف و توسعه) منجر شود (البته که با احتیاط)؛ زیرا به نظر، چنین است که می توان از قربانی سناریوهای مختلف روابط بین الملل شدن جلوگیری کرد. درعین حال، گوناگون بودن شرکت ها و سرمایه های داخل ایران از حیث منشأ، حتما امری است مبارک که امید است چنین شود. منبع : روزنامه شرق
شنبه ، ۳۰اردیبهشت۱۳۹۶
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اعتدال]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 29]