واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: نوبخت هم به «برجام منتقدان» رسید
روز گذشته محمد باقر نوبخت، سخنگوي دولت مطالبي را درباره برجام ذكر كرد كه شايد در وهله اول چندان مورد توجه نباشد، اما به صورت غيرمستقيم به نكتهاي اشاره ميكند كه پيش از اين بارها و بارها مورد تاكيد برخي از منتقدان قرار گرفته است.
نویسنده : مهدي پورصفا
با اين حال به نظر ميرسد كه دولت كمي دير به اين نكته پي برده است و آن را از زبان سخنگوي خود خطاب به نمايندگان رسانهها بيان ميكند؛ رسانههايي كه تنها و تنها به بيان دغدغههايي از سوي مردم ميپردازند، مردمي كه تحت فشار سنگين اقتصادي قرار گرفتهاند و حالا از دولتمردان انتظار عمل به وعهدههاي پسابرجامي را دارند. وعدههايي كه هم اكنون تنها و تنها جنبه يك آرزوي دور از دسترس پيدا كرده است. تمام وعدههايي كه در خصوص سرازير شدن سرمايههاي خارجي به ايران مطرح شده است، عملا هيچ نتيجه مشخصي نداشته است و شايد مهم ترين مسئله در اين باره سخنان وليالله سيف، رئيس بانك مركزي باشد كه به اين نكته اشاره كرده است كه عايدي ايران از برجام تقريباً هيچ بوده است. سخناني كه به شدت موجب تعجب افكار عمومي شد، اما عملاً تنها تكرار سخنان منتقداني بود كه پيش از اين نسبت به امكان بينتيجه بودن برجام سخن گفتهاند.
نوبخت چه گفت
نوبخت در نشست خبري خود با اشاره به بحثهايي كه پيرامون برجام مطرح شده است ميگويد: وقتي كه از برجام صحبت ميكنيم، برجام يك موضوع اختلاف از اختلافات مختلفي است كه ما با قدرتهاي بزرگ جهاني داشتيم كه در آن موضوع هم امريكا يكي از آن شش كشور است.
وي در ادامه تصريح ميكند: اينكه هر يك از غداري و ناهنجاريهاي قانوني را كه در امريكا صورت ميگيرد، به عنوان مستند در مورد ناموفق بودن برجام ارائه كنند خلط مبحث و يك آدرس نادرست دادن است، چرا كه برجام تنها در مورد موضوع هستهاي است. وي با اشاره به 2 ميليارد دلاري كه از طرف دادگاههاي امريكا، توقيف شد، گفت: ما اين موضوع را قوياً محكوم كرديم و با دستور رئيس جمهور كارگروهي براي اين كار تشكيل شد و مجدانه از همه ظرفيتهايمان در جهت استيفاي حقوق ملي براي بازگرداندن اين رقم استفاده خواهيم كرد. وي تاكيد كرد: اما ما بايد از برجام به اندازه برجام توقع داشته باشيم.
فاصله خيال تا واقعيت كجاست
سخنان نوبخت اشاره به نكته واضحي است و آن اينكه برجام با آنچه برخي از دولتمردان از آن به تصوير ميكشيدند فاصله بسيار دارد و عملاً نتوانسته است به آنچه برخي از آن به تصوير كشيده اند، برسد. اين نكته حتي مورد اشاره نشريات غربي قرار گرفته است و برخي از آنان نيز به اين نكته اشاره كردهاند كه حتي اين موارد ميتواند به فروپاشي برجام نيز منجر شود. اما اين مسئله به فضاي داخلي سياسي نيز ارتباط دارد و عملا دولت را مورد هدف قرار ميدهد. دولتي كه تمام هم و غم خود را مصروف اجراي برجام كرده است. حال كه برجام وارد فضاي واقعي شده است، نوبت آن است كه دولت رويكردهاي تبليغاتي را كنار بگذارد و با حقيقت توافقي كه با غرب كرده كنار بيايد. تا پيش از اين، شايد نبرد تبليغاتي با منتقدان به دولت اجازه نميداد برخي حقايق را ببيند و آن دسته از حقايق هم كه ديده ميشد، جدي نميگرفت. اكنون نوبت چالش با منتقدان به سر آمده است. برجام نه تنها يك توافق انجام شده بلكه يك توافق در حال اجراست و در اينجا حقايق خود را به مجريان دولت خواهند كرد، خواه بپسندند و خواه نپسندند.
يكي از مهم ترين واقعيتهاي برجام اين است كه توافق در بهترين حالت فقط بخش كوچكي از تحريمها را تعليق ميكند، نه لغو و همچنان به رغم همه تلاشهايي كه انجام شده مرز ميان تجارت مجاز و غيرمجاز با ايران مبهم مانده است. حتي اعلاميههاي پي در پي وزارت خزانه داري امريكا نيز نتوانسته است، بانكهاي مطرح را در خصوص مزاياي حاصل از تجارت با ايران اقناع كند و هنوز خبري از بازگشايي وسيع نيست.
در چنين شرايطي آنچه باقي ميماند يك تجارت ناپايدار و محدود است كه به هيچ عنوان به يك شكوفايي اقتصادي منجر نخواهد شد.
دولت تا دير نشده است حقايق را درك كند
در نقطه مقابل اين تصور كه برجام منجر به حل مشكلات مهم ما با امريكاييها خواهد شد، عملاً عبث مانده است. در حقيقت دولت برخلاف ادعاهاي اوليه خود، نه توانسته است كه دشمني امريكا را كمتر كند و نه به كابوس تحريمها خاتمه دهد. هم اكنون بيش از 11 طرح و لايحه مختلف روي ميز بخشهاي مختلف كنگره است كه ظرف حدود يك سال آينده براي احياي تحريمها در حوزههاي جديد و با هدف توليد دوقطبيهاي جديد در افكار عمومي ايران اعمال خواهد شد.
از سوي ديگر دولت امريكا آشكارا براي مديريت دوران پسابرجام يك برنامه دوحزبي تدوين كرده است. اطلاعات بسيار مبسوطي در اختيار ماست كه ثابت ميكند امريكاييها ابتدا برنامه خود را براي بعد از برجام نهايي كردهاند و سپس خود برجام و اين مسئله در داخل پازل بزرگتري وجود دارد كه از ديد امريكا توافق هستهاي تنها جزء كوچكي از آن است و اساساً برجام به اين دليل اهميت دارد كه بخشي از آن برنامه كلي است.
دولت يازدهم تاكنون نشانههاي بسيار اندكي از خود بروز داده كه بتوان از آن نتيجه گرفت تحليلي عميق از اين برنامه دارد و خطرات آن را جدي گرفته است. دولت تصور ميكند با عاملي در حد و اندازه نياز به برجام ميتواند رفتار راهبردي دولت امريكا درباره ايران را كنترل كند اما در نخستين گام اجراي برجام روشن شد اين صرفاً يك توهم است. امريكاييها تحريمهايي را كه قصد داشتند به بهانه آزمايش موشكي ايران اعمال كنند، دقيقاً در روز نخست اجراي برجام، تصويب كردند. مسئله اصلي اين است كه امريكا مصمم است به ايران بگويد راهبرد اصلياش در قبال ايران تغييري نكرده است.
در نقطه مقابل، دولت تنها به دلايل سياسي اين نكته را كه بارها و بارها توسط منتقدان بيان شد و از آن به عنوان يك خطر راهبردي نام بردند، ناديده انگاشت. البته اين مسئله بارها نه فقط از سوي منتقدان بلكه به نوعي در مصوبات شورايعالي امنيت ملي و همچنين فرمان رهبر معظم انقلاب اسلامي هم براي آنها چارهجويي شده اما دولت بيش از آنكه اين موارد را حقيقتاً جدي بگيرد، سعي كرده آنها را دور بزند يا تنها به يك حفظ ظاهر ساده بسنده كرده است.
حالا به نظر ميرسد كه دولت بايد اين اخطارها را بيش از پيش جدي بگيرد و سخنان نوبخت نشان ميدهد كه حداقل دولتمردان در مرحله اول فهميدهاند كه بسياري از تصورات آنها درباره برجام به حقيقت نميپيوندد. در اين ميان مشكل اينجاست كه دولت زماني به حقيقت ساير مسائل پي ببرد كه ديگر دير شده باشد.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۴ ارديبهشت ۱۳۹۵ - ۲۱:۱۶
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 22]