واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: جوزف نای تحلیلگر سرشناس در توصیه هایی به رئیس جمهور امریکا نوشت:دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب آمریکا در دوره تبلیغات انتخاباتی خود،ائتلافها و نهادهایی را که زیربنای نظم جهان لیبرال است، زیر سئوال برد، اما او کمتر به سیاستهای خاصی در این زمینه اشاره کرد. شاید مهمترین سئوالی که با پیروزی ترامپ مطرح شد، این بود که آیا مرحله طولانی جهانی شدن که از پایان جنگ جهانی دوم آغاز شده بود، اساسا به پایان رسیده است؟
در پاسخ می توان گفت که ضرورتا این طور نیست. حتی اگر توافقهای تجاری شبیه شراکت دوسوی اقیانوس اطلس و همکاریهای تجاری و سرمایهگذاری ترنس آتلانتیک هم شکست بخورد و جهانی شدن اقتصاد کند و آهسته شود، خواه ترامپ دوست داشته باشد یا نه، فناوری، شکلهای جهانی شدن زیست محیطی، سیاسی و اجتماعی را در شکل تغییرات آب و هوایی، تروریسم فراملی و مهاجرت، پیش خواهد برد؛ نظم جهانی، چیزی بیشتر از اقتصاد است و آمریکا هم مرکز و کانون آن باقی خواهد ماند. آمریکاییها، غالبا درباره جایگاه ما در جهان، دچار سوء برداشت میشوند. ما بین هژمونی و افول در نوسان هستیم. بعد از آن که شوروی در سال 1957، موشک اسپوتنیک را به فضا پرتاب کرد، ما فکر میکردیم که قدرت ما کاهش یافته و ما رو به افول هستیم. در دهه هشتاد ما فکر میکردیم که قد ژاپنیها، ده فوت(حدود سه متر) است. بعد از رکود بزرگ اقتصادی در سال 2008 ما فکر میکردیم که چین از نظر اقتصادی از آمریکا قدرتمندتر شده است. با وجود همه لفاظیها در دوره تبلیغات انتخاباتی ترامپ، آمریکا رو به افول نیست. به دلیل مهاجرت، آمریکا تنها کشور توسعه یافته در جهان است که از افول جمعیت که پدیده نیم قرن اخیر است، رنج نمیبرد. وابستگی آمریکا به واردات انرژی، به جای اینکه افزایش یابد، کاهش یافته است. آمریکا در جبهه مقدم اکثر فناوریها، نظیر بیوتکنولوژی، نانو و اطلاعات است که این قرن را شکل خواهند داد و دانشگاههای آمریکایی در همه جداول علوم و فنون جهانی برتری دارند. مسائل بسیار مهمی در دستور کار سیاست خارجی ترامپ خواهد بود، ولی چندین مسئله کلیدی همه آن را تحت الشعاع قرار خواهد داد که در میان آنها میتوان به روابط قدرت بزرگ با چین و روسیه و آشوبها در خاورمیانه(غرب آسیا) اشاره کرد. یک ارتش قدرتمند آمریکایی، ضرورتا باقی میماند، اما فقط مد نظر قرار دادن این سه مسئله کافی نیست. نگهداشتن توازن قوا در اروپا و شرق آسیا، یک منبع مهم نفوذ آمریکا است، ولی این حرف ترامپ هم درست است که تلاش برای کنترل سیاستهای داخلی کشورهای خاورمیانه، محکوم به شکست است. براساس گزارش توسعه انسانی عرب، منطقه خاورمیانه شاهد مجموعه پیچیدهای از انقلابهای نشات گرفته از مرزهای مصنوعی و قراردادی مابعد استعمار است که منجر به درگیریهای قومی و فرقهای شده است و همین مسئله منجر به تاخیر در مدرنیزاسیون مورد نظر سازمان ملل شده است. آشوبهای به وجود آمده در نتیجه چنین شرایطی چه بسا چندین دهه طول بکشد و همچنان تروریسم جهادی تندرو را تغذیه خواهد کرد. اروپا تا 25 سال بعد از انقلاب فرانسه بیثبات و ناآرام بود و مداخلات نظامی انجام شده از سوی قدرتهای خارجی، همیشه منجر به بدتر شدن اوضاع شده است. حتی با وجود کاهش واردات نفت از خاورمیانه، آمریکا به دلیل منافعی که در اسرائیل دارد، مسائل مربوط به منع اشاعه تسلیحات کشتار جمعی، مسائل حقوق بشر و مواردی از این دست نمیتواند به این منطقه پشت کند. جنگ داخلی در سوریه، هم یک فاجعه انسانی است و هم منطقه و اروپا را بیثبات کرده است. آمریکا نمیتواند این رویدادها را نادیده بگیرد، بلکه باید در سیاست خود به جای حمله مستقیم نظامی که هم پرهزینه و هم دارای نتیجه معکوس است، یکی از سیاستهای مهار، اثرگذاری بر نتایج از طریق تقویت هم پیمانان و اعمال نفوذ غیرمستقیم را پیش بگیرد. در مقابل، توازن قوای منطقهای توسط آمریکا در آسیا مورد استقبال قرار خواهد گرفت. افزایش قدرت چین، مایه نگرانی در هند، ژاپن، ویتنام و دیگر کشورها شده است. مدیریت خیزش جهانی چین، یکی از مهم ترین چالشهای سیاست خارجی این قرن است و استراتژی دو حزبی و دوگانه آمریکا در مورد چین مبنی بر همگرا شدن و ارائه ضمانت امنیتی، رهیافت درستی بوده است؛ رهیافتی که طی آن آمریکا از چین برای پیوستن به نظم جهانی لیبرال دعوت به عمل آورده و همزمان پیمان امنیتی خود با ژاپن را مورد تاکید مجدد قرار میدهد. برخلاف یک قرن پیش که آلمان نوظهور (که تا سال 1900 از انگلیس پیشی گرفته بود)باعث بروز نگرانیهایی در عرصه بین الملل شد و در نهایت هم منجر به بروز جنگ جهانی فاجعه بار سال 1914 شد، چین در قدرت کلی نمیتواند از ما پیشی بگیرد. همانطور که زمانی لی کوان یو( Lee Kuan Yew ) گفته است، تا زمانی که آمریکا سیستم بازی دارد و مهارتها و فنون جهانیان را به خود جذب میکند، چین هم هر چند برای پولهای جیب شما نقشه خواهد کشید، اما جایگزین آن نخواهد شد. براساس همین دلایل است که آمریکا نیازی به سیاست مهار چین ندارد. تنها کشوری که میتواند چین را مهار کند،خود چین است. تا زمانی که چین درگیر تعارضات سرزمینی با کشورهای همسایه است، چین خودش را مهار میکند. آمریکا لازم است برای کشورهای جنوب شرق آسیا مشوقهایی درنظر بگیرد و ائتلاف خود با ژاپن و کره(جنوبی) را تقویت کند و بهبود روابط با هند را ادامه دهد. در نهایت، روسیه وجود دارد، کشوری که رو به افول است، اما با توجه به زرادخانه هستهای خود که قابلیت نابودی آمریکا را دارد و همچنان یک تهدید بالقوه برای آمریکا و کشورهای دیگر است. روسیه که تقریبا به طور کامل به درآمدهای خود از منابع انرژی متکی است، یک اقتصاد تک محصولی با نهادهای فاسد و یک جمعیت غیرقابل کنترل و دارای مشکلات بهداشتی است.مداخلات ولادیمیر پوتین در امور کشورهای همسایه و خاورمیانه(غرب آسیا) و حملات سایبری روسیه به آمریکا و کشورهای دیگر هر چند باعث شده است که بار دیگر به روسیه به عنوان یک کشور بزرگ توجه شود، اما چشم انداز بلندمدت این کشور، وخیم تر به نظر میرسد. هر چند افول کشورها در کوتاه مدت، اغلب هزینهها و خطرات بسیار زیادی دارد که در این مورد میتوان به افول امپراتوری اتریش- مجارستان در سال 1914 اشاره کرد. این مسئله یک معضله سیاست را به وجود آورده است. از یک طرف مهم است در مقابل بازی پوتین مقاومت کرد که تلاش میکند نظم به وجود آمده در جهان آزاد بعد از 1945 را با استفاده از زور برای تصرف قلمرو همسایگان به چالش بکشد. از طرف دیگر اظهار نظر ترامپ درست است که میگوید نباید روسیه را به طور کامل منزوی کرد چرا که آمریکا و روسیه در بسیاری از منافع از جمله امنیت هستهای، منع اشاعه، مبارزه با تروریسم، مسائل مربوط به قطب و مسائل منطقهای نظیر ایران و افغانستان، همپوشانی دارند. تحریمهای مالی و انرژی برای بازدارندگی ضروری هستند؛ ولی ما یک منافع واقعی داریم که با تعامل با روسیه بهتر تامین میشود. هیچ کس از آغاز یک جنگ سرد جدید سود نمیبرد. آمریکا رو به افول نیست. وظیفه فوری سیاست خارجی ترامپ باید با شعارها متناسب باشد و به متحدان آمریکا و دیگران اطمینان دهد که آمریکا به نقش خود در نظم لیبرالی جهان ادامه میدهد. مترجم: تهمینه بختیاری دانشجوی دکترای علوم سیاسی
یکشنبه 28 آذر 1395 ساعت 12:19
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 17]