واضح آرشیو وب فارسی:روزنامه تعادل: نرخ تورم در 12ماه منتهی به آبان ماه 1395 نسبت به 12ماه منتهی به آبان ماه 1394 معادل 8.6درصد است. به گزارش بانک مرکزی شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی مناطق شهری ایران در آبان ماه سال جاری به عدد 249.5 رسیده است. این شاخص در مهرماه به رقم 248 رسیده بود، بر این اساس نرخ تورم آبان ماه نسبت به ماه قبل آن 0.6درصد افزایش یافته است. شاخص مذکور همچنین نسبت به ماه مشابه سال قبل معادل 9.1درصد افزایش داشته است. مرکز آمار نیز نرخ تورم 12ماه منتهی به آبان ماه را 7.5درصد و نرخ نقطه به نقطه را 6.1درصد اعلام کرده است. بنابراین اختلاف آماری این دو نهاد در اعلام نرخ های تورم ماه به ماه در حال افزایش است. تورم صعودی خواهد بود نرخ تورم نقطه به نقطه از شهریور تا آبان ماه روند نزولی داشته است اما به نظر می رسد، این روند موقتی و در حد یک نوسان کوتاه مدت باشد و خیلی نمی توان به تداوم سیر نزولی آن خوشبین بود. لزوما بازه زمانی سه ماه تغییر در روند را نشان نمی دهد چون سه ماه خیلی زمان کوتاهی است. علاوه بر این رویکرد جدید دولت تاثیرگذار است که قصد دارد در سال آخر تمرکز خود را روی کاهش مشکل نقدینگی و برطرف کردن برخی موانع تولید کند یا خیر. بنابراین ناگزیر تورم افزایشی خواهد بود. بر اساس شواهدی که در دولت وجود دارد و بر اساس تئوری های اقتصادی، تورم باید تا آخر سال فرآیندی افزایشی داشته باشد. حالا می تواند افزایش نرخ ارز و دلار در بودجه باعث تحریک قیمت ها شود اما جدا از این عوامل به نظر می رسد، رشد پایه پولی و نقدینگی نبوده است. بنابراین می توان گفت یک تورم نهان وجود دارد که در یک سال آتی خود را نشان می دهد هرچند پیش بینی اینکه این بروز تورم دقیقا کی صورت گیرد، مشکل است اما اینکه طی یک سال آینده این اتفاق خواهد افتاد و تورم سیر صعودی خواهد داشت به نظرم بسیار ممکن خواهد بود. در اینجا باید اشاره کنم که امکان انفجار تورمی هم وجود دارد اگر عوامل دیگری با نقدینگی همراه شوند و مانند یک جرقه عمل کنند. مثلا در نرخ ارز تغییری ایجاد شود یا اینکه عاملی محدودکننده بخش عرضه را محدود کند. این عوامل همان طور که گفته شد می توانند مانند یک جرقه عمل کنند و آن تورم نهفته را فعال کنند. 2عامل خنثی ساز نقدینگی در خصوص عدم تاثیرگذاری نقدینگی بر تورم باید گفت که این همیشه وجود دارد اما این تاثیرگذاری بدین معنی نیست که اگر نقدینگی افزایش پیدا کرد سریعا تورم هم افزایشی شود لذا تورم ممکن است با وقفه ایجاد شود. طبیعتا تا حدود زیادی اقتصاددانان متفق القول هستند که افزایش نقدینگی در تورم اثرگذار است و این عقیده که نقدینگی در تورم تاثیرگذار نبوده است. بنابراین اینکه بپنداریم دو متغیر ارتباطی با یکدیگر ندارند، اشتباه خطرناک است. در کل باید گفت که زمانی مشاهده شد نقدینگی در تورم اثری نکرد، باید به دو موضوع توجه شود: وقفه زمانی و اثر سایر متغیرها. این متغیرها می توانند اثر نقدینگی را به طور موقت خنثی کنند به طور مثال اکنون ما نرخ ارز را داریم که تاحدودی نسبت به دوره های گذشته باثبات بوده است و همین امر توانسته از افزایش تورم جلوگیری کند. علاوه بر این اقتصاد در یک سیکل های رکودی قرار داشته که تقاضا را برای بسیاری از کالاها کاهش داده است. بدین ترتیب شاید بتوان این را هم گفت که اگر نقدینگی تا این میزان رشد پیدا نکرده بود، به تورم 10درصدی نیز نمی توانستیم، برسیم چون هیچ تقاضای موثر در بازار وجود نداشته است. علاوه بر این برخی کارشناسان هم از ترکیب نقدینگی به عنوان عامل عدم تاثیرگذاری آن بر تورم صحبت می کنند به این صورت که گفته می شود نقدینگی با منشا پایه پولی بر تورم تاثیرگذار نخواهد بود و برعکس نقدینگی نشات گرفته از ضریب فزاینده بر تورم موثر است. ضریب فزاینده کارکرد بانک ها را منعکس می کند این کارکرد می تواند افزایش وام دادن باشد همچنین می تواند از افزایش پایه پولی به وسیله دولت باشد بنابراین زیاد نمی تواند این ترکیب متفاوت باشد و به نظر من باید در تحلیل این موضوع به سایر عوامل دیگر متمرکز شویم. 2دلیل اختلاف آماری 2 نهاد کارشناسان درباره این اختلاف آماری تاکنون زیاد صحبت کرده اند، اما در این خصوص ذکر چند نکته اهمیت دارد. نحوه آمارگیری مرکز آمار ایران و بانک مرکزی از 2 جهت متفاوت است؛ سبد کالایی و دوره زمانی. به طور مثال مرکز آمار ایران معمولا زودتر آمار تورم را اعلام می کند، این موضوع به دلیل این است که این نهاد یک ماه را فرضا تا بیست و پنجم می سنجد و تا این روز اطلاعات خود را جمع آوری و محاسبه می کند اما بانک مرکزی اطلاعات اقلام را تا پایان ماه محاسبه می کند. علاوه بر این سبد مورد بررسی این دو با یکدیگر متفاوت است. بانک مرکزی سبد کالاهای بودجه خانوار را برای محاسبات خود در نظر می گیرد اینکه بودجه خانوار چقدر و از چه کالایی استفاده کرده است. اما بودجه خانوار مرکز آمار متفاوت است بنابراین طبیعی است، سبد آنها متفاوت باشد. این تفاوت شامل هم نوع کالاها و هم وزن آنها می شود. این وزن ها بسیار به یکدیگر نزدیک هستند اما یک به یک نیستند. اگر روش های آمارگیری دو نهاد درست باشد که تاکنون هم نشان داده درست بوده است، این تغییرات وجود دارد اما مسیرهای زمانی زیاد متفاوت نیست یعنی اگر رشدها را مقایسه کنید، آنچنان متفاوت نیست حالا شاید سطح این دوتا با هم متفاوت باشد. از طرفی چون این دو نهاد شفاف عمل نمی کنند و اطلاعاتی که اعلان می کنند، محدود است بنابراین قضاوت درباره اینکه کدام دقیق ترند، بسیار مشکل است اما واقعیت نشان می دهد که متد این دو با هم متفاوت است. اینکه اکنون اختلاف این دو آمار بیشتر شده است شاید به دلیل شدیدتر شدن رقابت بین دو این نهاد برای سریع تر اعلام کردن آمار باشد. در این خصوص باید بگویم بنده اطلاعات آنچنانی از مرکز آمار ندارم ولی این را می دانم که دقت آمارگیری بانک مرکزی تا حد زیادی قابل قبول است و سخت گیری هایی برای قربانی نکردن دقت برای سرعت وجود دارد اما با این حال نمی شود، منکر آن شد که این رقابت باعث پایین آمدن کیفیت شده است. بهترین پیشنهاد این است که بین دو نهاد مذکور تقسیم وظیفه صورت گیرد تا از موازی کاری و اتلاف منابع جلوگیری شود. لازم است، اضافه کنم نهادهای بین المللی مثل صندوق بین المللی پول و بانک جهانی تنها آمارهای بانک مرکزی را معیار محاسبات خود قرار می دهند و در اکثر کشورهای دنیا نیز تنها متولی آمارگیری مخصوصا آمار تورم را بانک های مرکزی می دانند. در خصوص آمارهای دیگر نیز در کشورهای دنیا مرکزی شبیه به مرکز آمار ما وجود دارد اما بین آنها به طور روشنی تقسیم وظیفه شده است. نیل به این هدف در ایران به قدرت و مسائل سیاست مرتبط است.
یکشنبه ، ۷آذر۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: روزنامه تعادل]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 72]