واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: جراحي ساختارهاي سياست خارجي با تيغ ترامپ
از زمان روي كار آمدن دونالد ترامـــپ رئيسجمهوري جديد امريكا در اول بهمن 1395 (20ژانويه 2017 )وي بيش از18 فرمان اجرايي در زمينه مسائل مختلف داخلي و خارجي صادر كرده است.
نویسنده : دكتر سيدرضا ميرطاهر
از زمان روي كار آمدن دونالد ترامـــپ رئيسجمهوري جديد امريكا در اول بهمن 1395 (20ژانويه 2017 )وي بيش از18 فرمان اجرايي در زمينه مسائل مختلف داخلي و خارجي صادر كرده است. در عرصه امنيتي و سياست خارجي علاوه بر دستور اجرايي او در باره تقويت نيروهاي مسلح امريكا و افزايش بودجه آن در سال مالي 2018، ترامپ اقدامات مهم ديگري را نيز صورت داده است كه مهمترين آنها در باره ساختار جديد شوراي امنيت ملي و نيز تغيير سياست امريكا در سوريه است.
تغيير ساختار
ترامپ در اقدامي جنجال برانگيز، مبادرت به تغيير ساختار شوراي امنيت ملي امريكا كرد. رئيسجمهور امريكا جايگاه مدير آژانس اطلاعات ملي و رئيس ستاد مشترك ارتش را در شوراي امنيت ملي تنزل و در مقابل دستور داد تا استيو بانون (Steve Bannon ) مشاور ارشد او در تمامي جلسات اين شورا حضور يابد. بدين ترتيب در چارچوب حكم صادره شده از سوي ترامپ، از اين پس در شوراي امنيت ملي، يك كرسي دائم به «استيو بانون» استراتژيست ارشد وي داده شده و وي در همه جلسات اين شورا حضور خواهد يافت. از سوي ديگر، ترامپ به رينس پريباس ( Reince Priebus) رئيس دفترش در كاخ سفيد هم جايگاهي براي حضور در جلسات شوراي امنيت ملي داد. در واكنش به اين تغييرات مهم، سوزان رايس مشاور امنيت ملي دولت اوباما، آن را ديوانگي محض خواند. اقدام جديد ترامپ در چارچوب مجموعه تدابير و تغييراتي است كه وي از زمان روي كار آمدن با هدف يكدست كردن دستگاه حاكمه امريكا انجام داده است. ميتوان از جمله به بركناري همه سفراي امريكا در ديگر كشورها اشاره كرد. با اين حال ترامپ هنوز نگران ديگر مقاماتي است كه از دولت اوباما هنوز به فعاليت مشغول هستند و برخي از آنها مخالفت صريح خود را با سياستهاي وي اعلام كردهاند. مسلماً يكي از كليديترين نهادهاي امريكا در زمينه مسائل امنيتي و نظامي، شوراي امنيت ملي است كه وظيفه خطيري براي حفظ امنيت امريكا و نيز پرداختن و ارائه راه حلها براي چالشها و معضلات امنيتي و نظامي در همه سطوح بر عهده دارد. شايد از اين منظر تغييرات اخير ترامپ در ساختار اين شورا چندان هم غيرمنتظره نبوده است. با اين حال كنار گذاشتن دو مقام ارشد امنيتي و نظامي يعني مدير آژانس اطلاعات ملي و رئيس ستاد مشترك ارتش امريكا ومحدود كردن حضور آنها مشخصاً براي كنار گذاشتن صداهاي مخالف در دستگاه حاكمه امريكا انجام شده است. بدين ترتيب حضور رئيس ستاد مشترك ارتش و مدير آژانس اطلاعات ملي كه از دوره «جورج دبليو بوش» رئيسجمهور پيشين امريكا در همه جلسات شوراي امنيت ملي حضور داشتهاند، به مواقع ضروري محدود شده است. در عين حال ميتوان پيشبيني كرد ترامپ در گامهاي بعدي ژنرال جوزف دانفورد، رئيس ستاد مشترك ارتش امريكا را كنار خواهد گذاشت، به ويژه اينكه وي مخالف آشكار مداخله زميني امريكا در سوريه و تشكيل مناطق امن در آن كشور است. سوابق قبلي نيز نشان داده كه ترامپ هيچ گونه صداي مخالفي را تحمل نميكند و در اين چارچوب تيم امنيتي و سياست خارجي وي نيز بهرغم برخي اختلافات بين اعضاي آن، اساساً از سياستمداران و مقامات راستگرا تشكيل شده است كه بههرحال همسويي كلي با رويكردهاي ترامپ در حوزههاي مختلف دارند. در عين حال شركت دائمي استيو بانون در جلسات شوراي امنيت ملي امريكا نشاندهنده اعتماد كامل ترامپ به وي به عنوان شخصي است كه عهدهدار تدوين و اجراي استراتژي ترامپ در عرصههاي مختلف بوده است. بانون در دوره مبارزات انتخاباتي ترامپ مسئول طراحي و اجراي سياستها و خطمشيهاي رسانهاي و تبليغاتي ترامپ و نيز تدوين رئوس مسائل مطروحه در سخنراني و نطقهاي وي بوده است.
شايد بتوان گفت كه ترامپ پيروزي خود در انتخابات رياست جمهوري امريكا را اساساً تا حد زيادي به وي مديون است. اكنون ترامپ قصد دارد تا از ديدگاهها و نظرات بانون در عرصه مسائل مهم سياست خارجي، امنيتي و نظامي امريكا نيز استفاده كند.
طرح ترامپ براي سوريه
موضوع ايجاد مناطق امن در سوريه در متن يك فرمان اجرايي گنجانده شد كه به نوشته روزنامه واشنگتن پست، ترامپ روز چهارشنبه 6 بهمن آن را امضا كرد. بر اساس اين فرمان جيمز ماتيس وزير دفاع امريكا و ركس تيلرسون نامزد وزارت امور خارجه اين كشور، 90 روز فرصت دارند طرحي كلي را در ارتباط با ايجاد «مناطق امن در سوريه و مناطق اطراف كه اتباع سوري در آنجا آواره شدهاند و ميتوانند منتظر اسكان باشند» به كاخ سفيد ارائه كنند. رئيسجمهور امريكا روز چهارشنبه تأكيد كرد «قطعاً منطقهاي امن را براي مردم در سوريه ايجاد خواهم كرد.» وي در دسامبر 2016 در پنسيلوانيا نيز از ايده تشكيل مناطق امن در سوريه دفاع كرده بود. در واكنش به اين مسئله، روسيه اعلام كرد امريكا بايد به عواقب احتمالي تصميم خود براي ايجاد مناطق امن در سوريه فكر كند. كرملين تأكيد كرد كاخ سفيد پيش از اعلام قصد خود براي ايجاد مناطق امن در سوريه هيچگونه رايزني با مسكو نداشته است.
اين نخستين گام عملي ترامپ براي تغيير سياست امريكا در منطقه پرتنش خاورميانه محسوب ميشود. باراك اوباما رئيسجمهورسابق امريكا مخالف ايجاد مناطق امن در داخل مرزهاي سوريه بود. از ديدگاه اوباما چنين اقدامي، امريكا را وادار به دفاع از بهاصطلاح مناطق امن اعلام شده خواهد كرد كه نتيجه اجتنابناپذير آن احتمال درگيري با طرفين نبردها در سوريه خواهد بود. ژنرال جوزف دانفورد رئيس ستاد مشترك ارتش امريكا نيز در سپتامبر2016 در كنگره اعلام كرد اگر امريكا قصدكنترل كامل حريم هوايي در سوريه را داشته باشد بايد عملاً وارد جنگ با سوريه و روسيه شود. وي اين را تصميمي اساسي قلمداد كرد كه هيچ گاه آن را اتخاذ نخواهد كرد. با اين وجود ترامپ در چارچوب منطق خاص خود دستور بررسي ايجاد اين مناطق را صادر كرده است؛ اقدامي كه به گفته منتقدان دولت كنوني امريكا ميتواند به دخالت نظامي گسترده امريكا در جنگ داخلي سوريه منجر شود. حاميان طرح ايجاد مناطق امن، دلايل بشردوستانه و نيز لزوم مهار صدها هزار پناهجويي را مطرح كردهاند كه براي گريز از عواقب جنگ داخلي در سوريه به سوي كشورهاي همجوار به ويژه تركيه و از آنجا به يونان و سپس اروپاي غربي روانه شدهاند. ترامپ نيز در اين زمينه تصريح كرده كه از ديدگاه وي، اروپا با اجازه دادن به ميليونها نفر از مردم (سوريه وعراق) براي عزيمت به آلمان و ديگر كشورها، مرتكب اشتباه بزرگي شده است. رئيسجمهور امريكا تصريح كرده است نميخواهد چنين چيزي در خاك امريكا رخ دهد. با اين حال اين مسئله قابل انكار نيست كه در صورت ايجاد مناطق امن از سوي امريكا در سوريه به ويژه در بخشهاي شمالي اين كشور كه مسلماً مستلزم حضور گسترده زميني و هوايي امريكا در سوريه خواهد بود، اين مسئله نهتنها منجر به تغيير موازنه قوا در سوريه خواهد شد، بلكه خطر بروز درگيري مستقيم با ارتش سوريه و نيروهاي متحد آن را افزايش خواهد داد. ضمن اينكه ظاهراً ترامپ قصد دارد اين اقدام را بدون كسب مجوز شوراي امنيت سازمان ملل با توجه به مخالفت شديد روسيه با چنين اقدامي انجام دهد. بدين ترتيب امريكا خود را در تقابل مستقيم با دولت سوريه و نيروهاي متحد آن قرار خواهد داد، ضمن اينكه چنين اقدامي عملاً بهسود گروههاي تروريستي به ويژه در شمال سوريه خواهد شد كه پس از شكست آشكارشان در حلب اكنون در موضع انفعالي قرار گرفتهاند.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۵ بهمن ۱۳۹۵ - ۲۲:۰۰
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 153]