واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: بوته کَنی تهدیدی جدی برای انقراض لالههای واژگون
لاله واژگون یکی از گل های نادر دنیاست که فرصتي اندک برای رخ نمایی در بهار دارد؛ این گل زیبای وحشی را تنها میتوان در چند منطقه از ایران مشاهده کرد. دیدن این لالههای سر به زیرانداخته در دامنه کوهستانها، یک سفر بهاری به یادماندنی برایتان رقم ميزند. لاله واژگون از اولین روزهای اردیبهشت تا نیمههای خردادماه، منطقه وسیعی از دامنه کوهستانهای غرب و رشته کوه زاگرس را رنگ ميزند. این لالهها که به شکل زنگولههایی با رنگهای زرد، نارنجی و سرخ در دل طبيعت جلوهگری میکنند، به خاطر شبنم صبحگاهیای که رویشان مینشیند اشک مریم هم می نامند.
نویسنده : راضیه کشاورز
این گلهای زیبا در ارتفاع بالاتر از 1500 متر و بیشتر در دشتهای صخرهای می روید و ساقهاش حدود 120 سانتی متر طول دارد.گفته میشود این گیاه نخستین بار در سده 16 میلادی به وسیله جهانگردان اروپایی از ایران به اتریش برده شده و در باغهای ثروتمندان و خاندان سلطنتی پرورش یافته و از سده 19 میلادی کشت آن در هلند هم رایج شده است.گرچه لاله واژگون و به خصوص پیاز آن سمی است اما افراد محلی از این گیاه برای درمان رماتیسم، درد سینه، درد دندان، سرفه، آسم و برونشیت استفاده میکنند. با این حال، خواص درمانی این گیاه هنوز مورد بررسی کامل قرار نگرفته است. دامنه های زاگرس رویشگاه این گلها به حساب میآید اما 3 دشت "گلستان کوه" در منطقه خوانسار استان اصفهان، مناطق ییلاقی "سر رود" و "دامنه های دنا" در استان کهگیلویه و بویراحمد و دشت لالههای واژگون در دامنه کوههای استان چهارمحال و بختیاری، از معروف ترین مناطقی هستند که میتوان مسافران بهاری را برای دیدن لالههای واژگون به آنجا دعوت کرد. گلدهی این گونه گیاهی با وجود زیبایی آن، بسیار کوتاه است و زادآوری آن فقط از پیازی است که در صورت چیده نشدن گل، از کپسول باقی مانده بذر در خاک به وجود میآید و به همین دلیل است که گردشگران بايد از چیدن گلها خودداری کنند.برخی مناطق شهرستان فریدونشهر رویشگاه گونه گیاهی لالههای واژگون است. دشت لالههای واژگون در وسعتی بالغ بر 30 هزار هكتار از اراضی شهرستان فریدونشهر در مجاورت كوههای زاگرس، دامنههای شاهان كوه، اطراف چشمه لنگان، گردنه گلونی، دره شادی، چالقو و اكثر مناطق دهستان های پشتكوه و پیشكوه فریدونشهر به صورت نیمه متراكم و پراكنده رشد و نمو داشته و قابل مشاهده است.بوته كَنی تهدیدی برای انقراض لالههای واژگون طبق آمار هر سال بيش از يكصد هزار نفر در كمتر از 3 هفته به منظور ديدن لالههاي واژگون و اشكهاي سياوش و مريم وارد منطقه فريدونشهر ميشوند. متأسفانه بوته كنی لالههای واژگون و گونههای نادر گیاهی آن هم در فصل رویش و قبل از تكثیر، کندن لالهها و راه رفتن روی آنها و همچنین هجوم خیل عظیم گردشگران این گیاه نادر را به سوی تخریب و انقراض كشانده است.مسئول انجمن مردم نهاد دوستداران طبیعت فریدونشهر با تاکید بر اینکه برای حفظ طبیعت شهرستان فریدونشهر باید فرهنگ سازی کرد، از جمله راهکارهای پیشگیری از اقدامات نابخردانه و نابجای برخی افراد مخرب و سودجو را توزیع و ارائه بروشور در میان مسافران وگردشگران، نصب بنر و ایجاد پاسگاههای حفاظتی در تمام مبادی ورودی به شهرستان و همچنین ایجاد حس مسؤولیت میداند.سیف اله عظیمانی در گفتگو با "جوان" دشت لالههای واژگون فریدونشهر از منحصر به فردترین دشتهای لالههای واژگون در سطح استان و حتی كشور ميداند و میگوید: برای احیا و توسعه دشتهای لاله های واژگون باید نه تنها در بین گردشگران فرهنگ سازی شود بلکه هشدارهای لازم را به بهرهبرداران در خصوص تبدیل رویشگاههای این گونه نادر به کشتزارهای گندم و جو نیز ابلاغ کرد تا همه در خصوص موهبتها و نعمتهای اللهی و طبیعی خداوند شاکر و وظیفه شناس باشند.بخش خصوصی به میدان بیایدبارگذاری اکوتوریسمی، سرازیر شدن سیل ویرانگر گردشگران ناآگاه، انفعال دستگاه های متولی و آماده نکردن زیرساختهای لازم برای این بارگذاری و تبدیل شدن به یک جاذبه طبیعی گردشگری سبب شده که هر ساله از شادابی و تجدید حیات طبیعی لاله ها کاسته شده و روند کاهش تراکم لاله ها و وسعت این اثر طبیعی کم همتا شدت یابد.یکی از فعالان محیط زیست و منابع طبیعی در اصفهان به "جوان" می گوید: شکستن ساقه گل ها در اثر پهن کردن زیراندازها، لگدمال کردن لاله ها در اثر ترددهای غیر اصولی و غیر ضروری بازدیدکنندگان در دشت و عدم کنترل فرزندان و ممانعت از آسیب رسانی آنان به گلها و گیاهان، روند طبیعی گل دهی و بذردهی لاله را مختل و تجدید حیات طبیعی دشت را به مخاطره می اندازد.هومان خاکپور با بیان اینکه گردشگران را یکی دیگر از عوامل مهم تخریب لاله های واژگون ميداند و در اين باره تاکید میکند: باید در این خصوص توسط ادارات مسئول مربوط به این دشت فرهنگ سازی شود تا از خسارت ديدن و کندن پیازهای لاله ها در این دشت جلوگیری شود.این فعال محیط زیست یادآور میشود: راهکار مناسب برای این مشکل می توان به تولید و تکثیر پیازهای لاله های واژگون توسط ادارات متولی و فروش این پیازها با قیمت مناسب در ورودی دشت اشاره کرد زیرا با انجام این کار می توان از کندن پیازها و خسارت به دشت توسط گردشگران جلوگیری شود.عمر لالههای چيده شده فقط 24 ساعت استاگر پرورش و تحقيقات گياهان در كنار محل رويش گونههاي خاص گياهي بهشكل موازي اتفاق بيافتد، علاوه بر اينكه خطر نابودي از گياهان دور شده و نه تنها شکل طبيعي منطقه حفظ ميشود، بلکه صادرات گل هم رونق پيدا ميکند. رئيس اداره منابع طبيعي فريدونشهر نيز ميگويد: بوتهكني لالههاي واژگون و گونههاي نادر گياهي توسط گردشگران آن هم در فصل رويش و قبل از تكثير و همچنين چراي بيش از ظرفيت دام، اين طبيعت زيبا و كمنظير را به سوي تخريب و نابودي كشانده است و جالب اینجاست که اين گل پس از چيدهشدن فقط 24 ساعت دوام دارد.امین حافظی نصب بنر و ايجاد پاسگاههاي حفاظتي در تمام مبادي ورودي به شهرستان از آغاز فروردين تاكنون را از اقدامات حفاظتي اين اداره در زمينه حفاظت از طبيعت و گونههاي گياهي منحصر به فرد فريدونشهر اعلام میکند. در گلستان کوه علاوه بر وجود گونههای گیاهی بسیار نادر، پرندگان و حیوانات زیادی نیز در حال تکثیر هستند که شکار بیرویه و دخالت انسان در طبیعت و چشمههای طبیعی اکوسیستم منطقه را برهم زده و باعث نابودی این طبیعت بکر میشود که امیدواریم با اقداماتی که در راستای فرهنگسازی برای گردشگران در حال انجام است، لالههای واژگون نیز از خطر انقراض رهایی یابند.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۰ ارديبهشت ۱۳۹۵ - ۱۰:۱۵
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 126]