تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ساقدوش کیست ؟ | وظیفه ساقدوش در مراسم عقد و عروسی چیست ؟
قایق‌سواری تالاب انزلی؛ تجربه‌ای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1816144740
برنامه در ایران؛ مسئله بودن یا نبودن
واضح آرشیو وب فارسی:برترین ها: ماهنامه صنعت و توسعه: در مجموع سال های پیش و پس از انقلاب 10 برنامه توسعه ای اجرا شده اما ایران هنوز یک کشور توسعه یافته به حساب نمی آید؛ حالا یازدهمی هم نگارش و تحویل مجلس شده است؛ پرسش این است که اصلا ایران از نظر شرایط اجتماعی پتانسیل اجرا و به ثمر رسیدن یک برنامه توسعه ای را دارد یا خیر؟ آیا هنوز هم برنامه نگاری بهترین شیوه رفتن به سوی توسعه است یا نه؟
هفت دهه از سابقه برنامه ریزی در اقتصاد ایران می گذرد و همچنان دولتمردان، مردم، اقتصاددانان و ... از نبود زیرساخت ها و توسعه نیافتگی در کشور گله دارند. برنامه های توسعه هر یک با ساز و کاری و از سوی طیفی در اقتصاد ایران طراحی و البته اجرایی شدند.
پول ها پای تدوین برنامه ها ریخته شد و وقت ها مهزینه شد اما نه اعداد و ارقام حکایت از توسعه دارد، نه سخن مسئولان و نه وضع معیشت مردم. این گلایه ها نشان می دهد، همچنان توسعه در محاق است و اقتصاد ایران باید در جستجوی راهی ورای راه هایی که تاکنون رفته است، باشد تا تجربه این 70 سال برنامه ریزی را عملیاتی به کار گیرد.
یک – برخی منتقدان می گویند یا طول برنامه های پنج ساله کمتر شود یا به کلی برنامه ریزی برای توسعه در ایران بلاموضوع تلقی شود. هر چند این عده از کارشناسان استدلال دیگری هم چاشنی انتقاد خود دارند. آنها می گویند سرعت تحولات در دنیای امروز آنچنان شتابان است که امکان پیش بینی فرآیندها در قالب برنامه های پنج ساله امکان پذیر نیست و ناگزیر اگرچه برنامه هم تدوین می شود اما باید هر ساله تغییرات بنیادینی در آن انجام شود، بنابراین نیاز اقتصاد به برنامه در دنیای امروز ضروری به نظر نمی آید.
دو – گروه دیگری از اقتصاددانان کشور باوری متفاوت دارند. اینها معتقدند برنامه ریزی برای توسعه در کشور «ضروری» است اما آنقدر برنامه و قانون در کشور وجود دارد که برنامه ریز اقتصادی در وهله نخست باید این قوانین را پالایش کرده تا مزاحمتی که از این ناحیه متوجه امر توسعه در کشور است، برطرف شود.
در واقع این بخش از اقتصاددانان، توسعه را نتیجه یک فرآیند درونی و اصلاح فرهنگی می دانند که باید از جامعه آغاز شود و در سطح دولت، تحولات نهادی سرانجام و مصداق این خواست تعریف می شود.
اگرچه این دو دسته از اقتصادددانان در کشور سر نوع برنامه ریزی و حتی ساختار حاکم بر برنامه ها اختلافات اساسی با یکدیگر دارند اما هر دو گروه در یک جا و یک مفهوم اشتراک نظر دارند؛ آن هم اجماع برای توسعه خواهی در سطوح نخست حاکمیت.
تجربه برنامه های نخست تا پنجم اقتصادی نشان می دهد با آمدن دولتی و رفتن دولتی دیگر، برنامه تدوین شده به وسیله دولت پیشین از سوی دولت جدید به هیچ انگاشته می شود. اقتصاددانان به جد بر این باورند، اتفاقی که برای برنامه چهارم توسعه و چشم انداز 20 ساله کشور افتاد، نتیجه نگرش کوتاه مدت در اقتصاد و حاصل همین عدم اجماع در سطح ملی حاکمیت برای توسعه و روش رسیدن به آن بود که با آمدن دولت نهم و دهم، برنامه چهارم توسعه و برنامه چشم انداز 30 ساله مورد بی توجهی قرار گرفت.
اکنون واقعیت ماجرای برنامه ریزی در اقتصاد ایران چیست و چه باید کرد؟ حمیدرضا برادران شرکا، اقتصاددانی است که خود زمانی زمام امور را در سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور به دست داشته است.
او در مورد نیاز کشور به برنامه می گوید: «من بر این باورم که از اساس، وجود یک برنامه توسعه ای در کشور ضرورت دارد. شاید دلیل اصلی این باشد که بخش اصلی و عمده درآمدهای اقتصاد ایران از محل درامدهای نفتی است. بر اساس قانون اساسی درآمدهای نفتی باید به کلی در اختیار دولت قرار بگیرد. دولت هم باید این منابع را صرف امور کشور کند. اگر برنامه وجود نداشته باشد به قطع از میزان منابعی که صرف امور مختلف می شود کاسته خواهد شد.
نگاهی به روند اقتصاد ایران هم تایید می کند که هم پیش از انقلاب و هم پس از آن، کشور بدون داشتن برنامه، همین امکاناتی که امروز از قِبل درآمدهای نفتی به دست آورده است، نمی توانست داشته باشد. چه این امکانات در قالب سرمایه گذاری های زیربنایی باشد که دولت آنها را انجام می دهد، چه سرریزهایی که از این منابع درآمدی برای بخش خصوصی و کل اقتصاد وجود خواهد داشت. در مجموع می توان گفت که ایران «به قطع» به برنامه نیاز دارد.
نکته قابل توجه این است که کشورهایی که نیاز به برنامه ندارند، آنهایی هستند که بنگاه های اقتصادی در آن کشورها صاحب برنامه هستند. در کشورهای پیشرفته غربی دیده می شود که اگر دولت ها بنا به ضرورت برنامه ای ندارند اما بنگاه های اقتصادی برنامه دارند و چون قسمت عمده فعالیت های اقتصادی در بنگاه هاست، می توان گفت که مجموعه اقتصاد کشورشان هم به نوعی از یک برنامه هایی تبعیت می کند.»
برادران شرکا توضیح می دهد: «اما اگر بخواهیم به این موضوع بپردازیم که آیا امروز از نظر اجتماعی، مردم آمادگی پیش رفتن به سوی توسعه را دارند یا خیر؟ باید ببینیم که آیا بر اساس جامعه و کشور ایران برنامه پذیر است یا نه. در این موضوع حتی اگر هم ما فرض کنیم جامعه ما برنامه پذیر نیست، باعث نمی شود که تصور کنیم ما در سطح کلان نیازی به برنامه نداریم؛ این نیاز از آنجایی حاصل می شود که بخش عمده منابع درآمدی کشورمان از محل فروش نفت و گاز است.
به همین دلیل ضرورت دارد که ایران در سطح کلان برنامه داشته باشد. اما آیا می توانستیم برنامه هایی داشته باشیم که عملکرد بهتری داشته باشد؟ آیا برنامه های ما به تعبیر برخی دوستان خیلی ایده آل نبوده است؟ آیا ما همه آرزوهای مان را در قالب یک برنامه قرار داده ایم؟
شاید حتی خود کارشناسان و تدوینگران برنامه هم می دانستند که همه اینها قابل دستیابی نیست. اینها آرزوهایی بوده که برای ایران در قالب یک برنامه نگارش شده است. شاید حتی می توان نام این متون را به جای برنامه، آرزونامه گذاشت. به نظر من به راستی فرمت فعلی برنامه ریزی در کشور ما جای بحث دارد. آیا این فرم، بهترین روش برنامه ریزی است؟»
او تاکید می کند: «واقعیت این است که نفت و گاز یکی از دلایل نیاز ما به برنامه است؛ دلیل دیگر نیاز ما این است که ایران یک بخش خصوصی قوی ندارد که آنها از برنامه های خاصی تبعیت کنند. واقعا نمی توانستیم در کشور بدون برنامه پیش برویم. در دنیا یا دولت ها برنامه ریزی می کنند یا بنگاه های بخش خصوصی. پس مسئله نفت نخستین دلیل است و این موضوع را می توان به عنوان مسئله دوم در نظر گرفت.
۲۰ شهريور ۱۳۹۵ - ۱۵:۴۹
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: برترین ها]
[مشاهده در: www.bartarinha.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 28]
-
اقتصادی
پربازدیدترینها