واضح آرشیو وب فارسی:جهان اقتصاد: محمدرضا مظلومی؛ مدیر بازرگانی شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران یکی از حوزه های مهم و تاثیرگذار صنعت نفت کشور، همانا توزیع و فروش فرآورده های نفتی در گستره ی کشور است که وزارت نفت، برنامه ی راهبردی میان مدت و بلندمدت در این بخش تعریف کرده است. این برنامه ها نقش مهمی در تمامی بخش های اقتصای کشور داشته و از منظر وزارت نفت نیز یکی از بخش های راهبردی محسوب می گردد اما ایده مهمی که با هدف افزایش کیفیت ارائه خدمات در جایگاه های عرضه فرآورده در سراسر کشور ارائه شده و مراحل اجرائی آن در حال اتمام است، طرح برندسازی در حوزه توزیع فرآورده های نفتی است. در حال حاضر توزیع فرآورده در سراسر کشور از طریق ۱۸ هزار نقطه عرضه صورت می گیرد که بالغ بر ۵ هزار مورد از این نقاط، جایگاه های عرضه سوخت شامل بنزین، نفت ،گاز و سی ان جی است که به دلیل نوع مالکیت جایگاه ها، پائین بودن بهره وری و پراکندگی گسترده امکان اعمال مدیریت، امکان استانداردسازی خدمات و توسعه رقابت در آن ها با هدف افزایش کیفیت خدمات ارائه شده به مصرف کنندگان نهائی وجود ندارد. در این خصوص، طرح برندسازی با هدف شناسائی شرکت های صاحب صلاحیت در حوزه جایگاه های توزیع فرآورده های نفتی و ارائه خدمات استاندارد و نظارت بر کیفیت فعالیت ها و سرویس های ارائه شده در جایگاه های تحت پوشش و نهایتا کاهش هزینه های توزیع در شبکه توزیع سوخت کشور آغاز شده است. با اجرای این طرح، علاوه بر حمایت از توسعه رقابت بین شرکت های صاحب صلاحیت در این حوزه، حفره های عملیاتی در زنجیره عرضه در کشور (از جمله فقدان جایگاه های تک تلمبه در برخی مناطق بخصوص کلانشهرها) برطرف و شرکت های صاحب صلاحیت مکلف به تکمیل شکاف های عرضه در این مناطق از طریق تاسیس جایگاه با ظرفیت های مورد نیاز خواهند شد. همچنین طبقه بندی جایگاه ها بر اساس نوع خدمات قابل ارائه به مشتریان از دیگر اهداف این طرح است که طی آن، هر جایگاه بر مبنای نوع خدمات ارائه شده به مشتری، حق الزحمه مربوطه را دریافت می دارد. نهایتا با تشکیل برندها، امکان اعمال نظارت عالیه دولت بر عملکرد و استانداردهای حوزه توزیع فراهم خواهد شد. تعاملات با شرکت های صاحب صلاحیت در ۳ مقطع زمانی کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت تعریف شده است. در کوتاه مدت سوخت از محل انبارها تحویل شرکت دارای صاحب صلاحیت شده و شرکت مربوطه با استفاده از ناوگان حمل و نقل اختصاصی نسبت به حمل سوخت به جایگاه و توزیع آن اقدام می کند. در این مرحله، پس از تحویل سوخت در محل انبار به شرکت صاحب صلاحیت ، مسئولیت این شرکت آغاز شده و کلیه مسئولیت های کمی، کیفی و خدماتی در حوزه توزیع بر عهده همان شرکت خواهد بود. در بازه زمانی میان مدت، شرکت های صاحب صلاحیت گزینه بهره گیری از ظرفیت های بلااستفاده موجود (مانند مخازن انبارها) را از طریق اجاره یا خرید این مخازن خواهند داشت و به این ترتیب این شرکت ها امکان اعمال مدیریت بر بخش گسترده تری از زنجیره تامین سوخت را عهده دار خواهند شد. در افق زمانی بلندمدت، شرکت های صاحب صلاحیت می توانند با مشارکت با پالایشگاه ها، احداث پالایشگاه های جدید و یا از طریق واردات نسبت به تامین سوخت مورد نیاز جایگاه های زنجیره ای خود اقدام کرده و به صورت کامل عهده دار زنجیره تامین و توزیع فرآورده های نفتی در کشور باشد. در این خصوص محدودیت و ممنوعیتی برای شرکت های خارجی نیز وجود ندارد و هر شرکتی که بتواند در چارچوب قوانین و مقررات موضوعه جمهوری اسلامی ایران فعالیت کند، می تواند درخواست بررسی صلاحیت در حوزه برند را ارائه کند. این امیدواری وجود دارد که مدل فوق الذکر در بحث سوخت گیری هواپیماها نیز عملی شود و تهیه طرح اولیه ای در این زمینه در دست بررسی است. بدیهی است اقداماتی نظیر مسئولیت ارزیابی صلاحیت شرکت های متقاضی برندسازی در این حوزه، ارائه تائیدیه آغاز به کار این شرکت ها و عقد قرارداد تامین فرآورده با آنها نیز انجام خواهد شد. در فازهای بعد ، ارزیابی این شرکت ها با هدف امکان ارتقاء آنها به سطوح بالاتر نیز می تواند صورت گیرد. شرکت های صاحب صلاحیت پس از دریافت تائیدیه شروع فعالیت، مسولیت هایی شامل عرضه پایدار فرآورده با کمیت و کیفیت مورد توافق و عرضه خدمات مطلوب مشخص به مشتریان، توسعه کمی و کیفی جایگاه ها از جمله احداث جایگاه های کوچک و تک تلمبه بخصوص در شهرهای بزرگ و بهینه سازی جایگاه های موجود، ارائه خدمات جانبی به خودرو و سرنشینان، نوآوری در حوزه توزیع، ارتباط مناسب با شبکه های توزیع از جمله پالایشگاه ها و مجاری واردات و نهایتا کاهش هزینه های توزیع در شبکه توزیع سوخت در کشور دارند. در این مرحله، مبلغی برای ارائه خدمات شرکت های صاحب صلاحیت برند در نظر گرفته می شود که این رقم بین جایگاه دار و شرکت صاحب صلاحیت توزیع می شود تا انگیزه لازم برای جایگاه داران به منظور طبقه بندی در قالب برندها و پذیرش مدیریت و سازوکارهای ارتقاء کیفیت از سوی آنها ایجاد شود. اما نکته مهم در ارزیابی شرکت های متقاضی برند، شاخص های مورد نظر جهت ارزیابی است. به طور کلی پنج شاخص اساسی به این منظور مشخص شده است. توان مالی برای تمامی شرکت های دارای سابقه اجرائی و فاقد این سابقه، مهم ترین شاخص محسوب می شود. برای شرکت های دارای سابقه اجرائی و فاقد سابقه اجرائی در حوزه توزیع فرآورده های نفتی ارزشگذاری عواملی از قبیل توان مالی، ضمانت نامه مالی دریافتی از بانک ها و نسبت های مالی موثر است. ارزشگذاری همین عوامل در خصوص شرکت های فاقد سابقه متفاوت است. در خصوص شرکت های فاقد سابقه اجرائی در این بخش، عوامل مهم شامل مجموع ارزش دارائی ثابت صاحبان اصلی سهام، گواهی تمکن مالی و سایر موارد است که شرکت های متقاضی با ارائه مدارک مورد نیاز درصورتی که موفق به احراز صلاحیت مالی خود شوند امکان کسب امتیاز کامل این بخش را خواهند داشت. دومین شاخص ارزیابی، سابقه اجرائی است که در صورت مرتبط بودن، امتیاز بیشتری را در مقایسه با سوابق غیرمرتبط به همراه خواهد داشت. سوابق فعالیت اجرائی در حوزه های پالایش، ترانزیت، انتقال، جایگاهداری، شرکت های موزع و واردات و صادرات در شمار فعالیت های مرتبط ارزیابی می شوند. شاخص سوم، امکانات مورد نیاز از جمله شامل ظرفیت حمل ونقل، داشتن آزمایشگاه کنترل کیفیت و یا قرارداد همکاری با آزمایشگاه های فعال است. شاخص نیروی انسانی از دیگر شاخص های مورد ارزیابی برای تعیین صلاحیت شرکت های متقاضی ایجاد برند محسوب می شود. نیروهای فعال در حوزه HSE، نیروهای کنترل کیفیت، تکنسین های فنی و بازاریابی و فروش از جمله الزامات حوزه نیروی انسانی است نهایتا فرآیندهای داخلی کسب و کار شرکت ها از جمله استفاده از فناوری های روز، استانداردهای ایزو، دانش فنی مورد نیاز و هوشمندسازی حوزه توزیع و ارتباط با مشتریان از دیگر معیارهای مورد ارزیابی در این شاخص محسوب می شود. در کنار تمهیدات فوق، هدف «پیشگیری از ایجاد انحصار در بازار توزیع» نیز با جدیت دنبال می شود که در این رابطه برای برندهای مورد تائید محدودیت پوشش حداکثر ۵۰ درصد از جایگاه ها در سطح شهرستان ها، ۳۰ درصد در سطح استان ها و ۲۰ درصد در سطح کشور وضع شده است. با اجرای این طرح، مصرف کنندگان فرآورده های نفتی در کشور، نسل جدیدی از خدمات بخش توزیع را تجربه کرده و تصویری جدید و جذاب از برنامه های صنعت نفت در حوزه توزیع فرآورده های نفتی را شاهد خواهند بود.
جمعه ، ۵شهریور۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جهان اقتصاد]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 105]