تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1833256387
اگر کار «الی الله» شد نتیجه اش هم «رضوان من الله» می شود/برای مبارزه با هوای نفس باید معرفت صحیح کسب شود تا حقایق را بفهمیم و فریب نخوریم - پایگاه هم اندیشی یاران انقلاب اسلامی
واضح آرشیو وب فارسی:هم اندیشی: پایگاه تحلیلی خبری هم اندیشی: آن چه پیش رو دارید گزیده ای از سخنان حضرت آیت الله مصباح یزدی (دامت برکاته) در دفتر مقام معظم رهبری است که در تاریخ 21/3/95، مطابق با چهارم رمضان 1437 ایراد فرموده اند. باشد تا این رهنمودها بر بصیرت ما بیافزاید و چراغ فروزان راه هدایت و سعادت ما قرار گیرد. تحلیلی روانشناختی از تحولات صدر اسلام (21) ضرورت ایمان برای مهار نفس در جلسات گذشته با بررسی آیات و روایات به این نتیجه رسیدیم که مهم ترین عامل برای انحراف و سقوط انسان هوای نفس است. اکنون این سؤال مطرح می شود که چگونه باید از این خطر پیشگیری کنیم و چه راهی را انتخاب کنیم که با این لغزش ها و سقوط ها مواجه نشویم؟ در جلسه گذشته گفتیم که انسان براساس فطرت خدادادی اش طالب لذت و خوشی است و از درد و رنج فرار می کند؛ البته بهتدریج متوجه می شود که همه لذت ها قابل جمع نیستند، و اگر بخواهد به بعضی از لذت ها برسد باید سختی ها و رنج هایی را تحمل کند. او کم کم یاد می گیرد که کارهایی را انتخاب کند که لذت بیشتر و زحمت کمتری داشته باشد. در واقع همه حرکت های انسان در پیشرفت های علوم مادی در همین مسیر بوده که راه هایی را پیدا کند که به لذت ها و راحتیهای مادی بیشتری برسد و به درد و رنج های کمتری در این دنیا مبتلا شود. نیاز انسان به مقایسه لذت ها ما باید بفهمیم آیا لذت هایی که بهدنبالش هستیم بدون تبعات است، یا ممکن است تبعاتی سختتر، قویتر و پایدارتر داشته باشد. انسان در مراحل رشد خود از دوران کودکی به تدریج به طور طبیعی با این مسایل آشنا می شود. ابتدا فقط دنبال ارضای غریزه اش است و برای مثال وقتی گرسنه می شود تلاش می کند چیزی بخورد. ولی کم کم می فهمد که بعضی از لذت ها مزاحم لذت های دیگرند و لازمه بعضی از لذت ها رنج هایی است. از اینرو با کمک پدر و مادر و مربیان میکوشد که این مسایل را یاد بگیرد. هر قدر فهم، عقل و تجربه اش بیشتر می شود، بهتر یاد می گیرد که چه کارهایی بکند که نفع، سود یا لذتش بیشتر و ضررش کمتر باشد. این رشد ادامه می یابد تا به حدی می رسد که از نظر دینی به آن «بلوغ» می گوییم که فرد آن چه در درجه اول ضرورت دارد بفهمد را می تواند تشخیص دهد. ولی در این مسیر مشکلاتی وجود دارد؛ چیزهایی که می خواهد ضرر یا نفع آن ها را اندازه گیری کند، آن قدر زیاد است که نمی توان بر همه آن ها احاطه پیدا کرد. به خصوص هرچه بر تجربه فرد افزوده می شود، می بیند چیزهایی خواستنی بوده که او اصلا خبر نداشته است. سلسله مراتب لذت ها هر چه دایره معلومات انسان گسترده تر می شود دایره خواست هایش نیز گسترده تر می شود و تا به آن جا می رسد که دلش می خواهد بر همه عالم تسلط پیدا کند و حتی کرات آسمانی را هم در اختیار داشته باشد. اگر دایره معلومات وسعت پیدا کرده، از محسوسات فراتر رود، کم کم می فهمد که خواستنی هایی نیز وجود دارد که از قبیل دیدنی ها و شنیدنی های حسی نیست ولی دوست داشتنی، لذت بخش و کمال است. کودک از همان ابتدا احساس می کند که به نوازش مادر احتیاج دارد؛ بعدها تصور می کند که شاید نوازش دیگری هم فوق این باشد. هم چنین بچه می خواهد که مستقل باشد، و اگر برای راه رفتن دستش را بگیرند می خواهد دستش را آزاد کند و مستقل باشد. کم کم می فهمد مثلا در جمعی ممکن است به او احترام بگذارند یا بی احترامی کنند. دلش می خواهد وقتی وارد جمعی می شود برای او حسابی باز کنند و احترامی قائل شوند. استقلال و احترام گذاشتن حواس ظاهری انسان را ارضا نمی کند، بلکه یک امر معنوی است. کم کم می فهمد لذت های دیگری غیر از این هایی که از خوردن، آشامیدن و یا سایر حواس ظاهری نصیب انسان می شود وجود دارد. این درک زمینه ای را فراهم می کند که این سؤال برایش مطرح شود که آیا غیر از این چیزهایی که ما سراغ داریم و تا به حال درک کرده ایم، چیزهای دیگری هم هست یا نه؟ به خصوص وقتی کمابیش می فهمد که انسان چیزی به نام روح دارد که با این جسم مادی تفاوت دارد. این روح مایه حیات ماست و نیازهایی مثل احترام و استقلال که مربوط به بدن ما نیست، چیزهایی است که روح خودش مستقلا درک می کند. مطرح شدن این سؤالات و تلاش برای دستیابی به پاسخ آن ها زمینه می شود که عقل انسان رشد کند. هنگامی انسان می تواند انتخاب صحیحی بکند و چیزی را که لذت بیشتری دارد انتخاب کند، که بداند چه لذت هایی وجود دارد. اگر ندانیم لذت هایی غیرمادی نیز وجود دارد، فقط همان لذت های حسی و حیوانی را درک می کنیم و چیز دیگری درک نمی کنیم تا انتخاب کنیم. برای انتخاب صحیح باید دایره معلومات ما گسترش پیدا کند و بدانیم چه لذت هایی وجود دارد و انسان ها ممکن است از آن ها لذت ببرند. از سوی دیگر، انسان به تدریج می فهمد که گاهی لذتی تبعات دردناکی را به دنبال دارد؛ بعضی غذاها را می خورد و مریض می شود یا به دنبال بعضی لذت ها می رود و به دردها و رنج ها و بیماری هایی مبتلا می شود. وقتی می خواهد مقایسه کند که این لذت به آن درد و رنجی که به دنبال دارد، می ارزد یا نه، باید بداند که چه لذت ها و تبعاتی وجود دارد. این جاست که ارتباطی تنگاتنگی بین خواستنی ها و دانستنی های انسان برقرار می شود و هر چه معلومات انسان بیشتر گسترش پیدا کند، زمینه انتخابش گسترده تر می شود و انتخاب صحیح تری می تواند انجام بدهد. بنابراین راه کلی این است که انسان بفهمد لذت هایی هست که هم از نظر کمیت و دوام خیلی طولانی تر است و هم از نظر کیفیت مرتبه لذتش بسیار بیشتر است. در این صورت می تواند انتخابی صحیح داشته باشد، وگرنه وقتی بعدها فهمید که چنین چیزهایی بوده است حسرت می خورد. سه سؤال برای انتخاب صحیح در این جا چند سؤال اساسی مطرح می شود؛ یکی این که از نظر کمیت و زمان چه اندازه ممکن است لذت مان ادامه پیدا کند، و آیا آخر آن همین مرگ است یا بعد از مرگ هم ممکن است لذت هایی باشد؟ سؤال دیگر این که آیا لذت ها همین هایی است که حیوانات هم دارند، یا انسان لذت هایی اختصاصی دارد که بسیار شریف تر، بالاتر و ارزنده تر است؟ و دست آخر این که حال که گفتیم این چیزها فی الجمله وجود دارد، آیا من هم می توانم به آن ها دسترسی داشته باشم؛ با این قوای محدود و ضعفی که دارم از کجا می توانم به آن لذت ها دسترسی پیدا کنم؟ گیرم که لذت ابدی نیز وجود داشته باشد؛ من با چه چیزی می توانم آن را کسب کنم، و چه عاملی این را برای من تأمین می کند؟ فرض می کنیم که لذت ها، آلام، دردها و رنج هایی باشد، از کجا بفهمم که این ها به من می رسد و کسی هست که این ها را بر من الزام می کند؟ این سه سؤال اساسی انسان را رها نمی کند و عقل او را مجبور می کند پاسخ آن ها را تهیه کند. اگر انسان برای این پرسش ها پاسخ قاطعی نداشته باشد، فکرش به جای درستی نمی رسد، کارش اساس منطقی عقل پسندی ندارد و حالت ثابتی پیدا نمی کند. گاهی از این طرف، گاهی از آن طرف، هر طرف عاملی برای لذت پیدا شود به طرف آن می رود و انتخابش ریشه و پایه محکمی ندارد؛ کَشَجَرَةٍ خَبِیثَةٍ اجْتُثَّتْ مِن فَوْقِ الأَرْضِ مَا لَهَا مِن قَرَارٍ.[1] آن وقتی ریشه دارد که انسان بفهمد چه لذت هایی هست و ارزش کدام یک بیشتر است؛ چه دردها و رنج هایی هست و تحمل کدامش ممکن است و ارزش دارد. حاصل این شناخت ها همان اصول پنج گانه یا سه گانه ی دین است که در کودکی به افراد یاد می دهند: خدا، قیامت و وحی. ابتدا باید بفهمیم کسی هست که این عالم را اداره می کند؛ او مقررات، سنت ها و حساب و کتابی دارد. سپس باید بدانیم روزی هست که به حساب و کتاب مان رسیدگی می شود و بخواهیم یا نخواهیم، نتیجه رفتارهای خودمان را خواهیم دید. سپس برای این که به نتایج مطلوبی برسیم باید بدانیم که چه کار باید بکنیم. البته بعد از دانستن، نوبت این می شود که در عمل چه کار کنیم که موفق شویم. این سؤال های اصلی همان اصول دین است که ما در کودکی آن ها را به صورت تعبدی می پذیریم. البته برای تعلیم این مطالب به کودکان راهی غیر از این نیست و نمی توان برای کودک از چرایی و اهمیت این اصول سخن گفت. اشکال این جاست که وقتی بزرگ تر هم می شویم باز هم نمی دانیم چرا این اصول را گفته اند، چطور این ها اصول دین شده است، و چرا مفهوم دیگری به جای آن ها گذاشته نشده است! بنابراین، ترقی، تکامل و پیمودن راه سعادت بدون شناخت نمی شود. انسان باید مسایلی را که صددرصد در زندگی اش مؤثر است، بداند. این مسایل می تواند نقشی اساسی در زندگی او بازی کند، و ورق را از این رو به آن رو برگرداند. این که انسان به خدا و قیامت اعتقاد داشته باشد یا نداشته باشد، بر اهداف، جهت گیری ها و ارزش های او تأثیر می گذارد و زندگی او را از زمین تا آسمان متفاوت می کند. محرک انسان در رفتار اختیاری نتیجه این که محرک انسان در رفتار اختیاری، امید به نفع یا ترس از ضرر است. هیچ کاری را نمی توان پیدا کرد که یکی از این دو عامل یا هر دو آن ها در آن نباشد؛ البته نفع و ضررها گوناگون است، همان طور که لذت ها و رنج ها نیز گوناگون است. ابتدا تصور ما از لذت، همین لذت حسی و آنی است، اما اگر این مفهوم را توسعه بدهیم (که البته توسعه بردار نیز است)، می بینیم هر چیزی که با وجود انسان سازگار باشد و انسان از آن خوشش بیاید، دارای لذت است. بالاترین لذت ها را نزدیک ترین بندگان خدا به خدا دارند. آن ها فقط از ناحیه قرب خدا، لقای الهی، رضای الهی و مسایلی از این قبیل لذت می برند. خداوند نمونه هایی از این لذت را در امور ساده نیز قرار داده است و همه ما کمابیش این طور لذت ها را درک کرده ایم؛ لذت هایی مثل لذت کودک از کنار مادر بودن یا لذت ملاقات و انس گرفتن با دوست که هم می تواند منشأ این باشد که ما بفهمیم لذت فقط در امور حسی نیست، و هم می توانیم باور کنیم لذت هایی هست که از همه لذت هایی که همه آدمیزادها از امور مادی می برند، بسیار بالاتر است؛ لذتی مثل: عند ربهم یرزقون؛ [2] فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِندَ مَلِیکٍ مُّقْتَدِرٍ؛ [3] وَرِضْوَانٌ مِّنَ اللّهِ أَکْبَرُ.[4] وقتی انسان رشد کند ممکن است بفهمد که چنین لذتی هست و به دنبال کاری برود که به این لذت برسد؛ راه آن این است که کار را «إِلَّا ابْتِغَاء رِضْوَانِ اللَّهِ» [5] و «إِلاَّ ابْتِغَاء وَجْهِ اللّهِ» [6] انجام دهد. اگر کار را برای همان مقصد انجام دهد، آن نتیجه را خواهد داشت. اگر کار «الی الله» شد نتیجه اش هم «فی مقعد صدق عند ملیک مقتدر» و «رضوان من الله» می شود. البته خدا فریب نمی خورد؛ نمی شود به دروغ بگویم به خاطر خدا انجام می دهم، اما ته دلم چیز دیگری باشد، و در عین حال، به آن جا برسم. انسان به همان طرفی می رود که چراغ دلش نشان می دهد، و به همان طرفی می پیچد که فرمان دل می پیچد. هوای نفس؛ اکتفا به لذت های حیوانی هوای نفس مذموم این است که انسان به لذت های غریزی که در دوران طفولیت دارد و با حیوانات مشترک است، اکتفا کند. بچه دلش می خواهد غذا بخورد، این هم به دنبال غذای لذیذی است. بچه دلش می خواهد مادر نوازشش کند، این هم دلش می خواهد با کسی انس بگیرد. وقتی بچه کمی بزرگ تر شد می خواهد به او احترام بگذارند، این هم می خواهد در جامعه محترم شود و عنوانی داشته باشد. این ها خواسته های بچه گانه است و در حد انسان بالغ نیست. این ها خواست های مشترک انسان با حیوانات است که خداوند برای گذران زندگی قرار داده است تا انسان بیکار و بی حرکت نماند. این ها را گذاشته است که در ابتدای زندگی که هنوز عقلش نمی رسد عاملی طبیعی برای حرکت داشته باشد و چیزی بخورد که از گرسنگی نمیرد یا با یک کسی ارتباط برقرار کند تا از او کمک بگیرد. همه این ها مقدمات است و چیز قابل توجهی نیست؛ وَمَا الْحَیَاةُ الدُّنْیَا فِی الآخِرَةِ إِلاَّ مَتَاعٌ. [7] بنابراین باید بفهمد که آیا واقعا آخرتی هم هست یا نیست. این جاست که مسئله هوای نفس با عامل آخرت ارتباط پیدا می کند. قدم اساسی برای این که انسان بتواند با هوای نفس مبارزه کند، این است که معرفت صحیح کسب کند تا حقایق را بفهمد و فریب نخورد. تا نفهمد چه چیزی ارزش دارد و چه چیزی ارزش ندارد، چه چیزی ضرر دارد و چه چیزی منفعت دارد، و کدام منفعت بالاتر و دارای ارزش، دوام و اهمیت بیشتر است، نمی تواند انتخابی صحیح داشته باشد. توجه به این مسئله انسان را مصمم می کند که به دنبال کشف حقایق برود، ولی موانعی سر این کارهاست که موجب غفلت انسان می شود و باید آن ها را برطرف کند. معرفت به خدا و قیامت؛ رکن ایمان فرض ما این است که سؤالاتی برایمان مطرح شده است که هنوز جوابی ندارد. می خواهیم بفهمیم انسان روح دارد یا ندارد؟ آیا بعد از مرگ حیات دارد یا ندارد؟ آیا خداوند تدبیر و ربوبیتی نسبت به انسان دارد یا ندارد؟ آیا اگر انسان نیازی داشته باشد خدا ضمانت می کند که نیازش را برطرف کند یا نه؟ آیا اگر در کاری دربماند خدا کمکش می کند یا نمی کند؟ پاسخ به این سؤالات تأثیر بسیاری تعیین مسیر انسان دارد. به دنبال این معرفت است که مسئله ایمان مطرح می شود. رکن ایمان معرفت به خدا و قیامت است. هر قدر معرفت انسان نسبت به این ها بیشتر باشد در تصمیم گیری هایش بیشتر می تواند اثر داشته باشد. این است که در بسیاری از آیات لازمه ایمان را توکل معرفی می کند؛ وَعَلَى اللّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ، [8] وَعَلَى اللّهِ فَتَوَکَّلُواْ إِن کُنتُم مُّؤْمِنِینَ؛[9]اگر ایمان دارید توکل داشته باشید! این تعبیر بدان معناست که کسی باید به من انسان کمک کند تا به خواسته هایم برسد. این توانی که الان دارم _اگرچه همین هم از کس دیگری است_ برای این که مرا به همه خواسته هایم برساند، کافی نیست. باید پشتوانه محکمی باشد که با دشمنان من بجنگد و بتواند منافع مرا تأمین کند. باید کسی باشد که قدرت این کار را داشته باشد. هرچه قدرت حد و مرز داشته باشد اطمینان انسان کم تر می شود. اما خدا قدرت بی نهایت است؛ وَاللّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ؛ [10] هیچ کار ممکن الفرضی نیست که خدا نتواند انجام دهد. هر چه فرض صحیحی داشته باشد خدا می تواند و هیچ بخلی هم ندارد. اگر انسان به چنین پشتوانه ای ایمان پیدا کرد، دیگر هیچ خوف و حزنی از امور دنیا و گرفتاری هایش ندارد. نیاز به باوری همیشگی بحث ما درباره این سؤال بود که چه کار کنیم که بتوانیم بر هوای نفسمان غالب شویم. گفتیم که باید سعی کنیم این مسایل اصلی را حل کنیم؛ باید به خدا و قیامت باور داشته باشیم؛ البته باوری که همیشه به آن توجه داشته باشیم. باوری که فقط پرونده اش در بایگانی ذهن ماست، فایده ندارد. باید در بخش آگاه ذهن همیشه به آن توجه داشته باشیم؛ الَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللّهَ قِیَامًا وَقُعُودًا وَعَلَىَ جُنُوبِهِمْ؛[11] یاد خدا فقط برای مسجد و یا برای ماه رمضان و محرم و صفر نیست؛ حتی وقتی در رختخواب خوابید ه ای، نباید خداوند را فراموش کنی. علم، اراده، قدرت، حیات، و حضور الهی در صندوق خانه هم هست و نباید فراموش شود. این فراموش کردن کار دست انسان می دهد؛ نَسُوا اللَّهَ فَأَنسَاهُمْ أَنفُسَهُمْ؛[12] وقتی انسان خدا را فراموش کرد، مصالح خودش هم از یادش می رود. پیروی هوای نفس و دور شدن از خدا اگر مروری بر آیات قرآن کنیم و چیزهایی را که خداوند به عنوان نکته های اصلی حساس و مهم دانسته است، بررسی کنیم می بینیم روح همه این ها چند نکته است. یکی از داستان هایی که در قرآن ذکر شده است داستان حضرت داوود است. خداوند در سوره ص به این قضیه اشاره می کند که به حضرت داود خطاب شد که: یَا دَاوُودُ إِنَّا جَعَلْنَاکَ خَلِیفَةً فِی الْأَرْضِ فَاحْکُم بَیْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعِ الْهَوَى فَیُضِلَّکَ عَن سَبِیلِ اللَّهِ. خداوند به حضرت داوود (با این که خلیفه خداست) می فرماید: می دانی چه برای تو خطر دارد؟ این که تابع هوای نفس باشی! بترس از پیروی از هوای نفس! پیروی از هوای نفس همان گمراهی و دور شدن از خداست. حال این سؤال مطرح می شود که چرا پیروی هوای نفس انسان را به این سرنوشت مبتلا می کند. خداوند در این آیه پاسخ این سؤال را داده است. إِنَّ الَّذِینَ یَضِلُّونَ عَن سَبِیلِ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِیدٌ بِمَا نَسُوا یَوْمَ الْحِسَابِ؛ ممکن است پیروی هوای نفس برای شما لذت موقتی هم داشته باشد، اما به دنبالش عذاب شدید است. مگر تو دنبال لذت نیستی؟! مگر دنبال فرار از درد، رنج و عذاب نیستی؟! بدان! اگر دنبال هوای نفس رفتی و لذت موقتی داشتی، کار تمام نمی شود. بعد از آن درد و رنج طاقت فرسایی خواهی داشت که نمی توانی تحمل کنی. در آخر هم به چرایی قضیه اشاره می کند و می فرماید: بِمَا نَسُوا یَوْمَ الْحِسَابِ؛ آن چه باعث می شود که انسان به دنبال هوای نفس برود، فراموش کردن روز حساب است. فراموش می کند که این لذتی که من به دنبالش می روم، چه نتیجه ای دارد. آیا می ارزد یا نمی ارزد؟ فراموش می کند که روزی هست که به این رسیدگی خواهد شد. اگر ایمان انسان به آخرت همیشه در ذهنش باشد، توجه دارد که هر کاری که می کند نتیجه ای دارد و در این صورت می تواند خودش را از هوای نفس حفظ کند، وگرنه؛ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِیدٌ بِمَا نَسُوا یَوْمَ الْحِسَابِ. بنابراین بهترین راه برای این که نفع و ضررها را بسنجیم این است که خدا و قیامت را به یاد داشته باشیم. این راهی است که قرآن به ما نشان می دهد و اصول علمی و منطقی هم همین را ایجاب می کند. این کار تمرین می خواهد. باید سعی کنیم بیشتر یاد خدا باشیم تا این که در راه مبارزه با هوس ها و هواهای نفسانی و شیطان موفق تر باشیم. وفقناالله و ایاکم ان شاءالله. برای دریافت فایل صوتی این جاراکلیک کنید [1]. ابراهیم، 26. [2]. آل عمران، 169. [3]. قمر، 55. [4]. توبه، 72. [5]. حدید، 27. [6]. بقره، 272. [7]. رعد، 26. [8]. آل عمران، 122. [9]. مائده، 23. [10]. آل عمران، 29. [11]. آل عمران، 191. [12]. حشر، 19. م
یکشنبه ، ۲۳خرداد۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: هم اندیشی]
[مشاهده در: www.hamandishi.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 32]
-
گوناگون
پربازدیدترینها