واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: اعتماد و بی اعتمادی خوش بینی و بدبینی تهران- ایرنا- روزنامه اطلاعات در یادداشتی می نویسد: بسیاری از صاحب نظران سیاسی و سیاستمداران (دیپلمات ها) بر این باورند که سیاست بر مدار «اعتماد» نمی چرخد. چرخش سیاست از جایگاه نظری در تعریف و تبیین «قدرت» و توازن مدیریت آن و از پایگاه سیاست ورزی بر دو اصل «برنامه» و «منافع» استوار است.
در ادامه این یادداشت که در شماره سه شنبه 26 مرداد به قلم ابوالقاسم قاسم زاده انتشار یافت، می خوانیم: این تعریف و تبیین، مبتنی بر حدود وظایف دولت ها و روابط آنها با یکدیگر است، در حالی که روابط ملت ها فراتر از وظایف دولت ها با در نظر گرفتن سیر تاریخی جوامع، فرهنگ و زبان، نژاد و زیست منطقه ای و یا باورهای دینی و مذهبی، و رفتارهای اجتماعی و قرار داشتن در دایره مدرنیت یا سنت و بسیاری از عناوین دیگر نقد می گردد. اعتماد و بی اعتمادی، خوش بینی یا بدبینی را در ساحت روابط ملت ها می توان محک زد، که در مسیر تجربه های تاریخی آن ها در نوسان است اما هنگامی که به حدود تعریف وظایف دولت ها بنگریم، اعتماد و بی اعتمادی، خوش بینی یا بدبینی فراتر از تعاریف اخلاقی، بر اقدام سیاسی و تنظیم معقول روابط براساس «منافع ملی» اتکا پیدا می کند.روزگاری جهان تعریف دوقطبی داشت. قطب سرمایه داری و اردوگاه سوسیالیسم که از پایان جنگ جهانی دوم (غربی و شرقی) دایره آن در اتصال نظام سرمایه داری در حدود کشورهایی معین و مشخص بود و در نظام سوسیالیستی، کشورهایی بودند که براساس مرام سوسیالیستی و با تعریف و مرکزیت «مسکو» یا «پکن» مشخص می شدند. در نهایت در آن دوران «غرب» در برابر «شرق» تبیین سیاسی می شد. بعدها با نام «شمال و جنوب» بر میزان توسعه یافتگی و یا در حال توسعه و عقب مانده، نقد و تحلیل می گردید. دیوار برلین، حد فاصل شرق و غرب، شمال و جنوب دیده می شد که چرخه اعتماد و بی اعتمادی دولت ها محصور در آن بود. آن دیوار فرو ریخت و از پی آن، بازار مشترک اروپا به اتحادیه اروپا رسید و دهها اتحادیه و پیمان های منطقه ای و فرامنطقه ای در شرق و غرب عالم سربرآورد که اغلب با تعاریف روابط اقتصادی و صنعتی شکل گرفتند. نظام سرمایه داری با حدود و تعریفی که در جهان دوقطبی داشت، فاصله بسیار گرفت و به قول بسیاری از نظریه پردازان سیاسی و اقتصادی «تعدیل» شد. اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی فرو پاشید و چین مسیر خاص سرمایه داری نوین را برای خود انتخاب کرد.اعتماد و بی اعتمادی در روابط ایدئولوژیکی سیاسی دولت ها، جای خود را به تنظیم پیمان های سیاسی اقتصادی داد و دولت ها در روابط بین المللی خود با عضویت در یک یا چند پیمان منطقه ای و بین المللی، فربه سازی منافع ملی را مدنظر قرار دادند. جهان دو قطبی فرو ریخت و از مظاهر آن یکی هم این شد که جای «اعتماد» را «پیمان» گرفت چه به صورت راهبردی و چه تاکتیکی. و به جای «بی اعتمادی»، پیمان شکنی یا نقض عهد، تثبیت شد که نقد هر دوی آن از طریق قواعد حقوقی بین المللی و در قضاوت دادگاه های بین المللی رایج گردید.جهان امروز، جهان اعتماد و بی اعتمادی نیست. رشد و توسعه فراگیر تکنولوژی از زمانی که «مارشال مک لوهان» نظریه «دهکده جهانی» را داد و «فوکویاما» پایان تاریخ را نگاشت تا در نظر و اقدام، «جهانی شدن»، موضوع و موضوعیت روز و زیست جهانی شد و امروز هم البته از «انقلاب ارتباطات» و شاهراه اطلاعاتی مدام می گویند و می نویسند، موجب شده است که به جای همه این حرف ها و نظریه پردازی ها، «قدرت و منافع»، محوریت اصلی و مرکزیت همه کنش ها و واکنش های «دولت ملت» شود و شده است.در مجال این نوشته نیست تا مسیر بیش از نیم قرن تحول در تعریف «دولت» یا روابط ملت ها شرح و نقد گردد اما مقایسه دو منطقه در آسیا، قاره ای که ایران نیز در آن قرار دارد، محک عملی آن را نشان می دهد. شرق آسیا سالهاست وارد پذیرش و تنظیم پیمان های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی شده است.نمونه برجسته آن پیمان «آ.سه.آن» است و دیگری پیمان «شانگ های» که تغییر مفهومی «اعتماد» به پیمان را بصورت بارز نشان می دهد. اگرچه همچنان در منطقه شرق آسیا تنش های گوناگون دیده می شود اما همه قبول دارند که کشورهای شرق آسیا با همه تفاوت های زبانی، نژادی، باورهای مذهبی و سیر تاریخی گوناگون، در فراگیری «پیمان ها» اشتراک پیدا کرده اند و در مسیر تحول سازنده قرار گرفته اند. اما کشور ها در غرب آسیا، همچنان تا رسیدن حتی به پیمان های دو یا چند جانبه فاصله بسیار دارند و دیوارهای بلند بی اعتمادی اغلب آنها را در مدار «تهدید» و جنگ قرار داده است. آنهم در حالیکه همخوانی و نزدیکی فرهنگی و باورهای دینی و تجربه های تاریخی بسیار دارند! در شرق آسیا، «پیمان» اصل و حک شده است و در غرب آسیا همچنان مدار اعتماد و بی اعتمادی، خوشبینی و بدبینی تعیین کننده رفتارها است. از این دو، «اعتماد» و «پیمان» دو نوع تربیت و رفتار فرهنگی دولت ها و ملت ها را می توان ارزیابی کرد. اگرچه کشورهای شرق آسیا نیز مشکلات متعدد دارند، اما همواره این مشکلات را از طریق پیمان ها و تصحیح مفاد آن، حل و فصل می کنند. در حالی که ما در غرب آسیا، به جای مشکلات در منجلاب بحران ها دست و پا می زنیم و از یک بحران به بحران دیگر در حال عبوریم.شرق آسیا در مسیر اجرای پیمان ها، جنگ گریز شده است و ما در غرب آسیا، همچنان جنگ طلب مانده ایم! کشورهای شرق آسیا (اغلب) در پی فربه سازی نظام یافته امنیت خود هستند و ما در غرب آسیا، از تنش محدود به جنگ نامحدود سیر می کنیم و سرمایه های بزرگ مالی و انسانی خود را برای حراست از امنیت نسبی، هدر می دهیم!اعتماد و بی اعتمادی، خوشبینی و بدبینی، الفاظ چشم نوازی است. اما مدیریت دولت ها بر مدار «قدرت» و «تدبیر» استوار است که از مسیر گفتمان، صلح و امنیت، آزادی و عدالت و بر اساس تدبیر «منافع ملی» در سیاست ورزی دولت ها و ملت ها انجام می پذیرد.*منبع: روزنامه اطلاعات، 26 مرداد 1395**گروه اطلاع رسانی**9117**9131
26/05/1395
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 17]