واضح آرشیو وب فارسی:فارس: فارس گزارش میدهدباید و نبایدهای غذایی طب سنتی در تابستان
طب سنتی بایدها و نبایدهایی را در فصل تابستان برای خوردن غذا تجویز کرده که توجه و یا بیتوجهی به آن بر روی طبیعت بدن افراد اثر میگذارد.
به گزارش خبرگزاری فارس از همدان، وقتی تابستان از راه میرسد همه مردم برای فرار از گرمای سوزان آن چارهاندیشی میکنند؛ عدهای به دنبال خرید و راهاندازی وسایل سرمایشی برای محل زندگی و کار خود افتاده و عدهای نیز مدتی را در مناطق سرد و ییلاقی میگذرانند و نیز ورزشهایی چون شنا رواج بیشتری پیدا میکند. البته همه این کارها برای خنک کردن تن و رسیدن به یک دمای متعادل برای تحمل گرمای تابستان است در حالی که بهتر است در کنار موارد ذکر شده نگاهی هم به خورد و خوراک خود بیاندازیم و توجه کنیم که در این فصل با طبیعت گرم و خشکی چه دستورات غذایی را باید رعایت کنیم و باید از مصرف چه چیزهایی بپرهیزیم؟ گرمی هوای تابستان آنقدر بر روی طبیعت بدن اثر میگذارد که گاهی عدهای افراد حتی میل به خوردن غذا ندارند. متأسفانه مدتهاست سنت غذا خوردن صحیح و نیز غذاهای سنتی مناسب فصل و مزاج به فراموشی سپرده شده و مردم در تابستان و زمستان از یک نوع غذا و تنقلات استفاده میکنند، به عنوان نمونه همین فروش بستنی در تابستان و زمستان و ارائه انواع بستنی و فالوده در همه ایام سال. اما با مطالعه کتاب طب سنتی در خصوص تغذیه متوجه میشویم که غذاها و دسرها و نوشیدنیهای هر فصل و حتی هر ماه با توجه به مزاج هر فصل و ماه با یکدیگر متفاوت است و مردم باید حداقل اطلاعات در این زمینه داشته باشند تا بتواند صحت و سلامتی بدن خود را حفظ کنند. از این رو به سراغ مریم آرزوفر محقق در زمینه غذاهای سنتی رفتیم تا بخور ـ نخورهای تابستانی را از او جویا شویم. فارس: در ابتدا در مورد ممنوعات تابستانی بفرمایید؟ فصل تابستان مزاج گرم و خشکی داشته و حرارت بدن به سطح بدن آمده از این رو هضم غذا در تابستان ضعیف شده و باید غذاهای آسان هضم مصرف شود. پس، خوردن غذاها و تنقلاتی که دارای مزاج گرم و خشک هستند باید در این فصل محدود شود. برای مثال نمک، مزاج گرمی دارد و مصرف هر ماده غذایی یا تنقلاتی که با نمک شور شده باشد، برای همه مزاجها به خصوص گرممزاجها در این فصل زیانآور است. همچنین مصرف مغزهای آجیلی شور که علاوه بر مزاج گرم نمک، طبع این مغزها نیز گرم و خشک است و میتواند مضر و التهابآور باشد. البته در میان مغزهای آجیلی، بادام یا فندق به دلیل آنکه طبع ملایمتری دارند، اگر از انواع خام و بدون نمک و در مقدار پایین مصرف شوند، مشکل خاصی ایجاد نمیکنند. توصیه میشود در فصل تابستان از مصرف زیاد فسنجان به دلیل دارا بودن گردو و حلوا ارده به خاطر کنجد آن که طبع بسیار گرمی دارد، اجتناب کنیم. در کتاب طبالرضا؛ آمده که در فصل تابستان از خوردن گوشتهاى چرب و زیادهروى در مصرف گوشت بپرهیزید اما متأسفانه در جامعه خصوصا قشر جوان و نوجوان ما به مصرف زیاد فستفودها و سیبزمینی سرخ کرده با سسهای ادویهدار روی آورده و شاید از خوردن آن خوراکیها لذت میبرند اما واقعا نمیدانند چه سمومی را همراه آن غذاهای ظاهرا خوشمزه وارد بدن خود میکنند. فارس: بهترین خوراک در فصل تابستان چیست؟ خوردن سبزیهاى خنک مانند کاسنى، خرفه، خیار، خیار چنبر، شیر خشت، خاکشیر، تخم شربتی و میوههاى مرطوب و مصرف ترشیها و از میان گوشتها گوشت بره 6 ماهه و هفت ماهه تا یک ساله و گوشت بز یک ساله، مرغهاى خانگى، تیهو، دراج، شیر گاو و ماهى تازه و خوردن ماست و دوغ محلی لازم و نافع است. در خصوص ماهی یک نکته حائز اهمیت است که ماهى تازه اگر از دریاى آزاد و آب شیرین گرفته شده باشد بسیار لذیذ و سرشار از املاح معدنى و فسفر است و نیز دارای ید و منگنز زیادی است. اما خوردن ماهى شور و ماهى خام مفید نیست مخصوصاً ماهىهایى که فلس ندارد چون از ماهىها و کرمها تغذیه میکنند خوردن آنها خون را مسموم و ایجاد کهیر و خارشهاى جلدى میکند. از این جهت به اضافه جهات دیگرى که هنوز برای ما مشخص نیست در شریعت اسلام خوردن ماهی بدون فلس منع شده است. چون در فصل تابستان عمل تعریق زیاد انجام میشود که خود تعریق یک سیستم خنککننده بدن در تابستان است پس مصرف آب خنک و گوارا مفید بوده زیرا این آب سرد در بدن سریعتر به عرق تبدیل میشود. فارس: در قدیم ایرانیان در فصل تابستان غذایی به نام آب دوغ خیار یا ماست و خیار داشتهاند خوردن این غذا در کتب طب سنتی آمده است؟ در علم تغذیه قدیم و جدید مزیتهای زیادی برای ماست تعریف شده البته ماستی که در متون طب سنتی آمده دارای ویژگیها و شرایط تهیه خاصی است، البته این ماست مرغوب و خوب به عنوان یک غذای کامل شناخته شده و خاصیت میکروبکشی برای دستگاه گوارش را دارد. ماست شیرین و مرغوب که سرشار از املاح و ویتامینها خصوصا ویتامین ب بوده و برای رفع سودا و رسوبات بدن نافع است. در فصل تابستان که هوا گرم و خشک و پر از آلودگیهای میکروبی بوده خوردن ماست باعث کاهش صفرا و افزایش بلغم و رطوبت بدن شده و میتواند باعث آرامش سیستم عصبی شود؛ پس در نتیجه تهیه غذایی به نام آب دوغ خیار در این ماههای گرم سال برای وعده ناهار که دارای گروههای مختلف مواد غذایی از سبزیجات، نان، مغزها، لبنیات و ... است بسیار برای بدن نافع است. اما بهتر است با توجه به مزاجی که افراد دارند ترکیبات آن را کم و زیاد کرده و از مصلحات در تهیه آن استفاده کنند مثلا افراد سردمزاج در آن از سبزیجات گرم مانند پونه، آذربه و ...استفاده کنند. کتاب خلاصهالحکمه نوشته عقیلی علوی شیرازی در قرن دوازدهم بهترین غذا برای فصل تابستان آش آلو و آش انار و غذاهایی با مزاج سرد و تر که از بین برنده صفرا و آسانهضم باشد و مصرف شربت ریواس، تمر هندى، انار، سکنجبین و شربت آبلیمو و تناول میوههای میخوش چاشنىدار؛ مانند آلو، آلبالو و گیلاس و خوردن خیار و هندوانه را توصیه میکند. فارس: در مورد سکنجبین و خواص و انواع آن بفرمایید و چرا در تابستان زیاد مصرف میشده است؟ سکنجبین از مهمترین و بهترین نوشیدنیهای ایرانیان از زمانهای دور بوده که در کتاب قدیمی طب سنتی اطبا و حکمای قدیمی چون عقیلی خراسانی، رازی، بوعلی سینا و ... آمده است و انواع مختلفی دارد. حتی از آن به عنوان دارو برای درمان برخی بیماریها استفاده میکردند که از ترکیب سرکه و عسل یا شکر ساخته شده و بهتر است به آن عرق نعنا نیز اضافه شود، این نوشیدنی برای فصل تابستان بسیار گوارا و لذیذ است؛ حتی در گذشته مصرف کاهو و سکنجبین در میان خانوادهها بسیار باب و یک سنت پذیرایی از مهمان بوده است. فارس: و اما سخن آخر: اگر به تمام غذاها، دسرها و نوشیدنیهای مصرفی هر فصل در کتابهای طب سنتی نگاهی کنیم متوجه میشویم که مصرف تمام آنها علاوه برای قوت و نیرو دادن به بدن، حالت پیشگیرانه برای بدن در مقابل امراض و بیماریها چه امراض ناشی از تغییر فصول و آب و هوا، چه سوء مزاجها داشته است و ترکیبات آنها تماماً براساس منطق و حکمت و سازگار با بدن بوده است. اما امروزه در اطراف ما غذاها و نوشیدنیها غیر سالم و مضر با توجه به طبیعت بدن انسان در کشور تولید شده و به مردم عرضه میگردد و مردم نیز بدون توجه به خواص آن غذا که البته خواصی هم ندارد، به بهانه خوشمزه بودن آنها را تهیه و مصرف میکنند. این در حالی است که غذاها و نوشیدنیهای اصیل خودمان را به فراموشی سپردهایم مثلا همین دلسترها و انواع نوشابهها که سرشار از قندهای مصنوعی و گاز است جای خود را به انواع سکنجبینهای خوشمزه و مفید داده که نه تنها فایدهای نداشته بلکه خود زمینه ساز بیماریهای مختلف از چاقی گرفته تا دیابت است. در صنعت غذاسازی کشور باید یک اتفاق بزرگ رخ دهد که این اتفاق نیازمند حس مطالبهگری مردم بوده که باید غذاها و دسرها و نوشیدنیهای قدیمی و اصیل ایرانی در صنایع غذایی کشور تولید، توزیع و در سبد غذایی خانوادهها قرار بگیرد. البته قبل از همه این موارد باید مسؤولان مرتبط با سلامت غذایی مردم، رسانهها، متخصصان علم تعذیه و ... کار فرهنگسازی را براساس وظیفه و حیطه خود انجام دهند. ------------------------ گزارش: الهام شهابی ------------------------ انتهای پیام/89001/ق40
95/05/04 :: 11:44
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 91]