واضح آرشیو وب فارسی:مهر: سفیر از کشور ماتروشکا می گوید؛
کتاب سمت برای شناخت جامعه و حکومت روسیه منتشر شد
![کتاب سمت برای شناخت جامعه و حکومت روسیه منتشر شد کتاب روسیه](http://media.mehrnews.com/d/2016/05/11/3/2074500.jpg)
شناسهٔ خبر: 3656187 - چهارشنبه ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۵ - ۱۴:۵۷
حوزه و دانشگاه > علوم انسانی
کتاب «روسیه: جامعه، سیاست و حکومت» با مضمون تحلیل و بررسی زوایای مختلف فدراسیون روسیه برای دانشجویان رشته مطالعات روسیه در مقطع کارشناسی ارشد توسط «سمت» منتشر شد. به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «روسیه: جامعه، سیاست و حکومت» نوشته «گلن گرینوالد»، دکتر مهدی سنایی است. این کتاب به تحلیل و بررسی زوایای مختلف فدراسیون روسیه می پردازد. روسیه کشوری است که «فیودر تیوتچف» شاعر و سیاستمدار قرن نوزدهم، درباره آن گفت: روسیه را با منطق و استدلال نمی شود فهمید و با معیارها ی عمومی نمی توان سنجید، بلکه باید آن را حس کرد و دریافت». بدون تردید تحولات تاریخی و پیچیده در رشد و گسترش روسیه و مواجه شدن آن با ملل و اقوام مختلف، خاستگاه بیزانسی آن و شکل گیری اولیه در حوزه جغرافیایی اروپا و سپس گسترش سرزمینی آن به سمت شرق و آسیا، وسعت جغرافیایی آن به عنوان گسترده ترین کشور جهان با بیش از ۱۷ میلیون کیلومتر مربع مساحت، امتداد آن از اروپا تا مرزهای ژاپن در شرق دور که ۱۱ ساعت اختلاف زمان را در بخش های این کشور پدید آورده است. سیطره سه قرن «اردوی زرین» بر این کشور و امتزاج اقوام و ادیان در آن از جمله عواملی است که هر پژوهشگر یا خواننده مسائل روسیه را به فهم عمیق فرا می خواند. شکل گیری نظام سوسیالیستی، جنگ جهانی دوم و پیروزی شوروی در آن، در کنار سایر متفقین و تقدیم ۲۷ میلیون جانباخته در این جنگ از مجموع ۵۰ میلیون انسانی که در مقابله با مهاجمان کشته شدند و به دنبال آن تبدیل شوروی به یکی از دو پایه اصلی نظم جهانی دوقطبی طی ۷۰ سال و تحولات پس از آن در فدراسیون روسیه نیز نه تنها از نگاه محققان بلکه از دید مردم عادی جهان نیز دور نمانده است. در طول یک ربع قرنی که از شکل گیری روسیه جدید می گذرد تحولات این کشور بسیار شتابان بوده است، به طوری که کشوری که در نیمه اول ۱۹۹۰ میلادی سیاست خارجی اش رویکرد «خانه مشترک اروپایی» را دنبال می کرد و دکترین امنیتی اش عضویت برابر در ناتو را قابل بررسی می دانست اکنون پس از گذشت تنها دو دهه، تحت تحریم های اقتصادی غرب قرار گرفته است. قرار گرفتن میان خاور و باختر برای روسیه نه تنها یک واقعیت جغرافیایی و حتی سیاسی، بلکه عنصری است که همچون اندیشه خیر و شر که سراسر آموزه های کلیسایی ارتدوکس را در بر گرفته است، به یک عنصر اساسی در اندیشه، هویت، فلسفه و جهان بینی روسی تبدیل شده است. اگر این دیدگاه برخی از جامعه شناسان را بپذیریم که مرزهای هویتی نه تنها عامل مهمی در شناخت جوامع دیگرند، بلکه در فهم خویشتن و جامعه خودی نیز نقشی اساسی دارند، آنگاه باید در فهم جامعه روسیه به عنوان جامعه دیگر نه تنها به بررسی حوادث و تحولات سیاسی، بلکه به شناخت عمیق مؤلفه های هویت ساز و مرزهای فکری و جهان بینی آن بپردازیم. روسیه شناسی در ایران در دو دوره دچار انقطاع شد: یکی در جامعه علمی ایران، پس از شکل گیری نظام شوروی و دیوارهای آهنینی که مردم روسیه را از بسیاری کشورها، از جمله از مردم ایران، جدا کرد و در نتیجه ارتباطات مستقیم مردمی و تبادلات علمی و فرهنگی نیز دچار گسستگی و ضعف شد. تا آنجا که در تمام سالهای گذشته نه تنها فلسفه و سیاست در روسیه بلکه ادبیات کلاسیک روس نیز که هنوز در کشور ما مورد توجه است عموما از طریق نسخه های غربی و بیشتر انگلیسی و فرانسوی معرفی، ترجمه و یا انتشار یافته اند. معدود پژوهش ها و ترجمه هایی از منابع روسی نیز که در آن دوره منتشر شدند تحت تأثیر گرایش های سیاسی و افکار چپ در ایران بودند. انقطاع دوم نیز با فروپاشی شوروی و ظهور عصر جدید در فضای پساشوروی با موضوعات جدید فراوان حادث شد. کشورهای جدیدی در نقشه جهان با مشخصات جدید ظاهر شدند و شمار اندک شوروی شناسان در دستگاه های اجرایی ایران برای این منظور کفایت نمی کرد و نیاز به پژوهشگران و کارشناسان مسلط به زبان و فرهنگ روسیه و جمهوری های آسیای مرکزی و قفقاز بیش از پیش احساس شد. این کاستی ها البته با تربیت نسل جدیدی از اساتید، پژوهشگران، مترجمان و متخصصان در دوره پس از فروپاشی و به ویژه در دهساله اخیر با تأسیس مراکز جدید آموزش زبان روسی، مطالعات منطقه ای و روسیه شناسی و همچنین پژوهشگاه های متعدد در حال جبران شدن است. امید است که کشور ما ایران در کنار متخصصان رشته ها و کشورهای مختلف از پژوهشگران خبره بسیاری در زمینه روسیه شناسی برخوردار شود که بتوانند با بهره گیری از متون روسی و به شکل مستقیم به بررسی و پژوهش بپردازند. از ویژگی های دیگر کتاب حاضر این است که به جای تمرکز بر چارچوب های عمومی و سوابق تاریخی منتشر شده در آثار دیگر، بیشتر به تشریح وضعیت کنونی و تبیین مختصات روسیه معاصر و آخرین وضعیت و تحولات عصر ولادیمیر پوتین پرداخته است. فصل اول به اختصار به تاریخ روسیه و بنیان های هویت روسی اختصاص یافته است. فصل دوم نیز به موضوعات اجتماعی، اقوام، تحولات دینی، اسلام و مسلمانان و نقش رسانه ها در تحولات اجتماعی و سیاسی روسیه اختصاص یافته است. به این ترتیب تلاش شده است در این کتاب زیرساختهای اجتماعی و فکری نیز مورد توجه قرار گیرند. البته نگارنده معتقد است جای یک پژوهش گسترده در زمینه جریان های فکری و فلسفی روسیه معاصر در ایران هنوز خالی است. فصل سوم کتاب به طور کامل به فرهنگ سیاسی و احزاب، انتخابات و گروه های ذینفوذ اختصاص یافته که بیانگر اهمیت این دست مباحث در روسیه معاصر است. موضوعات نظام سیاسی، اقتصاد، سیاست خارجی و امنیتی نیز هر یک فصل جداگانه ای را به خود اختصاص داده اند. در همه فصول تلاش شده است آخرین تحولات در این عرصه ها با همه گستردگی و پیچیدگی مورد توجه و اشاره قرار گیرند. این پژوهش گام کوچکی است برای شناخت پیشینه تاریخی زیرساخت های فکری و اجتماعی و همچنین تحولات و ساختارهای سیاسی کشوری که همه پژوهشگران به پیچیدگی و دشواری فهم آن اذعان می کنند. برخی از روسیه شناسان در توضیح این پیچیدگی و مرکب بودن وقایع این سرزمین، به سوغات اصلی روسیه «ماتروشکا» اشاره می کنند که عروسکی رنگین است با عروسک های تودرتو، به طوری که هر ماتروشکا را که باز میکنی و جلوتر می روی به ماتروشکای دیگری می رسی. این کتاب حاضر برای دانشجویان رشته مطالعات روسیه در مقطع کارشناسی ارشد به عنوان منبع اصلی درس «سیاست و حکومت در روسیه» به ارزش ۲ واحد تدوین شده است. مهدی سنایی سفیر کنونی ایران در روسیه و دانشیار رشته روابط بینالملل دانشگاه تهران و مؤسس گروه مطالعات روسیه در این دانشگاه است. کتاب «روسیه: جامعه، سیاست و حکومت» در اردیبهشت ۱۳۹۵ توسط سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) منتشر شده است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 58]