واضح آرشیو وب فارسی:صما: این بررسی ها با در نظر گرفتن تغییر جهت تعداد معاملات و قیمت مسکن از دی ماه سال گذشته و همچنین محاسبه بازده اجاره مسکن به عنوان شاخص کمکی برای تشخیص دوره های رونق و رکود مسکن نشان می دهد، بازار مسکن در دی ماه سال گذشته از دوره رکود شدید خارج و به دوره رکود اندک وارد شده است.بررسی ها موید ورود بازار مسکن به دوره «رکود اندک» است. این دوره همانند سایر ادوار رونق و رکود حدودا یک سال تا یک سال و نیم طول خواهد کشید. از این رو، پیش بینی می شود بازار مسکن در اوایل تابستان از دوره «رکود اندک» خارج و وارد دوره«رونق اندک» شود . بازار مسکن به یکی از معماهای این روزهای اقتصاد ایران بدل شده است. معمایی که حل شدنش به گشایش در اقتصاد ایران کمک می کند به گونه یی که حتی عالی ترین مقام های اجرایی کشور طی هفته های گذشته بر ضرورت خروج مسکن از رکود تاکید کرده اند و برنامه هایی نیز برای تقویت دو طرف عرضه و تقاضای بازار مسکن ارائه داده اند. این در حالی است که تا پیش از این، سیاست های دولت یازدهم فقط سمت عرضه این بازار را نشانه رفته بود. بی گمان، درک علت رکود بازار مسکن همچنین تشخیص اینکه درحال حاضر بازار مسکن در چه دوره یی قرار دارد، پیش نیازی برای پیش بینی آینده این بازار و همچنین سیاست گذاری برای آینده آن به شمار می رود. اگرچه علت رکود فراگیر در اقتصاد ایران به ویژه بازار مسکن، از سوی کارشناسان برجسته اقتصاد ایران رکود در سمت تقاضا (برخلاف رکود های قبلی) تشخیص داده شده و در این مورد اجماع وجود دارد - و به همین واسطه باید سیاست ها متمرکز بر تقویت طرف تقاضا شود - اما ظاهرا اجماعی بر سر اینکه بازار مسکن در چه دوره یی از رونق و رکود به سر می برد، وجود ندارد. دوره های رونق و رکود بازارها و از جمله بازار مسکن دارای شاخص های کمی و کیفی متعددی است که می توان با استناد به مجموعه یی از این شاخص ها درباره اینکه هم اینک بازار مسکن در چه دوره یی است، تحلیل ارائه کرد . به گواه آمارها و تحلیل های ارائه شده از سوی کارشناسان، بازار مسکن در سال 92 وارد رکود شدید شد. این رکود تاکنون ادامه داشته است. مسوولان دولتی معتقدند با توجه به افزایش قابل توجه میزان تسهیلات بانکی امسال این بازار از رکود خارج می شود، در مقابل اما برخی از کارشناسان نسبت به این مساله تردید دارند و عوامل دیگری از جمله رکود اقتصاد کلان همچنین بدهی های دولت به پیمانکاران را دلیل تداوم رکود عنوان می کنند. در این میان، برخی تحلیلگران معتقدند که بازار مسکن هم اینک در دوره پیش رونق قرار دارد و آغاز دوره رونق دور نیست . بازار مسکن در دوره رکود اندک بررسی ها اما حاکی از این است که بازار مسکن از دی و بهمن ماه سال گذشته با رشد تعداد معاملات خرید و فروش و بیرون آمدن از قفل شدگی معاملات وارد دوره «رکود اندک» شده است. این روند اگر چه در اسفند ماه دچار اختلال شد اما در فروردین ماه سال جاری، بر اساس آمارهای رسمی منتشر شده که حاکی از افزایش 20/4درصدی معاملات نسبت به فروردین سال 94 است، دوباره تداوم یافته است. این دوره همانند سایر ادوار رونق و رکود حدود یک سال تا یک سال و نیم طول خواهد کشید. یکی از شاخص های کمکی برای تشخیص دوره های بازار مسکن، میزان «بازده اجاره سالانه» است که از تقسیم میزان اجاره 12ماهه یک ملک بر قیمت همان ملک به دست می آید. تجارب آماری حاکی از این است که میزان بازده اجاره در دوره رونق شدید بازار خرید و فروش ملک (مثلا در سال 91) به شدت افت می کند اما در دوره رکود شدید (مثلا در سال 92) دوباره به تدریج جان می گیرد. همچنین رشد بازده اجاره مسکن در دوره رکود اندک تداوم می یابد. از این رو، میزان بازده اجاره مسکن برای سال های 92، 93 و 94 را محاسبه کردیم که (به شرح جدول شماره یک) حاکی از رشد تدریجی این شاخص طی این سال ها بوده است. بر این اساس، میزان بازده اجاره مسکن از 5 درصد در بهار سال 92 به 6/19 درصد در سال 94 رسیده است. این شاخص در سال 90 (پایان دوره رونق اندک) 7درصد بوده است. همچنین به هنگام «چرخش بازار» در بهار سال 87، 4/4 درصد گزارش شده است . شاخص قیمت ملک و مصالح ساختمانی اگرچه در سه ماهه گذشته قیمت مسکن نیز (به شرح جدول شماره دو) رشد داشته اما این میزان رشد همچنان کمتر از نرخ تورم است. از این رو شاخص قیمت نیز بیانگر این است که بازار مسکن در دوره «رکود اندک» است و وارد دوره «رونق اندک» یا به گفته برخی تحلیلگران «پیش رونق» نشده است. آمارها و تجربه های مربوط به دوره های رکود و رونق طی 24سال گذشته حاکی از این است که در دوره پیش رونق، رشد قیمت مسکن بیش از نرخ تورم بوده ضمن اینکه رشد معاملات بازار خرید و فروش ملک نیز در قیاس با دوره رکود شدید قابل توجه است . هر دو این شاخص ها به همراه شاخص بازده اجاره این پیام را به فعالان بازار مسکن می دهند که این بازار هم اینک در دوره رکود اندک قرار دارد و تا 15 ماه آینده هم وارد دوره «رونق اندک» نخواهد شد. افزون بر این شاخص ها، دو شاخص مهم دیگر که طی هفته های اخیر آخرین تغییرات آنها رسانه یی شد، یعنی افت شاخص میزان سرمایه گذاری بخش خصوصی در ملک همچنین کاهش تورم مصالح ساختمانی بر رکود اندک بازار مسکن صحه می گذارند . آمار تازه انتشار یافته بانک مرکزی درباره میزان سرمایه گذاری بخش خصوصی مسکن در سه ماهه سوم سال 94 نشانگر آن است که شاخص سرمایه گذاری در ساختمان های شروع شده، نیمه تمام و تمام شده نسبت به مدت مشابه سال 93 به شدت افت کرده و منفی شده است. معنی این آمار این است که طی یک تا دو سال آینده میزان عرضه مسکن به بازار کاهش خواهد یافت. البته مساله کاهش عرضه مسکن طی یکی دو سال آینده به شدت وابسته به این است که روند کاهشی شاخص سرمایه گذاری در ساختمان در فصل های بعدی نیز تجربه شود . اما از آنجا که حرکت کلی اقتصاد و همچنین سیاست دولت برای تقویت هر دو طرف عرضه و تقاضای بازار مسکن مثبت ارزیابی می شود، تداوم کاهش شدید سرمایه گذاری در ساخت و ساز طی فصل های آینده بعید به نظر می رسد. با این حال، بی میلی سرمایه گذاران به ادامه فعالیت در ساخت و ساز مسکن طی فصل زمستان گذشته، خود نشانه یی از رکود بازار مسکن است نه ورود این بازار به دوره «پیش رونق ». از سوی دیگر، آمارهای تازه انتشار یافته مرکز آمار ایران نشان می دهد، شاخص قیمت تولید مصالح ساختمانی در تهران پس از سه سال رشد مثبت در سال 94 رقمی معادل 1/8درصد کاهش یافت. این شاخص در سال های 91 تا 93 به ترتیب 7/36 درصد، 8/23درصد و 7/6 درصد رشد کرده بود. این شاخص نیز نشانه یی کلی از رکود ساخت و ساز است و در عین حال پیامی مثبت به سازندگان برای آغاز دوباره فعالیت های ساختمانی با هزینه های کمتر ارزیابی می شود . در این صورت تا زمانی که ساختمان های جدید وارد بازار مسکن شوند، یک و نیم تا دو سال طول خواهد کشید. در مجموع با توجه به وجود 1/5میلیون مسکن خالی در کشور(حدود 500 هزار واحد مسکونی در شهر تهران) همچنین وقوع حدود 700هزار ازدواج درسال در کشور به نظر می رسد، تا دو سال آینده حتی اگر عرضه جدیدی هم به بازار مسکن صورت نگیرد، کمبود مسکن حس نخواهد شد . نحوه محاسبه بازده سرمایه گذاری مسکن بازده سرمایه گذاری در بازار مسکن همچون برخی بازارها شامل بازده ناشی از افزایش قیمت دارایی و بازده ناشی از اجاره است. در این گزارش، تنها بازده ناشی از اجاره مد نظر بوده است. آنگونه که مرحوم «هادی کوزه چی» در پژوهش های اقتصادی خود نشان داده است، میانگین بازده ناشی از افزایش قیمت مسکن در تهران از سال 71 تا 92 حدود 23درصد بوده است . از آنجا که متوسط قیمت هر متر مربع مسکن در شهر تهران طی سه سال اخیر تغییر معناداری نداشته است، می توان با تسامح این عدد را به سه سال گذشته نیز تعمیم داد. در همین حال در پژوهش های یاد شده، متوسط بازده اجاره سالانه مسکن در شهر تهران را طی 21سال مورد اشاره 6 درصد برآورد کرده و با کسر 2درصد بابت استهلاک ملک، نرخ نهایی بازده اجاره مسکن 4درصد ثبت شده است. از این رو می توان گفت که در مجموع بازده سرمایه گذاری در بازار مسکن طی سال های 71 تا 92 با احتساب بازده 23درصدی افزایش دارایی و بازده اجاره 4درصدی 27درصد بوده است .
سه شنبه ، ۲۸اردیبهشت۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: صما]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 25]