واضح آرشیو وب فارسی:ایران اکونا: با توجه به یارانه ای بودن قیمت بنزین در کشور، می توان در کوتاه مدت، قیمت بنزین را صرفاً برای پرمصرف ها آزاد و یا شناور کرد تا در میان مدت و بلندمدت زمینۀ آزادسازی قیمت بنزین برای همۀ مردم و اخذ مالیات و عوارض فراهم شود. آب، اولین حرف در الفبای آبادانی و توسعه در هر جامعه ای محسوب می شود. موضوعی که امروز در ایران هنوز در سطح شعار باقی مانده و علی رغم اینکه مسئولان و مر... واکنش مردم، گروه ها و جریان های سیاسی و قومی ترکیه به این کودتا بیانگر آن بود که دوره کودتای نظامی در کشوری با پیشینه کودتا به سر رسیکاهش یارانۀ حامل های انرژی به ویژه بنزین، از سال ها قبل دغدغۀ مسئولان بوده است. یارانه ای بودن قیمت بنزین در کشور سبب شده است خانواده های پرمصرف تر –که گاهی چندین خودروی شخصی دارند- نسبت به خانواده هایی که خودرو ندارند و یا از آن کمتر استفاده می کنند، عملاً از «یارانۀ پنهان» بیشتری برخوردار شوند. با تصویب قانون هدفمند کردن یارانه ها در سال 88 و آغاز اجرای آن در سال 86 حذف یارانه های غیرهدفمند کلید خورد. قانون هدفمند کردن یارانه ها دولت ها را ملزم کرد که نرخ فروش سوخت در داخل کشور را به گونه ای تنظیم کنند که با احتساب هزینه های جانبی، قیمت مشتقات نفتی از 90% فوب خلیج فارس (قیمت جهانی بر روی عرشه کشتی در خلیج فارس) کمتر نباشد. گرچه با اجرای چند فاز از این قانون توسط دولت های دهم و یازدهم، بی عدالتی در توزیع یارانه های انرژی بهبود یافته اما همچنان اهداف این قانون در زمینۀ قیمت گذاری سوخت به طور کامل محقق نشده است. به طوری که در سیاست های اقتصاد مقاومتی و سیاست های کلی برنامۀ ششم توسعه، بر لزوم ادامۀ اجرای این قانون و استفادۀ کامل از ظرفیت های آن تاکید شده است. در آخرین مرحله از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها در خرداد 94، بنزین تک نرخی و قیمت هر لیتر از آن معادل 1000 تومان تعیین شد. گرچه به علت افت قابل توجه قیمت نفت از نیمۀ دوم سال 93، هم اکنون قیمت بنزین داخلی به قیمت فوب خلیج فارس نزدیک شده است، اما با احتساب هزینه های جانبی حمل، بارگیری، توزیع، بیمه و مالیات، قیمت «تمام شدۀ» بنزین بین 1500 تا 1900 تومان برآورد می شود. بر این اساس، همچنان هر لیتر بنزین عرضه شده در داخل کشور، 500 تا 900 تومان یارانه دارد. در نتیجه لازم است میانگین قیمت فروش بنزین حداقل به 1700 تومان در هر لیتر برسد. برای رسیدن به این هدف، اگر قیمت بنزین برای همۀ مردم تا 70% افزایش یابد ممکن است سبب تورم عمومی و فشار بیشتر به اقشار کم درآمدتر شود و درنتیجه نارضایتی عمومی ایجاد کند. اما می توان با اجرای نظام پلکانی یا به بیان دیگر نظام دونرخی در کوتاه مدت، صرفاً قیمت را برای مشتریان پرمصرف آزاد کرد. به بیان دیگر، می توان برای نرخ یارانه ای، سقف مصرف یا اصطلاحاً «الگوی مصرف ماهانه» تعیین نمود و قیمت را برای مصارف بالاتر از الگوی مصرف معمول جامعه (60 تا 80 لیتر در ماه) معادل قیمت تمام شده و یا بالاتر از آن قرار داد. حتی می توان با شناورسازی قیمت مصارف مازاد بر الگو، به تدریج زمینه را برای شناورسازی قیمت بنزین در کشور فراهم کرد. با این روش، از سویی اجرای قانون هدفمندی دنبال می شود و خانواده های پرمصرف تر، یارانۀ بیشتری نمی گیرند. از سوی دیگر، عموم مردم و اقشار آسیب پذیر نیز برای مصارف معمول، به قدر کافی به بنزین ارزان تر دسترسی دارند و درنتیجه، جامعه بدون تنش و نارضایتی برای آزادسازی نرخ بنزین آماده می شود. البته این مدل تا حد زیادی به نظام سهمیه بندی قبلی شباهت دارد، اما در مدل پیشنهادی مذکور، سهمیه ای در کارت ها ذخیره نمی شود و سقف مصرف اعلام شده، تنها در همان ماه قابل استفاده است. پس از حرکت به سمت شناورسازی می توان در گام های بعد، با اخذ مالیات و عوارض از مصارف بالاتر از الگوی مصرف ماهانه، زمینه را برای ورود مالیات بر مصرف و عوارض آلایندگی به نظام قیمت گذاری سوخت آماده کرد. با اتخاذ این راهبرد، کسانی که هوا را بیشتر آلوده می کنند، هزینۀ بیشتری به دولت می پردازند تا برای بهبود کیفیت هوا و اجرای پروژه های زیست محیطی هزینه کند. هم اکنون در بسیاری از کشورها، بخشی قابل توجهی از قیمت سوخت را مالیات تشکیل می دهد. این در حالی است که میزان مالیات و عوارض سوخت در کشور ما ناچیز است. برای عملیاتی شدن قیمت گذاری پلکانی و ایجاد تمایز میان پرمصرف ها و کم مصرف ها، وجود کارت سوخت و سامانۀ هوشمند ضروری است. چرا که کارت سوخت به مثابۀ «کنتور مصرف بنزین» عمل می کند و مصرف ماهانۀ هر خودرو را تعیین می کند. در سال های گذشته نیز از همین ابزار برای سهمیه بندی استفاده شد. از آنچه گفته شد، مشخص می شود «قیمت گذاری پلکانی بنزین» یا «اخذ عوارض و مالیات از پرمصرف ها» راه گذار از وضعیت موجود به سمت وضعیت مطلوب است. می توان با استفاده از کارت سوخت و تعیین الگوی مصرف ماهانه، ابتدا آزادسازی و شناورسازی قیمت برای پرمصرف ها را عملیاتی نمود و در بلندمدت، به سمت شناور کردن قیمت بنزین و اخذ مالیات و عوارض از عموم مردم حرکت کرد. منبع : فارس
شنبه ، ۳۰مرداد۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایران اکونا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 92]