واضح آرشیو وب فارسی:گجت نیوز: دانستن چگالی سیارات تنها نقطه شروعی برای درک ویژگی های سیارات فراخورشیدی است. هم اکنون ستاره شناسان در حال ابداع تکنیک های خلاقانه ای هستند تا بتوانند خواص برخی از سیارات که به مشتری های داغ معروفند را بهتر شناسایی کنند. این سیارات غول پیکر حالتی پف کرده داشته و از فاصله ای بسیار کم از برابر سطح ستاره میزبانشان عبور می کنند. اینگونه است که یک دور گردش کاملشان به دور ستاره تنها در حدود چند روز یا چند هفته طول می کشد و دو ویژگی جرم زیاد و نزدیکی به ستاره مادر، باعث تغییراتی در سرعت شعاعی ستاره و یا ایجاد پدیده گذر (ترانزیت) می شود. به این صورت این نوع سیارات اهدافی ایده آل تر برای تلسکوپ ها و سایر ابزارهای ستاره شناسان برای کشف و استخراج خواص آن ها به شمار می روند و نقطه آغازی هستند که بتوان در سال های آتی سیارات زمین مانند بیشتری را کشف کرد. استفاده از چرخش ستاره در کشف سیارات فراخورشیدی یکی از فاکتورهای گوناگونی که یافتن سیارات را با روش سرعت شعاعی سخت تر می کند، گردش ستاره حول محورش است. غیر از حالتی که یکی از قطبین ستاره به سمت زمین باشد، در هر حال بخشی از ستاره به سمت ما در چرخش است که نورش دچار آبی گرایی (یا بلوشیفت) می شود و بخش دیگر در حال دورشدن از ماست که نورش دچار قرمزگرایی (یا ردشیفت) می شود. نتیجه این است که خطوط طیفی ستاره (که از آن ها برای اندازه گیری سرعت شعاعی ستاره استفاده می شود) پهن تر می شوند، چرا که نور دریافتی توسط ما از تمامی بخش های ستاره دریافت می شود. هر چه ستاره سریع تر گردش کند، خطوط طیفی نیز پهن تر شده و اندازه گیری سرعت شعاعی دقیق نیز مشکل تر خواهدبود. اما در مورد سیارات فراخورشیدی که از برابر قرص ستاره میزبانشان گذر می کنند، این حرکت ستاره مفید هم هست، چرا که به ستاره شناسان اجازه می دهد تا زاویه میل مداری سیاره نسبت به صفحه استوای ستاره را نیز محاسبه کنند. به این صورت که حین گذر سیاره بارها و به سرعت سرعت شعاعی ستاره را اندازه گیری می کنند. حالتی را تصور کنید که سیاره در همان جهت چرخش ستاره به دور خودش، به دور ستاره گردش می کند. ابتدا سیاره بخشی از ستاره که به سمت ما حرکت می کند را می پوشاند. در نتیجه ما نور بیشتری را از بخشی که از ما دور می شود (ردشیفت دارد) دریافت می کنیم و اینگونه به نظر می رسد که تمامی خطوط طیفی ستاره مقداری به سمت قرمز شیفت پیدا می کنند. همانطور که سیاره در مدارش حرکت می کند، به تدریج بخش هایی که قرمزگرایی کمتری دارند پوشیده می شوند و سپس زمانی که سیاره به سمت دیگر ستاره می رسد، بخشی که دچار آبی گرایی شده پوشیده می شود. نتیجه این اتفاق در خطوط طیفی ستاره این است که به تدریج خطوطی که قبل ازین دچار ردشیفت شده بودند، به جایگاه اصلی خود بازگشته و سپس دچار بلوشیفت می شوند. در نهایت پس از اتمام گذر تمامی خطوط طیفی ستاره به محل های اصلی خود باز میگردند. در حالت دیگر، برای سیاره ای که در خلاف جهات چرخش ستاره، به دور آن در گردش است، این بار خطوط طیفی ابتدا دچار آبی گرایی و سپس قرمزگرایی شده و در پایان به طور مشابه به محل های اصلی خود بازمی گردند. این تکنیک به ویژه می تواند در کشف سیاراتی مفید باشد که از دید ناظر زمینی از مرکز قرص ستاره گذر نمی کنند. حتی برای مواردی که مدار سیاره کج است و تنها از بخش قرمز یا آبی ستاره گذر می کند، این تکنیک می تواند عملکرد بهتری داشته باشد. (تصویر اصلی این مطلب چنین حالتی را نشان می دهد) . یکی از ما (Brett) با استفاده از بزرگترین تلسکوپ های جهان در حال استفاده از این روش است که این تلسکوپ ها در تکمیل کاتالوگ های سیارات کشف شده در مدارهای غیرعادی مشارکت دارند. نتایج بدست آمده شگفت انگیز بوده است. از میان 91 مشتری داغی که میزان انحراف مداری شان با این روش اندازه گیری شده، بیش از یک سومشان انحراف مداری بیش از 20 درجه دارند که 9 موردشان نیز در مداری مخالف با جهت حرکت سیاره به دور خودش، به گرد ستاره در حال چرخشند. سوال این است که وقتی از مجموعه سیارات فراخورشیدی، به مجموعه سیارات فراخورشیدی زمین مانند حرکت کنیم، باز هم همین روند را خواهیم دید؟ تنها زمان پاسخ این سوال را خواهد داد، اما این نتایج بدستآمده از دنیاهای جدیدی که هر روزه کشف می شوند، بسیار هیجان انگیزتر از آن است که زمانی تصور می کردیم. Jonti Horner , Vice Chancellor’s Senior Research Fellow, University of Southern Queensland and Brett Addison , Postdoc astrophysicist, Mississippi State University منبع iflscience
جمعه ، ۲۹مرداد۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: گجت نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 48]