واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: پسابرجام فضا را از دسترس خارج كرد
يكي از حوزههاي فناوري آتي كه آينده بشريت را به خود گره ميزند، مبتني بر حوزه هوافضا است.
نویسنده : نیره ساری
يكي از حوزههاي فناوري آتي كه آينده بشريت را به خود گره ميزند، مبتني بر حوزه هوافضا است. اين تكنولوژي با حركت در مرزهاي دانش، به سمت ساير صنايع و علوم حركت ميكند و كشورها را ملزم ميسازد با تسلط در اين حوزه علاوه بر اقتدارآفريني و كسب غرور ملي، آينده خود را در حوزههاي صنعتي هم رقم بزنند. فزايندهترين نرخ توليد ثروت در نگاه اقتصادي و بهرهمندي اين تكنولوژي در ساير صنايع از نظر فناوري نشان از اهميت توجه و سرمايهگذاريهاي خرد و كلان در اين حوزه دارد و در چند سال اخير موجب شده كشورها براي ثبت نقاط مداري در فضا بسيار تلاش كنند چنانچه امروز اگر شاهد فعاليتهاي اقتصادي كشورهاي توسعهيافته در زمينه خدمات و كاربردهاي فضايي هستيم، حاصل 50 سال سرمايهگذاري و تجربه در اين مسير است. راهي كه براي ما نيز قابل اهميت و باور بوده اما بهرغم حركت مثبت و رو به جلوي «پروازها به سوي ثريا» طي سالهاي قبل، در دولت فعلي قفلي محسوس بر آن خودنمايي ميكند.
ايران كه تا ديروز به عنوان كشوري داراي سه نقطه مداري در فضا بود، امروز به دليل عدم استفاده، دو نقطه را از دست داده است و هماكنون نيز براي حفظ يك نقطه باقي مانده جز انفعال، توسل به ساير كشورها (خريد ماهواره ديروز از فرانسويها - امروز از روسيه) و سرمايه گذاريهاي غيربومي، تلاش بيشتري ديده نميشود.
اين در حالي است كه بر اساس سند هوافضا، ايران تا سال 1404 علاوه بر انجـام مأموريتهـاي فضايي سرنشـيندار و قراردادن انسـان در مدار، بايد بـه قطب منطقـهاي و داراي جايگاه برجسـته جهاني در حوزه هوايي و هوانوردي تبديل شود و رهبر معظم انقلاب نيز با نگراني از خمودگيهاي موجود در اين زمينه در ديدار مهرماهي نخبگان علمي جوان كشور با ايشان، گزارشهاي موجود درباره كند شدن يا توقف طرحهاي كلان تحقيقاتي در عرصههاي مهمي همچون هوافضا، ماهواره، هستهاي و برخي زمينههاي ديگر را مايه نگراني خواندند و تأكيد كردند: «مسئولان توجه كامل كنند كه اينگونه طرحهاي مهم مطلقاً نبايد كند، نيمهتعطيل يا متوقف شود، زيرا با ايجاد خسارت علمي، دانشمندان جوان را مأيوس ميكند و اين خطر بسيار بزرگي است.»
اما به رغم تأكيدات صريح معظمله در اين زمينه، تعليق فعاليتهاي فضايي ايران در چند سال اخير، وقفه در نقشههاي پيشنهادي و عدم برنامهريزي مدون براي جذب دانشآموختگان موجب شد برخي كشورهاي حاشيه خليج فارس مثل امارات در پوشش برنامه گردشگري فضايي (دستور كار تا سال 2052) بسياري از متخصصان ايراني را با حقوقهاي ۱۰ تا ۱۵ هزار دلاري جذب كنند.
در اين ميان وزارت ارتباطات به عنوان سُكاندار فعاليتهاي فضايي ايران، بسياري از نقشهها را در جيب خود گذاشته است كه شايد به دليل جابهجايي متعدد كت و شلوارها براي مراودات غيرضروري و غيرمرتبط كاري شخص وزير است كه اين نقشهها جابهجا و گم ميشود و فعاليتهاي پويا در زمينه صنعت فضايي كشور متوقف شده است.
جالب اين است سكانداري كه بدان اشاره كرديم اتفاقاً به دستان دولت يازدهم در همان ابتداي شروع به كار دستخوش تغيير و تحولات شد و به طور كلي ساختار سازمان فضايي را به هم ريخت و دليل اين تحول نازل را هم مبتني بر اين موضوع دانستند: «توجهي كه شايسته اين سازمان است صرف نميشد.»
آيا دولت تدبير و اميد كه داعيهدار بيتوجهي به اين سازمان بود، امروز بهايي به فعاليتها در اين حوزه داده است؟
چه كسي دلايل نامعلوم بر زمين ماندن و پرتاب نشدن شش ماهواره تحقيقاتي را بهرغم تكميل مراحل، صفر شدن بودجه، پروژه اعزام انسان به فضا، بازنگشتن و تصفيه 20 نفر از بورسيههاي پژوهشگاه فضايي به كشور چين، از دست دادن دو نقطه مداري ايران در فضا، عدم اختصاص بودجه مناسب و عدم واگذاري پروژه بزرگ و سيستمي و... را معلوم ميكند؟
برنامههايي كه همزمان با تغيير و تحولات سازماني (شما بخوانيد سياسي) جهت استفاده گستردهتر از اين دانش توسط دولتيها وعده داده شده بود، دقيقاً چه زماني اجرايي ميشود؟
همين دلايل كافي نيست تا با قبول پذيرفتن شكست مذاكرات چندين ساله و بتنريزي در پيشرفتهاي ايران، بحثها و شبهات برجامي درباره پذيرفتن محدوديتها در قالب برجام براي پرتابهاي فضايي بار ديگر زنده شود و آنچه ديروز مذاكرهكنندگان به صورت مكرر تكذيب ميكردند را امروز زير سؤال ببريم؟!
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۲۶ دی ۱۳۹۵ - ۲۲:۵۵
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 7]