واضح آرشیو وب فارسی:فارنت: فکر می کنم همه ما متفق القول لحظات پس از باران را دوست داریم. اصلی ترین دلیل این دوست داشتن هم چیزی جز رایحه خوش آیندی که در فضا می پیچد نیست. اما به راستی علت به وجود آمدن این بو چیست؟سه دلیل اصلی برای بوی بعد از باران وجود دارد: اولین دلیل مربوط به گاز اوزون» است که معمولاً بعد از یک رعدوبرق ایجاد می شود. اوزون (ترکیبی مولکولی متشکل از سه اتم اکسیژن) بوی خیلی تندی شبیه کلر دارد. بعضی افراد بوی اوزون را قبل از وقوع طوفان استشمام می کنند. رعدوبرق باعث جدایی مولکول های نیتروژن و اکسیژن موجود در اتمسفر محیط می شود که درنهایت مقدار کمی اوزون تشکیل شده و توسط باد به سطح زمین می رسد. اشعه ی ماوراءبنفش مولکول های O2 را شکسته و بعضی اتم های اکسیژن آزادشده به هم متصل می شوند و مولکول اوزون را می سازند. بد نیست به این نکته اشاره کنیم که اگرچه اوزون بوی بسیار تندی دارد اما میانگین توانایی بویایی انسان در تشخیص بوی اوزون در محدوده غلظت کمتر از 10 ppb (ppb = قسمت در میلیارد) است. علی رغم این که اوزون بوی خوشایند و با طراوتی را ایجاد می کند، در حالت خالص بسیار خطرناک بوده و در غلظت های بالا منجر به بیماری های ریوی می شود. البته جای نگرانی نیست! غلظت اوزون قبل و بعد از رعدوبرق کمتر از آن است که بتواند آسیبی به شما برساند. اوزون از واژه ی یونانی اوزون» به معنای بو داشتن است. بوی دلپذیر دیگری که بعد از باران به مشام می رسد، بوی خاکی است که رایحه ی خوشایندی ایجاد می کند و مربوط به حضور نوع خاصی از باکتری در خاک است. میکروب های خاصی، به ویژه استرپتومایسس، در زمان خشکی هاگ زیادی تولید می کنند. هر چه مدت زمان بیشتری می گذرد و به خاک، آبی نمی رسد هاگ بیشتری تولید می شود. البته بوی خاک بعد از باران ربطی به خود هاگ ها ندارد، بلکه مربوط به تولید ماده ی ژئوسمین است که در طی واکنش تولید هاگ آزاد می شود. رایحه ی ژئوسمین مانند رایحه ی اوزون قدرتمند است و بوی چوب مانندی دارد. قدرت ژئوسمین در حدی است که در محدوده ی غلظت 5PPT (ppb = قسمت در میلیارد) قابل تشخیص است اما بوی اوزون نسبت به آن محسوس تر است! زیرا ژئوسمین نسبت به اوزون شانس کمتری برای جا خوش کردن در بینی شما دارد! استرپتومایسس ها علاوه بر تولید ژئوسمین فواید دیگری نیز دارند و ما باید قدردانشان باشیم! حدود دوسوم آنتی بیوتیک های طبیعی توسط آن ها تولید می گردد. ژئوسمین طعم خاکی مانندی دارد و یک آفت در صنعت نوشیدنی محسوب می شود! زیرا به داخل انگور نفوذ کرده و مزه ای خاک مانند به نوشیدنی می دهد. همچنین ممکن است آبی را بنوشید که به ظاهر تمیز و شفاف است اما مزه ی خاک می دهد که حاکی از حضور ژئوسمین در آن است. از دیگر مزاحمت های ژئوسمین این است که مزه ی ماهی را هم گل آلود می کند! برای رفع این مشکل افزودن کمی سرکه یا هر ماده ی ترش اسیدی دیگری پیشنهاد می شود. دلیل سوم بوی خوش بعد از باران مربوط به روغن موجود در گیاهان است. وقتی باران می بارد، این روغن ها طی واکنش های شیمیایی که با آب باران نشان می دهند آزادشده و وارد اتمسفر شده و باعث استشمام آن بوی آشنای دوست داشتنی می شوند. ماده ای به نام “2-ایزوپروپیل 3-متوکسی پیرازین ازجمله موادی است که در روغن داخل گیاهان وجود دارد و بویی مشابه بوی باران دارد. محققان در سال 1964 ماده ی روغنی دیگری را کشف کردند که بویی مشابه باران دارد. نام این ماده زردرنگ را «پتریکور» گذاشتند که از واژگان یونانی «پتروس» به معنی سنگ و «ایکور» به معنی خون طلایی خدایان مشتق شده است.
شنبه ، ۱۵خرداد۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارنت]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 28]