واضح آرشیو وب فارسی:مهر: کارشناس مسائل منطقه در گفتگو با مهر:
توافقنامه چابهار تحولی بزرگ در روابط ایران، افغانستان و هند است
شناسهٔ خبر: 3679920 - جمعه ۲۱ خرداد ۱۳۹۵ - ۲۰:۲۰
بین الملل > آسیای غربی
کارشناس مسائل منطقه معتقد است: باید وجود رقابت را به موازات همکاری و مشارکت در روابط ایران و پاکستان، به عنوان یک واقعیت پذیرفت و مانع از کشیده شدن این اختلافات در سطح کلان و استراتژیک شد. خبرگزاری مهر، گروه بین الملل- بنفشه اسماعیلی: روابط سیاسی، تجاری و اقتصادی ایران و پاکستان از گذشته تا امروز در منطقه از اهمیت ویژهای برخوردار بوده و به تازگی هم با مذاکراتی که بین مقامهای سیاسی و اقتصادی دو کشور و سفر هیات تجاری پاکستان به ایران به منظور رفع موانع تجاری بین دو کشور و همچنین سفر «حسن روحانی» رئیس جمهور کشورمان به پاکستان، وارد فصل جدیدی شده است. در این راستا خبرنگار مهر گفتگویی با «فرزاد رمضانی بونش» کارشناس مسائل منطقه انجام داده است که در ادامه از نظر میگذرد. *«ممنون حسین» رئیس جمهور پاکستان در پارلمان این کشور اعلام کرد که ایران و پاکستان روی روابط استراتژیک ۵ ساله کار می کنند. ایران و پاکستان در چه زمینه هایی روابط استراتژیک دارند؟ ایران و پاکستان دو کشور مهم و بازیگر در منطقه جنوب غرب آسیا بوده که دارای مرزهای مشترک و از موقعیت راهبردی خوبی برخوردارند. در این میان در سه دهه گذشته، عواملی چون ایدئولوژی و مذهب، قومیتگرایی، افراط گرایی دینی و تروریسم، تحولات افغانستان، نوع روابط هند و پاکستان با محوریت کشمیر و سیاستهای ایالات متحده امریکا همواره روابط دو جانبه ایران و پاکستان را رقم زده است. اما ظرفیت های گوناگون امنیتی، نظامی- دفاعی با تکیه بر بسترهای مشترک برای توسعه روابط می توانند در حوزه هایی چون امن سازی مرزهای مشترک و مبارزه مشترک با دهشت افکنی و گروه های افراط گرا چون داعش در منطقه و… قرار گیرد. باید گفت اختلافات خرد و تاکتیکی در روابط همه کشورها موجود است، بنابراین باید وجود رقابت و کشمکش را به موازات همکاری و مشارکت در روابط، به عنوان یک واقعیت در گام نخست پذیرفت و مانع از کشیده شدن این اختلافات و رقابتها به سطح کلان و استراتژیک شد. در این بین هر چند روابط کنونی دو کشور را راهبردی بدانیم، اما در سال های گذشته روابط اقتصادی دو کشور هیچگاه از سطح مطلوب برخوردار نبوده است با این وجود، بی گمان پتانسیل شکل گیری روابط راهبردی در حوزه های گوناگون و صورت خواست اسلام آباد وجود دارد. *از یک سو شاهد گرایش پاکستان در سیاست خارجی به عربستان و ترکیه و از دیگر سو شاهد روابط پاکستان با ایران هستیم و سفر روحانی رئیس جمهور ایران به پاکستان را نیز اخیرا شاهد بودیم. با درنظر گرفتن این موارد به نظر شما استراتژی سیاست خارجی پاکستان چیست؟ هند، ایران و افغانستان سه کشور همسایه پاکستان بشمار میآیند. اگر هند از این سه کشور حذف شود دو کشور مسلمان در همسایگی پاکستان حضور دارند. اما به سبب اینکه روابط پاکستان با افغانستان و گاه ایران دچار تنشهایی است و با در نظر گرفتن این مطلب که در این بین هند کشور دشمن پاکستان در منطقه است، اسلامآباد می تواند به تهران به عنوان دوست نگاه کند. اما در این وضعیت مناسبات با ایران از اولویت های اساسی سیاست خارجی پاکستان است. اما این اولویت، الزاما به معنای عدم ورود پاکستان، به عرصه چالشگری، رقابت یا حتی تنش، با این دو همسایه نیست. در نتیجه ایفای نقش های چندگانه اتکای به قدرت مالی عربستان سعودی و گسترش راوبط با ترکیه یکی از مهمترین رویکردهای سیاست منطقه ای اسلام آباد است. *دلایل حضور پاکستان در رزمایش ترکیه موسوم به «افس ۲۰۱۶» چیست و اهداف کلی این رزمایش چیست؟ در دوران نوین سیاست خارجی ترکیه و قدرت نمایی حزب عدالت و توسعه در ترکیه، توجه اساسی تری به پاکستان انجام شد و از سال ۲۰۰۹ نگاه ترکیه به پاکستان بعدی ژئوپلیتیک به خود گرفت. در این راستا از یک سو ترکیه در تلاش است که ارتباطات گستردهای با کشورهایی چون پاکستان ایجاد کند و در واقع همکاریهای امنیتی دو کشور ترکیه و پاکستان از دوران عضویت در سنتو وجود داشته است، اما در یک دهه اخیر، توجه به همکاری های امنیتی و نظامی بعد دیگری به خود گرفته است. چنانچه گفتگو های نظامی عالی رتبه در سال ۲۰۰۲ میان ستادهای مشترک ارتش دو کشور ایجاد شده و نشست مشترک نیز برگزار گردید. به عنوان نمونه دو کشور در حوزه همکاری دفاعی و تبادل تجربه و اطلاعات در زمینه تجهیزات نظامی، انجام رزمایش مشترک نظامی و تولیدات دفاعی و ایجاد همکاری نظامی طولانی مدت، افزایش همکاری نظامی و مبارزه با تروریسم تلاش هایی را انجام داده و در کنار این امر، باید به صادرات دفاعی و نظامی ترکیه به پاکستان هم توجه کرد. در این بین حضور دو کشور در رزمایش در استان «ازمیر» در غرب ترکیه در کنار کشورهای آلمان، آمریکا، آذربایجان، انگلیس، قطر، پاکستان، لهستان و عربستان غیر قابل پیش بینی نیست. در واقع جدا از همکاری در چارچوب ناتو و متحدان آمریکا می توان به سابقه همکاری در چارچوب رزمایش «رعد شمال» با حضور ۲۰ کشور از حامیان منطقه ای عربستان سعودی و شرکت «راحیل شریف» فرمانده کل ارتش پاکستان توجه کرد. اکنون نیز رزمایش نظامی «افس۲۰۱۶» در دو مرحله در استانبول و ازمیر ترکیه می تواند افزایش همکاری در چارچوب ائتلاف ضد تروریسم کشورهای اسلامی با مشارکت ۳۵ کشور و یا حتی تمرین برای دخالت نظامی در بحران های منطقه نیز متصور گردد. *در روزهای اخیر شاهد بودیم که دو نفر از وزرای دفاع پیشین پاکستان اعلام کردند که پروژه «چابهار» تهدیدی برای امنیت ملی پاکستان است، نظر شما در این خصوص چیست؟ در واقع بخش عمدهیی از وامهای چین به پاکستان صرف ایجاد تاسیسات بندری در «گوادر» شده است. در این بین هندی ها معتقدند که هیچ راهی از طریق پاکستان به عنوان دشمن برای انتقال کالاهای هندی به افغانستان و آسیای میانه وجود ندارد و لذا برای سرمایه گذاری در بندر چابهار تلاش می کنند. در این بین هند به گسترش حضور خود در افغانستان و آسیای مرکزی می اندیشد و بندرچابهار به کابل و نقاط شمالی افغانستان پیوند خواهد خورد. هندی ها با سرمايه گذاری در چابهار و راه ها ی ارتباطی غرب و جنوب غربی افغانستان از چابهار به عنوان پلی برای دسترسی به آسیای میانه بهره می گيرند و از دو مانع زمینی (پاکستان یا چین) گذر می کنند. در واقع آثار و پیامدهای اقتصادی توافقنامه سه جانبه چابهار چون فعال شدن چابهار گزینه جدیدی را برای دیگر کشورها چون هند برای ورود مواد خام آسیای میانه فراهم، تسهیل روابط بازرگانانی افغانستان با کشورهای منطقه و مسير بهتر و ارزانتر برای واردات و صادرات کالاها نسبت به بندر کراچی و افزایش فرصت سرمايه گذاری هند در افغانستان در کنار آثار و پیامدهای سیاسی و ژئوپلتیک توافقنامه سه جانبه چابهار چون زمینهساز تحولی بزرگ در روابط سه جانبه و منطقه ای هند ایران و افغانستان، افزایش تثبیت شرایط سیاسی و امنیتی در افغانستان و... در حالی است که برخی در اسلام آباد اینگونه فکر کنند که بندر چابهار ايران رقیبی برای بنادر كراچی و گوادر پاكستان باشد و توافقنامه چابهار بی گمان دستاوری راهبردی بر ضد امنیت ملی پاکستان دیده شود.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 116]