واضح آرشیو وب فارسی:شانا: عکس یادگاری رهبران نفتی اوپک قاب تمام نمای دیپلماسی نفتی را به تصویر کشید، وزیران نفت ایران و عربستان در کنار هم بی آنکه دستی یا پرچمی به نشانه پیروزی بالا ببرند، صدای بلند اقتصاد را به رخ سیاست کشاندند.خبر در نگاه نخست ساده به نظر می آمد: «یکصد و هفتاد و یکمین نشست سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) با توافق اعضا برای کاهش تولید تا سقف ٣٢ میلیون و ٥٠٠ هزار بشکه در روز همراه بود و به دنبال آن روسیه نیز به عنوان بزرگترین تولیدکننده نفت جهان به منظور همراهی با اوپک برای کاهش ٣٠٠ هزار بشکه ای تولید خود اعلام آمادگی کرد. ایران تنها کشوری است که نه تنها تولید آن در ٦ ماه نخست سال آینده میلادی کاهش نمی یابد، بلکه مجاز به افزایش تولید تا ٩٠ هزار بشکه در روز است.» اما در سطح کلان با خروجی نشست اوپک بار دیگر دیپلماسی به عنوان برگ برنده دولت دکتر حسن روحانی خودنمایی کرد، اگر تا دیروز این برجام بود که به عنوان دستاورد یک دهه اخیر بر سر زبان ها افتاده بود، این بار دیپلماسی رنگ و بوی نفت به خود گرفت. این خاصیت دیپلماسی است که اگر درست به کار گرفته شود، دیگر از انزوا و درهای بسته خبری نیست. حق و سهم هر ایرانی ست که هدف اول و آخر می شود. همان بشکه های نفتی که می تواند اقتصاد را شکوفا کند و توسعه را به همراه آورد. دیپلماسی نفتی همان راهی بود که حسن روحانی و بیژن زنگنه همزمان در سطوح مختلف به کار گرفتند و خواسته ایران را یکصد و هفتاد و یکمین نشست اوپک اجرایی کردند. بیژن زنگنه می گوید: «مهمترین چیزی که در معادلات بین المللی اثرگذار است، استدلال است. مهمترین مسئله هم در استدلال قدرتی است که با آن به میز مذاکره می رویم. قدرت در بازار نفت یعنی ظرفیت تولید، تولید و واقعیت تولیدی.» در مسیر استفاده از همین قدرت ایران بود که راهبرد نفتی زنگنه از زمان روی کار آمدن دولت یازدهم با تعابیری همچون احیای سهم ایران در اوپک و بازار بین المللی همراه شد. همان قدرت از دست رفته ای که حالا امروز احیا شده است. تولید کنونی نفت خام ایران، بر اساس اعلام وزیر نفت نزدیک به سه میلیون و 900 هزار بشکه در روز رسیده است. ایران در هدف گذاری ترسیمی برای حضوری پررنگ در بازار نفت، پس از تحریم ها در مدت زمان کوتاه پنج ماهه سهم خود را در 2 بخش تولید و فروش به میزان پیش از تحریم ها رساند. این رقم را مقایسه کنید با روند کاهش تولید پیش از روی کار آمدن دولت دکتر روحانی: تولید نفت ایران که پیش از سال 2007 میلادی حدود چهار میلیون بشکه در روز بود، درست از همین مقطع به دلیل آنچه مشکلات فنی اعلام شد، روندی نزولی را طی کرد. پس از آن نوبت به تحریم ها رسید که متاثر از سیاست خارجی کشور، میزان تولید نفت ایران را در سراشیبی قرار دهد. ایران در آن ایام روزانه حدود 2 میلیون و 850 هزار بشکه نفت خام تولید می کرد که از این میزان روزانه یک میلیون و ٨٥٠ هزار بشکه به تامین نیاز پالایشگاه ها اختصاص داشت تا سهم صادرات کشور به یک میلیون بشکه تنزل یابد. کاهش سهم صادرات نفت خام ایران حاصلی نداشت جز واگذاری بازار به دیگر کشورهای تولید کننده نفت. این اما پایان قصه پر غصه نفت ایران نبود: تحریم ها در خارج و سیاست های اشتباه در داخل وضعی اسفبار برای میدان ها و مخازن نفتی به بار آورد، تا جایی که نفت ایران دیگر در دنیا خریداری نداشت و دستور کاهش تکلیفی چاه های نفتی زیادی را نیمه خاموش کرد. اوضاعی که نفت ایران در داخل و خارج به آن مبتلا شد، فرصت و جایگاه مناسبی برای دیگر اعضای اوپک فراهم کرده بود که با زمزمه هدف گذاری ایران برای احیای سهمش در دولت یازدهم، جنگی پنهان را در بازار بین المللی به راه انداختند که با دیپلماسی نفتی و سیاسی ایران این جنگ ختم به صلح و سهم ایران احیا شد. با مبنا قرار دادن تصمیم اوپک در نظر بگیریم که ایران هم قرار بود 4.5 درصد از تولید خود را کاهش می داد، به عبارتی 178 هزار بشکه که معادل آن را می توان با قیمت سبد نفتی اوپک ٤٩ دلار و ٣٥ سنت برای هر بشکه محاسبه کرد. این سهمی ست که ایران به دست آورده است. حالا به امتیاز فوق افزایش تولید نفت ایران را هم اضافه کنید. ایران اجازه افزایش ٩٠ هزار بشکه ای نفت را هم پیدا کرده است که این مقدار افزایش با نفت بیش از 50 دلاری درآمد قابل ملاحظه ای برای ایران به همراه خواهد داشت. طبق اعلام وزیر نفت ایران به واسطه کاهش تولید اوپک و در رأس آن، کاهش پنج درصدی تولید نفت عربستان، سال آینده حداقل ١٠ میلیارد دلار به درآمدهای نفتی ایران اضافه می شود. امروز نفت حیاتی دوباره یافته و طلای سیاه ایران هم اسم و رسم سابق خود را بازیافته است. این همان قدرتی است که ایران به خوبی از آن استفاده کرد؛ نه نفت را شعاری برای سفره های مردم کرد و نه چوب حراج به نفت و درآمدهای آن زد. ثبت حرکتی تاریخی که حاصل جمع دیپلماسی سیاسی و اقتصادی بود.
یکشنبه ، ۱۴آذر۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: شانا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 20]