واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: نقش راهبردي روسيه در صلح افغانستان
مسكو روزسهشنبه 7 دسامبر ميزبان نمايندگان كشورهاي چين و پاكستان براي برگزاري نشست سهجانبهاي مربوط به اوضاع افغانستان بود.
نویسنده : دكتر سيدنعمتالله عبدالرحيمزاده
مسكو روزسهشنبه 27 دسامبر ميزبان نمايندگان كشورهاي چين و پاكستان براي برگزاري نشست سهجانبهاي مربوط به اوضاع افغانستان بود. اين سومين نشست در اين مورد است و به گفته مقامهاي روسي و پاكستان، پيش از اين هم نشستهايي در پكن و اسلامآباد در اين مورد برگزار شده بود. با وجود دو نشست قبلي اما به نظر ميرسد كه حساسيت مقامهاي دولتي و پارلماني افغانستان نسبت به سومين نشست در مسكو شدت گرفته تا آنجا كه انتقادها ديگر غيرعلني نيست و شكيب مستغني، سخنگوي وزارت خارجه افغانستان هم گفته كه نشست سهجانبه در مسكو با غياب نمايندهاي از افغانستان «نگرانكننده و پرسشبرانگيز» است. علاوه بر اين، برخي از نمايندگان افغانستان مثل حسيبالله كليمزي، نايب رئيس دوم مجلس سنا و آمنه افضلي، نماينده اين مجلس هم انتقادهايي بر اين نشست وارد كردهاند و افضلي از عدممشروعيت آن گفته است. اين حجم از حساسيت مقامهاي افغاني نميتواند تنها به دليل برگزاري اين نشست باشد بلكه بايد آن را به دنبال انتشار اخباري مبني بر روابطي بين روسيه و گروه طالبان دانست كه حالا مقامهاي افغاني را نسبت به نقش روسيه در افغانستان حساس كرده است.
قبل از هر چيز، بايد توجه داشت كه رابطه كرملين با طالبان طي دههاي گذشته به يك نحو نبوده بلكه دچار تحولات گاه متناقضي بوده است. روسيه در طول حكومت طالبان از جبهه متحد شمالي عليه اين حكومت حمايت ميكرد و زماني كه ائتلاف بينالمللي به رهبري امريكا در سال 2001 و براي سرنگوني اين حكومت به افغانستان حمله كرد، كرملين از حاميان اين ائتلاف بود. كرملين بعد از سقوط طالبان سعي داشت تا با حمايت از جبهه شمال و نماينده آن، يونس قانوني، در انتخابات رياست جمهوري 2004 افغانستان نقش جديدي در افغانستان داشته باشد اما شكست قانوني در برابر حامد كرزاي و گرايش كرزاي به غرب باعث شد تا كرملين با چرخشي كامل به سوي طالبان نقش ديگري را دنبال كند. تماسهاي اوليه بين دو طرف در سال 2006 انجام شد و دو موضوع حساس مربوط به حضور جنگجوياني از آسياي ميانه در صفوف طالبان و مواد مخدر در مركز اين تماسها بود كه طالبان سعي داشت به طرف روسي بابت هر دو موضوع تضمينهايي بدهد. تداوم اين تماسها منجر به آزادي خلبان روسي از دست طالبان در 2014 شد اما باعث نشد تا روسها حاضر به حمايت از طالبان بشوند تا هزينه رقابتي تازه با امريكا و متحدانش در محور افغانستان را متحمل بشوند. با وجود اين، ظهور پديده داعش و پيروزي دونالد ترامپ در انتخابات رياست جمهوري امريكا باعث تغيير در نگاه كرملين به طالبان شده و همين نيز شك و ترديدهايي در كابل نسبت به نقش روسيه در افغانستان ايجاد كرده است.
هرچند طالبان سالها قبل به كرملين در مورد جنگجويان آسياي ميانه تضمين دادند اما روسها نميتوانستند چنين تضميني از داعشي بگيرند كه در افغانستان ظاهر شده بود و جنگجوياني از تاجيكستان و ديگر كشورهاي آسياي ميانه عضو آن هستند. اين موضوع نگراني جدي مسكو در مورد امنيت آسياي مركزي ايجاد كرده و مجبور است تا با داشتن روابطي با طالبان ارزيابي واقعبينانهاي از اوضاع و ميزان قدرت و نفوذ طالبان داشته باشد و حتي از طالبان به عنوان اهرم كنترل داعش در افغانستان استفاده كند. از سوي ديگر، ترامپ در زمان كارزار انتخاباتي خود وعده همكاري با روسيه در جنگ روسيه را داده بود و ميتوان انتظار اين نوع همكاري در افغانستان را نيز داشت. به نظر ميرسد روسها از حالا دست به كار شدهاند و با برقراري روابط با طالبان سعي دارند مقدمه همكاري با ترامپ را فراهم كنند. سخنان افرادي مثل ژنرال جان نيكلسون، فرمانده نيروهاي امريكايي و ناتو در افغانستان، عليه روسيه و توصيف رفتار روسيه به «اعمال نفوذ زيانبار» از يك سو براي تحريك دولت كابل در برابر نقش روسيه در افغانستان است و از سوي ديگر، اين سخنان را بايد نگراني افرادي مثل او در حاكميت امريكايي دانست كه نميتوانند همكاري احتمالي ترامپ با روسيه در افغانستان را تحمل كنند و از حالا جنگ رواني خود را عليه آن شروع كردهاند. در هر حال، كرملين با برگزاري نشست سهجانبه و همكاري نزديك با چين نقش فعالي را در افغانستان به عهده گرفته كه برقراري تماسهايي با طالبان و همكاري ترامپ بعد از ورودش به كاخ سفيد اجزاي مكمل اين نقش خواهند بود. اين نقش بيشتر در جهت يافتن راهحل سياسي براي جنگ بيش از 5/1 دههاي دولت كابل با طالبان است تا با يافتن طرحي قابل قبول براي هر دو طرف، مسيري به سوي صلح در افغانستان تعيين شود.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۰۷ دی ۱۳۹۵ - ۲۱:۳۳
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 11]