واضح آرشیو وب فارسی:گیل نگاه:
گیل نگاه:علی عباسی رود پشتی پژوهشگر گیلانیِ فلسفه هنر، شاهنامه مصوری یافته که متعلق به سده نهم هجری است. این شاهنامه از این نظر مهم است که تاریخ نگارگری در گیلان را به سده نهم هجری یعنی در حدود ۵۰۰ سال پیش میرساند. این شاهنامه از پر تصویرترین شاهنامههای موجود است و در حدود ۳۵۰ تصویر را در خود جایی داده است. اهمیت این کتاب ازآنجهت است که با معرفی آن مدخلی جدید در مطالعه تاریخ هنر نگارگری گیلان باز میشود.علی عباسی مولف کتاب «مدخلی بر شاهنامه کارکیا» درباره این کتاب گفت: من بهصورت اتفاقی در کتابهای تاریخ هنر اسم این شاهنامه و چند اشاره کوچک درباره آن دیدم. در ابتدا تصورم بر این بود که این کتاب درجایی غیر از گیلان کارشده باشد و تنها شباهت اسمی در میان است. زیرا در گیلان، ما مکتب نگارگری نداشتیم. اما با تحقیقات بیشتر متوجه شدم که این شاهنامه در دربار کارکیا میزا علی نوشتهشده، یعنی همان زمان که شاه اسماعیل در دربار لاهیجان اقامت داشته است.وی با اشاره به اینکه این شاهنامه یکی از پر تصویرترین شاهنامههای موجود است افزود: تصاویر و نگارگری این شاهنامه، تلفیقی از مکاتب هرات، شیراز و ترکمانان است. هنرمندان مختلف از مکاتب گوناگون باهم جمع شدند و یک اثر تلفیقی به وجود آوردند.این محقق تاریخ هنر با اظهار تاسف از اینکه این شاهنامه مصور در ایران نگهداری نمیشود اضافه کرد: من توانستم در حدود ۲۰ تصویر از این شاهنامه را از سایت موزههای اروپا و آمریکا و چندین کتاب در حوزه هنر جمعآوری کنم. این کتاب در دو نسخه موجود است. یک نسخه آن در دانشگاه استانبول و نسخه دیگر در موزه توپکاپی ترکیه نگهداری میشود. حدود ۴۰ تصویر از نگاره های این کتاب کنده شده و در موزههای مختلف اروپا و امریکا پخش و نگهداری شده است.وی در ادامه گفت: در این کتاب پیشینه ای از مکتب نگارگری در گیلان در سده نهم هجری و اینکه شاهامه کارکیا از چه مکتب هایی تاثیر گرفته ارائه داده ام. همچنین گمانه ها بر این است که ما در گیلان تجربه ای از نقاشی و نگارگری در گیلان نداریم، جز در دوره باستان که البته در آن دوره هم نقاشی بهصورت تصویری است. در دوره بعد از اسلام اولین تجربه تصویری در هنرگیلان به نگارگری در دربار کارکیا باز می گردد. و بعد ها این تجربه بر نقاشی های زیارتگاهی تاثیر می گذارد که از دل آن یک پدیده سنتی جدید به وجود می آید.عباسی در انتها درباره اهمیت این کتاب برای گیلانیان افزود: با کشف این کتاب مدخل جدیدی در هنر نقاشی گیلان باز شده است. تا پیش از این، تاریخ نگارگری نقاشی گیلان، به دوره نقاشی های زیارتگاهی می دانستند؛ اما با پیدا شدن و کشف شاهنامه کارکیا، این تاریخ به عقب برمی گردد به این معنا که یک پیشینه نقاشی در گیلان وجود داشته است. خود این نسخه یک مهره برجسته ای در بررسی آثار هنری است. البته من در این کتاب بیشتر سعی بر معرفی این کتاب و ارائه تصاویر آن داشته ام.
۲۷ آبان ۱۳۹۵
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: گیل نگاه]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 74]