محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1832649768
عدالت اجتماعی، گمشده سواد رسانه‌ای/ انتقاد از نگاه صنعتی به رسانه
واضح آرشیو وب فارسی:مهر: اساتید ارتباطات مطرح کردند؛
عدالت اجتماعی، گمشده سواد رسانه‌ای/ انتقاد از نگاه صنعتی به رسانه
شناسهٔ خبر: 3867617 - سه‌شنبه ۱۴ دی ۱۳۹۵ - ۱۴:۱۰
فرهنگ > رسانه
.jwplayer{ display: inline-block; } یونس شکرخواه عدالت اجتماعی را گمشده سواد رسانه‌ای عنوان کرد. حسن نمک‌دوست هم از تبدیل سواد رسانه‌ای به یک صنعت در ایران و بی‌توجهی آن به موضوع حق دسترسی به اطلاعات، انتقاد کرد. به گزارش خبرنگار مهر، نشست تخصصی با موضوع «سواد رسانه‌ای در گذر تاریخ؛ دیروز امروز فردا» پیش از ظهر امروز (سه‌شنبه ۱۴ دی ماه) با حضور یونس شکرخواه، حسن نمک‌دوست، بهاره نصیری و علی شاکر در دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها در تهران برگزار شد. در ابتدای این جلسه بهاره نصیری که پیشتر مقاله‌ای را درباره تاریخچه و وضعیت آموزش سواد رسانه‌ای در دو کشور کانادا و ژاپن نوشته بود، در سخنانی گفت: موضوع سواد رسانه‌ای برای نخستین بار در کانادا در سال ۱۹۷۸ در انجمن سواد رسانه‌ای تورنتو در این ایالات کانادا مطرح شد و متعاقب آن، این موضوع به متون آموزشی کانادا هم راه پیدا کرد. وی با اشاره به اینکه کانادا از کشورهای مستعمره بریتانیای کبیر به شمار می‌رود و در عین حال مرزهای طولانی با آمریکا دارد، افزود: بسیاری از شهروندان کانادایی نگران از نفوذ فرهنگ آمریکایی به کشورشان بودند و به همین خاطر یکی از سرفصل‌های بحث سواد رسانه‌ای در نظام آموزشی این کشور، بررسی احساس هویت کانادایی در فیلم‌های آمریکایی بود و به همین اعتبار می‌توان گفت که رویکرد حاکم بر شکل‌گیری سواد رسانه‌ای در این کشور، یک رویکرد انتقادی بود. وی افزود: در مقابل، در ژاپن ما می‌بینیم که به جای واژه «سواد رسانه‌ای» از «کاربری مؤثر اطلاعات»، استفاده شد. در تحقیقی که در این کشور انجام شده بود، مشخص شد که بیش از ۹۹.۵ درصد از دانش‌آموزان این کشور از اینترنت استفاده می‌کنند که این استفاده یکجانبه از اینترنت، موجب نگرانی‌هایی در میان مسئولان آموزشی ژاپن شد و آنها معتقد بودند که این مسئله، موضوع یادگیری فعال را که در نظام آموزشی ژاپن نهادینه شده است، برای دانش‌آموزان در معرض خطر قرار می‌دهد. این پژوهشگر حوزه ارتباطات همچنین با اشاره به مشاهدات خود از وضعیت تعلیم و تربیت در مدرسه ژاپنی‌ها در تهران گفت: مهمترین ویژگی آموزش در میان معلمان این مدرسه در ژاپن مبتنی‌بر ارتقای شاخص توانایی‌ها و استعدادهای دانش‌آموزان بوده است. به همین اعتبار می‌توان گفت که رویکردی که در کانادا که در مواجهه با سواد رسانه‌ای ایجاد شد، رویکردی محتوایی و از زاویه تفکری انتقادی بود اما در ژاپن، رویکرد محتوایی مبتنی بر یادگیری فعال بود. نصیری با بیان اینکه در هر دو کشور کانادا و ژاپن، موضوع سواد رسانه‌ای بر اساس نیازها و رویکرد آنها شکل گرفت و برایش برنامه‌ریزی شده است، در ادامه به مورد ایران اشاره کرد و یادآور شد: به جرأت می‌توان گفت که در کشور ما بحث سواد رسانه‌ای برای دانش‌آموزان یک کلاف پیچیده است و ما هنوز نمی‌دانیم که اساساً چرا سواد رسانه‌ای در ایران تدریس و تحصیل می‌شود؟ وی در ادامه با اشاره به اینکه امروزه سواد دیگر صرفاً به معنی توانایی خواندن و نوشتن نیست بلکه به معنی درونی کردن ساختار احساسات انسان و توانمند کردن او در تفسیر متن و برقراری ارتباط درونی با متن است، تأکید کرد: سواد در جامعه ما مفهومی ایدئولوژیک پیدا کرده است؛ یعنی یک مفهوم خنثی نیست و لاجرم اتفاقی که افتاده، این است که سواد تبدیل به عقل ابزاری شده است در حالی که سواد از جنبه عقل ارتباطی است؛ یعنی ما فکر می‌کنیم اگر به بچه‌هایمان مهارت بیاموزیم، همین کفایت می‌کند در حالی که آموزش دادن نیازمند معنا بخشیدن هم است. این پژوهشگر حوزه ارتباطات اضافه کرد: دلیل این مسئله این است که مفهوم سواد از بستر اجتماعی شکل‌گیری آن در ایران جدا شده است. به عبارت دیگر می‌توان گفت که اگرچه همه ما توانایی خواندن و نوشتن داریم، اما میل به خواندن و نوشتن نداریم و این باعث شده که سواد به امری تصنعی و تکلفی تبدیل شود. وی چهار مهارت خوب دیدن، خوب شنیدن، خوب صحبت کردن و خوب نوشتن را به‌عنوان مهارت‌های ارتباطی ضروری در یک فرد برای برقراری ارتباط با فرد دیگر و جامعه پیرامونش یادآور شد و با اشاره به اهمیت دروسی که مانند انشاء در نظام‌های آموزشی آمریکا و برخی دیگر از کشورهای پیشرفته دارند، گفت: متأسفانه شاهد چنین روندی در ایران نیستیم و حتی می‌توان گفت که ما در گذشته رویه بهتری را داشتیم؛ در گذشته کاربرد اجتماعی سواد در ایران بسیار بیشتر از امروز بود و انتظار یک پدر و مادر از فرزندشان که او را به سوادآموزی تشویق می‌کردند، صرفاً این نبود که توانایی خواندن و نوشتن پیدا کند، بلکه انتظار داشتند که او با یادگیری این مهارت، بتواند «زندگی بهتری» برای خود سامان دهد. وقتی سواد از مقوله تفکر درونی به مقوله تکنیکی تقلیل می‌یابد، طبیعتاً تفکر هم کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. نصیری در بخش پایانی صحبت‌های خود و پس از نقدهایی که علی شاکر دانشجوی دکتری علوم اجتماعی به کتاب درسی تفکر و سواد رسانه‌ای در مقطع تحصیلی متوسطه وارد کرد، گفت: اگرچه من هم معتقدم این کتاب درسی سراسر ایراد است، اما در عین حال معتقدم که وجود چنین واحد درسی در میان دروس نظام آموزشی ما ضروری است. وی که خود از اعضای نخست تیم تدوین این کتاب نیز بوده است، گفت: بنده به دلیل همخوان نبودن تفکرم در رابطه با نحوه تدوین سرفصل‌های این متن آموزشی با سایر اعضای هیأت مؤلف آن، همان ابتدا این کار را رها کردند و از تیم آموزشی جدا شدند. اما الان هم معتقدم که این کتاب باید باشد، هر چند باید یک بازنگری جدی و اساسی در آن صورت گیرد و نباید اجازه داد که سواد رسانه‌ای تنها به یک مُد علمی تبدیل شود. در ادامه این نشست تخصصی یونس شکرخواه مدرس روزنامه‌نگاری هم در سخنانی با بیان اینکه گمشده سواد رسانه‌ای، مفهوم عدالت اجتماعی است، تأکید کرد: من هنوز هم فکر می‌کنم که عادلانه نیست که بچه‌ها در معرض محتوای خشونت‌آمیز یا پورنوگرافیک قرار بگیرند و یا اینکه اقشاری به هر علتی مهارت استفاده از محتوای رسانه‌ای را نداشته باشند. عادلانه نیست که ما در برابر مصرف تجاری در معرض رسانه‌ها باشیم اما هوشیاری لازم به ما داده نشده باشد؛ اینها نشانه آشکار نبود عدالت اجتماعی است. شکرخواه با بیان اینکه ما با رسانه‌های مدرن، خودمان را بیان می‌کنیم، یادآور شد: ما خوب بلدیم که در یک میهمانی، کسی را دور بزنیم و برایش پیامک ارسال کنیم، خوب بلدیم در کلاس درس، یواشکی از معلم‌مان عکس بگیریم و آن را در جایی آپلود کنیم و بسیاری از یواشکی‌های دیگر. من مطمئنم که یک کارگر خدماتی ساده هم که به هر حال گوشی هوشمند دارد و به تلگرام هم متصل است، شماره همکارش را دارد، ولی نمی‌داند که این حق دسترسی به این تکنولوژی ارتباطی جدید، الزاماً به معنی حق ارتباط نیست و با آن متفاوت است. اینکه عده‌ای تشخیص بدهند که چگونه می‌توانند سوءاستفاده کنند و عده‌ای نتوانند تشخیص بدهند و به همین خاطر مورد عتاب و سرزنش قرار بگیرند، نمونه دیگری از نبود عدالت اجتماعی است. این روزنامه‌نگار با سابقه با تأکید بر اینکه رسانه می‌تواند در خدمت یک طبقه حاکم باشد، گفت: سواد رسانه‌ای می‌تواند ضرورت داشتن رسانه‌های مستقل را به ما گوشزد کند که اگر «لوموند» خواندیم، فرانسوی نشویم و اگر «نیویورک تایمز» خواندیم، آمریکایی نشویم. وی گفت: ما باید بدانیم که در همان خانه‌ای که زندگی می‌کنیم، برای پدرمان یک نسخه از سواد رسانه‌ای تجویز کنیم، برای بچه‌مان یک نسخه دیگر و برای خودمان هم یک نسخه جدا و همچنین این را بدانیم که ما فقط ناظر سیستم هستیم نه اینکه فکر کنیم در حال پیچیدن نسخه هستیم چرا که متأسفانه ما تنها بخشی از سیستم هستیم. وی اضافه کرد: از چند نشریه پر تیراژ کشور، یکی متعلق به شهرداری است، یکی متعلق به دولت و یکی متعلق به رادیو و تلویزیون است و ما درواقع سه روایت از کشور ایران داریم، بسته به اینکه صندلی شما به کدام طرف شیفت شده باشد، شما یک تصویر خاص از ایران دارید. سواد رسانه‌ای، مصونیت و حمایت ایجاد نمی‌کند بلکه آماده‌سازی می‌کند. در این نشست همچنین حسن نمک‌دوست تهرانی مدرس روزنامه‌نگاری و پژوهشگر در حوزه ارتباطات و حق دسترسی به اطلاعات در سخنانی با تأکید بر اینکه بدون دسترسی آزاد به اطلاعات، هیچ اتفاق مهمی در هیچ جامعه‌ای از جمله در مقوله توسعه سواد رسانه‌ای، نمی‌تواند رخ بدهد، از صحبت‌های بهاره نصیری و یونس شکرخواه، وام گرفت و گفت: به عقیده خانم نصیری، ما باید سواد را در معنای آن به شعور نزدیک کنیم و از نظر آقای شکرخواه هم می‌بایست به مقوله عدالت اجتماعی در امر سواد رسانه‌ای توجه ویژه‌ای کنیم. واقعیت این است که وقتی ما با یک پدیده جدید مواجه می‌شویم، به جای اینکه به صورت خیلی دقیق و جزئی روی آن کار کنیم، سعی می‌کنیم از آن یک غول بسازیم و آنقدر آن را بزرگ می‌کنیم که دیگر نمی‌توانیم مدیریتش کنیم. وی ادامه داد: بعد از اینکه پدیده‌ای را تبدیل به غول کردیم، فکر می‌کنیم این همان رُمی است که همه راه‌ها به آن ختم می‌شود، آن وقت هم دست به کار می‌شویم و سمینار و همایش برایش برگزار می‌کنیم؛ همان اتفاقی که امروز برای سواد رسانه‌ای در ایران رخ داده است و تبدیل به یک صنعت شده است. این روزنامه‌نگار یادآور شد: من از مجموع مطالعاتم به این گزاره رسیده‌ام که سواد رسانه‌ای یعنی ترویج و همگانی کردن دانش رسانه‌ای برای عموم مردم و شهروندان. ما که نمی‌خواهیم دانش‌آموزان سواد تخصصی رسانه‌ای یاد بگیرند، بلکه می‌خواهیم یک دانش عمومی نسبت به مقوله رسانه در آنها ایجاد کنیم. به عنوان مثال اینکه ما خیلی از اوقات تصور می‌کنیم آنچه رسانه‌ها می‌گویند، عین واقعیت است و پیدا کردن گره‌های این مشکل، همان سواد رسانه‌ای است. مثلاً اینکه به آنها بیاموزیم که الزاماً آنچه رسانه می‌گوید، مساوی با واقعیت یا منطبق بر واقعیت نیست و این همان چیزی است که می‌بایست در اختیار عموم مردم و شهروندان قرار بگیرد. نمک‌دوست که به‌صورت مشخص در حوزه حق دسترسی آزاد به اطلاعات، پژوهش‌هایی انجام داده است، اضافه کرد: نکته مهم این است که آیا آنچه که امروز با عنوان «صنعت سواد رسانه‌ای» در ایران جا افتاده است، اصلاً به حق دسترسی شهروندان به اطلاعات در ایران پرداخته است؟ متأسفانه باید گفت: خیر و ما در این زمینه، سواد رسانه‌ای را تبدیل به غول که از دسترس مردم خارج شده است، کرده‌ایم و آن را از مأموریت اصلی‌اش که همانا توانمندسازی عموم مردم برای دسترسی، تجزیه و تحلیل و تولید محتوای رسانه‌ای است، دور کرده‌ایم. در بخش دیگری از این نشست علی شاکر دانشجوی دکتری علوم ارتباطات اجتماعی با محور نقد و بررسی کتاب درسی «تفکر و سواد رسانه‌ای» که از امسال به دروس مقطع تحصیلی متوسطه افزوده شده است، پرداخت و ضمن بیان نقدهای پیشین به این موضوع، جایگزین شدن رسانه‌ستیزی با سواد رسانه‌ای اشکالات و تناقض‌های علمی و سخت فهمی و تخصصی بودن مباحث این کتاب را از جمله ایرادات آن عنوان کرد. وی با طرح این سؤال که سواد رسانه‌ای چه چیزی نیست، در پاسخ به این پرسش یادآور شد: کتاب «تفکر و سواد رسانه‌ای» حاوی ۱۲۰ عکس است که ۸۱ فریم آن مرتبط با بحث رسانه‌ای است و ۴۶ فریم دیگر، عکس‌های رسانه‌هراس یا رسانه‌ستیز است و عمدتاً با هدف القای این گزاره است که «رسانه به ما دروغ می‌گوید». به همراه این کتاب، تعدادی فیلم آموزشی هم عرضه شده است که اگرچه افزودن این محصول آموزشی به یک کتاب درسی، کار قابل تقدیری است، در عین حال باید گفت که متأسفانه در همین فیلم‌ها هم ما شاهد رسانه‌هراسی هستیم تا سواد رسانه‌ای. وی با یادآوری اینکه تدوین کتاب مذکور در بهمن ماه ۹۴ مصوب شد و در خرداد ۹۵ چاپ شد و از مهر امسال هم وارد مدارس شده است، گفت: این عجله در تدوین کتاب موجب شده است که بسیاری از فیلم‌های آموزشی که به کتاب پیوست شده است، بی‌ارتباط با ایران و همگی مربوط به کشورهای دیگر باشد. به عبارت دقیق‌تر باید گفت که متأسفانه این فیلم‌ها روز ۲۹ شهریور در لوح فشرده مربوطه بارگذاری شده‌اند و انگار اساساً پروسه تولید این کتاب آموزشی، یک بیلان کاری بوده است که می‌بایست تا آغاز سال تحصیلی ۹۶-۹۵ تکمیل می‌شد! شاکر در ادامه با اشاره به مثالی با عنوان «پیام همبرگری» که در کتاب مذکور آمده است، گفت: در این پیام تصویری، نان روی همبرگر به عنوان فرامتن، نان زیر آن به عنوان زیر متن و محتویات مغذی همبرگر از جمله گوشت به عنوان متن رسانه‌ای ذکر شده است. وی عجله در نگارش کتاب، نبود پیش‌زمینه فکری و تحصیلی در میان دانش‌آموزان در ارتباط با موضوع کتاب، بی‌دقتی در تشریح بحث‌های کتاب، تأکید بیش از حد بر جنبه‌های منفی رسانه و سخت‌نگاری مطالب را موجب تبدیل شدن به گفته او «بحثی تخصصی با عنوان سواد رسانه‌ای، به زنگ تفریح دانش‌آموزان» عنوان کرد. در بخش پایانی این نشست دکتر یونس شکرخواه از این دانشجوی دکتری علوم ارتباطات اجتماعی به دلیل رعایت نکردن اصول نقد و اینکه بدون حضور کسانی که از آنها انتقاد کرده است، گلایه کرد و گفت: منش نقد حکم می‌کند که مورد نقد، حتماً در جلسه حضور داشته باشد و اتفاقاً این یکی از اصول سواد رسانه‌ای نیز است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[مشاهده در: www.mehrnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 22]
-
گوناگون
پربازدیدترینها