واضح آرشیو وب فارسی:مهر: در آستانه شب یلدا؛
آیین هایی که جای خود را به پویش دادند/ رونق دورهمی های تک نفره
شناسهٔ خبر: 3852987 - سهشنبه ۳۰ آذر ۱۳۹۵ - ۱۱:۰۰
استانها > فارس
.jwplayer{ display: inline-block; } شیراز- شب یلدا یک دورهمی دیرینه است که در فضای مجازی امروزه به کمپین ها و پویش های زودگذر راه گشوده و به نظر کارشناسان در ریخت شناسی نوین باید این دورهمی را بازشناسی کرد. خبرگزاری مهر، استان ها - محمد حسین نیکوپور: با نزدیک شدن به آیین های دیرینه شب یلدا که در هر نقطه از ایران و کشورهای پارسی زبان دارای فرهنگ و خرده فرهنگ های رنگارنگی است مانند هر رویداد دیگری آن قدر که در فضای مجازی دنبال می شود در زندگی واقعی مانند گذشته از اهمیت برخوردار نیست و صاحب نظران و کارشناسان وابستگی شدید به فضای مجازی را یکی از گزندهای این آیین دیرینه ارزیابی می کنند. خاطره گویی، صله رحم، شاهنامه خوانی از آیین های دیرینه شب یلدا است امیرحسین حکمت نیا یکی از فعالان میراث معنوی و فرهنگی استان فارس با زیبا خواندن آیین های این شب در میان ایرانیان و جمعها و گردهمایی هایی که به این خاطر میان خانواده ها شکل می گرفت، آن را با اهمیت ارزیابی کرده و می گوید: در گذشته خانواده ها به واسطه شب یلدا و آنچه بهانه ای بود برای جمع شدن، ضمن پاس داشتن رسم و آیین های دیرینه خود صله رحم را به جا آورده و با گفتن خاطرات، مثل ها و متل ها و شاهنامه خوانی به آموزش نسل های پس از خود هم می پرداختند، در حالیکه امروزه با محدود شدن این آیین ها به یک تصویر و نوشته ای کوتاه در فضای مجازی، افراد در تنهایی خویش به جشن نشسته و دلخوش به این هستند که آیین باستانی شب یلدا یا مثلا تیرگان را زنده نگه داشته اند. او معتقد است: اینکه پیش از هر رویدادی کمپین هایی به این بهانه شکل می گیرد در اصل کار پسندیده ای است که کاربران فضای مجازی را به پاسداشت آیین ها دعوت می کنند، اما نباید فراموش کرد زنده نگهداری این آیین ها نیازمند برپا داشتن آنها هم هست و باید این رسوم برپا بمانند تا در حافظه تاریخی ایرانی ها قرار گیرند. شیرازی ها یلدا را به شب زنده داری می پردازند ابوالقاسم فقیری نویسنده نام آشنا و کوشا در فرهنگ استان فارس پیرامون آشنایی با آداب و رسوم مردم شیراز در شب یلدا اظهار می کند: شب اول چله بزرگ زمستان را که مقارن با شب اول دیماه است، شب یلدا می گویند . در این شب که بلندترین شب سال است، اکثر خانواده ها در شیراز به شب زنده داری می پردازند. بعضی نیز بسیاری از دوستان و بستگان خود را دعوت می کنند و برای پذیرایی از آنها و نیز صرف غذا سفره ای می گسترانند. این سفره که بی شباهت به سفره هفت سین نوروز نیست، در اطاقی گسترده می شود، در آن یکی دو لاله و چند شمع زیبا و نگین گذاشته و روشن می کنند. در حاشیه آن درظرفی زیبا مقداری اسپند می گذارند و روی آن را آتش می ریزند تا بوی آن در اطاق بپیچد. از میوه ها انار و مرکبات و به ویژه هندوانه باید در سفره باشد. از انواع تنقلات نخودچی، کشمش، حلوای ارده و آجیل مشکل گشا و رنگینک و ارده شیره و خرما و انجیر نیز درسفره گذاشته می شود.
فقیری که در حوزه فرهنگ فولکلور مردم استان فارس فعالیت کرده و آثار متعددی در این زمینه تألیف و منتشر کرده است، بیان می کند: غذای ویژه سفره شب یلدا هویج پلو و کلم پلو است و در عین حال شیرازی ها معتقدند که عموم مردم یا گرم مزاجند یا سرد مزاجند و در شب یلدا آنها که گرم مزاجند باید حتماً انواع خنکی ها مانند هندوانه بخورند تا طبعشان برگردد و سرد مزاج شوند و آنها که سرد مزاجند، باید در این شب از انواع گرمی ها مانند: خرما، رنگینک، انجیر و ارده شیره بخورند تا مزاج آنها نیز به گرمی برگردد. نویسنده «گوشههایی از فرهنگ مردم فارس»، ادامه می دهد: در این شب، تا دیرگاهان می نشینند و به شوخی، گفت وگو، خاطره گویی و مشاعره و شب زنده داری می پردازند . فقیری بیان می کند که فال حافظ نیز در میان خانواده ها، بخصوص در این شب رواج فراوان داشته و اکثر خانوادهها در شیراز همانند شهرهای دیگر ایران از دوستان و آشنایان خود دعوت میکنند و برای پذیراییسفرهای رنگین میگسترانند. نویسنده کتاب «باورهای سرزمین مادری ام» که سرشار از آیین ها و خرده فرهنگهای اصیل ایرانی است، ادامه می دهد: در آیین های مردم شیراز به مناسبت شب یلدا افزون بر حافظ خوانی، مطایبه و شوخ طبعی از فرهنگ های رایج میان خانواده هاست. نباید از دوری گزیدن جوانان از آیین های دیرینه غافل شد دکتر عزیز شبانی که اعتقاد راسخی به پاینده بودن به آیین ها و رسوم ایرانی دارد نسل های جدید را وابسته به فضای مجازی می داند و با این باور که در کنار اهمیت دادن به خرده فرهنگ ها نباید از دوری گزیدن جوانان از آیین های دیرینه غافل شد بیان گوشه هایی از آنچه در سالهای گذشته میان جمعها و خانواده ها در شب یلدا می گذشت را در قالب متن های تلگرامی، واتس آپی و اینستاگرامی را راهی برای تمایل پیدا کردن به این آیینها ارزیابی می کند. از شبکه های مجازی برای معرفی و تبیین آیین های سنتی استفاده شود این شاعر و استاد ادبیات دانشگاه با اشاره آنچه به این روزها با عنوان کمپین استفاده نکردن از موبایل در شب یلدا در گروه ها و فضای مجازی باب شده از این بابت که مردم به ویژه جوانان را به دورهمی های تک نفره دعوت می کنند کاری پسندیده دانسته و می گوید: ای کاش در همین کمپین ها و به قول امروزی ها پویش ها دعوت به شعرخوانی، شاهنامه خوانی، داستان خوانی و ... هم بشود تا این رسوم مغفول مانده از گذشتگان هم به کاربران فضای مجازی یادآوری شود. به گزارش خبرنگار مهر، در روزهای گذشته کمپینی با عنوان «یلدای بدون موبایل» میان کاربران فضای مجازی رونق یافته که از همه می خواهد در گرامیداشت شب یلدا با برگزاری دورهمی های خانوادگی و دوستانه، به دور از فضای مجازی و تلفن های همراه قدری در پاس داشتن با هم بودن کوشا شوند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 9]